Gillem Jordi Graells:"Lortu Dugu Lan Plangintza Amankomuna Bideratzea"


2021eko uztailaren 23an
Gillem Jordi Graells idazkariari elkarrizketa

Gillem Jordi Graells:"Lortu Dugu Lan Plangintza Amankomuna Bideratzea"
Associacio d'Escriptors en Lengua Catalana-ko idazkaria da Gillem-Jordi Craelis dramaturgoa. Ezaguna da euskal antzerkigintza munduan, eta euskal antzerkla ez ezik, euskal literaturaren egoera zertan den gertu samarretik jarraitzen du. Durangon solastatu ginen berarekin, eta ihardunaldiak amaitu biharamunean Donostian ere ikasi genuen.
ARGIA.–Galeusca-k biltzen dituen hiru literatur errealitateak desberdinak izaki ere, elkarrekin lan egiteko zerk batzen dituela uste duzu?
GRAELLS.–Hiru literaturon egoera, jakina, desberdina da, bai bakoitzaren tradizio propioagatik bai bakoitzaren hizkuntzaren normalizazio mailagatik. Horregatik, amankomuntasun puntu positiboak baino, tura bezala herrialdeotan gazteleraz idazten den literatura. Halako maniobrek ez dute oraindik etsi, eta areago, egunetik egunera formula eta falanik esango nuke egoera orokor eta zapaldu amankomuna daukagula, hain zuzen ihardunaldion motorea dena.
Gure superbibentzia eta normalkuntza nola zabalkundearen aukera hiru literaturon solidaritatean datza, arerio ezagun baten aurrean, zeinak itxura anitzak eta sutilak erabiliz gure egoeraren kaltetan jokatzen jarraitzen duen. Bigarren mailakotzat hartzen gaituzte hiru literaturok, eta era guztietako erasoak nozitzen ditu gure nortasunak mekanismo hainbaten bitartez. Aipatuko dizut, esate baterako, zilegitzat jo nahi izatea galizar literatura edo euskal literatura edo kataluniar literazia berriak asmatzen dituzte eritzi publikoari begira.
Labur esanda, beraz, hiru literaturon errealitate eta nortasunaren defentsan bateratuki autre egiteko aukera eskaintzen digute idazleen arteko Galeusca ihardunaldiek.
A.–Baina urtean behin besterik burutzen ez diren ihardunaldiok ez al daukete indarrik gabeko motore biburtzeko arriskua, baldin eta ez badira erabaki eraginkorrak hartzen?
C.–Ihardunaldiotara basterik murriztuko ez balitz Galeusca, proiektuak ez luke inolako proiekziorik izango, elkarrekin topo egin eta negar egitea baino. Eta bostgarren ihardunaldiak ospatzen ditugu dagoeneko.
Aurtengo hauetan ordea, agian hiru idazleen elkarteek beren heldutasunerako bidea hartu dutelako eta aktibitate gaitasun adierazgarria bereganatu dutelako, lan plangintza amankomun konkretu eta zabal bat bideratzea lortu dugu. Alde batetik, herriaide bakoitzeko instituzio politikoei presio egingo diegu behin betirako babes gaitzaten elkarren arteko itzulpen plangintza gauzatzen –eta bidea errazteko, gaur egun hiru literaturetan zer egiten ari den argitaletxeei ezagutaraziko dien aidizkari informatibo bat martxan jarriko genuke–; eta bestalde, idazleen arazo konkretuago diren erreibindikapenak mamitzen jarraituko dugu, gaztelar idazleen elkarteek gure gainetik jokatzen segitzea onartu eta utzi gabe.
54


GaiezKulturaLiteraturaIdazleakGRAELLS1
PertsonaiazGRAELLS1

Azkenak
Migratzaileak delinkuentziarekin lotu eta mugen kontrola areagotzearen alde egin du Pirinio Atlantikoetako prefetak

Espainiako Estatutik Frantziakora “legez kanpoko” gero eta migratzaile gehiago igarotzen direla argudiatuta, mugetako kontrolak indartzea begi onez ikusi du Pirinio Atlantikoetako prefetak. Migratzaileek delitu txikietan “eragin hautemangarria” dutela... [+]


Kanibalismoa bizirauteko

Poloniako Maszycka kobazuloan duela 18.000 urteko arrastoak topatu zituzten XIX. mendearen amaieran. Baina berriki giza hezurrak teknologia berriak erabiliz aztertu eta kanibalismo zantzu garbiak aurkitu dituzte. 

Ez da ikerlan bat ondorio horretara iristen den lehen... [+]


Aliatuen errekorrak

Porzheim (Alemania), 1945eko otsailaren 23a. Iluntzeko zortziak jotzear zirela, hegazkin aliatuak hiria bonbardatzen hasi ziren bonba su-eragileekin. Erasoak sarraski izugarria eragin zuen denbora gutxian. Baina Pforzheimen gertatutakoa itzalean geratu zen, egun batzuk lehenago,... [+]


Zer gertatu da DBH 2n? “Ezohiko bi jaitsiera handi” nabarmendu ditu ebaluazio diagnostikoak zientzia eta gaztelanian

Matematika, zientzia, euskara, gaztelania eta ingelesa konpetentzietan EAEko ikasleek duten maila neurtzen duen ebaluazio diagnostikoaren emaitza festan, 13-14 urteko ikasleek zientzia eta gaztelanian izan duten deskalabrua "zuhurtziaz" gogoetatzeko beharra adierazi... [+]


Eta hemen gaude berriro, erlijioa eskolan

Otsailaren 3an hasi da gure umeak eta gaztetxoak eskoletan aurre-matrikulatzeko garaia, eta urtero bezala gogoratu nahi genizueke zergatik ez zaigun ideia ona iruditzen erlijioan matrikulatzea. Iaz artikula bukatzen genuen esanez “askori idazki hau ezaguna egingo zaizue,... [+]


Donostiako emakume batek salatu du Ertzaintza bere aurka oldartu ostean ZIUan amaitu zuela, konorterik gabe

Emakumearen familiako kideek jarri dute salaketa Bilboko Kolonbiaren kontsulatuan. Otsailaren 1ean jasan zuen erasoa, Donostiako Manterola kaleko diskoteka baten atarian. Hainbat testigantzen arabera, konorterik gabe egon arren berari kolpeka jarraitu zuen ertzain batek.


La Furia. Mimoa eta indarra
“Cascante Euskal Herria bada, zergatik ez dira jotak euskal kultura?”

Ilezko prakak, gerritik oinetaraino, latexa besoetan eta soinean, eta adatsa laranja gori. Horrela aurkeztu du La Furiak bere bosgarren lan luzea: Ultra. Horrek guztiak ederki islatzen du rap abeslariaren apustua: dena eman, bere irizpideen arabera.


Pantailen erabileraren inguruko hausnarketak

Tranbia txiki Arratia Institutuko Guraso Elkartetik pantailen erabileraren inguruko hausnarketa bultzatu nahi dugu ikas komunitatean.

Azkenaldian kezka handia dago ume eta nerabeengan pantailek duten eragina dela eta. Ardura hori etxeko erabileratik eskola eta institutuetako... [+]


Hidrodukto batek zeharkatuko du Aiaraldea?

Petronorrek adierazi du asmoa duela hidrogenoa ekoizteko lantegia abiatzeko Bilboko Portuan eta erregai mota hori Tubacex, Tubos edota Vidrala enpresetara heltzeko, beharrezkoa izango dela hidroduktoa eraikitzea.


Hirigintza araudia malgutu eta etxebizitzen eraikuntza sustatzeko dekretua sinatu du Jaurlaritzak

Etxebizitza berrien promozioak ez atzeratzea da Eusko Jaurlaritzako Gobernu Kontseiluak onartu duen dekretuaren helburu nagusietako bat. Zentzu horretan, udalei "autonomia" gehiago emango diela ziurtatu du Denis Itxaso sailburuak.


2025-02-19 | Nicolas Goñi
Mozambiken kontratatu zituen militarren torturak isilpean gorde ditu Total multinazionalak

Mozambiken gas eremu zabal batean erauzketa prozesu bat martxan ezartzeko prest zen 2020an TotalEnergies enpresa frantsesa, eta gunearen segurtasuna bermatzeko Mozambikeko unitate militar bat kontratatu zuen. Baina Afrikan egitekoa zuen "inoizko inbertsio pribaturik... [+]


Izena duenak badu izena

Bai, bai, holaxe. Ez naiz harago joatera menturatzen. Pleonasmo bat dela? Tautologia bat agian? Baliteke, baina egia-oste deitzen dioten garai honetan, oinarri-oinarrizko egitateak beharrezkoak dira. Begira, bestela, “Ez da ez!” lelo indartsuari. Bagenekien hori... [+]


2025-02-19 | Castillo Suárez
Porcelana Irabia

Baneukan lagun bat Porcelana Irabian lan egin zuena itxi zuten arte, eta jatetxe edo taberna batera joaten ginen aldiro kikara eta plateraren ipurdia begiratzen zituena pieza non egina zegoen jakiteko. Gauza bera egiten dut nik gauza zaharren azoketara joaten naizenetan:... [+]


Eguneraketa berriak daude