Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

igandea 2025eko otsailaren 16an

Nazioartea

"Herri honetan, oraindik erantzun ahalmena dago"

2021eko uztailaren 23an

Periko Solaberriari elkarrizketa.

Periko Solabarria, HBko zinegotzi
"Herri honetan, oraindik erantzun ahalmena dago"
Periko Solabarria gizon osoa dugu, hitz bakarrekoa eta urtez urte ospe pertsonal sendoa eraikitzea lortu duena. Abade, peoi, militante eta zinegotzi, errepresioa hurbiletik ezagutu du sarritan. Horren zantzua birikietan geratu zaio itsatsirik. Bere bizitzaz eta Herri Batasunaren sorreraz mintzatu izan gara, koalizioaren lehen hamar urteak betetzen diren egun hauetan.
ARGIA.– 58 urte duzu, langilea, politikoa, abadea izandakoa edo oraindik abadea, hiru semealaba...
Periko Solabarria.–Emakume batekin bizitzeko eta familia bat egiteko konpromezua hartu nuen, baina nik lehen bezalaxe segitzen dut, sekularizatu gabe. Diferentzia da administratiboki ez didatela funtzioak egiterik permititzen, baina nire ustez hori gauza anekdotikoa da. Ez dut uste bizimodu bat utzi behar dudanik Ebanjelioaren aurka ez doan zenbait gauza egiteagatik. Niri beti aurrera joatea eta hurrengo mendean bezalaxe bizitzea gustatu izan zait, eta nire ustez datorren mendean honela bizi izango dira apaizak. Norberak nahi duena egin ahal izango du. Momentu honetan elizaren boterearen biktimak gara, baina badakigu aurrera goazela.
A.–Meategietara langile joan zinen, eta bertan hainbat urte eman, ezta?
P.S.–Bai, meategi aldean hamar urtez egon nintzen, eta bertan denetarik egiten nuen, mediku, maisu, albaitari, abade... Esperientzia gogorra baina ona izan zen. Handik apurtxura ni neu hasi nintzen meategietan sartzen. Beranduago, eraikuntza lanetan hasi nintzen, eta bertan ere hainbat urte eman. Baina orain ez dut osasun onik, eta ezin dut lanean segitu. Medikuak debekatu egin dit, birikiak direla. Horrexegatik ari naiz lan instituzionaletan, Herri Batasunaren aldetik Barakaldoko udaletxean.
A.–Politikoki eraikuntzan, hau da, peoi lanetan egin egin zara batez ere, ezta?
P.S.–Bai, nire bizitza politiko eta sindikala eraikuntzaren munduan eratu da. 1964ean Estatu espainoleko lehen abade langileak sortu ziren. David Armendia eta biok izan ginen sotana kendu eta lanean hasi ginen lehenak. Guk uste genuen apaizak ere ogia izerdiaz irabazi behar zuela, eta horrela hasi ginen. Esperientzia gogorra, itzela izan zen. Bakarrik geunden, esperientziarik gabe, baina konpromezu politiko eta sakona geneukan. Langilegoaren borrokarekin konprometitu nahi genuen.
A.–Seguruen ez zuten ulertu, ez goikoek ezta behekoek ere.
P.S.–Oso txarto ulertu zen. Elizaren barnean baztertu gintuzten, txokoratu. Eta behetik ere ulertzea kostatu zitzaien, baina gero, gure bizitza ikustean, bizitza gogorra, gartzelan, pertsegiturik, orduan hasi ziren ulertzen. Francoren aurka egitearren batzutan egon nintzen gartzelan, arazo sindikal eta politikoak zirela. Zeren, hamar–hogei egun egon daiteke pertsona bat alardea eginez, baina jendeak ikusten duenean urte eta urtetan zehar segitzen duzula, orduan benetakoa dela ikusten bait dute. Gainera, arazo politiko edo sindikalak daudenean, langileek heuren tartean onartzen gaituzte eta konfidantza sortzen da. Heuretariko bat garela ikusten dute, kolektiboki jokatzen dugula.
A.– Urte guzti hauetan langile mugimenduak gorabeherak eduki ditu, eta egoera hobea edo txarragoa, baina oraingoa desberdina dela suposatzen dugu.
P.S.–Guk bizi izan genuen egoera oso gogorra zen. Ezarritako ordenaren aurka atentatzen ari ginen. Baina batasuna eta elkartasuna ziren konpentsazioak. Denok bat ginen Francoren aurka, denok ezkertiarrak. Matizak ere baziren, baina batera geunden.
A.–Gaur egun oso leku desberdinetan dagoen jendea zure etxetik pasatua da, Nicolas Redondo eta beste asko.
P.S.–Bai, ni sotano batetan bizi nintzen, oso umela, eta askotan ura metro bat t'erdi igotzen zen. Orduan kanpora joan behar izaten nuen. Hala ere etxe hura klandestinitatearen etxea zen. Denok batzen ziren han: Nicolas Redondo, David Morin, Bonifacio Rojo, Antonio Pardo, Saracibar. Han bertan, sotanoan, Ibarrolak erakusketa klandestinoa egin zuen, bera gartzelan zegoela. Militante guztiak pasatzen ziren ikustera. Bueno, klandestinoa... poliziak jakin behar zuen. Handik pasatutako jendea gero militatzera pasatu zen, EMKn, gure jendea, abertzaleak... Hango hura militantzia mintegia izan zen. Gero beste batzuk ere militantziari utzi zioten, eta bestelako gauzak egin. Osaba ere handik ibilitakoa da. Gaur egun anti–komunista da, borroka harmatua eta abertzalismoaren aurkakoa.
A.–Garai horretan jendeak, normalean, arazo nazionalari edo klase arazoari atxekitzen zitzaion, baina zaila zen arlo biei batera ekitea. Gaur egun pentsatzen da gauza biak betidanik loturik egon direla, baina gauza berria da.
P.S.– ETAren frenteak sortu zirenean, orduan hasi zen tratatzen kontua. Hemen jendea lotuago zegoen arazo sozialaz, eta beste arazoa, nazionalista, beranduago sartu zen, batez ere Ezkerraldean. Txabi Etxebarrieta gure pisuan ibili zen garaian CCOOn sartu zen. Orduan hasi zen euskal langileriaz mintzatzen. Baina oso berandu uztartu ahal izan ziren ideia sozialista eta nazionalista. Gauzak ez dira beti honelakoak izan. Frente Obreroko jendea eta ETAren lana izan zen guzti hori egitea. Bestalde, ETA asko etorri zen hona, Ezkerraldera: Eskubi, Campillo, Mario Onaindia, eta batez ere, Txabi. Apaizen mugimenduak ere eragin handi eduki zuen, Seminarioan hertsialdia egin genuenean, etab. Zamorara joan ginen eta orduan identifikazioa sortu zen. Niri neuri errepresio gogorrena orduan heldu zitzaidan, sindikalista edo sozialista izateagatik baino, abertzalea izateagatik. "Gora Euskadi Askatuta" esateagatik gizon gaixto bihurtu nintzen. Sindikalista gorria izatea oraindik onartzen zuten, baina nazionalista izatea, gainera erradikala eta borrokalariak, hori ez.
A.– Ezkerraldean sozialismoak eduki duen indarra orain ere nabaritzen da zentzu negatitoan. Horren froga UGTren indarrean dugu. Eta hala ere, testuinguru honetan, Euskaldunakoen borroka dugu, kontrako giroan. Nola izan da posible? Irla da, miraria?
P.S.–Nik uste dut LABek lan miragarria egin duela, eta HB eta ezker osoak lan handia egin du, egunez egun, lantegietan. Militante oso–osoak, borrokalariak dira, eta Euskaldunan ikusi da. Bertan ikusi dute nortzu diren benetan apoiatzen dutenak. Nazionalistak izan dira guztien lana defendatu dutenak, poliziaren aurka plantatu direnak, gobernua salatu dutenak, ituna sinatu ez dutenak... Guzti hori lan erraldoiaren emaitza izan da, eta jakina, jendeak onartu du makurtu ez garena, garaiak igaro eta jakarik aldatu ez duguna. Francoren garaian oposizioan egon gara, eta erreforma etorrita ere oposizioan gaude. Ez dugu aldatu. Beste batzuk horrenbeste aldatu dute! Guretzat oraingoa frankismo erreformatua da, baina frankista berberek segitzen dute, lehen bezala. Mozketa edo depuraziorik egon ez denez...
A.–Langile mugimenduan pausu bat aurrera eta beste bat atzera ematen dela dirudi. Euskaldunakoa ikusi ondoren pentsa zitekeen beste batzu ere anima zitezkeela, hango indar korrelazioa ere oso ona ez zelako, hasiera batetan.
P.S.–Talde minoritarioa zen. Ikusten dena zera da, langile mungimenduaren aurka ari dela den–dena batzen. Erreformako partiduak langileriaren aurrean suhiltzaileena egiten ari dira, arotik pasa erazi nahi dituzte, joku arauak onarterazi eta zentzukoak izan. Langileei zera esaten diete, demokrazian dena delegatzen dela, asanbladarik egin behar ez dela, eta ordezkarien bidez egiteko. Erreformismoaren biktimak dira langileak, eta heurek ordaintzen dute krisia, pobreziaz.
Baina Euskadin, oraindik, borrokarako kemena duen langileria dago, lotsa duen jendea, eta kalera ateratzen dena; harrika behar bada, harrika, ejerzito oso baten aurka. Hemen, oraindik, erantzun ahalmena dago, beste lekuetan ez dagoena. Kondizioak badaude, pobrezia, marjinazioa, poztasun eza, eta guzti horrek lehertu behar du. Baina antolatu behar da. Erreformak ez du antolatzerik nahi, eta orain puntu horretan gaude: marjinatuak antolatu, drogaren aurkako borroka... errealitatearen elementu distortsionatzaile gisa. Esperantza dago. Eta errealitateak, LAB, ESK-CUIS, EMK, LKI, CNT, HB...
A.–Herri Batasunaz mintza gaitezen. Hamar urte dira orain, eta hau izan daiteke orduko sorrera gogoratzeko parada egokia.
P.S.–Herri Batasuna probidentzialki sortu zen, aipatu dugun enerjia guzti hori batzeko. Jende horrek herri batekiko fideltasuna sentitzen zuen, makurtu gabe, belaunikatu gabe, erraldoiaren aurka jartzeko indarraz. Komunistak beraiek makurtu behar izan zuten, eta heurak izan ziren franskimoaren etsai handienak. Frankismoak komunistak jan zituen: leninistak izateari utzi zioten, eta monarkia onartu zuten. Eta momentu honetan sortu zen herri honen esentzia eta indarra, Herri Batasunaren bidez. 1936 urtearekiko fideltasuna zen, bere mutilak borrokan zeudela, eta beste guztien lotsarako. Bera izan da botere horren aurka posizionatu den bakarra, eta gainera gero eta gaztetasun handiagoz.
A.–Urte hauetan gora behera batzu izan dira tartean. Aipatzekotan, zeintzu dira urte hauetako gailurrak, puntu garrantzitsuenak?
P.S.– Puntu garrantzitsua presoen mugimendu osoa dugu, gartzeletako borroka... Hori etengabeko puntua da, oso garrantzitsua. Gure bahituak, presoen jarrera ausarta, pisu handikoa da. Gu arduratzen gaitu, eta boterekoak ere arduratzen dira, beste zentzu batetan. Heriotz bakoitza, hiletak... Santiren heriotzak gu guztiok astindu gintuen, Euskadi osoa. Hura lurrikara izan zen, ekaitza. Gailurra izan zen hura. Baina heriotz guztiak ere gauza bera dira guretzat. Beste arlo bat, Herri Batasunaren bizitza errefuxiatuen arazoa da. Eragina du, eta gure historia gauza guzti hauekin idazten da. Kontatu behar ditugu. Ez gara nekrofiloak, baina historia den moduan kontatu behar dugu.
A.– Hurrengo pausua negoziazioa dugu. Helburua edo bitartekoa?
P.S.–Bitartekoa da. Negoziazioa bakerako bitartekoa da. Helburua ez da bakea, normalizazioa baizik. Bakea bakarrik lortuko da kapitalismoa amaitzen denean, gizakiak beste gizakiak esplotatzeari uzten dionean. Gure ustez, KAS alternatiba ez da indenpendientzia eta sozialismoa lortzea bezalakoa, bitartekoa baizik. Oraindik demokrazia burgesa eduki beharko da, baina gure ideiak defendatzeko tresna nahikorekin. Gero etorriko da hurrengo pausua.
IÑAKI ZUBIONDO
Periko Solaberriaren esanetan, ETAren frenteak sortu zirenean, orduan hasi zen arazo nazional eta soziala uztarturik tratatzen.
"Erreformak ez du antolatzerik nahi, eta orain puntu horretan gaude: marjinatuak antolatu, drogaren aurkako borroka... errealitatearen elementu distortsionatzaile gisa".
"Emakume batekin bizitzeko eta familia bat egiteko konpromezua hartu nuen, baina nik lehen bezalaxe segitzen dut, sekularizatu gabe".
13-15

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakHB
PertsonaiazSOLABARRIA1
EgileezUBIONDO1Politika

Nazioartea Nazioartea

Irakurrienak

Matomo erabiliz

“Bukele diktadorea da, baina milaka pertsonaren bizimodua askoz hobea da egun duela hiru urte baino”

Maria Ortega Zubiate

“Hezkuntza sailburuaren determinismo teknologikoak kezkatzen gaitu: bai ala bai sartu behar da, modu akritikoan”

Mikel Garcia Idiakez

Efemeridea: Joxe Arregiren gorpua sekretuan hilobitik atera eta torturaren froga bilakatuko ziren argazkiak egin zizkioten

ARGIA

Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

dantzan.eus

Efemeridea: Mildred Harnack idazlea gillotinatu zuten Hitlerren aginduz

ARGIA

Kanal honetatik interesatuko zaizu: Nazioartea

2025-02-14 | Xabier Letona Biteri

Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.

2025-02-14 | Gedar

Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.

2025-02-13 | Jenofa Berhokoirigoin

Larunbatean hiru bahitu askatuko dituela baieztatu du azkenean Hamasek

Su-etena hausteko arriskua erreala izan bada ere aste guztian zehar, adostasun batera iristeko bidean dira bi aldeak: bahitu gehiago askatuko lituzke Hamasek, laguntza Gazara sarrarazteko bidea ez oztopatzeko "promesa" egin duelako Israelek. Arabiar Ligako herriek... [+]

2025-02-13 | Urko Apaolaza Avila

AEBek eta Errusiak diote Ukrainako gerra amaitzeko negoziazioei heltzeko prest direla

Trumpek eta Putinek ordu eta erdiz hitz egin dute telefonoz. Biek hala biek baieztatu dute ados direla Ukrainako gerra amaitu dadin "elkarrekin lan egiteko", baina argi utzita Ukraina 2014ko mugetara itzultzea ez dela "errealista". Zelenskyrekin ere hitz egin... [+]

2025-02-13 | Axier Lopez

Balea eta izurde sarraskiaren aurkako boikota

Faroe uharteetan, Ipar Atlantikoko artxipelago bat, Danimarkaren kontrolpean, urtero ehunka zetazeo hiltzen dituzte –normalean milatik gora–. Batzuek "tradizioa" deitzen diote, hainbat mendetako antzinatasuna duelako. Baina odolez gorritutako hondartzan... [+]

2025-02-13 | Gedar

Errusiako gasa Europara itzuli da, TurkStream bidetik

Ukrainako fluxua eten ostean, Errusiako gasa jasotzen jarraituko duela iragarri du Eslovakiak, eta Transnistriak uko egin dio Europaren "laguntzari".

2025-02-12 | Eneko Imaz Galparsoro

Netanyahuk gerrarekin mehatxu egin du larunbatean preso trukea egiten ez bada

"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]

2025-02-12 | Miel Anjel Elustondo

Yamili Chan Dzul. Emakume, indigena, prekarizatu

“Gure mugimenduak ahultzeko estrategiaren parte da emakumeak hiltzea”

Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]

2025-02-12 | Adur Larrea

Palestina XIV

2025-02-12 | Jesús Rodríguez

Etxegabetzeen aurrean, irabazteko antolatu

Azken egunak garrantzi handikoak izan dira Bartzelonan, etxebizitzaren aldeko mugimenduarentzat eta espekulatzaileen aurkako borrokarentzat. Urtarrilaren 28an, polizia-armada batek Raval auzoko Massana Zaharrari [zentro sozial okupatua] eraso egin zion goizaldean, aurrez abisatu... [+]

2025-02-12 | Maria Ortega Zubiate

Roberto Valencia, kazetaria El Salvadorren:

“Bukele diktadorea da, baina milaka pertsonaren bizimodua askoz hobea da egun duela hiru urte baino”

Euskal Herrian jaiotako kazetari salvadortar gisa aurkezten du bere burua Roberto Valenciak (Gasteiz, 1976). Salvadortarra da, bizitza erdia daramalako han eta hango ajeak eta hizkera hartuta dituelako: gaztelerazko elkarrizketan El Salvadorko hitzak sartzen ditu barra-barra... [+]

2025-02-11 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Ustezko ezkerra migratzaileen sarekadak egiten (eta harro) Erresuma Batuan: 4.000 atxilotu sei hilabetetan

Agintean dagoen Alderdi Laboristak atxiloketen eta deportazioen irudiak erakutsi ditu, eta urtarril honetan "errekorra" egin duela esan du, harro-harro.

2025-02-11 | Eneko Imaz Galparsoro

Hamasek bertan behera utzi du larunbat honetako preso trukea, Israeli su-etena urratzea leporatuta

Erakunde islamistak Israelek urratu dituen neurrien artean aipatu ditu Gaza bonbardatzen jarraitzea eta aske utzitako preso palestinarren egoera. Trumpek mehatxatu du, preso trukea egin ezean, Gaza "infernu" bihurtuko duela.

2025-02-11 | Mikel Aramendi

ANALISIA

Muga-zergak: gerra ekonomikoan ere, eszenografiak ezin du estrategia ordeztu

Air Force One hegazkinean Super Bowl-erako bidaia aprobetxatu du Donald Trumpek, ezartzear dituen muga-zergen berri emateko. Eszenografiaren aldetik, bikain. Etxerako mezua da “lasai baino lasaiago nago ni; begira nora goazen... Estatubatuarrak ere lasai egon daitezke... [+]

2025-02-10 | Eneko Imaz Galparsoro

Bigarren itzulian erabakiko da nor izango den Ekuadorko presidentea

Inkesta gehienen faboritoa Daniel Noboa egungo presidente eskuindarra izan arren, aurreikusitakoa baino tarte txikiagoa atera dio Luisa Gonzalez hautagai correistari. Apirilaren 13an egingo da bigarren itzulia.

Eguneraketa berriak daude