Goaz: "Gabi idazten da nork antzesterik ez dagoelako"


2021eko uztailaren 23an
Lucax Dorronsororekin elkarrizketan.
DEBAKO «GOAZ» TALDEAK AURKI XABIER MENDIGURENEN "KANPOTARRAK MAISU" OBRA ESTREINATUKO DU
Goaz: "Gabi idazten da nork antzesterik ez dagoelako"
Berriro ere Debako Goaz antzerki taldekoak obra berri baten aurkezpena egitera datozkigu gure orriotara. Honela, Xabier Mendigurenen "Kanpotarrak maisu " obraren aurkezpena dela eta, taldeko zuzendaria den Lukax Dorronsorarekin honako solasaldi hau izan dugu.
ARGIA.–Zerk bultzatu zaituzte Xabier Mendigurenen "Kanpotarrak maisu" obra hautatzera zuen antzeslan berria kaleratzeko?
LUKAX DORRONSORO.–Alfontso Sastreren "Ez da pale egiteko ordua" obrarekin 40 antzespen baino gehiago egin ondoren berriro ere euskal autore baten bila hasi ginen, eta honela zenbait sariketa irabazitako autore gazte bati obra hau eskatu genion, lehengo intentzio berdinarekin, hau da, bertako idazle baten, eta idazle gaztea gainera, obra aurkeztea.
A.–Intentzio honen barruan nola uler daiteke orain darabilzuen Alfontso Sastreren obra antzestea?
L.D.–Ahal denean autore euskaldun baten obra aukeratzen dugu, baina Alfontso Sastrerekin eszepzio bat egin nahi izan genuen, gure herrian testimonio bat delako gure herriaren borroka onartu eta bertan bere bizitza txertatzera etorri delako. Beraz, bera omendu nahian aukeratu genuen obra hau eta baita ere noski autore haundi bat delako. Agian ez zen bere obra onena izango baina bai guk plazaratu genezakeena.
A.–Berriz obra berrira bueltatuz, ze berrikuntza suposatzen du "Kanpotarrak maisu" obra honek Goaz taldearentzat?
L.D.–Autoreari galdetuko bagenio, obra honek berrikuntzarik suposatzen ez duela esango liguke. Estilo zaharrean idazteko kapaza zela esperimentatu nahi zuen Mendigurenek obra honetan. Estrukturaz, teatro klasikoaren itxura dakar, baina montaian berezitasun mordo bat aurkezten ditu. Gaia bera gaur eguagoa da, baina fantasiazko beste egoera batetan kokatua. Beraz pentsatzen dut ez dela erabat klasikoa, bere modernotasuna badu obra honek, autoreak aurreko pauso batzuk emanak bait zituen, eta hori ere hor agertzen bait da.
A.–Eta taldearentzat zer suposatzen du obra honek?
L.D.–Guretzat bere xarma badu, urtetan dramatismoz bizitzen daramagun bizitza honetan, nolabaiteko ironia beharrezkoa da, gure benetako arazoak alde batetara utzi gabe noski, eta horretarako bidea ematen du obra honek. Eta nolabait ere gure lana anizten du, momentu batean drama baten seriotasuna erabili behar duzu eta hurrengo unean berriz parra egitera jo behar duzu; beraz baliagarria zaigu teknika bat baino gehiago erabili arazten digulako, gehiegi ere konplikatu gabe.
A.–Lehen euskal antzerkilarien arazoa aipatu duzu. Nola ikusten duzu arazo hau?
L.D.–Arazoa oso larria ikusten dut, euskal antzerkia ez da gehiegi egiten eta gainera goi mallako antzerkietarako joera dago, izen handia duten antzerkiekiko joera dago. Baina bertan idazten diren obrak ez dira anizesten, ez delako uste oraindik maila egoki bat ematen dutenik, gaurko egunari dagokion maila, eta agian egia da.
A.–Eta nola konpondu daiteke hau? Nola lortu daiteke euskal idazleek antzerkia idaztea?
L.D.–Agian egin beharko genukeena da, ateratzen dena, eta nolabait izena hartu duena, antzestu, nahiz eta hain ona ez izan. Bestela egunean baino egunean gutxiago edukiko dugu, zeren eta Mendigurenek esaten duen bezala berak ez du idazten idazteagatik, baizik eta antzestua izateagatik, bestela bere obra hutsean joaten bait da. Beraz hor egongo litzateke gutxi idaztearen arrazoia, gutxi idazten da nork antzesterik ez dagoelako, edo hobe esanda, nork antzestu egon arren, hemengoa antzestu beharrean kanpokoa antzesten delako. Eta noski antzeste ezaren ondorioz idazten ez bada, ez dugu obra onik izango, beraz "circulo vicioso" deritzan horretan sartuko gara.
A.–Gai zabalago batetan kokatuz, nola ikusten duzu euskal antzerkiaren egoera? Nola aurkitzen da Euskal Antzerki Taldeen Biltzarrea?
L.D.–Bertan egon ziren gora-behera batzuk zirela medio elkartea desagertzeko bidean jarri zen, baina oraindik aurrera jarraitzen du. Agintaritzak eta Administrazioak ez zuten proiektua bultzatu eta ondorioz zenbait arazo ekonimiko suertatu ziren. Baina taldeen artean elkartea berriro berpizteko beharra ikusten da, eta batez ere gu bezala euskaraz ari diren talde amateurren artean, eta agian, denbora luzeak baino lehen berpiztu liteke.
A.–Amateurrismoaren gaia aipatu duzu, nolakoa da talde amateurretan dabiltzan antzerkilarien prestakuntza?
L.D.–Elkartea egon zen bitartean prestakuntzarako bide batzuk ireki ziren, baina ez gehiegi. Posibilitateak ez dira handiak, langile batek bere orduak lanean pasa eta gero ikasketa batzuk egin behar dituenean, nahiko murriztua geratzen da. Dena dela taldeek prestakuntza minimo batzuk hartzen dituzte, nahiz eta talde batzuk "reziklaje" baten beharrean aurkitu. Gure kasuan adibidez bi urtetan behin edo kurtsilo bat egiten dugu, bai bertako jendea berritzeko bai jende posible bat erakartzeko.
A.–Antzerkiaren munduan beti aipatzen den beste arazo bat zirkuito finko baten eza da, zer deritzozu zuk horri?
L.D.–Bai noski, horretan dudarik ez dago, eta hori horrela da ez posible ez delako, baizik eta ezagutzera ematen ez delako. Guk badakigu gutxi gora behera non joango den jendea eta non ez den joango, eta baita ere zer egin behar den jendea joateko. Jendea joateko ezagutzera emen behar duzu, eta programek oso bereziak egin behar dute, pertsonaz pertsona joan behar duzu. Horrela lortu dugu guk orain aurkezten ari garen obran emanaldiko 170 pertsona biltzea, gaur marka da hori. Beraz ezin da esan jendea ez dela joaten, guri gertatu zaigu jendea ez joatea, baina hori ardura ezaren ondorio bat da.
A.–Ze irtenbide ikusten diozu zuk honi?
L.D.–Eskatzen duen tratamendua eman behar zaio, bai propagandari eta bai herriari. Herriari urtean bi antzerki ematen bazaizkio, oso zaila da jendea eramatea, oso zuzenki deitzen ez bazaio behintzat. Baina programatuko balitz eta urtero adibidez antzerki aroa antolatuko balitz, hau da, hiru edo lau hilabetetako antzerki aroa eta garai honetan aste bukaera guztietan antzerki emanaldi bat, jendea joango litzateke. Jakina da herri guztia ez: dela antzerkizalea izango, baina antzerkizalea den guztia joaten hasiko da, eta horrela publiko bat sortu daiteke. Baina honela, bakanka egiten diren antzerki saioek ezin dute inolako arrakastarik izan.
A.–Badirudi azken aldi honetan kale antzerkiak gero eta indar haundiakoa duela. Lagundu dezake fenomeno honek antzerkia ezagutarazteko?
L.D.–Bai noski. Modu berezia da, baina nolarnahi ere antzerkia duk. Nik ez zekiat horrek barruko antzerkira jendea eramango duen edo ez, baina nolanahi ere antzerki mota bat ikustera eramaten duela bai, eta orduan oso positiboa da. Ikuslegoa ez baldin bada barrura etortzen, eta kalean. emanez antzerkizale bihurtzen bada, beste erremediorik ez baldin badago, kalean eman behar zaio, eta ematen da.
A.-Baina ez al du honek antzerkiaren egituraketa puskatzen?
L.D.–Bai, antzerkiaren fisonomia aldatzen du, baino antzerkia da hori ere. Gainera alternatiboa izateaz gain, antzerkizaleak lortzen baditu, barruko antzerkiarentzat baliagarria izan daiteke. Lehen esan dudan bezala, beste erremediorik ez bada kalean aurkitu beharko ditugu barruko antzerkirako ikusleak, eta hau kale antzerkiaren bidez posiblea baldin bada, alternatiba garrantzitsua izan daiteke.
MIKEL ARRIETA
46-47

GaiezKulturaAntzerkiaTaldeakGOAZ
GaiezKulturaAntzerkiauzendariak
PertsonaiazDORRONSORO2
EgileezARRIETA4Kultura

Azkenak
2024-10-15 | Leire Ibar
Hiru pertsona atxilotu ditu Ertzaintzak sexu-esplotaziorako gizakien salerosketa egotzita

Prostituzioan aritzera behartuta zeuden lau emakume askatu dituzte Donostian eta Gasteizen, eta giza salerosketa leporatu diete operazioan atxilotutako bi emakume eta gizon bati. Biktimen salaketari esker hasi zuen ikerketa Ertzaintzak. Atxilotuak Ertzain-etxera eraman dituzte... [+]


2024-10-15 | Estitxu Eizagirre
Aixeindar enpresak Iturrietako mendilerroan jarria duen dorreak ez ditu hegaztien babeserako neurriak bermatzen, Arabako Mendiak Askek salatu duenez

Aixeindar enpresak haizea neurtzeko 82,5 metroko dorre meteorologikoa instalatua du 2023tik Analamendin. Dorrearen egonkortasuna eta segurtasuna bermatzeko, lurrera altzairuzko hainbat kablerekin ainguratu zuen enpresak. Arabako Mendiak Aske elkarteak salatu du hegaztiek... [+]


2024-10-15 | Mikel Aramendi
Urriak 10: komeria bihur ote daiteke mundu mailako drama?

Zeurea ez dela –eta ez duela izan behar– deritzozun herrialde bateko gertakari historikoa izan al daiteke nonbaiteko festa nazionalaren sorburua? Bai, horixe. Gertatu ere gertatzen da Taiwanen: “Hamar Bikoitzean”, alegia, urriaren 10ean ospatzen da... [+]


“Tratu iraingarria” salatu dute Laudioko San Roke adinekoen egoitzan

"Duintasuna urratzerainoko gertakariak" sarri errepikatzen direla seinalatu dute egoitza horretako senideek Arabako Foru Aldundiari bidalitako gutunean. Aldundiak dio egoera ez dela "hain larria".


2024-10-15 | iametza
Euskarazko ahots teknologia zertan da? Norantz goaz?

Euskal Herriko hainbat zentro teknologikotako ordezkariek parte hartuko dute euskarazko ahots teknologiaren egoera eta etorkizuna aztertuko dituen mahai-inguruan, Jon Torner ARGIAko kazetariak gidatuta. Topaketa urriaren 17an izango da, Donostiako San Telmo museoan egingo den... [+]


2024-10-15 | Leire Ibar
Fiskaltzak EHUko zuzenbideko irakaslearen “mezu faxistak” ikertzeko eskatu dio Ertzaintzari

Urri hasieran kaleratutako EHUko irakaslearen inguruko txosten bat egiteko eskatu dio Fiskaltzak Ertzaintzari. Kasuaren nondik norakoak sakonki ikertzeko eta gorroto deliturik egon den ala ez aztertzeko helburua du, salaketa jartzea erabaki aurretik.


Hobari fiskalak gazteei: ‘On falling' filmaren eragina?

Gazteei PFEZa murriztea edota zenbait kasutan deuseztatzea proposatu du Portugalgo Gobernuak, baina momentuz hizpidea baino ez du ipini, ez baitago argi aurrekontuak onartu ahalko dituen, gobernua osatzen duten alderdiek ez baitute-eta gehiengo parlamentariorik. Espainiako... [+]


Eskola-jantokietan catering-enpresen zerbitzua blindatu du Jaurlaritzak

Catering-enpresarik gabe jardun nahi duten eskolentzat bestelako eredu bat arautzea adostu zuen Eusko Legebiltzarrak 2019an. Horren ordez, catering-enpresen bidezko zerbitzua ematera derrigortzen ditu ikastetxeak Eusko Jaurlaritzak berriki argitaratu duen aginduak. Bitartean,... [+]


2024-10-15 | Julene Flamarique
Gabriel Arestiren argitaratu gabeko olerki bat eskuratu du Jon Kortazarrek

Urriaren 14an 91 urte bete dira bilbotar idazlea jaio zenetik. Errota gorria poema eta idazleak dedikaturiko argazki bat Jon Kortazar EHUko katedradunaren esku utzi ditu Zubiri Moragues familiak. Orain arte ezezaguna zen olerkia laster argitaratuko dutela ziurtatu du... [+]


2024-10-15 | Jon Torner Zabala
Zubietako erraustegiaren “ezohiko” jarduera onartu du Jaurlaritzak

Hondakinak tratatzeko Artaxoako plantara Zubietako erraustegitik milaka tona lixibiatu modu ilegalean eraman izanaz galdetu dio EH Bilduko parlamentari Mikel Oterok, Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailburu Mikel Jauregiri. Iragan... [+]


Urruña eta Segurako udalek ofizialdu egin dituzte herritarrek sortutako zubiak

Herritarrengandik sortu eta hiru hamarkadaz eraikitako harremanaren ondotik, Hego Lapurdi eta Goierriko bi herri hauen arteko senidetze edo birazkatze ofiziala egin dute igandean Urruñako plazan. 30 urteko mugarri, egun «historikotzat» jo dute Filipe Aramendi... [+]


Mecaner Herriarentzat
“Fabrikaren erosketa publikoa behar dugu”

Stellantis multinazionalak Mecaner lantokia itxi eta 148 behargin kalean utzi ditu Urdulizen (Bizkaia); horren aurrean, "Mecaner Herriarentzat" alternatiba ekosoziala sortu dute hainbat eragilek. LAB sindikatuko Iraide Juaristik eta Jauzi Ekosozialeko Aitor Gallastegik... [+]


2024-10-15 | Julen Orbea | Zuzeu
Bizitza oroit dezagun

1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.


Galizieraren egoera larriaz ohartarazi dute, azken datuak ikusita

Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera Galiziako Estatistika Institutuak jakinarazitako azken datuetan. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez dakiela.


Eguneraketa berriak daude