Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

igandea 2024ko uztailaren 14an

Koldo Izagirre

Koldo Izagirre: "Ironia Gero Eta Gehiago Praktikatu Beharreko Arma Da"

2021eko uztailaren 23an

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Koldo Izagirre idazleari elkarrizketa
Koldo Izagirre: "Ironia Gero Eta Gehiago Praktikatu Beharreko Arma Da"
Koldo Izagirre pasaitar idazleak badu bere historiatxoan hainbat literatur lan argitaraturik.
Azkena, duela hiru bat urte argitaratutako "Euzkadi merezi zuten" nobela. Oraingoan, ipuin-liburu batekin ageri da plazara: "Mendekuak" . Ez genuen aukera pasatzen utzi nahi. Azken nobelan azaltzen zen gerraurreko giroa eta gaur egungo egoera lotzen dituen liburu-zubi hau aitzakiatzat hartu, eta bere curriculum-ari errepaso txikia eman nahi izan diogu bide batez. Hamar orrialde betzeko adina eman zigun Koldok, baina lautan utzi beharrak emandakoa baino ez du irakurleak ondokootan aurkitu ahalko.
GALDERA: Ipui liburu bat kaleratu behar duzu laister "Mendekuak" izenaz. Orain ateratzen diren hauek aspalditik zeneuzkan gordeta, ze epetan idatzi zenituen?
ERANTZUNA: Bat edo beste eginak neuzkan, bat argitaratua nuen gainera. Gainontzekoak fitxetan eta horrela neuzkan, beti egitekotan eta ez nuen arranke hori hartzen. Bada bai, epe aski labur batean idatziak dira, baina lehendik apuntatuak; dexente aspaldidanik, eman dezagun hiru urtetik hona. Bakoitzak metodologia desberdina dauka, nik apunte asko hartzen ditut ezer idatzi baino lehen. Eta publizitatea ez bada, Susa-n argitaratuko dudala esango nuke.
GALDERA: Liburuaren zati handi batean, belaunaldi baten bizikizunak edo jaso dituzula iruditzen zaigu.
ERANTZUNA: Bai bai, orain hogeitamarretik hopeitamabost urteko adinean dabilen jende horren, bada, zenbait pasadizu, pentsatzen dut, batzuk e! Eta bueno, belaunaldi hori ez da hil oraino, eh?
GALDERA: Nahi eta nahi gabe, liburu honen bidez, –neurri batean behintzat– literatura politikoa egiten duzu. Inork esan du, gaur egungo roilo politikoari buruz idazteko beldur bat badagoela. Ez duzu sentitu beldur hori?
ERANTZUNA: Beldurra? Ikara monstruoso, ameskaiztoak-eta, nik uste garbi dauzkala herri honek norekin izaten dituen. Ez dut entenitzen zergatik izan behar dugun beldurra hemen politikaz idazteko eta... Hori idatzi gabe ere badut beldurra, ez da preziso, Euskal Herrian, idazle izatea beldurra izateko. Euskal Herrian beldurra, idazleek baino gehiago, areago eta eguneroago dute beste batzuek. "Bienabenturantza"ren baten ezaugarriak betetzen dituztenek, adibidez. Presoak bisitatzen saiatzen direnak pentsatzen dut idazleak baino ikara handiagoak pasatzen dituztela, ezta? Eta presoek berek, eta errefuxiatuek, eta entregatuek, eta... Ez dut uste idazleak idazle bezala beldur espezifiko bat pasako dutenik, ez bada paper txuriaren aurrekoa eta norberaren ezintasunaren aurrekoa ez baldin bada. Zer gai daude hemen tabu gaur egungo errealitate politikoan? Santi Brouarden hilketa, gaur ditu hiru urte hain zuzen, hori gai tabua da. GAL-en trama polizialak, eta monarkia.
GALDERA: Ez dakigu galderaren zentzu osoaz jabetu zaren...
ERANTZUNA: Jabetzen naiz zenbait jendek herri erresistente honen miseria eta errakuntza guztiak atera nahi lituzkeela material literario bezala, eta horretarako ez dago eskubiderik, hori ezin liteke onartu.
GALDERA: Errealismo sozialistaren garai iritsi al da Euskal Herrira?
ERANTZUNA: Aspaldi iritsi zen.
GALDERA: Orain arte ez da gauzatzen hasi. Gauzatzen hasi da?
ERANTZUNA: Ez dakit. Sozialismoa ez da iritsi, baina uste dut heroe positibo asko dituela herri honek.
GALDERA: Ipuinotan zehar ironiaren erabilera nabarmena da. Ironia balio handikoa al da mendeku horiek gauzatzeko?
ERANTZUNA: Bai, nik uste dut ironiak geroz eta gehiago balio digula, ze distantzia sortzen duen arma baita ironia, eta praktikatu behar genuke bai gure buruarekiko zein besteenarekiko. Errealismo antzu batean ez erortzeko ere balio dezake.
GALDERA: Orain urte mordoxka, "poesia kaka zaharra da" edo, esan zenuen. Harrez gero gauza askotxo aldatu da. Nola ikusten duzu orain arazo hori, poesiarena.
ERANTZUNA: Nik ez dut poesia kaka zaharra denik esan, ez eta idatzi sekulan.
GALDERA: "Susa"n atera zen entrebista batean esan zenuen horrelako zeredozer.
ERANTZUNA: Aldez aurretik poztutzen naiz literatur kritika egiten dutenak "Susa" irakurri izana. Beste alde batetik nik ez dut horrelakorik firmatu sekulan. Esan, ez dakit esango nuen. Entrebistetan ez da hitz egiten bakarrik hitzarekin, baita tonuarekin eta keinuarekin.
Oteizari gertatutakoaren antzeko bat gertatuko zitzaidan neri ere, alegia, norberaren artegintza ahitua edo ezindua ikusitakoan, ba arte guztia kolokan jartzeko tentazioa izango nuen, baina nik ez dut horregatik poesia kondenatuko, eta poesiak, euskal poesiak eman dituen emaitzak hor daude hori ezeztatzeko. Nik egiten nuen poesia ahitua baldin bazegoen, horrek ez zuen esan nahi poesiak balio ez zuenik, ezta gutxiagorik ere. Hori nobelista parisinoek diote, nobela hil dela. Toreo de salón.
Oker ez banago, euskal literaturan garai batean bazegoen poesiaren inflazio bat, eta nik ere egin nuen nire aportazioa. Alde horretatik aski kritikoa naiz nire buruarekin, eta aitortu behar zenuke geroztik ez dudala poesiarik argitaratu, ez onik ez txarrik. Orduan nik uste dut koinziditzen duela gure "Oh! Euzkadi" batean esan genuela munduan barrena literaturarik pobreenek zituztela poeta kopururik handienak. Adibidez Panaman. Poeta asko dago, poeta ugari daude Ekuadorren, eta abar. Hori aski frogatua dago: literatura ez desarroilatuek eta hizkuntza gutxiengotuek poesia hartzen dutela lehendabiziko zeregin bezala. Alde batetik, ba, jenero behementeena delako, bai bere herriari mintzatzeko bai hizkuntzari eta bere buruari ere. Behementeena da, ekonomikoena da denboraren aldetik, eta zirkulableena da aldizkarietan eta kantetan...
GALDERA: Euskal literaturak gainditu al du fase hori?
ERANTZUNA: Nik uste dut baietz, neurri batean. Poesiaren inflazioarena uste dut gainditu egin dela. Beharbada ez nik esan edo «Oh! Euzkadi»k editorial batean esandakoagatik. Beste faktore batzu ere kontuan hartu beharko lirateke. Adibidez, geroztik gauza berria izan da eta inflazio berri bat ere badago, literatura jubenilarena, editorialen despatxoetatik egiten den literatura Eta beharbada faktore hori ere berria da, eta horrekere lagundu du poesisalde batera uzteko. Gaurko gazteek ez dute orain dela zazpi urte bezainbeste poesia irakurtzen. Aldiz, pentsatzen dut narratiba gehiago irakurtzen dutela. Dena dela esango nuke,–eritzi pertsonal bat da– orduan irakurtzen zuten poesia hobeagoa zela gaur irakurtzen duten narratiba baino kasu askotan
GALDERA: Aitatu duk nolabait hi nazkatu hintzela-edo poesia mota batetaz. Oraindik poesia idazten segitzen duk?
ERANTZUNA: Bai. Ez dut argitaratu eta ez dut argitaratuko puska batean, baina bai, esan dezagun bada... behin poesia egiten duenak segi egiten duela, ezta?
GALDERA: Orain idazten duzun mota berriak ez du zerikusirik izango mota zaharrarekin
-ERANTZUNA: Egon zintezke lasai, ez ikaratu. Nik uste dut ezetz Hain zuzen nik gaurko poeta gazte batzuen lanekin, halako amorrua hartzen dut ikusten du danean orduko zenbait estrukturarekin dabiltzala bueltaka. Nahiz eta hobeagoak izan, eta brilanteagoak eta kalitate hobeagoak izan, motibo literario berdintsuen inguruan dabiltzala ikusteak halako amorrua alde batetik eta pena bestetik ematen dit. Halako surrealismo minuskulo eta domestikatu hori surrealismoaren zentzurik baxuenean, hau da, literarioenean.
GALDERA: Bakarkako lanetaz gain aldizkarietan eta talde lanean ibili izan zara. Lehendabizikoa «Ustela» izan zen: «Panpina», «Zorion», «Mermalada»... eten bat zegoen? Orduan jabetzen zineten horretaz, proiektu bat zen ala horrela sortu zen?
ERANTZUNA: Nik uste dut, noizbait Ramon Saizarbitoriak esan zuen bezala, orduan sortu zirela, agian literatura maite zutelako eta literatura egin nahi zutelako, idazten zuten, eman dezagun, lehendabiziko euskal literatoak. Nik uste dut, formazio eta informazioagatik baino gehiago, bokazio bat genuela, eta nola esango nizuke, nik «Panpina Ustela» Bernardo Atxagarekin batera egin nuen, eta dudarik ez dago Bernardo Atxagak bokazio literarioa duela, ezta?
Eten bat bai, bazegoen eten bat, tira, errebeldia jubenil izpi batzuk ere bazeuden. Uste dut benetako aldizkari literario bat zela, lehenbiziko aldiz, manifestu eta guzti. Gero «Oh! Euzkadi» atera genuen, jende mordo berriarekin: Ansorena, Egia, Etxezarreta, Lizartza, Muñoz, Oñederra... Andu eta Arantxa ere bai hasieran... Ibon... Aresti hil zela eta Euskal Herria lantzen segitu behar genuela, espektakularki esateko. Literaturaren presentzia inportantea izateaz gainera, eritzi artikuluak-eta, artikulu politikoak sartzen hasi ginen. Pentsatren dut aberasgarria zela eta mementu hartan egin beharreko gauza bat. Uste dut oso eboluzio positiboa izan zela literatura hutsetik literaturaz mintzatzera ere pasatzea, eta, apaizkeria barka, "gizarte-auziaz".
GALDERA: Hori zer da, «Ustela»tik «Oh! Euzkadi»rako pausua?
ERANTZUNA: «Oh! Euzkadi»rako pausua, eman dezagun, guztiz aldizkari politiko-kultural bihurtu zela. Baina literaturzaleek eta literatura egiten zuten jendeek egindako aldizkari politiko-kulturala. Ez zen «Pott», egia esan.
GALDERA: Asmo haundikoa al zen «Oh! Euzkadi»?
ERANTZUNA: Ez, eta bai. Orain irakurrita, agian uste baino zuhurragoak ginela eritziko diogu... Baina ez dut uste biltzen ginenok halako rol historikoa jokatzen genuelako kontzientzia genuenik...
GALDERA: Porrot egin zuen ala bere garaikoa bete zuen?
ERANTZUNA: Nik uste dut funtzio minimo bat bete zuela, bere garaian. Aldizkari literarioa ez zenez, gero eta diferentzia handiagoak genituen gure artean, hainbat gai idatzi beharrekoz. Biolentziari buruz, esaterako. Ale bakoitza eztabaidatu egiten baikenuen goitik beheraino. Arrasto desberdinei segitu diogu batzuk eta besteak.
GALDERA: Lokuzioez hitzegin dezagun. Lokuzio bilketa horretan, iruditzen zaigu–batez ere gero «Euzkadi merezi zuten» argitaratu zenuelako-eta–, gizarte eta garai jakin batzuekin egin zenuela topo eta... Lilura bat izan zen edo?
ERANTZUNA: Bai, baina hori ez da kasualitatea. Denok ibiltzen ditugu horrelako gauzak, edo behintzat nireen adineko gurasoak dituzten guztiek entzun behar izan dituzte antzeko istorioak, eta sobietarrentzat "gerra patria" gai literario garrantzitsua den bezala, uste dut gai bezala ez dela esplotatua izan Errepublika, altxemendu fazista eta horiek...
GALDERA: Bolada batean nahiko isilik edo idatzi gabe edo egon zinen. Hori zer izan zen, halako desintoxikazio bat, edo?
ERANTZUNA: Idatzi gabe ez. Liburuak -argitaratu gabe, baina idatzi beti idatzi dudala uste dut: «Zeruko Argia»n, ARGIAn, «Oh! Euzkadi»n. Gutxi edo gehiago. Literaturarik egin gabe ere egon naiz puska bat, baina bai, eman dezagun hala dela, desintoxikazioa.
Uste dut piska bat, «impasse» horietaz –nere burutik ari naiz, berriro diot, beste inoren eboluzioetan ez dut sartu nahi–, gaztetan (horrela mintzatzea zilegi baldin bazait) urjenteia bat dagoela norberaren buru, ezagutarazteko eta batez ere bizkarreko leun batzuk hartzeko eta «ondo habil!» eta «zorionak!» eta horrelakoak jasotzeko eta nortasuna finkatzeko, ingurukoek egiten duzuna estimatzen dutela eta ez dela alferrikako lana entzuteko behar hori badágo. Baina dinamita horretan beti ezin dela iraun. Uste dut momentu batean kortea eman beharra dagoela, erreflesionatu eta gauza sendoagoak egin eta pentsatzen dut zuk aipatzen duzun aro hori gaztetasuneko krisi hau izango zela. Orain zenbait gazterengan ikusten dudan arriskua dago hor: gehiegi argitaratzea eta batez ere gauza berdintsuak, nahiz eta kalitatezkoak izan.
Dena dela, ez dut uste irakurlegoa asko kexatuko zenik diozun horretaz. Nire hutsunea ondo beteko zuten bestek, ni baino altuagoak nonahi dauzkazu.
XABIER MENDIGUREN. JOSU LANDA
43-47

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaNarratiba
GaiezKulturaLiteraturaIdazleakIZAGIRRE1
PertsonaiazIZAGIRRE1
EgileezLANDA2Kultura
EgileezMENDIGUREN1Kultura

Koldo Izagirre

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Oraingoan kamiseta zuria

Argiako erredaktoreak

BBK Livek bisitarien oinarrizko hainbat eskubide urratzen ditu eta salaketa ipini diote

Julen Ugartemendia Carcedo

Efemeridea: Parabellum musika taldeak kontzertua eskaini zuen Barakaldoko auzitegi aurrean, Lino Prieto taldeko kide intsumisoak epaiketa zuen ordu berean

ARGIA

Efemeridea: Jochen Peiper gerra-kriminal nazia hil zen Frantzian, bere etxeari su eman ziotenean

ARGIA

“Loturak antsietate eta inpazientzia handiagoz bizi ditu gure belaunaldiak”

Lander Arretxea

“Janaria mintzaira bat da, epistemologia alterno bat”

Danele Sarriugarte Mochales

Kanal honetatik interesatuko zaizu: Koldo Izagirre

2023-04-26 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Koldo Izagirre

“Kazetaritzari ez zaio sekula literatur baliorik eman”

ARGIAren egitekoen zerrendan tik bat gehiago. Duela kasik hamabost urte bururatutako ideiari forma ematea kosta da, baina eman zaio, eta inprentatik irtetear behar du dagoeneko. Euskal prentsak 1869tik 2000ra ekarritako zenbait kronika gogoangarriren bilduma egin du Koldo... [+]

2023-03-08 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

'Laineza. Kultura Haragi Bizitan' liburua

Aldarri zaharrak berri: Kultura prekarioa da

Hitz testualak dira: “Euskarak iraun badu, kultura bat garatu duelako izan da; eta kultura horrek iraun badu, euskaldunek euskara bizirik gorde dutelako da”. Hala diote Lanartea elkarteko lagunek Laineza. Kultura haragi bizitan liburuko hitzartzean; 50 artistak baino... [+]

2022-01-19 | Xalba Ramirez

Erbestea ez da turismoa, baina behar du kronika

Jose Luis Alvarez Txillardegi hil zela hamar urte bete dira. Efemerideek ematen dute aitzakia biltzeko, eta ekimenak sortzeko. Donostiar euskaltzale eta ekintzailearen gogoa omentzeko, zer hoberik liburuak baino. Zelulosa eta tinta ekarpen erraldoia utzi baitzuen atzean.

[+]

2021-07-27 | Mikel Asurmendi

Koldo Izagirre. Pasaia eta Harboureko idazlearekin solasean

Pasaiako herritik dator notizia, zezen bat izan dela jenioz bizia...» abesten du Mikel Laboak. Zezena Pablo Picassok Guernica koadroan margotua izan liteke, Gernika berriz, Sua nahi, Mr. Churchill? -eta Basques' Harbour-eko beste kontu asko- ipuin liburuko herri... [+]

2021-07-27 | Koldo Izagirre

Mal-gutasun

Oraindik luze gabe, malgutasun soziala kaltegarria zela uste nuen nik. Badakizue "malgutasun soziala" enpresari jendaila horren ideologoek asmatutako hitz-ordeko bat dela, "kaleratze librea" edo "jendea langabeziara botatzea" ez esatearren. Halatan, egonkortasuna hobesten nuen nik... [+]

2021-07-23 | Koldo Izagirre

Xoxoaren kantua harresiaren orpoan

Buruaz beste egitea zer den, alegia, esamolde lazgarri horrek zertan duen sorrera eta funtsean zer adierazi nahi duen, Hondarribian ikasi dugu oraindik orain: Jokin Z. ez zen izaten ahal nahi ez zuen hura, ez zen izaten ahal bestek izatera kondenatu zuten hura -kakatia,... [+]

2021-07-23 |

Koldo Izagirre: " ‘Balizko Erroten Erresuma’ literaturtasunaren bindikapena izatea nahi nuke"

Koldo Izagirre idazleari elkarrizketa.

LAUGARREN POESIA LIBURUA ARGITARATU DU SUSA-REKIN HAMAR URTEKO PARENTESIA IRAKURTZEN IGARO ONDOREN
Koldo Izagirre: " 'Balizko Erroten Erresuma' literaturtasunaren bindikapena izatea nahi nuke"
Bere narratibazko lanak... [+]

2021-07-16 | Koldo Izagirre

Gozakidetza

Ez dago arranparik, baina badaukazu kadira elektriko bat. Ez dut martxan ikusi hilabeteon. Alabaina, atso-agure mordoa eskaileretan izuturik, makilak eta makuluak ahal nolaka tinkatuz mailaz maila, jendearen emanak ez ote dituen lur jo araziko. Bisitari asko ibiltzen baita... [+]

2021-07-12 | Gorka Bereziartua Mitxelena

Koldo Izagirre

«Idaztea bigarren mailako bihurtu da prentsan»

Urtarrilaren 29an, 18:30ean, hitzaldia eskainiko du Koldo Izagirrek Hernaniko Milagrosa kaperan, euskal prentsaren historiaz. Argiaren 90. urteurrenaren kariaz, eta Hernaniko Kronikaren laguntzarekin antolatutako ekitaldia izango da. Aurretik Izagirrerekin hitz egin dugu; gaiak... [+]

2021-06-30 | Gema Lasarte

“Euskaldunen odolak ez du odolkiyak egiteko ere baliyo”

Koldo Izagirre ::Euzkadi merezi zuten

Susa

orrialdeak ::104

prezioa ::15€

2020-06-08 | Aritz Galarraga

Duin harro solemne

Koldo Izagirreren literatura lotu izan da portuarekin (+1, haren bibliografia begiratzea besterik ez dago), politikarekin (0, literatura guztia ez al da politikoa, are politikotik ezer ez duela ematen duena ere?), zailtasunarekin (-1, errazkerian ez ote den erortzen gaur egungo... [+]

2019-08-12 | Estitxu Eizagirre

Mendearen umeek munduari desafio jo ziotenekoa

Koldo Izagirreren Mendearen umeek munduari desafio hitzaldiak ireki zuen maiatzaren 21ean Zerukotik lurrekora zikloa. 70 lagun inguru elkartu ginen Donostiako San Telmo Museoan, ARGIAren mendeurrena ospatzeko antolatutako zikloaren lehen ekitaldira. 1958 eta 1964 urteen arteko... [+]

2019-01-29 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Ipuina.eus ataria aurkeztu dute

Koldo Izagirren idazlearen eskutik eta Susa argitaletxearen babesarekin sortu da proiektua. Hogeita bat ipuin jasotzen ditu momentuz.

2017-01-17 | Gorka Bereziartua Mitxelena

'Lardaska' sasikariaren egilearekin elkarrizketa

“Askapena hutsean politikoa balitz bezala kontenplatzen da herri honetan”

2016an zeresana eman du Lardaska argitalpenak: liburu formatuan publikatutako aldizkari autoeditatua nork idatzi duen ez da ezaguna, "Barbalot"-ek sinatuta dator, Koldo Izagirreren hitzaurre eta guzti. Ez dago esplikatu beharrik, berezitasun horiek direla-eta... [+]

2016-06-13 | Gorka Bereziartua Mitxelena

Gipuzkoa Zutik eslogan laborategian Koldo Izagirrerekin

“Helburua gure kalitatea saltzea da, konpetentziari aurre egin, merkatuaren erritmoa guk markatu. Funtsean, marka bat inposatu”. Publizista dela esango zenuke Koldo Izagirre dela jakingo ez bazenu. 17:30 inguru Donostiako Parte Zaharreko elkarte batean. 20-30 lagun... [+]

Eguneraketa berriak daude