"Hildakoei Beldurrik Ez, Bizidunei!"


2021eko uztailaren 23an
Praisku Belauntzaran, Urnietako ehortzaileari elkarrizketa
Praisku Belauntzaran, Urnietako Ehortzailea
"Hildakoei Beldurrik Ez, Bizidunei!"
A.–Nolatan hasi zinen langintza honetan?
P.B.–Nik orain 59 urte egingo ditut Iaister. Nola sartu nintzen lan honetara? Aurreagoko enterratzailearen bidez. Igeltserotzan aritzen nintzen eta, tabikeak e.a. Haren bidez, ez oso gogoko nuelako. 20 bat urte daramatzat honetan.
A.– Bromatan ibiltzerik badago gauza hauekin?
P.B.Lasai horregatik. Nik enterradore zaharra zuloan sartu nuenean herriari esan nion hau ez zitzaidala gustatzen. Alkateak zera esan zidan, "egun hauek egitzak behinepein" eta gaur arte.
A.–Ze alde dago orduko lan egiteko posturarekin gaur egun?
P.B.–Garai batekoaren aldean gaurkoa ez da ezer ere. Gaur nitxoak daude, autopsiak ere Donostian egiten dira. Horretan ere laguntzen aritu beharra izaten genuen lehen. Orain ere izaten dira istripuak, oraindik denbora asko ez dela bere buruari tiroa jo ziona jaso nuen... gu horretarako gaude, horretarako pagatzen digute.
A.–Batere buruko minik ematen dizu lan honek, amesgaiztorik normaltzat hartzen da?
P.B.– Nik normaltzat hartzen dut. Nere ama neronek sartu nuen. Enterradore zaharra bizi zen oraindik eta esan zidan, "hi, Praisku, atrebitzen al haiz herorren ama sartzera?". Norbaitek egin behar du eta ezin utziko nuen bada sartu gabe, eta halaxe egin nuen. Nere lehengusu eta osabak ere ehortzi ditut. Gogorra izaten da istripuz hil direnen etxekoek marruz hasten zaizkizunean. Esate baterako orain dela hamarren bat urte ijito bat hil zutenean eta beste bat ere zauritu, bere arreba etorri zen eta zerraldotik atera zuen gorpua hortzekin koska eginda. Guardia zibilen aurrean, hantxe.
A.–Ganza itsusiak ere tokatuko zaizkizu.
P.B.–Beno, hezurrak lekuz aldatzerakoan batipat. Badakizu, urte batzutara hori egin beharra dago. Behinola gorpu bat erdiusteldua zegoen baina ez oso, pisua zuen eta atera egin behar zen. Nik gantxo batzu dauzkat eta nolabait haiekin atera eta arrastaka eraman nuen eraman nuen tokira, ahal nuen bezala, arrastoak bidean geratzen zirela. Animalia nintzala errekonozitu zidaten. nik al nuen bezala egitea besterik ez.
A.–Denetik egitea tokatuko zaizu.
P.B.-Bai, eta orain behinepein kobratzen dugu, lehen erdiak ere ez genituen kobratzen. Gazte jendeari ez zaio gustatzen lan hau, ez baita gustosoa. Halare denbora baten aldean diferentea dago.
A.–Momentu txarrik?
P.B.– Behin. Neska inglesa bat tximistak garbitu zuen. Depositora joan eta han zegoen: lepotik sartu zitzaion, katea eta guzti sartua zuen haragian, orpotik atera. Hamabost bat urte. Nobioa ere han zuen. Garbitu genuen, enbajadore eta guzti etorri zen eta azkeneko momentuan autopsia egin eta dena irekita utzi zidaten. Neska ederra zen. Medikuari esan nion hura nola egin zitekeen eta ixiltzeko agindu zidaten. Dena txiki-txiki eginik utzi zuten, gauik txarrena orduntxe pasa nuen, marruka. Lana izan genuen gero esparadrapoarekin hura lotzen. Hura pena. Batzutan egin dut bai marru.
A.–Beldur izaten da jendea defuntuak direla eta ez direla. Atera zaizu norbait?
P.B.–Nik ez nuen parrik egiten. Behin, goiz batean hartu nuen sustoa. Panteoi batean bota batzu ikusi eta, "keai buenos dias" esan nion, salto egin zuten, drogadito batzu ziren, beren lotarako zakuekin eta guzti, han lo eginak ziren. Ihes egin zuten, neregatik libre ziren. Mekauen sos. Parte eman nuen geroago.
Hemen pasatzen dira politak. Bai eta ere hemen kontatzeko oso egokiak ez direnak ere. Entierroa ez zitzaiolako pagatuko beldurra eta bere burua trenari bota zuenaren amonarena, segurua kobratzeko ez da makala...
A.–Hildakoen beldur?
P.B.–Hildakoei beldurrik ez, bizidunei, bizidunei

Praisku Belauntzaran
26

GaiezGizarteaBesteak
PertsonaiazBELAUNTZA1

Azkenak
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Eguneraketa berriak daude