Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
asteazkena 2025eko otsailaren 19an
Langile Mugimenduaren Birkonposaketa Baten Atzetik Abiatu Behar Dugu
Alain Krivine berau izan zen 1968an, Frantzian jaio zen udaberri hartako buruzagietako bat.
Gaur egun Alain Krivine IV. Internazionalean dihardu eta gainera baruzagi gisa dihardu. Frantzisko L.C.R. alderdiaren buruzagi gisa, datorren 1988ko hauteskundeetan Frantzian lehendakaritzarako lehendakarigai bezala aurkeztuko da.
Sarritan aipatzen da Euskadin gertatutakoa. Franco garaian denak mintzo ziren euskal erresistentziaz eta baita ere euskaldunek tortura eta kartzela nola erresistitzen zuten, balore eta adore sinisgaitzez. Horiek dira Franizian ditugun irudiak.
Baloreen erortze hori intelektual frantsesen aldaketa prozeso horrekin lotuta dago.
Ez da Frantzian bakarrik gertatu. Internazional mailan ere intelektual guztiak aldatu dira. Lehen intelektualak arazo internazionalarekin mobilizatzen ziren: Vietnam, Aljeria... Kamputxea eta Pol-Potekin gauzak aldatuz joan ziren.
Frantziari dagokionez, 68ko maiatzaz geroztik ezker muturreko mugimendu antolatu bat dago, trotskistena, tradizioa mantendu duena, eta gaurdaino iritsi dena, baina fenomeno berria Partidu Komunistan datza. Krisisean bait dago. Partidu Komunistaren baitan kontra-korronte bat sortu da, korronte hau Partiduko kide ohi batek zuzenizen du: Pierre Juquin. Honek milaka eta milaka langile, intelektual, zinegotzi eta alkate biltzen ditu bere inguruan. Korronte hau seguruenik ere hemendik denbora gutxira bereiziko da eta lehendakaritzarako hauteskundeetan bere lehendakarigaia aurkeztuko du beste P.C.ko lehendakarigai ofizialaren kontra. Pierre Juquin-en joerarekin oso harreman onak ditugu.
Frantzian esperientziarik puntakoenak zein porrotik itzelenak ezagutu ditugu; langile mugimenduan sekulako ahultze, sakabanatzea, des-sindikatzearen fenomenoa... Zazpi urte honetan bere kopuruaren eta batuen erdia galdu duen Partidu Komunista bat; eta gazte eta langile mailan auto-antolatze fenomenoak azaldu dira.
Galdera litzateke, zer da langile partidu bat? Nire ustez definizio historikoa programan oinarrituta eta nori zuzenduta dagoen, hiru elementu horietan erreparatu behar dela. Horietarik bakar bat hartzen bada, erra gaitezke, adibide gisa nazien partidua. Partidu honek langile oinarria zeukan; beste adibide bat: Argentinan, Peron. Lehendabiziko gauza zera da: tradizioa eta nondik jalgi diren jakitea; gure kasuan komunista internazionaleko zatiketa batetik. Programen mailan partidu gehienek, salbuespen batzu aparte utzirik, denak klase borrokan murgildurik daudela aldarrikatzen dute, maila sozialean beti klase zehatz-mehatz batzuri zuzentzen dira; langilei, alegia; langileak antolatzen ahalegintzen dira, sarritan langileen nahiak burgesiaren interesetan bideratuz Leninek emandako definizio onarekin, langile partidu bargesak politiko-orientabide mailan, baina, haia ere langileak tradizio-mailan. Zergatik da garrantzitsua bereizketa hori? Metafisika mailan ondorio aproposak atera genitzake ekintza mailan eta proposamenak egiteko garaian. Guk ez diegu inoiz partidu burgesei batasuna proposatzen, ze interes genuke P.S. edo P.C. bezalako partiduei proposamenak egiteko? Guk dugun base sozial bera dute partidu horiek, gure eta horien baseek interes berberak dituzte eta base horiek gabe ez genuke sozialismorik egingo.
Nik esango nuke, eta uste dut hau mugimendu iraultzaile guztientzat baliogarri daitekeela, inork eta inongo taldek ezin duela harrokeriaz, nahikeriaz ibili, esanez eta dauden iraultzaile potentzial guztiak biltzen dituen talde bakarra dela.
Nire ustez Europan langileen mugimenduaren birkonposaketa baten atzetik abiatu behar dugu berriro. Mugimendu horiek elkartze bidetik joan beharko dute, fusioak izango dira eta zatiketak ere bai; hori ez ikustea "sekta" baten jarreretan erortzea litzateke.
Guk programak eta formak gehitu ditugu, urteetan barrena. Horrek mantentzen lagundu gaitu eta beraz ez dugu desagertzerik izan: aukera berriak ditugu.
Ez dut esan nahi, irauteko programak eta formak trotskista behar zutenik hori baino zabalago ari naiz; gainera programa ez trotskistak izan dituzten beste talde iraultzaile batzuek ere iraun egin dute, irauteko behar ziren formak eta programak izan dituztelako, Italiako Democrazia Proletaria adibidez.
Partiduak, tresna baliogarri bat izanik, mugimenduaren zerbitzuan jartzen badira eta mugimenduaren demokrazia errespetatzen badute, orduan izan daitezke zuzendariak. Gure helburua ez da zuzentzea, borrokan ari direnek berek zuzentzen bait dute mugimendua. Eginak egin eta horrela aukeratu ditugu guk geure buruzagiak. Azkeneko ikasleen mobilizapenetan, inongo ikaslek ez digu inoiz aurpegiratu manipulatu nahi izan dugunik.
Gaur egun Ligak azpiegitura itzela dauka, inprimategi bat, errotatiba bat, off-set delakoak. Ikasleen greban egunkari bat ateratzen genuen. Bertan egunean eguneko ekintzak eta iragartzen genituen. Gazteek ez zuten mugimendu politiko batean egon nahi eta hala eta guztiz ere egunkariak egunero 50.000 alde ateratzen zituen. Tresna praktiko egoki bat zen. Guk informazio guztia zentralizatzeko ahalmena geneukan. Egunkari bakoitzean adierazten genuen egunkaria erakunde politiko batena zela, baina gure nahia zen ikasleen mugimenduak bere egunkari propioa izan zezan. Horretarako egingo dugu borroka.
Gorbatxoven proposamenak trebeak dira, inperialismoa bere mugetara bultzatzen duelako. Neure ustez taktika mailan proposamenak erabili egin behar dira baina gerraren aurkako mugimenduek beren independentzia gordetzen dutela. Esaten dizut, ez dugu ilusiorik egiten, problema diplomatiko bat da. Haize berria ekarri dezakete Europara, hori bai, Alemanian ageri da bederen.
Une aproposa da, hau, Europa desnuklearizatu baten alde borrokatzeko eta berdenboran herri bakoitzean desarmearen aldeko mugimenduak bultzatzeko.
Gorbatxoven arazoa izugarria da, uste dut bera ere ez dela konszientea. Edo batetik, zatirik kontserbatzaileenek botatzen dute, eta hori posible da, edo ateak gehiegi zabaltzen ditu eta orduan kale mugimenduak, ikasleek zein langileek irauliko lukete. Buruhausterik handiena zera da, langileek zer egingo duten; neure ustez hau izango da azken finean Gorbatxov sostengatuko duena. Sobietar langile klaseari, Sakharoven askatzea bost axola zaio, aldiz bere lan-denboraren moldatzea interesatzen zaio, fabriketan errentabilitatea gehiagotzea...
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
Zigor Olabarria Oleaga
#3
#4
Haritz Pascual Garjon
|
Euskalerria irratia
Azkenak
2025-02-19
Zigor Olabarria Oleaga
Gasteizko EHUko campuseko irakasle bat salatu dute ikasleei jazarpena egitea leporatuta
2025-02-19
Mikel Garcia Idiakez
Migratzaileak delinkuentziarekin lotu eta mugen kontrola areagotzearen alde egin du Pirinio Atlantikoetako prefetak
Espainiako Estatutik Frantziakora “legez kanpoko” gero eta migratzaile gehiago igarotzen direla argudiatuta, mugetako kontrolak indartzea begi onez ikusi du Pirinio Atlantikoetako prefetak. Migratzaileek delitu txikietan “eragin hautemangarria” dutela... [+]
2025-02-19
Nagore Irazustabarrena Uranga
Kanibalismoa bizirauteko
Poloniako Maszycka kobazuloan duela 18.000 urteko arrastoak topatu zituzten XIX. mendearen amaieran. Baina berriki giza hezurrak teknologia berriak erabiliz aztertu eta kanibalismo zantzu garbiak aurkitu dituzte.
Ez da ikerlan bat ondorio horretara iristen den lehen... [+]
2025-02-19
Nagore Irazustabarrena Uranga
Aliatuen errekorrak
Porzheim (Alemania), 1945eko otsailaren 23a. Iluntzeko zortziak jotzear zirela, hegazkin aliatuak hiria bonbardatzen hasi ziren bonba su-eragileekin. Erasoak sarraski izugarria eragin zuen denbora gutxian. Baina Pforzheimen gertatutakoa itzalean geratu zen, egun batzuk lehenago,... [+]
2025-02-19
Mikel Garcia Idiakez
Zer gertatu da DBH 2n? “Ezohiko bi jaitsiera handi” nabarmendu ditu ebaluazio diagnostikoak zientzia eta gaztelanian
Matematika, zientzia, euskara, gaztelania eta ingelesa konpetentzietan EAEko ikasleek duten maila neurtzen duen ebaluazio diagnostikoaren emaitza festan, 13-14 urteko ikasleek zientzia eta gaztelanian izan duten deskalabrua "zuhurtziaz" gogoetatzeko beharra adierazi... [+]
Eta hemen gaude berriro, erlijioa eskolan
Otsailaren 3an hasi da gure umeak eta gaztetxoak eskoletan aurre-matrikulatzeko garaia, eta urtero bezala gogoratu nahi genizueke zergatik ez zaigun ideia ona iruditzen erlijioan matrikulatzea. Iaz artikula bukatzen genuen esanez “askori idazki hau ezaguna egingo zaizue,... [+]
2025-02-19
Eneko Imaz Galparsoro
Donostiako emakume batek salatu du Ertzaintza bere aurka oldartu ostean ZIUan amaitu zuela, konorterik gabe
Emakumearen familiako kideek jarri dute salaketa Bilboko Kolonbiaren kontsulatuan. Otsailaren 1ean jasan zuen erasoa, Donostiako Manterola kaleko diskoteka baten atarian. Hainbat testigantzen arabera, konorterik gabe egon arren berari kolpeka jarraitu zuen ertzain batek.
2025-02-19
Danele Sarriugarte Mochales
La Furia. Mimoa eta indarra
“Cascante Euskal Herria bada, zergatik ez dira jotak euskal kultura?”
Ilezko prakak, gerritik oinetaraino, latexa besoetan eta soinean, eta adatsa laranja gori. Horrela aurkeztu du La Furiak bere bosgarren lan luzea: Ultra. Horrek guztiak ederki islatzen du rap abeslariaren apustua: dena eman, bere irizpideen arabera.
Pantailen erabileraren inguruko hausnarketak
Tranbia txiki Arratia Institutuko Guraso Elkartetik pantailen erabileraren inguruko hausnarketa bultzatu nahi dugu ikas komunitatean.
Azkenaldian kezka handia dago ume eta nerabeengan pantailek duten eragina dela eta. Ardura hori etxeko erabileratik eskola eta institutuetako... [+]
Hidrodukto batek zeharkatuko du Aiaraldea?
Petronorrek adierazi du asmoa duela hidrogenoa ekoizteko lantegia abiatzeko Bilboko Portuan eta erregai mota hori Tubacex, Tubos edota Vidrala enpresetara heltzeko, beharrezkoa izango dela hidroduktoa eraikitzea.
2025-02-19
Urko Apaolaza Avila
Hirigintza araudia malgutu eta etxebizitzen eraikuntza sustatzeko dekretua sinatu du Jaurlaritzak
Etxebizitza berrien promozioak ez atzeratzea da Eusko Jaurlaritzako Gobernu Kontseiluak onartu duen dekretuaren helburu nagusietako bat. Zentzu horretan, udalei "autonomia" gehiago emango diela ziurtatu du Denis Itxaso sailburuak.
2025-02-19
Nicolas Goñi
Mozambiken kontratatu zituen militarren torturak isilpean gorde ditu Total multinazionalak
Mozambiken gas eremu zabal batean erauzketa prozesu bat martxan ezartzeko prest zen 2020an TotalEnergies enpresa frantsesa, eta gunearen segurtasuna bermatzeko Mozambikeko unitate militar bat kontratatu zuen. Baina Afrikan egitekoa zuen "inoizko inbertsio pribaturik... [+]
2025-02-19
Beñat Muguruza Aseginolaza
Izena duenak badu izena
Bai, bai, holaxe. Ez naiz harago joatera menturatzen. Pleonasmo bat dela? Tautologia bat agian? Baliteke, baina egia-oste deitzen dioten garai honetan, oinarri-oinarrizko egitateak beharrezkoak dira. Begira, bestela, “Ez da ez!” lelo indartsuari. Bagenekien hori... [+]
2025-02-19
Castillo Suárez
Porcelana Irabia
Baneukan lagun bat Porcelana Irabian lan egin zuena itxi zuten arte, eta jatetxe edo taberna batera joaten ginen aldiro kikara eta plateraren ipurdia begiratzen zituena pieza non egina zegoen jakiteko. Gauza bera egiten dut nik gauza zaharren azoketara joaten naizenetan:... [+]
Eguneraketa berriak daude