Benito Lertxundi, Folk Musikan Tradizioa Osatzearen Atzetik


2021eko uztailaren 23an
Laster Grabatzekotan Da Hurrengo Diskoa, Iraila Aldera Kaleratzea Espero Duena
Benito Lertxundi, Folk Musikan Tradizioa Osatzearen Atzetik
Benito Letxundi berriz ere notizia dugu, hurrengo diskoa grabatzen hastekotan bait dago. Irailean izango omen da kalean, eta horretaz gain bere hainbat eritzi biltzeko aukera profitatu dugu.
ARGIA.–Beste diskaren bat prestatzen ari zara ala geldirik zaudela esan dezakegu orain?
BENITO LERTXUNDl.–Aurten maiatzean edo ekainean espero dut grabaketan hastea, ia prestaturik dudan diskoa, eta pentsatzen dut udara erdi erdian zaila izango dela ateratzen, badakizu oporrak eta giroa eta oso bereziak izaten dira, eta pentsatzen dugu iraila aldera aterako dela.
A.–Gaur egun nola ikusten duzu euskal folklorea, musikan, zuk landutako alorrean?
B.L.–Pentsatzen dut zenbait gauza egin direla. Gu hasi baino lehen koruak eta egiten zuten zerbait, nahiko sailkatua, hau da, nahiko lokalizatua zegoen kanta motakin egiten zen: koralen bidez, Euskal kanta zerrenda agertzea. Eta gero beste herrietan, Europan eta, normal egiten zen moduan, folk giro hori sortu zen, kantari bakarkakoekin etab. Hori esan behar da hasi zela orain 21-22 urte. Eta orduan 20-22 urte nik ez dut uste tradizio handiegia denik, behar lukeen desarroiloa emateko. Beste herrietan ikusi da badutela tradizioa, ehunka urte dituzte eta orduan gauzak askoz ere normalago, askoz ere egunerokotasun baten barruan egiten dute.
Hemen hori dena kontzientzi politikoak eragindako militantzi baten inguruan hasi zen, eta hor gauzak pizka bat behartuta egiten dira, ez normaltasun baten barruan beste tokietan egiten den bezala. Nahiz eta gauza batzu egin diren pentsatzen dut denborarekin ikusteko gauza izango litzatekeela, eskola sendoagoa eginik dagoenean etab..
A.–Zure kantak prestatzerakoan zenbait iturri erabiliko dituzu, zeintzu dira gehien bat erabiltzen dituzunak?
B.L.–Hori ere egia esan gero eta zailagoa egiten zait esplikatzea iturburuak non diren, ez báit gara askotan konziente gauzak nondik datozen, nik esan nezakena da egia da, iturri bezala oso gogozkoak zaizkidanak dira batez ere musika herrikoia, ez gure herrian dagoena edo egin dena bakarrik, beste tokietakoa ere. Oso gogozkoa dudana eta iturburu handia dena, Irlanda, Eskozia, Gales, Bretainia, mundu zelta hortan sartu dena, baita Europako Ekialdean eman diren gauzak.
A.–Zuen kantetan ere nabaritzen da arbasoen kantuetan kutsu berezia ematen diozula, nolakoa da kutsu hori?
B.L.–Begira, kasu honetan beti esaten dut, eman niezaioken kutsua, hau da, nik hartzen dut kanta herrikoi bat eta nik kanta horri eman nezaioken kutsua ez da arrazoiaren bidez egina, baizik eta nere izatearen edo nere erroetatik pasatzen denean, nere izaerak badu halako berezitasun bat eta horiek oharkabean ematen dizkiedala uste dut. Adibide bezala jartzen dut batzuetan, kanta herrikoi bat norbaitek kantatzen duenean, nahiz eta ongi kantatua egon, batzutan gertatzen da kanta herrikoi horri egin zaion zerbitzua, kantari horrek egin diona dela; baina beste batzuetan eta segun nork kantatzen duen, esaterako Laboak O Pello Pello! kantatzen duenean, beti esaten dut Mikel dela, zerbitzua O Pello Pello!-k egiten diola Mikeli. Kutsadura horiek askotan zaila dira esplikatzen zer diren. Batek duen sentitzeko modu hori jartzen du eta ez daki ze fenomeno gertatu den, askotan hirugarren batek, kanpotik entzuten duenak gehiago daki.
A.–Egin dituzun kantu guztietatik zein da zuentzat estimatuena?
B.L.–Estimazio kontuan nik uste dut aroak izaten direla. Bolada batean ari zara kanta mota bat egiten, eta multzo horretatik izaten duzu bat maiteago edo gehiago gustatzen zaizuna edo iruditzen zaizu zorrotzago edo behar bada azierto gehiagorekin osatutako kantua dela etab. Baina gero aro hori joaten denean hasten zara beste disko bat prestatzen eta orduan beste aro bat da. Esango nuke, nere oroitzapenetan kanta bat baino gehiago direla gustatzen zaizkidanak. Bolada bat izan nuen, iruditzen zitzaidalako nire isurketarik sendoena edo borobilena izan zela, denbora dexente iraun zidan «Askatasunaren semeak», luzaro estimatu nuen kanta izan zen.
PERU UNTZUETA

Benitok aitortzen duenez, "Askatasanaren semeak" izan zen luzaro estimatu zuen kanta.
50

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaMusika modePertsonakAbeslariakLERTXUNDI1
PertsonaiazLERTXUNDI1
EgileezUNZUETA2Kultura

Azkenak
2024-10-18 | ARGIA
Langile bat hil da Lizarran, biltegi batek eztanda egin ondoren

56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.


Beldurra espazio komun gisa

Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]


Puig Antich, Estatuak ez du inoiz barkamena eskatzen

Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]


Sinwarren hilketaren ondoren, gerrak bere horretan jarraitzen du

Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]


2024-10-18 | Ahotsa.info
Azken hiru urteetan altueratik erorita Nafarroan 10 langile hil direla salatu dute

LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.


Marcos Maceira, A Mesa pola Normalización Lingüísticaren presidentea
“Oso zaila izango da galiziera leheneratzea PPren hizkuntza politika ez bada zuzentzen”

Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]


2024-10-18 | Hala Bedi
Makroproiektuen aurkako manifestaziora deitu du Gasteizen Araba Bizirik!-ek, urriaren 26rako

“Araba ez dago salgai” eta “Makroproiekturik ez” lelopean egin dute deialdia. Urriaren 26an elkartuko dira 18:00etan “etekin pribatuak bermatzera” bideratuta dagoen eredu energetikoa eta “instituzioek jokatzen duten papera”... [+]


Zergatik daude Renfeko trenak inoiz baino grafiti gehiagorekin margotuta?

Garraio publikoaren zerbitzuaren gainbeheraren barruan, alde estetiko hutsa bada ere, ohikoa bilakatu da trenak margoturik ikustea eta, behingoagatik bada ere, ez da arrazoi ekonomiko hutsengatik, langileek azaldu dutenez.


2024-10-18 | Urumeako Kronika
‘Hariak’ zinemaldia erresistentzia istorioen lekuko, azaroaren 7tik 17ra Hernanin

Aurtengoa hirugarren edizioa izango da, eta memoriaren gaia hartuko da ardatz, Kulturarteko Plaza Feministan.


2024-10-18 | Uriola.eus
Bazter Fest ospatuko dute Bilbon azaroaren 9an, protagonistak emakumeak diren hip-hop jaialdia

Azaroaren 9an, emakumeak protagonista diren hip-hop jaialdia ospatuko dute, 17:30etatik aurrera. Jaialdiak urtez urte hip-hop eta rap estiloetan ibilbide ezaguna duten emakume artistak bildu izan ditu.


Xamarrek ‘Orhipean, Gure Herria ezagutzen’ liburuaren edizio berria aurkeztu du

Gaur Donostian Orhipean, Gure Herria ezagutzen liburuaren edizio berria aurkeztu dute. Bertan Izan da egilea Xamar eta berarekin batera Antton Luku, Isabel Isazelaia eta Lander Majuelo.


“Beti gainerakoei jartzen diegu oxigeno maskara, eta denbora badago, norberari”

Krisi egoeran idatzitako gogoetak eta lagungarri egin zaizkion tresnak jasotzen ditu Iratxe Etxebarria kazetariaren 7.300 miligramo eszitalopram liburuak.


Eguneraketa berriak daude