Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

ostirala 2025eko otsailaren 07an

"Modelo Onak Profesioa Dignifikatu Egiten Du"

2021eko uztailaren 23an

Ramon San Martin eta Christian Reinicke modeloei elkarrizketa
Arte Ederretako ModeIoekin Mintzo
"Modelo Onak Profesioa Dignifikatu Egiten Du"
Euskal Herri osoan zortzi baino ez daude. Heurak pintoreentzako modeloak dira, profesionalak, eta Bilboko Fakultatean egiten dute lan. Gazteenak 23 urte, nagusienak 53. Ramon San Martin eta Christian Reinicke-k profesio ezezagun honen berri eman digute, orain arte beste inorekin mintzatu nahi izan ez badute ere.
ARGIA.–Ramon, zu zara hemen urte gehien daramanetarikoa, hamahiru urte luze. Ia-ia, Fakultatea sortu zenetik, ezta?
Ramon San Martin.–Bai, ni hirugarrena izan nintzen sartzen. 1974eko azaroan sartu nintzen, eta beste biak urte bereko urtarrilean. Orduan Suhiltzaileen egoitzan zegoen Fakultatea, gero Maria Muñoz-en, beranduago Sarrikon, eta orain hemen gaude, Leioako hiru leku diferentetan. Diotenez, laster egingo dute edifizio berri bat, ad hoc, eta ez dugu, orain arte bezala, bost leku desberdinetan egon beharko.
A.–Jakin dugunez, modeloek estatu osoan ez dute zuen bezain baldintza laboral onik. Nola izan da baldintza horiek lortzea?
R.S.M.–Bai, hori horrela da. Madrilen bertan 37 modelo daude, eta ez dute guk daukaguna: lan kategoria, estabilitatea, etabar. Nola lortu den? Ba, batez ere, guk beti Fakultatearen laguntza eduki dugulako. Negoziaketarako sailburutza, Idazkaritza eta Dekanotza, beti aritu dira gure alde errektoregoán bertan, edo behar zen lekuan. Beste lekuetan ez dute hau eduki.
Bestaldetik, legediaren arauera, gure aintzinako kontratuak (PNNen modukoak) kendu eta Jaurlaritzako funtzionarioen kontratu motagatik aldatu ziren, eta honela abantaila ekonomiko eta bestelakoak lortu genituen.
A.–Kontu laborala utzita, zeintzu dira profesioan dituzuen arazo larrienak?
R.S.M.–Gure arazo larriena zera da, osasuna. Hotzagatik, erabiltzen diren materiale bolatilengatik, usain txarrak, areto desegokietan exposizio luzez aritzea giroa epeldu gabe, ikasgelak ad hoc eginda ez edukitzea, etabar. Eta jarrerak. Batzutan bortxatuta egon behar. Jarrera erosoena ere, bortxatua da ordutan horrela egon behar izanez gero.
A.– Horrenbeste ordu egon behar duzue mugitu gabe?
R.S.M.–Bai, exposizio tarteak 45 minututakoak dira, eta ondoren beste 15 minutu atsedenaldi. Berriz jarri, eta Astean 20 bat orduz aritzen dira posatzen. beste 45 minutu, eta honela hiru-lau orduz segidan.
A.– Zenbat orduz egiten duzue lan astean zehar?
R.S.M.– Kontratuaren arabera, berrogei, baina ez dago berrogei ordu geldi egoterik. Normalean 20 ordu egoten gara posatzen, eta berrogeiak betetzeko, bestelako lanak egiten ditugu: materialea gorde eta zaindu (tresneria garestia dago eta), gela batetan egon irakaslearen ordez, etab.
Muskuluetako Nekea Eta Norderaren Lotsa
A.– Geletan ikasle kopuru handia, edo txikia, egoteak eraginik badauka zuengan?
R.S.M.–Ez, inolaz ere ez. Berdin zaigu 50 edo 5 ikasle egotea, guk gauza bera egiten dugu.
A.–Teknika bereziren bat behar duzue, fisikoa edo psikologikoa, posatzeko orduan?
R.S.M.– Bai, badago, baina hemen gauza bat gertatzen da. Honetara sartzen zarenean ez duzu inoiz pentsatzen luzarorako sartzen zarenik. Soldata bategatik sartzen zara, eta konturatzen zarenerako ohitu egiten zara. Planteamendu diferentea duzu bizitza osorako sartzen zarela pentsatzen baduzu. Guri ez zitzaigun gogorra egiten hasieran. Eta gogorra da, batez ere neke muskularragatik. Baita ere, hasieran, pudore kontua dela eta.
A.–Eta zer dago horretaz, podoreaz?
R.S.M.– Norberak dauka pudorea erakutsi dioten lekuan. Islam-en aurpegia da, eta hemen jenitaletan. Lan bat ez da ona edo txarra beraren edukiagatik, baizik eta dignifikatzeko duzun ahalmenagatik. Oso lanpostu onean dagoen bat goitik beherako zerria izan daiteke, eta kategoria gutxiagoko batek bere profesioa dignifikatu dezake.
A.–Zuei ez zaizue inoiz arazorik sortu, ikaslegoarekin esaterako?
R.S.M.– Inoiz ere ez. Ikasleak, oro har, oso jatorrak dira. Gainera, heurak heuren lana egiten daude, eta begiratzen zaituzte ikusi gabe. Berdin da handia, txikia, lodia edo argala zaren, botijo baten modukoa bazina bezala begiratzen dizute.
A.–Orduan adinak, edo edertasunak, ez du zerikusirik?
R.M.S.–Felix Hernandez, madrildarra, 65 urterekin jubilatu zen, profesioan umetan sartu zela, II. Errepublikan. Berau zen instituzio bat, eta profesioa dignifikatzen dutenetarikoa.
Profesionaltasuna Eta Katalogoak
A.–Zer sentitzen da zare imeaina Managuako Museoko ormetan eskegita dagoela dakizunean?
R.S.M.– Ez da ezer sentitzen. Nire imajinarekin egindako hainbat koadro dago hor zehar, baina nik inoiz ez diot pintore bati nire koadro bat oparitzeko esan.
A.–Zu izatez abokatua zara, ezta?
R.S.M.– Bai, eta inoiz beste lanen bat ateratzen bazait, alde egingo dut hemendik. Baina hamahiru urte daramat, eta hemen segitzen dut. Hemen gauden guztiok unibertsitariak gara.
A.–Modelotzara bueltatuz, lehen komentatu duzu pintoreek modeloen katalogo bat faltan hartzen dutela. Nola da hori?
R.S.M.– Bai, ba heurek ere modeloak behar dituzte, eta "orri horiak" moduko zerbait behar dute. Dena den, oso arraroak dira modeloekin aritzen diren pintoreak, oso garesti ateratzen zaielako. Modelo on batek 4 edo 5.000 pezeta kobra dezake orduko. Eta argazki saio batek ere dirua balio du.
A.–Modelo maskulino eta femeninoak berdin-berdin kotizaturik daude?
R.S.M.– Bai, denetarik behar da, gazte eta nagusiak, emakume edo gizonezkoak. Guk daukagun arazoa da gizonezkoen ile ugariak koloretan aritzeko arazoak sortzen dituela, besterik ez.
A.–Zure lana erotikoa dela uste duzu?
R.S.M.–Gu lanean gaudenean ez dugu erotismoa sentitzen. Agian pintoreak erotismoa adierazi nahi du, baina gu lan neketsua egiten ari gara.
A–Lanari dagokiola, zer eskatuko zenuke?
R.S.M.–Kontsiderazio soziala.
Arte Ikasle Izatetik Modelo Izatera
A– Nola sartu zinen lan honetan?
Christian Reinicke.–Modeloak behar zirela jakin nuen, eta aurkeztu egin nintzen. Hogeitabost geunden lanpostu batetarako, biluzirik pasatu, galdera batzu erantzun, eta niri eman zidaten. Antzerki talde batetan gorputz-expresioa eginda neukala esan nien. baina ez dakit honek balio izan zuen.
A.–Zu han ezaguna zinen, ezta?
C.R.–Bai, bertako ikaslea nintzen, eta ezagutzen ninduten.
A.–Zer da lan honen gogorrena?
C.R.– Gogorrena horrenbeste denbora geldi egotea da. Jarrera luzeak, 45 minututakoak. Eta batzutan denetara hiru ordu jarrera berberean, nahiz eta atsedenaldi tarte batzu egon. Lehenengo ordua ondo jasaten da, baina hirugarrenean, pott eginda. Hanka, esaterako, guztiz minduta.
A.– Zenolako prestaketa behar duzu?
C.R.–Fisiko eta psikologikoa, baina hori oso pertsonala. Ezin duzu horretarako entrenatu. Inportanteena argal egotea izan daiteke, pisu gutxiago soportatzeko. Hamar kilo gehiago baduzu, hamar kilo horiek hanka batetan soportatu behar dituzu, esaterako.
A.– Zer beste gauza suertatzen zaizu jasateko zaila?
C.R.–Nik beti kasete bat eramaten dut. Baina hoberena ondo lo egitea da. Txarto bazoaz, nekaturik, jasanezina da.
A.–Eta zer da lan honen hoberena?
C.R.–Ezagutzen duzun jendea, jende piloa ezagutzen duzu, zabala bazara.
A.–Zu kirolzalea zara, eta ariketarako ohitua, ezta?
C.R.–Bai, baina oso desberdina da. Ni txirrindularia izan naiz, eta horretan gorputz osoa martxan dago. Baina lan hau guztiz desberdina da.
Ondo Ordaindutako Lana
A.–Zenolako harremana daukazu ikasle eta irakasleekin?
C.R.–Normalean ona, baina batzutan gertatu da irakasle batek modeloren bat errefusatzea, eta berarekin lanik egin nahi ez duela esatea.
A.–Zure lanaz galdetzen dizutenean, modeloa zarela esatean jendea errespetuosoa izaten da?
C.R.–Bai. Bueno, badakit nire gurasoek pentsatzen dutela hori ez dela lan bat, nahiz eta niri ezer ez esan. Eta lan hau oso ondo ordaindurik dago. Heurek nahiago lukete ni ekonomista edo artista izatea.
A.–Modu ebentualez sartu zinen, edo honetan aritzeko gogoaz?
C.R. -Hasieran sartu nintzen etxean dirua ez eskatzeagatik. Pintatzeko dirua behar nuen, eta nire gastuetarako. Gero, ikusten duzu nola daukazun lanpostu bat, eta hori momentu honetan baloratu behar da. Beste lan bat ez duzu hortik oso erraz aurkituko. Beraz, momentuz ondo dago.
A.– Fakultatetik kanpo posatzeko lanik atera zaizu?
C.R.– Bai, behin baino gehiagotan esan didate akademia batetan egoteko edo. Baina ez bada lagun bati mesede bat egiteagatik, ez dut egiten. Nahiko ordu egoten naiz Fakultatean, eta ez dut premiarik. Oraintsu eskatu didate arropa pase batzu egiteko, baina hori guztiz diferentea da. Gauza bat da igeltseroa izatea, eta beste gauza bat arraunlaria.
A.–Pintore batzu argazkia atera, eta gero horren arabera pintatzen dute koadroa, ezta?
C.R.–Norberak nahi duen modura egiten du, baina oso pintore gutxik erabiltzen dituzte modeloak. Askok bestelako lanak egiten dituzte, bodegoiak, edo kotxe zaharrak, denetarik.
A.–Zuk pintatzen duzanean, modeloak erabiltzen dituzu?
C.R.–Aspaldidanik ez dut pintatzen baina nik ez dut modelorik behar. Ez dut gauza figuratiborik egiten.
A.–Zure lanari dagokiola, baduzu anekdotarik?
C.R.– Ez zait gustatzen paretaren kontra egotea. Nagoen bitartean, jendeari begira egoten naiz, eta pintatzen duten guztia ikusi.
A.–Pozik zaude lanean?
C.R.–Bai, bai, bueno, lehen esan dudana. Lanpostu bat ezin duzu honela bota. Baina guztiok dauzkagu gure ametsak. Eta nire bizitzan badaude beste gauza asko.
Laura MINTEGI
24-26

GaiezGizarteaBesteak
PertsonaiazSAN MARTIN2
PertsonaiazREINICKE1
EgileezMINTEGI1Gizartea

Irakurrienak

Matomo erabiliz

“Ez dakit euskara hobetu dudan edo lotsa galdu, baina horrek oso pozik jartzen nau”

Amets Aranguren Arrieta

Behe Bidasoako eraso faxistak eta Devenir Europeo

Xabier Letona Biteri

Kaldereroak: ‘blackface’ bat donostiar erara?

Estefanía Quílez

Irakasle-klaustroak edo mundua nola hobetu

Tere Maldonado

Txantreako Eunate ikastetxeko irakasle erasotzaileak alde egitea lortu dute ikasleek

Gedar

Azkenak

2025-02-07 | Onintza Irureta Azkune

Udaltzainen hizkuntza eskakizunen aurkako oldarraldia Donostian, Astigarragan eta Usurbilen

Donostiako Udalak 2024ko irailean helegitea jarri zuen, urte bereko urtarrilean epaileek bi udaltzainen B2 hizkuntza eskakizuna baliogabetu zutelako. EAEko Auzitegi Nagusiak helegitea ez du tramitera ere bideratuko, “kasaziorako interes objektiborik” ez dagoelako... [+]

2025-02-07 | Beranduegi

5x11: ARGIAren ezkontza zibila

MULTIMEDIA - Beranduegi

2025-02-07 | Gentzane Martínez de Osaba

Aire!

MULTIMEDIA - dokumentala

2025-02-07 | Xabier Letona Biteri

“Mezu faxistak” zabaltzen dituen EHUko Arabako Campuseko irakaslea salatu du Ikamak

Gasteizko EHUko Farmazia Fakultateko irakasle batek sare sozialetan “mezu faxistak” zabaltzen dituela salatu du Ikama ikasle taldeak. Joan den irailean, EHUk Leioako Campuseko irakasle bat kanporatu zuen sare sozialetan zabaltzen zituen mezuengatik.

2025-02-07 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Raimundo el Canasterori babesa adierazi diote 230 musikarik, eta musikaren bidez boterea kritikatzea zilegi dela aldarrikatu dute

Belako, Chill Mafia, Eñaut Elorrieta, Fermin Muguruza, Ibil Bedi, J Martina, ØDEI, Olaia Inziarte, Nøgen eta Tatxers daude sinatzaileen artean. 237 musikariren zerrenda argitaratu dute.

2025-02-07 | Ainhoa Mariezkurrena Etxabe

'Itzal(iko) bagina'

Hemen gezurra nagusi

Itzal(iko) bagina
Taldea: Lokatz Loreak.
Aktoreak: Araitz Katarain, Janire Arrizabalaga eta Izaro Bilbao.
Zuzendaria: Iraitz Lizarraga.
Noiz: otsailaren 2an.
Non: Usurbilgo Sutegi aretoan.

-------------------------------------------------------

Bertsoa bertsolaritza,... [+]

2025-02-07 | Xabier Letona Biteri

Behe Bidasoako eraso faxistak eta Devenir Europeo

Eraso faxistak, xenofoboak edo homofoboak gero eta ugariagoak dira Euskal Herrian ere, eta kezka barreiatu da han-hemenka. Behe Bidasoa da eraso horiek pairatzen dituen eremuetakoa, eta hor, zehazki, eraso edota ekintza gehienak Devenir Europeo (Europaren bilakaera) izeneko... [+]

2025-02-07 | Irutxuloko Hitza | Inaxio Esnaola

Argitaratu gabeko 36ko gerrako bideoak eskura jarri ditu Los Angelesko Unibertsitateak

Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.

2025-02-07 | Aiaraldea

Amurrioko Udal Gobernuari entregatu dizkiete Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza berrezartzearen aldeko 1.700 herritar eta eragileen atxikimenduak

Komunikabideko hainbat langile eta bazkide bertaratu ziren duela astebete Amurrioko Udaleko plenora, dirulaguntza bigarren urtez ezabatu dela salatzeko. Txerra Molinuevo alkateak ez zuen inolako erantzunik eman.

2025-02-07 | Unai Lako Goñi | Euskalerria irratia

Erorien Monumentuko sinbologia faxista duten elementuak kentzeko eta interpretazio zentroa sortzeko lege proposamena aurkeztu dute

PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.

2025-02-07 | Gedar

Txantreako Eunate ikastetxeko irakasle erasotzaileak alde egitea lortu dute ikasleek

Iruñerriko IAk azaldu duenez, irakasle horrek ikasleak sexualizatu eta bortxaketak justifikatu zituen. Aurreko ostiralean eserialdi bat egin zuten eta sinadura bilketa bat izan dute martxan, irakaslea botatzeko.

2025-02-07 | Uriola.eus

Bi gizonek eraso homofobikoa salatu dute Bilbon

Lauzpabost pertsonak osatutako talde batek jo egin zituzten baita irain homofoboak egin ere.

2025-02-07 | Euskal Irratiak

Ximun Fuchs

“Euskal irainak baitezpadakoak zaizkigu, elbarritu emozionalak ez gaitezen izan”

Le Tampographe Sardon enpresak salgai ezarria du 24 laidoko zigilu-kutxa. Sarean eskuragarri da. Ximun Fuchs aktoreak du hautaketa lana egin, irainak "lan tresna" baitira beretzat.

2025-02-07 | Olaia L. Garaialde

Aktibismoan osasun mentala zaintzeko zenbait tresna

Aktibisten ezinegonak bildu, eta horiek kolektiboki lantzeko gida bat sortu dute zenbait aktibistek. Besteak beste, estresa, beldurra, frustrazioa eta nekea landu dituzte.

2025-02-06 | Oarso Bidasoko Hitza

47 urteko gizon batek bere ama hil du Irunen

Atzo eguerdian labanaz eraso zion bere amari Irunen eta Donostiako Ospitalean hil da. Erasotzailea epailearen aurrean deklaratzeko esperoan dago.

Eguneraketa berriak daude