Mayday...! Mayday!!! Bosteun Millatan Galduta Nabil! Emen Ondarru,


2021eko uztailaren 23an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Ondarruko itsasorako irratiaren arduradunarekin elkarrizketa
Mayday...! Mayday!!! Bosteun Millatan Galduta Nabil! Emen Ondarru,
Emen Ondarru. Bota, Bota, Entzuten Nago...
Oitura asko galtzen guaz.
Txikiak giñala, ta gordin bagara, baña ez zaar, Santa Clara egunian ondarrotar asko igoten giñan Arta gañean egoan ermita zarrera.
Antigua'tik armonioa ernan ta bezperatik konpletak ta bere egunian meza nagusia etziran edozelango izaten.
Orduan Saturraran'en apaizgai andiak udako egunetan egoten ziran ta ez eben sekula faltaten konpletetara.
Ta gero ekin, biotz ta gogo; eztarriak urratu bearrian ots, garrez. eta adorez, kantu zaarrari, zabal-zabal, arnaseak agintzen eban konpasean:
Erderaz zara Clara,
euskeraz argia,
zeu zara zeruetan
izar bat argia...
Berba Garbi Eta Lodiz Egiñiko Otoitzak
Lengo ermita zarra gerratean apurtu zan.
Ermitaxo txiki bat iazo zan egaltxo baten, amar lagunentzako tokla dauan ermitatxo idegia, ta egia esateko, Santa Clara'k, ondarratar andrentzako, ez danka len añako deirik.
Ondarruko andrak, Antiguan lez, Ama Birgiñagaz edo beste artu emonetako santuekaz, argi argi berba egitia gura izaten dabe, aurrean dagon beste edezein bizigaz berba egiten dan lez itzez-itz berba egin beta orretarako eleizatxo barrink ez danka aterperik.
Len ermita zarra egoan tokian, badago orain ondarrutarrentzat premiñazko dan beste etxe bat: Itxasorako irratia, radioa
Emen Ondarru! Emen Ondarru...
Lenengotan Transradio Españolatrena zan. Gaur Empresa Nacional de Te le comunicación da darabillana.
Mutrikuar gaste gogotsu bat dago, beste iru lagunekaz' bertako arduradun: Imanol Urreisti
Olako tokietan keska ta ardura biar dira ta Imanol' eri exin ukatu bere lanian argi erakusten dituzan onurok
–Jakingarri batzuk ager tuko bai, Imanol?
–Poz-pozik.
–Nundik entzun lei irrati au?
–Zortzireun millatan entzuten gaitue.
–Ainbestetan?
–Irlanda'ko Sarkaldeagaz bein bano geiagotan itz egiten dogu ta 58 gradotatik be iñoiz artu izan gaitue.
–Antzerako irratiak zenbat ezagutzen dezuz?
–Emen ingurnan Igeldo ta Bilbao. Arutzago Cabo Mayor, Gijon eta abar. Gure au Barbate de Franco'n ipiñi danaren bardiña da. Itxasetik sarri esan daustie garbien artzen dana Ondarru dala.
–Zegaitik?
-Eztakit. Biar bada aize bideak edo
–Zenbat ordu egunean itxasoari deika edo entzuten?
–Goizeko bostetatik gabeko amaiketara.
–Untzi askoren ardura daukazue?
–140 inguru.
–Zeregiñik premiñazkoena?
–Itxasotik etorri leikeguzan laguniza eskeak artu.
Mayday! Mayday!!!
Beste era batzuetan S.O.S. deia emen MAYDAY esaten
Mayday! Mayday! Itxasotik entzuten dogunean, seguru egon gure kezka, alegin, gogo ta biotza nundik eta zelan lagunduko lotuko dirana.
–Iñoiz gertatu yatzu zure aldetik ezer egiterik.
–Urte batzuk dirala Mercadal itxasontzia estu ebillan. Ez ekian Ondartuko radio au egoanik eta Igeldora deika ziardun. Ikusten neban Igeldok ezenisala erantzuten. Sayatu nitzan Igelko'ri jakin erazoten baña ain zuzen be egun aretan Igelko matuta egoan ezbearren bategaitik.
Niregan artu neban ardura ori, inguruan egon zeinkezan aniziei deika, portuetara deika alegindu nitzan ta orrela lortu neban ontzi batzuk bere billa urten-eragitea. Goizeko irurak aldian asi zan laguniza eske ta gabeko amabiak inguru izango ziran billatu ebenian. Etziran beretzat ordu ariñak, baña Pasaira sarizea lortu eben ta gu zorionez bete ginduezan ontziaren etxekoak, egin gendon lanagaitik.
–Besterik?
–Orain urte bi inguru Ondarroa'ko «Rosalina»ren barri emon al izan gendan. Ez eban laguntasunik eskatu. Itxuraz orretarako betarik barik ondoratu zan.
140 metrotan itxas ontziak alkarri galdezka sumatu nituzan. Igarri neban zerbait ba'ebillena. Jardun nenisan batari ta bestiari delka. Gauza- "arbirik ez ta itxasontziaren aztarrenik ez. Arcachon, Belle Isle eta abarretara deika ibilli nitzan. Urten eben pranizesak billa... ta ontzia erdibituta aurkitu eben ta gizonik ez.
Zoritxar ori bastertu ezin izan ba'gendun be, argitasuna laster lortu gendun.
–Gelago?
–Oraintsu, onizi txiki baten prantzes bi ebiltzan galduta. Arraztorik artu orduko, an ingutuan ebillan Mariana ontziak, gure eskabidez, jaso al izan zitun.
–Ta arrain kontua?
–Diñedanez, gure zeregiñik biarrezkoena bizitzak zaintzea da. Gero dator arrain kontua. Ta onetan ia egunero itxasatik artzen diran barriak ontzi jaubiei adierazoten dauisaguz edo jaubien agindu ta eskabidiak itxasora bialdu.
Gaizoei Osasun Eroangarri
–Gaixoekin ez dozue parterik artzen?
–Mayday'tik aparte ba'dago beste itz errukigarri bat: PANNE. Ariñeketako deia izaten da, prisaskoa. PANNE, PANNE! ontziren bat azten ba'da seguru gaixoen bat larri bere barruan.
–Ta?
–Olakoetan une berean jarten naz Jose Mari Ochagabia osagille onarekin izketan. Borondaterik onenagaz gertu zan berau laguntasan onetarako.
–Gogoratzen dozu zerbait?
–Igazko atuntsuan zan.
Itxasotik larri ziran delka, mariñel batek besoan estututa limonada botilla bat erolala txirrist egin ta bosoan apurtu yakolako. Odoluztuten egoan gizona. Besoko mamin eta zanak auzi yakozan.
Osagillea, ain zuzen be, Munitibar'era Joana zan pelotan jokatzera. Andik emon eustazan lenengo aginduak. Odola geratu eragitea lortu eben.
Etzan osagillea lasai geratu ta lenen eukan portura joteko agindu eban. Bermeo'n sartu zan ontzia ta ordurako an egoan Ochagahia janna Elermeo'ko portura joanda barkuari itxaroten.
–Txalogarri benetan.
–Ikusten dozunez gure aldetik eta guri laguntzen dauskuenen aldetik ba dago keska ta borondatea.
–Ze neurritan itz egiten dozue?
–Onetan arrantzaliak ez dira arduraisuak eta jakin biar leuke euren kaltez ibilten dirala sarri.
Asketan ibillen dira sokorroko kanalean itz egiten.
–Galerazota ez dago ba?
–Oso osorik, baña...
–Eztanke arrantzaliak euren artian itz egiteko tarterik?
–124, 128, 132 eta 181, tik nai daben boste itz egin leikie. Liorreko irratietara deitzeko barti, 141, 144 eta 149 metrotan ibilli bear dira.
Bide orreik zaindu ezkero, itxasoan ezer jasota be, guk berialako baten igarriko genduke. OrigaItik ez naz aspertuten arranizaliei asarre egiten bestelako bidetatik entzuten dodazanian, batez be sokorroko neurria euren autu-mautu eta futboleko goraberak alkarri adierazoteko ibilten diranetan. Orrek neuretik ataraten nau.
–Prantzesekin itzik egiten dezu?
–Laguntasunen bat eskatu bear danian. Ta orduan eurak erderaz erantzuten dakie.
–Ta euskaldunak?
–Arrantzaliak, euren agindu eta goraberak liorreta bialtzeko, kodigo bateri lotuta dagoz. Baña ba'dira tarteka-tarteka, berba bi edo iru esan ta gero, obeto adierazitako, euskeraz ekiten dautsenak ta gero niri esan: Orain zeuk konpondu, Imanol.
–Etzara orretan makal izango!
–Alegiñak egin biar, best ganza guztietan legez.
–Ekatzu bosteko ori!
A. Zubikarai
10

GaiezEkonomiaLehen sektoArrantza
GaiezKomunikabidBesteak
EgileezUBIKARAI2Ekonomia

Azkenak
Munstrok izaki beldurgarriak batzera eramango gaitu puzzle joko frenetikoan

Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.


Jakes Bortairu eta Dominika Dagerre militanteak atxilotu dituzte Baionan

Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Baionako jendarmerian daude.


2024-11-28 | Jon Torner Zabala
Gehiago Gara jaia egingo dute Antzuolan, hil diren haurrak “bizipozetik” gogoratzeko

Hil Argi elkarteak antolatuta, Bizipoza egitasmoaren laguntzarekin, Gehiago Gara jaia egingo dute abenduaren 15ean Antzuolan. Haurrak galdu dituzten familiak, lagunak, eskolako kideak eta, oro har, hil diren umeak "bizipozetik" gogoratu nahi dituzten herritar guztiak... [+]


Frantziak “immunitatea” aitortu dio Netanyahuri, Libanoko su-etenaren truk

Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]


2024-11-28 | Gedar
Zumaiako Balenciaga ontziolako langileek mobilizazioei ekingo diete, lanpostuen defentsan

Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.


Sindikalismo eraldatzaileaz eta lanaz eztabaidatzeko nazioarteko kongresua Leioan

Ostegun eta ostiral honetan 40 hizlari baino gehiago ariko dira EHUko Leioako campusean Lana eta sindikalismoa XXI. mendean Nazioarteko Lehen Biltzarrean. Lan munduaren eta sindikalismo eraldatzailearen erronkez eta estrategiez eztabaidatuko dute.


2024-11-28 | Irutxuloko Hitza
Mikel Zabalzaren omenezko plaka jarriko du Donostiako udalak larunbatean, Intxaurrondoko kuartelaren aurrean

Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]


Plastiko kutsadura mugatzeko negoziaketen azken fasea abiatu du NBEk

Azaroaren 25ean hasi eta abenduaren 1era arte iraunen du Hego Koreako Busan hirian aitzina doan gailurrak. Petrolio ekoizle diren estatuak eta beraien lobbyak oztopoak jartzen dabiltza, ekoizpenaren mugatzerik ez dutelako nahi.


“Hezkuntzak izan behar du patxadatsua eta geldoa”

Eguneroko abiadura itogarritik atera eta eskola-proiektua amesteko, gogoetatzeko denbora hartzea aldarrikatu dute solaskideek, Superbotereak liburua aurkezteko mahai-inguruan. Patxadatsu aritu dira, hain justu, eraldatzeaz, inpotentziaz, ilusioaz, eskola bakoitzak egin beharreko... [+]


2024-11-27 | Julene Flamarique
"Euskara ez den hizkuntza bat” erabili du Barakaldoko Udalak kanpaina batean

Barakaldoko Udalak euskararen erabilera “umiliagarria” egin duela salatu du Sasiburu euskara elkarteak. Salaketa argitaratu ostean kanpainaren euskarazko bertsioa ezabatu du udalak. Halakorik berriz gerta ez dadin arduradunen barkamen publikoa eta behar diren... [+]


2024-11-27 | Leire Ibar
180 eragile baino gehiagok egin dute bat etxebizitzaren eskubidea bermatzearen aldeko mobilizazioarekin

Abenduaren 14an Bilbon etxebizitzaren negozioaren aurkako mobilizazio nazionala antolatu dute Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak eta Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatuen Sareak. Ia 200 izan dira auziarekiko elkartasuna adierazi duten eragileak.


2024-11-27 | Julene Flamarique
Gutxienez 2027ra arte atzeratu dituzte berriro ere AHTren obrak EAEn

2024ko otsailean Astigarraga-Hernani tartea amaitu zutenean Abiadura Handiko Trena 2027an prest egongo zela aurreikusten zuen Eusko Jaurlaritzak. Orain Arkautiko lotunearen obren lizitazioari ekin dio Jaurlaritzak; Euskal Trenbide Sarea enpresaren esku utzi du, eta 2027an hasiko... [+]


Erretiroa hartuko du Benito Lertxundik

82 urteko abeslari oriotarrak azken disko bikoitza kaleratu du, Gernikan 2023ko azaroaren 11n eskainitako kontzertuaren zuzenekoa. Eta horrekin bere ibilbideari amaiera eman diola iragarri du.


Materialismo histerikoa
Zuekin nahi dut

Gutxi ateratzen naiz azken urteetan. Askotan esan dut, badakit, baina badaezpada ere. Bertso saio batera joan naiz gaur. “Bejondeizula”. Bai, horregatik abisatu dut gutxi ateratzen naizela, pentsatzen dut zuek kultur ekitaldi askotara joaten zaretela, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude