Angel Elias: "Presoak Bere Eskubideak Ezagutu Behar Ditu"
Basauriko Kartzelako presoek abokatuen asesoramendu penitentziarioaren aukera daukate duela egun botzutatik Bizkaiko Abokatuen Bazkunearen iniziatibari esker. Hamalau abokatuk ihardango dute aholku zerbitzu hau betetzen, egunero abokatu bat egongo delarik kartzelan bi ordu t'erdiz presoen galdera eta eskakizunei erantzuna emateko. Zerbitzu honen zehaztasanak eta, bide batez, preso arruntek jasatzen duten egoera ezagutzeko asmoz Zerbitzu honen koordinatzailetariko bat eta Salhaketaren partaide den Anjel Elias abokatuarengana jo dugu.
Aspalditik, 1980 urtean Salhaketa bezala, galdeketa batzu egin genituen eta presoen erantzunetan beren kezka eta intgresa gai juridikoei buruzkoa zen berezkiki. Ez penal kontuei buruzkoa bakarrik, penitentziarioetaz ere baizik.
19S4ko uztailean, legebiltzarreko Giza Eskubideetako batzordekideak Basauriko kartzelara joan ziren eta presoekin elkarrizketa bat izan zuten. Egun hartako arratsaldean bildu ziren Salhaketa eta abokatuen Giza Eskubideetako batzarkideak.
Elkarrizketa hartan presoen indefentsioa agertu zen. Hori izan daiteke antezedente argiena. Handik hona, bi urte t'erdira, hasi genuen tramitazioa. Abokatuen Juntan oztopo batzu agertu ziren, konpetentzia desleala egiteko erabil zitekeela egotzi zuten, presoen kasu penalak abogatu hauek hartuz gero.
Urrian Dekanoak bidali zizkigun abokatu guztiei zirkular bat azalduz zerbitzu honen sorrera aurrera eraman nahi zuela eta interesa geneukanok idazteko eta apuntatzeko. Uste dut 64 abokatu izan ginela idatzi genionak.Han beste arazo batzu hasi ziren. Giza Eskubideen Batzordean eritzia zen ekipo bat sortu behar zela, alde batetik gai penitentziarioez ez zegoelako esperientzia handirik eta, bestetik, komenigarria zelako presoekin harreman estuak lortzea. 64 izanez gero, urtean bi edo hiru aldiz joango ginatekela presoengana eta oso gutxi ezagutuko genukeela barruko giroa.
Beste oztopo bat ere sortu zen, 64 izanda, nola egin selekzioa?
Esaterako, legeak esaten du gela bakoitzean preso bat bakarrik egon behar dela. Basaurin 3 edo 4 egoten dira. Baita esaten du zein den presoen gehienezko kopurua. Kopuru hori errealitatean gainditu egiten da. Legean esijitzen da preso zigortuentzat lan ordaindutakoa eta seguritate soziala. Hau ere ez da inon bete.
Gero, preso bati zigorra jartzen diotenean, nahiz eta legeak onartu abokatu baten asesoramendurako eskubidea daukala, praktikan ez dauka ofizioko abokatuaren zerbitzurik. Bakarrik dirua badauka dei dezake abokatu bat. Presoen egoera hobetzeko, lehen urratsa da presoek ezagutzea zein diren beren eskubideak, ezagutu ondoren erreklamatzeko. Gure asesoramendua, haien galderei erantzuterakoan azalduko diegu zein diren beren eskubideak. Horregatik, pentsatzen dut, gaurko egoeran, zerbitzu hau oso garrantzitsua izan daitekeela.
Hori desberdina litzateke abokatu batek pliegoa egingo balu, han «presunción de inocencia», eta beste printzipio juridikoak posibleak dira erabiltzea. Posible da ondo prestatzea apelazio bat.
Badago beste gauza pilo bat, adibidez, traslado bat agintzen denean inoiz ez diote esaten presoari zein diren traslado horren motiboak eta hori legez ezin da. Halako neurria hartzen denean motibo zehatzak eman behar dira, eta presoak, interesatua izanik, eskubidea dauka jakiteko eta ados ez egotekotan apelazioa aurkezteko. Zuri klasifikatzen zaituztenean lehen, bigarren edo hirugarren mailan esan behar dizute ere zergatik.
Scientia funts pribatuak Bilboko San Pedro Apostol eskola erosi, eta langileen eskubideak eta hezkuntzaren kalitatea hondatu dituela salatu dute. Bederatzi hilabete daramate langileek soldatarik gabe, eta Eusko Jaurlaritzaren esku-hartze eza kritikatu dute.
Erretiroa hartu berri dutenen %4,9k uztartu behar dituzte pentsioa eta lanen bat Espainiako Estatuan. Estonian %55 dira.
Israel entitate sionista Palestinan egiten ari den "genozidio eta sarraski terrorista" salatzeko Lekeitioko hainbat eragilek txandakako hamar orduko elkarretaratzea egingo dute abenduaren 28an.
Isunak baliogabetzeko helegitea jarri zuten Ernaiko gazteek eta arrazoi eman die epaileak. Naiz-ek eman du epaiaren berri eta ostegun honetan 10:30ean eginen du prentsaurrekoa Ernaik, zehaztapen guztiak plazaratzeko.
Sare sozialik opakoena da TikTok: ez du bere isurketei buruzko daturik argitaratzen. Gainontzeko sare sozialek baino gehiago kutsatzen du. 2030erako "karbono neutral" bilakatzeko konpromisoa hartu duela esana du.
"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]
“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]
Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]
