"Lauaxeta", orain arteko euskal produkziorik garestiena
Egunotan Bilbo, Gernika eta inguruko beste herri batzutan ari dira burutzen "Lauaxeta" filmearen errodaia. Jose Antonio Zorrillak zuzentzen du oraingoan bere bigarren filmea ("El arreglo" eta gero), proiektu handiguratsu eta garestia Laukizko olerkariaren bizitzan oinarrituta. Gidoia Zorrilla berak Arantza Urretabizkaia eta Xabier Elorriagaren laguntzaz burutu du, eta oinarri historikoa badu ere gidoigileek dioskutenez Lauaxetaren biografiatik urrun xamar geratuko da. Antzezle garrantzitsuenak Xabier Elorriaga (Lauaxeta), Anne Louise Lambert (Georgine), Peter Leeper (Steer), Antonio Rizo (Guillaume), eta Jean Claude Bonillard ditugu. Bertoko antzezleak, australiarrak, frantzesak, ingelesak, espainiarrak... 175 miloi kostatuko den filme honetan. Ekoizpeneraho diruak lortzeko administrazio eskuzabala aurkitu du Angel Amigok: Eusko Jaurlaritzak 47 miloi pezeta aurten eta beste hainheste datorren urtean, Madrileko Kultur Ministeritzak 70, eta ETBk igortzeko eskubideetarako 18 miloi, geratzen den dirua Igeldo zine ekoiztetxeak.
Filme honetan berebiziko partaidetza daukaten gizon bi dakarzkizuegu, J.A. Zorrilla eta Xabier Elorriaga, zuzendaria eta pertsonaia nagusia kiri kirian.
Pelikulako giroa ez da beti historikoa, ez dago beti Lauaxetarengan zentratua, berau gida turistiko bat bezalakoa da, firu bat gauza batzu eta besteak lotzen doana. Ikusten da Intxortak nola izan ziren, nolakoa izan zen Gernikako bonbaketa, nola goazen guda galtzen, nolakoa izan zen erretirada, zer gertatu zen bonbaketa pasata...
Gidoia eratua dago pertsonaia batengan ere oinarritu gabe.
Nik uste dut filme hau guda izan zenari hurbilpen bat besterik ez dela. Gero etorri beharko du beste filme bat gaia sakonago aztertzeko, herriak nozitu zuena erakusteko... Filmean guda ikusten da baina nahiko kanpotik.
Giro horretan ingelesa ingeles bat da, eta nola soinua zuzenean den, lehenengo kopia entzungo dugu frantzesez, ingelesez, euskaraz eta gazteleraz. Eta horrelakoa izan zen guda hau, internazioanala.
Hemengo jendea begiratzen baduzu, ez da erreza bilatzea Baldieren pertsonaia betetzeko laguna. Pertsonaia hau inspiratuta dago Eusko Gobernuak zeukan konseilari frantziar batengan, eta hemen ez dankagu hirurogei urtetako gizon bat aktore praktika daukana, eta gainera frantzes itxuraduna. Steer kazetari ingelesaren kasuan gauza bera.
Kanpoko jendea egoteak emango dio filmeari benetako usaia, eta gainera ez da garestiago kanpoko jendea ekartzea hona errodatzera. Ingalaterran eta Australian aktore on pilo bat dago, eta langabezian ere, kasura joanda hemengo izar bat ekartzea baino merkeago aterako litzateke.
Historia marinel batengan dago oinarrituta, eta nire aita ere marina merkantean ibilia zenez erakarri egin nau. Arazoa izango da gidoi on bat burutzea, eta oso zaila da, astiro astiro ikasten da.
Scientia funts pribatuak Bilboko San Pedro Apostol eskola erosi, eta langileen eskubideak eta hezkuntzaren kalitatea hondatu dituela salatu dute. Bederatzi hilabete daramate langile batzuk soldatarik gabe, eta Eusko Jaurlaritzaren esku-hartze eza kritikatu dute.
Bazen behin kulturaren gordailu bilakatu zen herria. Denboraren poderioz, munduko agintariek kultura adierazpide ororen aurka hartutako neurri murriztaileen erruz, herrien garra, sormena eta irudimena amatatuz joan ziren, emeki-emeki kandela bat bailitzan. Hala ere, herrialde... [+]
Elon Musken presentzia hedabideetan gora doa, suziri baten moduan, Etxe Zuriko lorategian lurreratu ostean. Lortzen ari den botereaz eta influentziaz asaldatuta omen daude beste botere batzuk eta, bere eragina gutxitzeko asmoz, X sarearen kontra kargatu dute. Azken asteetan The... [+]
Bortxaketen kasuentzako bideratu daitekeen kartzela zigorrik gorena jarri diote senar-ohi Dominique Pelicoti; eta beste 50 bortxatzaileei dagokionez, guztiak dituzte erruduntzat jo, baina fiskalak galdetzen zuena baino apalagoak dira zigorrak. Hiru hilabetez iraun du Mazango... [+]
ARGIAren taldeko kide den Iametza teknologia berriak erabiltzen dituen komunikazio enpresa da.
Sortzen eta Ratioak Jaitsi 0-18 elkarteek Legegintzako Herri Ekimen bitartez egin dute eskakizuna eta alderdi guztiek agerraldia onartu dute. Europar Batasunak Foru Gobernuari ratioak murrizteko egindako gomendioan du oinarria nafar gurasoen aldarrikapenak.
B&B Trends lantegiaren jabeak iragarri du hartzekodunen konkurtsoan jarri duela lantegia, "ondare desegonkortasuna" argudiatuta.
Erretiroa hartu berri dutenen %4,9k uztartu behar dituzte pentsioa eta lanen bat Espainiako Estatuan. Estonian %55 dira.
Israel entitate sionista Palestinan egiten ari den "genozidio eta sarraski terrorista" salatzeko Lekeitioko hainbat eragilek txandakako hamar orduko elkarretaratzea egingo dute abenduaren 28an.
Isunak baliogabetzeko helegitea jarri zuten Ernaiko gazteek eta arrazoi eman die epaileak. Naiz-ek eman du epaiaren berri eta ostegun honetan 10:30ean eginen du prentsaurrekoa Ernaik, zehaztapen guztiak plazaratzeko.
Sare sozialik opakoena da TikTok: ez du bere isurketei buruzko daturik argitaratzen. Gainontzeko sare sozialek baino gehiago kutsatzen du. 2030erako "karbono neutral" bilakatzeko konpromisoa hartu duela esana du.
"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]
“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]