"Sintzeritaterik gabeko musika egitea errezagoa da gehienetan"
Euskadiko Orkestrarekin diska bat grabatu du eta Tomas Araguesek, eta Donostiako kontserbatorioan katedraduna da.
Kaleko euskaldun korrienteak, dena den, Tomas Araguesi entzun dion musikarik ezagunena Erramun Martikorenari "Primadera" diskan egindako moldakuntza izanen da. Euskera ikasteko zaharregi dela, eta musika eginaz herria hobeki zerbitzatzen duela esplikatu digu. Orkestra-zuzendarien ohizko "divo" jarreraren arrastorik ez. Tipo naturala. Bere armairuan dituen partiturak erakutsi dizkigu, eta "Min Eresia"ren doinua tarareatu diodanean begirada alaitu zaio gure arteko musikorik onenetakoa dugun honi.
Orkestra interesgarria da hau, eta bere zenbait berezitasun azpimarratu nahi nituzke. Kontserbatorioko irakasle eta ikasleek osatzen dute; irakaslea da talde bakoitzeko solista eta ikasleak bere ondoan ditu. Berrogeitamabost kide ditu, eta bere helburua da ikaslea talde barruan jotzera ohitzea.
Baina horrekin batera beste helburu bat ere bada: zuzendaritza ikasten ari direnek talde batekin praktikatu ahal izan dezatela. Normalean entsaiatu izan da diskoarekin edo pianojole batekin, eta hala egiten da beste leku askotan. Hemen aldiz, zuzendaritza ikasi dutenak ekaineko etsaminean gure orkestra gidatzen jarri genituen, eta oso ongi aritu ziren bestalde.
Orain arte esan dizkizudan lan horiek osatzen dute azken finean Tomas Aragues dena. Gero, berari gehixeago gustatzen zaiona konposaketa lana da. Oraintxe bertan horretan harrapatu nauzu, gure orkestrarentzako lan baten prestaketan. Flauta eta orkestrarentzako kontzertu bat ari naiz prestatzen.
Duela urte batzuk hasi ziren akademia ezagutuak eta kontserbatorioak sortzen probintzian zehar. Baina joan den urtetik, orkestra eta batik bat banda sortu zirenetik, hor ari diren irakasleen lana bitan banatu da: batetik entsaiatu eta kontzertuak ematea, eta beste erdia irakaskuntza, une honetan Donostian Easo kalekoaz aparte beste zortzi zentrotan irakasten da solfeoa eta instrumentuak.
Burutapen hauek badute arrazoin bat, eta esplikatuko dizut. Orain dela 30 urte hil zen gure aita, izan dudan irakasle bakarra. Ia inork ez du bere berririk. Barakaldoko kontserbatorioko zuzendari izan zen, eta konposaketarako benetan talentu handia zuen gizona zen. Egia esan, ia nik bakarrik ezagutzen dut, bere obrak ditudalako. Hainbat lan produzitu zuen, eta konposatutako guztien artean pare bat edo hiru bakarrik entzun ahal izan zituen.
Historia hori arantz bat bezala daukat sartua, eta nere gain hartzen dut lanean ari diren eta inork ezagutzen ez dituen hainbat konposatzailerentzako.
Gehiegizko afan bat badago gaur modan egoteko, "être à la page". Abangoardista frantses edo aleman batek ez-dakit-zer egin badu, nik gutxienez berak bezain modu aurreratu batean konposatu behar dut. Baina bada gauza bat oso inportantea: norbere buruarekin sintzero izatea. Lan hori egiten duen gizona isladatu behar du konposaketak ere, ez imitaziotan eta moden arabera ibili.
Nere lan bat zaharkitua dela esaten badidate, segun eta nork esaten didan, ezer gutxi zait axola. Idazten dudan musikak nik sentitzen dudana ongi adierazten badu, aski dut. Doinuarentzako halako zaletasun berezi bat baldin badut, ez dut horri zertan uko eginik. Armonia maite badut, zergatik egin behar ditut disonantziak bakarrik?
Badira hortik abangoardiaren muturrean egotearen eta tekniko handiak izatearen harrokeriaz dabiltzanak, baina horretan babesten badira behar bada doinua sortzeko ahalmen faltagatik izan daiteke. Konposaketaren osagai funtsezkoetako bat doinua da, etengabe gabiltza doinu bila. Kontzertu bat entzundakoan, neri, eta zuri ere bai seguruenik, denoi gustatzen zaigu zati bat bederen belarrian ateratzea. Nahikeria ultramoderno horietan populuarekiko eten bat dago.
Besterik da irudi baten laguntzaile den musika batez ari bagara. Askotan, segun eta filmea edo irudia zer den, musika melodiatsu batek ez du zerikusirik harekin. Baina entzuteko musikaz, irudirik gabekoaz, ari bagara, populuak hartu ahal izan dezan beste dimentsio intimoago eta espontaneoago bat behar du.
Musika egiten hastekotan, baita holako gauza errezak egitekotan ere, formazio minimo bat behar da. Neri asko kostatzen zait ikustea hortik dabilen zenbait jende, halako kantaren "egile" dela diotenak, gero ez badira gai doinua pentagrama batean idazteko. Musika gazte errez edo gazte honek ere "rigor" minimo bat behar du, eta paperaren tamiza oso inportantea da, horrek ere behar bait du kontestura bat intuizioak eta inprobisazioak bakarrik eman ez dezaketena. Izan ere, norbaitek esana da konposaketa %l0ean inspirazioa dela eta %90ean "transpirazioa", izerdia, lana; ez zuen arrazoina falta.
Dutxa Etxea zena 2013an itxi zuten Javier Marotoren alkatetza garaian, “integrazio arazo bat” zela argudiatuta. Uztailaren 22an auzoko zenbait eragile eta bizilagun Alde Zaharreko lokalean sartu ziren Herri Labanderia izeneko garbitegia martxan jartzeko. Udaltzaingoa... [+]
Israelek Hezbollahri egotzi dio larunbatean Golango gainetan gutxienez hamabi pertsona hil dituen bonbardaketa, baina milizia xiitak ez du bere gain hartu. Israelek Libanoko gune ugari bonbardatu ditu jasotako azken erasoaren ondoren.
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako 16 urte baino gehiagoko biztanleriak denbora zertan erabiltzen duen aztertzen duen txostena zabaldu du Eustatek, eta 2018. eta 2023. urteetan jasotako datuak alderatu ditu. Etxeko lanetan generoen arteko aldea 27 minutu murriztu da 2018ko datuekin... [+]
Tuterako festen lehenengo egunean, uztailaren 25ean, egin zituzten kantuak herritar batzuek, zezen plazatik irtetean. “Frankismoa goratu eta normalizatu egiten dute”, adierazi du Edurne Egino Navarra Contigo-Nafarroa Zurekin koalizioko kideak. Alejandro Toquero UPNko... [+]
Maduroren hautagaitzak botoen %51,2 eskuratu du, eta %44,2 oposizioko hautagai nagusi Edmundo Gonzálezek, Venezuelako Hauteskunde Kontseilu Nazionalak emandako datuen arabera. Oposizioak iruzurra salatu du, eta chavismoak emaitzak errespetatzera deitu du. Madurok jarraian... [+]
Arabako Aldundiak TicketBai sistema ezartzea exijitzen die txosnei, eta uko egiten dio Gasteizko Txosnen Batzordeak. Hala ere, jaietan txosnak jarriko dituztela ziurtatu du batzordeak. “Erasoa” Euskal Herriko jai herrikoi eta herri eragile guztien aurkakoa dela... [+]
Lerro hauek idazterako, gazta egiteari utzi diogu eta antzutze prozesu betean gaude. Horrek esan nahi du jetzaldiak gero eta sakabanatuagoak direla denboran, ardiei esnea desagertu arte. Batzuen kasuan, egun gutxitan bukatuko da prozesua, eta gutxi batzuei gehiago kostako zaie.
Bagira prozesuaren emaitza, Herri bidea bide-orria izan zen. Bide-orri honetan, abertzaleen helburua herriari boterea itzultzea dela aipatzen da, eta boterea itzultzeko, herriari burujabetza maila maximoa emanen dioten instituzioak herriari eskaintzea adierazten da. Zehazten da... [+]
Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseilutik herritarrak animatu dituzte azoketan erostera eta ekoizleak gertutik ezagutzera. Uztailaren 29an Zigoitian izango dira, eta abuztuaren 23an, Zarautzen. Urriaren 27an amaituko dute udako denboraldia, Villabonan.
Hamas, Fatah, Palestina Askatzeko Herri Frontea, Palestinako Jihad Islamikoa eta beste hamar taldek hitzarmena sinatu dute, genozidioa amaitu ostean “Palestinako lurralde guztien” gaineko agintea izateko. “Okupazioaren aurka borrokatzeko” eskubidea dutela... [+]
Euskaltzaleen Topaguneko kideek euskara sustatzeko jarreren inguruko datu kezkagarriak hauteman dituzte. Hori dela eta, Gero eta aldeko gehiago gizartean ikerketaren bidez, herritarrak euskarara hurbiltzeko estrategia berriak landu dituzte. Horretaz mintzatu dira, apirilean,... [+]