J.M. Velez de Mendizabal: "Idazlea profesionalizaldu behar dugu"


2021eko uztailaren 23an
J.M. Velez de Mendizabal: "Idazlea profesionalizaldu behar dugu"
Aspaldi honetan Euskal Idazleen Elkarteak zeregin ugari izan du. Irailaren azken egunetan Galizian ospatu ziren idazle galego, katalan eta euskaldunen topaketetara joan zen, zenbait idezlerekin batera, eta urriaren lehen egun hauetan, Donostian, bera izan da Europako idazle elkarteek eduki dituzten jordanaldien anfitrioi. Topaketa hauetako klausuran, ondorioak atera berri direnean, lehendakaria den Velez de Mendizabal-i aktibitate guzti horretaz galdetu izan diogu.
ARGIA.– Lehenengo eta behin, zein izan da Galiziatik ekarri izan duzuen inpresioa?
J.M. Velez de Mendizabal.–Nik bakarrik alde batetik aztertuko dut, itxaropenari dagokiola egin daitekeen azterketa. Hor hain zuzen ere bi puntu ziren nagusi, eta nire ustez inportanteena, nola arraio eman genezaiokeen erantzuna guri ostikada galanta eman digun lege famatu horri, Jabegoa Intelektualaren legeari hain zuzen. Gure helburuetariko bat idazleen eskubide ekonomiko eta moralak zaintzea da, eta elkarte bezala legeari erantzuna eman behar genion. Euskal Liburuaren Lege bat ateratzea idazleentzat oso onuragarria izango da. Eta arrazoi bategatik, legeak babesten ez duen gauza asko, Liburuaren Legearen bidez egin ahal izango dugulako.
A.–Zeintzu dira Euskal Liburuaren Lege horrek ekar ditzakeen abantailak?
V.M.– Abantaila batzu, hala nola eskubideak, post mortem-eko berrogei urteak, hirurogei izatea, eta behar bada larogeitan uztea, domeinu publikoa ordaindua liburutegi publikoek beraien inbertsioen gainean ehuneko hamarra idazleentzako jartzea, liburutegietako liburu maileguzko zerga, fotokopien arazoa, eta abar, eta abar.
Nik ez dut esaten hiru elkarteek egingo dugulako lortuko dugunik. Nik uste dut guk bakarrik lortuko dugula, Euskal Idazleen Elkarteak.
A.–Zergatik uste duzu Liburuaren Legea bakarrik euskaldunek lortuko dutela, eta ez besteek?
V.M.– Arrazoia sinplea da, galegoek eta katalandarrek ez dute lortuko, daukaten egoera ekonomikoagatik. Guk Jaurlaritzari aurkezten badiogu Legea, berak badu egitasmoari baietza esateko posibilitatea, dirua duelako. Baina haiek ez daukate dirurik, eta dirurik gabe ezin dute egin. Nola egingo dute legea gero Madriletik ez badiete dirurik ematen?
A.– Batzutan ematen du Elkerteak bere gain hartu duen ardura hau eta idezleek eguneroketasunean dituzten arazoak ez datozela bat, hau da, bata eta bestearen artean dibortzio nabaria dagoela.
V.M.–Zeintzu arazo?
A.– Esaterako, argitaratu ahal izatea.
V.M.–Ez dut uste argitaratzeko inork problema duenik. Elkartean behintzat ez du inoiz inork horrelako planteamendurik egin. Askotan nik nere buruari esaten diodan zera hauxe da, ondo al goaz daramagun bidetik? Inork ez dit ezer esaten. Zuk esaten duzuna ez dute inoiz planteatu. Elkartearen betebeharrak idazleari balio dio? Ez dakit nik. Nik behin baino gehiagotan planteatu dut elkartean, idazle guztien artean inkesta bat egin behar dela jakiteko zer arraio nahi duten, askotan nik ez bait dakit. Eta ez dakit norainoko pasotismoa ez ote den.
Baina ez da ahaztu behar zer dioen araudiaren lehen puntuak: eskubide profesionalak, ekonomiko eta moralak.
A.–Agian hori bera dugu arazoa, gure artean idazle profesionalik ez dagoela, eta hortik dikotomia.
V.M.– Lehendabizi, eta profesionalak izan nahi badugu, profesionalizatzerako bideak zabaldu behar ditugu, eta agian oker goaz, baina Euskal Liburuaren Lege on bat egiten ez dugun bitartean, profesionalizazio hori nahiko nekeza izango zaigu. Gaur egunean ez dugu marko egokirik. Hemendik eta handik ematen dizkigute ostikadak. Idazlearen status-a lortzeko, Gobernuari textua sartu behar diogu, eta horren arauera gure marko egokia bilatu. Eta orduan hasiko ginateke profesionalizazioaz mintzatzen. Horrela idazleek duten Damokles-en ezpata kenduko genuke, eta idatz dezaten kondizioak jarriko.
Laura MINTEGI
39

GaiezKulturaLiteraturaElkarteakEHIE
GaiezKulturaLiteraturaIdazleakVELEZ DE1
PertsonaiazVELEZ DE1
EgileezMINTEGI1Kultura

Azkenak
Donostiako kaleratzeak Stop plataformak iruzurrezko alokairuen aurkako kanpaina bat abiatu du

Plataformak gida bat aurkeztu du maizterrek iruzurrezko kontratuak dituzten ala ez egiaztatu dezaten.


2024-10-21 | Bertsozale.eus
Alaia Martin Etxebestek irabazi du Eibarko lehen final-laurdena
Lehen final-laurdena izan da larunbatekoa. Saioa irabaztearekin batera, finalaurrekoetara sailkatu da Martin. Igandean izango da hurrengo saioa, Errenterian.

2024-10-21 | Behe Banda
Barra warroak |
Eutsi, banarama eta

Ez galdetu zergatik, baina sarritan pentsatu izan dut kalte egiten diguna onartzeko erraztasun handia dugula. Erraztasuna, edo agian, beharra. Azken batean, dikotomia nabarmena planteatzen duen auzia da beharrarena: bere kausaren aurka egin dezakezu, ala hezur eta guzti irentsi... [+]


Txaro Marquínez, Zaintza Araba-ko kidea
“Alarma soziala sortzea leporatu digute; ez, alarma egon badago, ez dugu guk sortu”

Arabako zahar egoitzen egoera lehen planora pasa da berriz ere azken asteetan. Zaintza Araba elkarteak Gasteizko Arabarren eta Laudioko San Roque erresidentzietako egoiliarrei ematen zaien tratua salatu dute, hainbat senideren testigantzak jaso ondoren. Langileen lan-baldintza... [+]


Euskal Herriko tomate agroekologikoek %38,6 CO2 gutxiago isurtzen dute Almeriako tomateek baino

EHNE Bizkaiak bultzatutako azterketaren emaitzek baieztatu dute eredu agroekologikoan ekoiztuak diren tomateek berotegi efektuko gasen isurketan, eta batez ere energia kontsumoan, inpaktu txikiagoa dutela eredu agroindustrialean ekoiztuak diren tomateekin alderatuta. Honetan,... [+]


Une baten eternitatea

Atal honetan behin baino gehiagotan aipatu izan dugu izaki txikien munduan (gurean bezalaxe) itxurak okerrera eramaten gaituela, sarritan. Eta gaur dakarkigun laguna horren adibide garbia da, animalia gutxi izango baita Lurrean itxura ahulagoa edo kalteberagoa duenik. Horrez... [+]


2024-10-21 | Garazi Zabaleta
"Haziak" liburua
“Liburuarekin jendea animatu nahi dugu haziak ekoizten hastera”

Hazien munduan buru-belarri ari dira urte askotatik Miguel Arribas Kelo eta Marc Badal, Haziak liburuaren egileak. Hazien ugalketari buruzko azalpen praktikoez gain, elementu historiko, ekonomiko, politiko eta kulturalak jaso dituzte; beraz, baratzerik ez dutenentzat ere... [+]


2024-10-18 | ARGIA
Langile bat hil da Lizarran, biltegi batek eztanda egin ondoren

56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.


Beldurra espazio komun gisa

Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]


Puig Antich, Estatuak ez du inoiz barkamena eskatzen

Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]


Sinwarren hilketaren ondoren, gerrak bere horretan jarraitzen du

Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]


2024-10-18 | Ahotsa.info
Azken hiru urteetan altueratik erorita Nafarroan 10 langile hil direla salatu dute

LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.


Marcos Maceira, A Mesa pola Normalización Lingüísticaren presidentea
“Oso zaila izango da galiziera leheneratzea PPren hizkuntza politika ez bada zuzentzen”

Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]


Eguneraketa berriak daude