Pablo Sorozabal euskal musikalaria

  • Martien amazortzian, doitu euskuen Hotel Torrontegi'ra. Izparcin gi, irrati ta aldizkaritan iduzten dogunoi deitu euskuen gabeko bederatzi t'erdietarako. Baekigun zergaitik; ordu orretan elduko zan Bilbao'ra, Madrid'etik Pablo Sorozabal, euskal masikalari ospetsua.


2007ko otsailaren 21ean

Sorozabal jaunari urrengo egunean, Zortzikoten Sariketa dula ta, urrezko medulla bot eskegiko yakon eta sari orren billa barriro etorran gure urira. Ogei bot lagun batu giñan. Euren artean, Esturo jauna, Sariketa onen antolatzalle andia, eta beste euskal musikalari famatu bot: Eskudero jauna.

Nik eneban esagututen Pablo Sorozabal, baña bein ikusten duanak, eta butez bere, bein beragaz itz egiten dauanak, ezta ain errez beraz aiztuko. Gitxi dagoz beralako personalidadea daukenak eta uste barik, beragaz nenguala, Jorge Oteiza etorri jatan gogora. ZERUKO ARGIA'rako asi nintzan galderak egiten.

Zer da ZERUKO ARGlA ori? Urte askotan Madrid'en bizi da ta ez ekian gure aldizkariaren barri.

Euskal asterokoa.

­Kontxol ¨Sei milla euskaldunak euskeraz irakurten badakie? ­Au bai dala barri pozgarria.

Zeintzuk desberdintasunak ikusten dozuz euskal erri-musika ta euskal sinfoni-musikan?

Lenen esan bear dot barru-barraraño nazata euskotarra, baña euskal lotsagarri bat naz, euskeraz ondo eztagidolako. Nik egin neike txarto itz prantzezez, edo alemanez edo inglesez, baña eneike txarto egin euskeraz. Augaitik enaz ausartuten euskeraz egiten. Nik, amaika urteararte euskera bakarrik nekianak, gaur enaz euskera egiten ausartuten, nire obligasiñoa izango litzaken lez, baña euskera biotzean darout eta al dodan ana gure izkuntzan irakurten dot.

Eta...

Nire gazte denboran, masika idazten asi nintzanean, leipzig'en Alemani'n, nintzan. Secandino Esnuola januak, Donostia'tik idatzi neustan, bere barruko miña erakutziz. Ordurarte, euskal masika idazleak, gegenak beintzat abade ta prailleak ziran eta euren lanak, itunak, astiro-astiro jo ta abestuak ziran, Auguitik, konzierto bot amaitu orduko, entzuleak asten ziran dedarrez: "­Jota, abostu jota!" eta orduan, Esnaola jaunak, biotza mindurik ebala, Larreglatren jota zuzenduten eban...

Aurrera, Sorozabal jauna...

Eztogu ezer egin bear jota orregaz amaitzeko ? Eztogu boste euskal musika alui but sortuko konziertoen amaitzetarako' Zeozar alai, entzuleak saltoketan jarteko modukoa? Au idutzi entsan Esnaola'k.

Eta, zar egin zenduan zuk?

Orren gañean pentsetan asi nintzan, eta lanean asi. Orduan sortu neban nire Lenengo Kalez-Kale. Bialdu neatsan Esnaola'ri, eta onek arin erantzun neustan: "­Ederto, Sorozabal, amaitu dogu jota arrayo orregaz! '

Sorozabal'ek irriparrez eta kiñuka begiratuten dausku, esanaz.

Eta ia orain nork amaituten dauan Kalez-Kalekaz. Egia esan, ni enaz jotaren kontrakoa, ezta bez Esnaola. Baña ainboste jota ta jota... Eta orain, nire Kalez-Kaleak iminten dabe konziertoen amaitzetarako.

Eta, ezar gegago idatziko dozu euskal masika dala ta?

Bai. Ir ugarren Kalez Kale, eta boar bad a Laugarrena. . .

Idatzi egizuz bai, Langarrena ta Boskarrena eta gegago be. Bearrezkoak doguz. Baña orain beste galdera but. ¨Zein da zure txistuaren lekua?

Duda barik, dantza-laguntzea. Ortarako jayo zan txistua ta or dauko bere leku egokia.

Luzaro egon giñan Sorozabal' egaz, ain ederra zan beregaz izketan egotea. Apur bat lotsa naz zein ordutan etxera jeun nintzan autortuten baña, tira, Sorozabal jaunak kontalinu euskun egiak esaten: gabeko ardu batetan.

Iru ordu luze orreitan, gai askoren guin egin genduan itz. Esate baterako, umetxuen gañean. Soroza bal jaunak 67 urte dankoz eta illoba politak. Bere ustez, umeentzat dieta onena auxe da: Papillak eta txistu soñua. Papillak, euren gor putzak sendotuteko ta txistu-soñua euren erriaren sustraia irarrite. Berak egunero txistu soñua eskein tzen dautsa illobotxuai.


Azkenak
Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


Osasunbideak erizain lanpostu bat kendu du Erronkariko bailaran

Amparo Viñualesek, Erronkariko alkateak, salatu du Erronkariko, Burgiko, Gardeko eta Bidankozeko kontsultategiek arreta txikitu beharko dutenez prebentzioan eragingo duela.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


Ernaik Berriozarren egingo du Gazte Topagunea, apirilaren 17tik 20ra

Berriozarren (Nafarroa) egingo da Gazteon eskutik lelopean, antolakundearen ustez gero eta gazte gehiagok egiten dutelako bat independentziaren aldeko borrokarekin. Topagunea "ekimen soil bat" baino gehiago dela aldarrikatu dute: "Euskal Herriko txoko... [+]


Larunbatean hiru bahitu askatuko dituela baieztatu du azkenean Hamasek

Su-etena hausteko arriskua erreala izan bada ere aste guztian zehar, adostasun batera iristeko bidean dira bi aldeak: bahitu gehiago askatuko lituzke Hamasek, laguntza Gazara sarrarazteko bidea ez oztopatzeko "promesa" egin duelako Israelek. Arabiar Ligako herriek... [+]


Atzoko filosofoen oraina hausnartuz

Epistemologia, edo ezagutzaren teoria, filosofiaren arlo nagusietako bat da, eta historian zehar garrantzizko eztabaidak izan dira gure ezagutzaren mugen eta oinarrien inguruan. Honen baitan bi korriente indartsu topatzen dira, ezagutzara iristeko bide ezberdinak proposatzen... [+]


Eguneraketa berriak daude