Nobela berria laster Atañoren lumatik


2021eko uztailaren 16an
Salbador Zapirain "Ataño" idazleari elkarrizketa
Aurrekoa baino erritmo hobea omen dauka "Odol kutsua"k
Nobela berria laster Atañoren lumatik
Liburu berri bat kaleratzekotan da Ataño idazle emankorra. Hori dela eta, beragana jo dugu eta oso pozik hartu gaitu solaserako.
Laster argitaratzekotan dagoen liburua nobela izango da, baina ez da horixe esku artean daukan bakarra. Une honetan, beste ipuin-liburu batekin ari da jo eta ke eta laster bukatzeko esperantzan topatu dugu. Luzerako dugu, bada, idazle honen iharduera eskergaitza.
Atanoren liburuak irakurri dituenak honez gero agian pentsatuko du oso azal lodiko gizona izango dela, gogortutako bihotzekoa, baina imajina hori ez da erreala antza.
"Garai batean bai, orain ez. Garai haietan, estu genbiltzan eta... San Kristobalen bai, azala gogortua neukan eta orduan batere harrapatu izan banu! Gero ez".
Bere liburuetan kontatzen diren pasadizo eta mementuetatik berak gogorrenak bezala gogoratzen dituenak Ondarretako gartzelakoak eta San Kristobaleko ihesekoa dira. Horietan pasa omen zuen okerrenik gerra garaian.
Ustegabeko arrakasta hasieratik
Sorpresaz hartu omen zuen hasiera batetan "Txantxangorri kantaria" lehenengo nobelak jasotako arrakasta. Kritikak ere aldekoak izan ditu gehien bat.
"Ez nuen uste nik. Lehenengo nobela hori idatzi nuen, gero Aita Zavala etorri zen eta horrek aurrera atera ninduen. Nik ez nuen uste gero horrela irengo zenik. "Euskara ederra da zurea, bizia duzu eta", eta beno, ba aurrera".
Geroztik, "Txorie", "San Frantziskoren bizitza" bertsotan, "Espetxeko negarrak" ondoren, "Zigorpean" eta azken-azkenik, "Eltzaorra".
Nobelak eta narrazioak publikatzen hasi baino lehen makina bat bertso idatzi eta argitara eman zituen Salbador Zapirainek, gehienak "Zeruko ARGIA"n, lehendabizi "Txoritoki" ezizenez, eta ondoren dagoeneko konsakraturik dagoen "Ataño"z.
Ataño Hondarribiko komentuan bizi da, baratzea zaintzen, eta handik kasik ez da ateratzen. Halere, munduarekiko isolamendu horretan ez du prolemarik ikusten narratibari ekin ahal izateko.
"Noski idatzi dezakedala; orain, jakina, nik gauza asko ez ditut ondo egingo ez bait ditut ikusten. Libre banu hara joan, eta beste hara joan, eta hura ikusita edo haiekin hitzeginda askoz hobeto egingo nuke, baina hori ez dago gure esku. Aitaon esku bai, baina gurean ez".
Hemendik aurrera gai aldetik edo estiloan zerbait aldatzeko asmorik?
"Nik 74 urte baditut, hemendik aurrera aldaketatan ezin hasiko naiz. Batek esan zidan, bai, tartean batuko hitzak sartzeko, baina ez, ez, nik ez dabit baturik. Eta orain ez naiz hasiko. Gero, berriz atera nahi badituzue eta batuan sartu, horkonpon".
Baina berak esan digu gainera Aita Zavalak hatxerik ez duela nahi, eta orduan auzia garbiago dagoela.
Nobela berria: erritmo hobeagoa
Daukan irakurlegoarekin pozik agertzen da, eta nobela luzeagoak egitearren prolemak ikusten ditu.
"Luzeegi eginez gero jendea aspertu egiten da azkenean. 180 orrialde edo, nahikoa da. Nik luze bakarra lehenegoa egin nuen, "Txantxangorri kantaria" eta beste guztiak laburxeagoak".
Baratzeko lanetik aparte geratzen zaion denbora idazten pasatzen omen du. Guk, igande goizaren erdian, idazten harrapatu genuen. Ondorioz, neguan gehiago idazten du udan baino, eguzkiaren argia dela eta. Gutxi irakurtzen omen du.
"Oso gutxi letzen dut, ez daukat denborarik eta".
Gaur egongo literatura irakurtzea zail egiten zaio, nonbait erabilitako hitzak eta gaiak bortitzak suertatzen zaizkielako askotan.
Orain argitaratzekotan dagoen nobela irakurri duten batzuk (Zavalak, J.M. Lekuonak, e.a.) aurrekoa baino hobea dela esan omen diote, nobela bezala erritmo hobea daukala Nekatzeko beldurrik ez dauka,
"iturria ez da inoiz agortzen. Gaur gai bat asmatuko duzu, hurrengoa bestea, eta hurrenguan bestea. Munduan gaiak denetakoak bait dira. Akaso zahartu naiz, eta nekatuko naiz, baina puska baterako oraindik badaukat, bizi banaiz".
J. LANDA. I. CAMINO
Salbador Zapirain "Ataño"k urte askotarako gaia eta gogoa omen dauka oraingoz.
39

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaNarratiba
GaiezKulturaLiteraturaIdazleakATAÑO1
PertsonaiazATAÑO1
EgileezCAMINO1Kultura
EgileezLANDA2Kultura

Azkenak
2024-10-10 | iametza
Datuen kudeaketa lokalari buruz gehiago jakiteko aurkera eskainiko du Euskarabildua jardunaldiak

Maider Likona informatikariak gidatutako solasaldi baten bidez, Alexis Guirlé Izarralde taldeko zuzendariak eta Xabier Garmendia Abaila kooperatibako kideak datu zentro lokalak eskaintzen dituzten euren proiektuei buruz hitz egingo dute. Era berean, datuen kudeaketa... [+]


Nafarroako Parlamentuak Espainiako Gobernuari exijituko dio Barajasko errefuxiatu sahararren deportazioak eteteko

Bizikidetasunaren eta Nazioarteko Elkartasunaren batzordeak Munduko Medikuak erakundearen eskaera onetsi du, PSNk aurka bozkatu duen arren. Irailean zehar 40 bat lagunek Mendebaldeko Saharatik Madrilera bidaiatu zuten nazioarteko babes eske eta dagoeneko haietatik hamasei... [+]


2024-10-10 | Gedar
Guardia Zibilak bizkarretik tiro eginda hil zuen pertsona bat Madrilen, agerraldi psikotiko bat jasatean

Gutxienez hamabi poliziak inguratu zuten gaztea. Erail zuen agenteak esan du gainera joan zitzaiola agerraldia izan zuen gaztea, baina bertsio hori gezurtatu du lekuko batek. 2020an izan zen hilketa, eta orain ari dira epaiketa egiten.


Eneko Tuduri Zubillaga, doktorea Artearen Historian
“Donostiako ondarearen suntsiketa sistematikoa da”

Irakaskuntzan eta ikerketa historikoan dihardu Eneko Tuduri Zubillagak (Erdialdea, 1990). Doktorea da Artearen Historian, eta Nafarroako eliza zahar batzuen horma margoetan oinarrituriko tesia idatzi zuen. Ancora elkartean ibili zen denbora batez, eta gertutik erreparatu dio... [+]


Gasteizko Auzolana pilotaleku okupatuaren “Inaugurazioa 2.0” ospatuko dute urtebeteko itxialdiaren ostean

Urtebetez egon da Gasteizko Alde Zaharreko frontoi okupatua itxita, 2023an kazkabar ekaitz batek teilatua apurtu ostean. Pozik daude pilotalekua kudeatzen duen Txapa Ahotsa asanbladako kideak, konponketa prozesuak erakutsi dielako pilotalekua “espazio garrantzitsua”... [+]


Libano “Gaza bezala suntsitzeko" mehatxua zabaldu du Netanyahuk

Ingelesez zabalduriko bideo baten bidez eman die abisua Israelgo Lehen ministroak: Israelgo armadarekin kolaboratu ezean, libanoarrei ere bideratuko die palestinarrek pairaturiko "sufrikarioa".


2024-10-09 | Leire Ibar
EAEko ordu estren %53 eta Nafarroakoen %27 ez dira ordaintzen

CCOOk egindako azterketa batek agerian utzi du hezkuntzan, industrian, ostalaritzan eta merkataritzan ordu estren kopurua nabarmen altua dela, eta enpresek urteko 3.254 milioi euro bereganatzen dituztela ordaindu gabeko ordu gehigarriengatik.

 


Bakardadearen arazoari erantzun kolektiboak eman nahian dabilen mendiartea

Urepele, Aldude eta Banka herriak batzen dituen Aldudeko ibarra bizirik eta airoski bizirik atxikitzeko asmoz dabil lanean AIBA Aldudeko Ibarra Beti Aitzina elkartea. Solastatzeko dorpea izan daitekeen gai bat mahai gaineratu du aldi honetan, urriko bigarren asteburuan eginen... [+]


2024-10-09 | Nicolas Goñi
Klima aldaketaren areagotzeak ezbaian jartzen du arrisku guztiak aseguratzeko aukera

Karibea eta Ipar Amerika jo dituen Helene urakanak erakutsi bezala, klima aldaketak indarturiko muturreko eguraldien kostua kolosala da. Hainbertze, non eta aseguruak horren arabera garestituko diren, arrisku berriei aurre egiteko asmoz. Klimaren bilakaera hori gelditu ezean,... [+]


2024-10-09 | Leire Ibar
Jon Gerediaga, Harkaitz Cano eta David de las Heras izango dira Euskadi Literatura sarietako irabazleak

Urriaren 9an Bilbon egindako prentsaurrekoan, Ibone Bengoetxea Eusko Jaurlaritzako lehen lehendakariorde eta Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak iragarri ditu aurtengo Euskadi Literatura sarien irabazleetako batzuk.


Herri txikiak bizirik!

Zenbat txango, irteera edota lagunarteko paseotan entzun izan dugu bide guztiek Erromara eramaten dutela? Nik sarri, eta inoiz, neuk sentitu dut esan behar izana. Egia esan, uste dut beti txarto ulertu izan dudala esaera hori. Izan ere, beti imajinatu izan dut bide zuzen bat,... [+]


2024-10-09 | Julene Flamarique
Gizonezko bat atxilotu dute Iruñean 20 urteko emakume bat erail izana egotzita

Iruñeko Udaltzaingoak 27 urteko gizon bat atxilotu du Errotxapea auzoko Carmen Baroja Nessi kalean. Emakumearen aitak salatu du gizonak heriotza-mehatxuak egin zizkiola aurretik, eta Poliziari jakinarazi ziola, baina "ez zutela ezer egin".

 

2024-10-09 | Julene Flamarique
Hipoteka-interesen abolizioa eta etxebizitza turistikoen desjabetzea eskatu du Etxebizitza Sindikatu Sozialistak

Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak salatu du etxebizitzaren negozioak eragiten duela etxebizitzaren arazoa. Higiezin-eskasia baino, etxebizitza lortzeko problema dagoela baieztatu du. “Negozioa egiteko erabiltzen dira etxebizitzak, eta ez behar sozialei... [+]


2024-10-09 | Euskal Irratiak
Gizarte eta lurralde kohesioa erdiesteko ibilbide-orria finkatu du Eusko Ikaskuntzak

Zer da euskal nortasuna? Duela hamar urte eta orain gauza bera ote da? Gai sakonak landu ditu eusko ikaskuntzak Gasteizen egin duen 19. kongresuan.


2024-10-09 | Onintza Enbeita
Xabier Arriaga, 'Txiplas'. Baserritarra
“Gipuzkoako ENBA-k eta EHNE-k nekazaritza eredu bera defendatzeak asko esaten du”

Emakume bat ikusi zuen Xabier Arriagak Gernikako kafetegi batean kafesnea esne gaingabetuarekin eta gurinezko opil batekin hartzen. Orduan konturatu zen nolako kontraesanetara ohitu nahi gaituen sistema kapitalistak.


Eguneraketa berriak daude