Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

larunbata 2024ko irailaren 07an

Bautista Madariaga, eskola gutti baina umore franko

2021eko uztailaren 23an

Bautista Madariaga bertsolariari elkarrizketa

Mendi-zokotik plazara euskaldun legean
Bautista Madariaga, eskola gutti baina umore franko
Arront ibilia dugu Bautista Naforroaho plazetan gaindi. Aurki jubilatzekotan da, bertsotaraho ilusioz beterik.
Ez ziren baserri xaharreko sukalderaino sartzen arratsalde beroko eguzkiaren errainuak. Mantxo eta xamar solasten ari Bautixta baso bete bana ardo aldean.
ARGIA.–Nola sartu zitzaizun bertsotarako grina?
BAUTISTA MADARIAGA.–Hori ttikitatik, aitona bertsolaria izan ta mutiko ttikia nintzelarik ikusten nuen zahartua gizajoa bertso-kantari ta denok barrezka ta hartatik ohartzen hasi nintzen. Gero, noizpehinka 17 18 urtetara iritsi nintzenean tabernan bat edo beste aritzen ziren, ta haiekin; Afizioa bazen herri honetan baina, bertsolaririk ez, plazetan ta kantari arituko zenik ez. Kanpotik ekartzen ziren zera, Basarri, Zepai zena Uztapide.
Soldaduskan banituen lagun gipuzkoarrak eta haiekin hasi nintzen gehien bat, Mariano Ostolaitz oiartzuarra ezagutu nuen eta harekin aritzen nintzen. Gazteago nintzela, mendian lanean eta, buruan ibiltzen nituen nik bertsoak, bota gabe.
A.– Zein da, aldiz, oraingo giroa Bortziri inguru honetan?
B.M.–Orain ere bada giroa, Arantzan zerbait besta denean beti ekartzen dira bertsolariak, ihauteriak direla edo, errege egunez edo, askotan etortzen dira. Baina ez dago gazte bertsolaririk entzule bai baina...
A.– Zer garaitan egin zenuen aurreneko plaza-saioa?
B.M.– Soldaduskan nintzelarik egin nuen aurreneko saioa plazan, Mariano lagunarekin Arantzako bestetan egin nuen. Ni ohitua nengoen ostatuan zirika aritzen baina ez nuen plazan kantatu nahi, atzenean animatu egin ninduten eta hala. Orduan bazen ohitura urte zaharretan, gabon gauean, errege gaua baserriz baserri batek kordioia, besteak bertsoa. Bertsotan bat bakarra zen, eta beti ni jartzen ninduten.
A.–Nola bizi izan duzu txapelketaren mundu hori?
B.M.–Aurrenekoa 60.ean egin nuen, Nafarroako txapelketa hasi zenean. Elizondon. Aurten ere izan gara Lekunberrin. Lehen urduri samar jartzen nintzen, orain ez. 1961.ean Nafarroako txapelketa irabazi nuen Etxarri Aranatzen.
A.–Zer giro gustatzen zaizu bertsotarako?
B.M.– Barre-gaiak direnean edo, alkarri zirika ihardutea eta, badakizu. Lazkao Txikirekin ere saio batzu eginda nago ta. Bertsolari zirikatzaileak oso maite ditut.
A.–Bertsorik paratu al duzu sekula?
B.M.–Ez, ez dut horretarako pazientziarik, fabrikan egunero lan eginda, baserriari ere kontu egin behar eta ezin beti neketan bizi. Aurki naiz jubilatzekoa, eta orduan lasaiago badut jartzeko asmorik.
A.–Doinuetan zein ibiltzen dituzu?
B.M.–Gehien bat lehengo zaharrak, Uztapidek eta zerabiltzatenak. Oraingo bat edo beste ere, Amurizarenak eta, hari kopiaturik, beti ikasteko prest.
A.– Mugitzen al zara bertso-aditzera eta?
B.M.–Bai, ahal dudalarik beti joaten naiz. Aurten ere Donostian izana naiz, iaz Patxi Etxeberriari egindako omenaldian han izan nintzen, laguna baitut oso. Azpillagari ere egin behar diote, eta han izango naiz. Jendea horretarako propio mugitzen da txapelketa garaian, oménaldia dela edo, jendea asko mugitzen da bertsoa aditzeko, eta hori onuragarria da.
A.–Nola moldatzen zara hizkerarekin bertsotarako?
B.M.–Ez dut Arantzakoa gehiegi erabiltzen, aitona gipuzkoarra nuen eta; beste aldetik euskaraz asko irakurrita nago ta hango hitzak hartzen ditut. Basarri egunero egunero irakurtzen dut. Ganadu-lanak egiteko ta, Basarri jartzen dut irratian. Pernando Amezketarra, Txirritaren bertsoak, Aita Zabalaren bertso-liburuak eta, bertso-paper zaharrak eta, irakurrita nago. Lesakara zerri bat saltzera joan igual eta bertso-papera erosiko zigun aitak, beste aldekoek ere esaera asko dute guk baino egokiago euskaraz esanda.
A–Zer sentitu zenuen 61.ean txapela irabazita eta iaz Arantzan egin zizuten omenaldian?
B.M.– Omenaldi-Eguna iritsi arte oso kontentu, baina egun berean gauza asko bururatzen eta, norberarendako ez da egun ederra. Txapela irabazi nuenean ere pozaren bidez ez zen bertso bat ateratzen, inpresionea egiten du, egun normal batean lasaiago askoz ere.
A.–Asmorik txapelketetan segitzeko?
B M.–Oraindik bai
A.–Basanabarrera zoazela ta?
B.M.–Duela bi hiru urte Donibanen egon ginen. Hara pozik asko joaten naiz, hango lagunak hemengo anaiak bezala dira niretzat Gehienak ezagutzen ditut, alkarrengana arrimatzen garenean, besarkadaka ta, ezin asperturik, etxerakoan ezin alkar agurtu. Oso maite ditut. Txirritaren omenaldian Xanpun eta biok Iruneraino etorri ta, han alkar agurtzen ziren belarriko-minak, bata alde batera ta bestea bestera.
Iñaki CAMINO
44

GaiezKulturaBertsolaritBertsolariaMADARIAGA2
PertsonaiazMADARIAGA2
EgileezCAMINO1Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Jose Mari Esparza, herrigintzari eskainitako bizi oso bat

Ahotsa.info

Eta azkenean, eskuin muturra atera da indarturik...

Jenofa Berhokoirigoin

Efemeridea: Nafarroan Otsagabiko dantzariek militarren aurrean dantzatzeari uko egin zioten

ARGIA

Efemeridea: Bautista Landa 'Tretatxu' bidelapurra hil zen, Valladolideko ziega batean preso

ARGIA

Efemeridea: Batallón Vasco-Españolek Miguel Mari Arbelaitz eta Luis Mari Elizondo hil zituen Hernanin

ARGIA

Partaideek balorazio ona egin dute Osakidetzako mahaiaren lehen bilkuraz

Xabier Letona Biteri

Azkenak

2024-09-06 | ARGIA

Udaltzain guztiek euskaraz jakitea eskatu du Kontseiluak, EAEko Auzitegi Nagusiaren sententziari erantzunez

2021ean EAEko udaltzain laguntzaileentzako lan-poltsa bateratua osatu zuten. EAEko Auzitegi Nagusiak atzera bota du orduan ezarritako hizkuntza eskakizuna, B2 maila, alegia. Hizkuntza eskakizuna “neurrigabea” dela argudiatu du. Kontseiluak adierazi du EAEko udaltzain... [+]

2024-09-06 | ARGIA

Nafarroako IX. Azoka Ekologikoa egingo da Noainen irailaren 13tik 15era

Hitzordua Noaingo Zentzumenen Parkean izango da. Herritarrak eta ekoizleak elikagai ekologikoen inguruan biltzeko Nafarroako topagune handiena da azoka. Bederatzigarren edizioa da aurtengoa eta laugarren urtez jarraian Noaingo Zentzumenen Parkean egingo da.

2024-09-06 | ARGIA

84 urteko gizon bat atxilotu du Ertzaintzak Gasteizen, bere emaztea hiltzen saiatzeagatik

76 urteko emazteak zauri larriak ditu. Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak adierazi duenez, ostiral goizaldean egin dio eraso eta Ertzaintzak senarra atxilotu du emaztea hiltzen saiatzeagatik.

2024-09-06 | Jenofa Berhokoirigoin

ANALISIA

Eta azkenean, eskuin muturra atera da indarturik...

2024-09-06 | Euskalerria irratia

PiztuPower Nafarroako afrikar jatorriko emakume gazteak aktibismoan trebatzeko proiektua

Munduko Medikuak PiztuPower proiektu "eraldatzailea" abiarazi du, Nafarroako emakume afro-ondorengo gazteei laguntzeko eta aktibismoan trebatzeko etengabeko formakuntzaren bitartez.

2024-09-06 | Euskal Irratiak

4.300 ikasleren heina gaindituko du Seaskak ikasturte honetan

2024-09-06 | Iñigo Satrustegi

3/4 ez ulertzea

2024-09-06 | Xabier Letona Biteri

Partaideek balorazio ona egin dute Osakidetzako mahaiaren lehen bilkuraz

Imanol Pradales lehendakariak eta Alberto Martínez sailburuak gidatuta ostegun honetan bildu zen Bilbon osasun publikoari buruzko mahaia. Bertan izan ziren, halaber, osasunaren sektoreko eta euskal gizarteko eragile ugari.

2024-09-06 | dantzan.eus

Irailaren 8an dantzan: Otsagabian, Eltziegon eta non gehiago?

Ausartuko gara esaten Otsagabiko (Nafarroa) eta Eltziegoko (Araba) dantzak direla irailak 8 bueltako dantzarik ezagunenak. Ibilbide eta historia luzea dute eta azken hamarkadetan Euskal Herriko dantza talde askoren errepertorioetan jasoak izan dira.

2024-09-06 | Ahotsa.info

Jose Mari Esparza, herrigintzari eskainitako bizi oso bat

Hamaika TBk estreinatutako Esker Onez saioa dedikatu diote Tafallako editore eta Ezker Abertzaleko militante historikoari.

2024-09-05 | Urko Apaolaza Avila

Joana Jutsikoa, sorginkeriagatik erre zuten lehenengoa?

Sorgin ehizari buruzko historia ezagunenak XVI. eta XVII. mendekoak dira Euskal Herrian: Erronkarin, Zugarramurdin eta Lapurdin, inkisidore eta torturatzaileen amorrua jasan zuten herritar ugarik. Hain justu 1525ean, duela ia 500 urte Pirinioetan lehen prozesu orokorra hasi... [+]

2024-09-05 | ARGIA

Macronek Michel Barnier kontserbadorea izendatu du lehen ministro

Michel Barnier kontserbadorea ministro ohia da, Europako Batasuneko komisario ohia ere bai eta Brexiteko negoziatzailea izan zen.

2024-09-05 | Estitxu Eizagirre

Trekutz eguna egingo dute irailaren 7an Antzuolan

Meaka-Irimo herri plataformak antolatu du egun hau, Capital Energy multinazionalaren Trekutz proiektuaren aurka mobilizatzeko. Ekitaldiaren ondoren toka txapelketa, herri bazkaria, bertso saioa eta erromeria gozatuko dute Irimo eta Trekutzera igotzen direnek.

2024-09-05 | ARGIA

Igandeko errausketaren aurkako giza katean Donostiako Udalaren hondakinen kudeaketa salatuko dute

Errausketaren Aurkako Mugimenduak Errausketaren aurkako giza katea egingo du datorren hilaren 8an Donostian. 11:00etan abiatuko da Alderdi Ederretik.

2024-09-05 | Urko Apaolaza Avila

Jaurlaritza prest dago Ekondakin zigortzeaz hitz egiteko, Artaxoako hondakin ilegalengatik

Zubietako erraustegitik Artaxoara eramaten zituzten lixibiatuengatik, Ekondakini zigor espedientea irekitzeko eskatu zion ekainean Nafarroako Gobernuak Eusko Jaurlaritzari.

Eguneraketa berriak daude