Dominik Ezponda:"Teknika, gazteek ekarri dute!"


2021eko uztailaren 23an
Dominik Ezponda bertsolariari elkarrizketa

Iparraldeko bertsogintzari begiratua...
Dominik Ezponda:"Teknika, gazteek ekarri dute!"
Dominik Ezponda bertsolaria, mugaren bi aldetan arras ezaguna da. Badu, bederen, hogeitabost urte plazatan kantari ibiltzen dela. Saioetan, zikiro-festetan, omenaldietan, ardura entzun ditugu, bertsolari trebe honek abestu kopla zuzenak. Nola hasi zen jakiteko Gure Irratiaren jai-egunean joan gintzaizkion zenbait galderaren egitera.
ARGIA.– Nola hasi zinen zu bertsotan?
DOMINIK EZPONDA.– Nekez... nekez... nola hasi nintzen ni? Bo, Jatsun (Benafarroan), nire gazte lagunekin, hamabost-hamasei urtetan, eu... Lehenik, baziren leheno xerri-hitzeak, ogi-joitiak, mahasti-aitzurtziak, eta beti baziren gizon xahar batzu, ez bertsoa osaturik ere bertsotan hasten zirenak, eta kigarri polita iduritzen zidan. Eta gero, entsegatu nintzen haiek bezala egitera.
A.– Plazan, noren laguntzaz edo ze kondizionetan?
D.E.– Ba, hola, ni hasi nintzen lagunen artean, eta gero beste xahar batzurekin. Beste gazte andana bat baginen, haiek ari ziren ni bezala, hastapen puxkat zutenak, ba, nik, banuen errextasun puxkat, eta egun batezm Donibane Garazin dantzan ari ginen, euskal dantzetan eta Xalbador jin zen bertso batzuren kantatzera. Nire gazte lagunek erran zidaten, hamazazpi urte nituen orduan: "e hizala joaten Xalbadorren ondoat!", eta ez nuen kurairik, egia erran, eta apez batek, ezagutzen ninduen apez batek besetik hartu eta tranparen gainean ezarri ninduen. Eta, hantxe eman nuen nere lehen bertsoa...
A.–Gero nola atrebitu zinen segitzen?
D.E.–Gero, beste ainitzak bezala hogei urtetan soldado joan nintzen, eta hor izan nuen zilo handi bat: hortik jinik eta, Lapurdira joan nintzen bizitzera, bertso giro hori arrant galdua nuen. Eta berriz hasi nintzen hogeitalau urtetan. Hara...
A.–Ze maneratan abiatu zinen berriz?
D.E– Nola? Hori, irratitik. Orduan zabaldu zuen Radio Cote Basque delazkoak, Maite Barnetchek eta, entzuten baldin bazen bertsolari gazterik, gaia igortzen zuten eta behar gintuen idatzi, eta gero berek kantatzen zituzten edo irakurtzen igande goizetan. Bon, horretaz jostatu nintzen uda batez, eta ukan nuen gorhita bat, bertsolariekin bazkaltzeko, Bezkoitzera. Bazen bertso saio bat, han ziren Errexil zena, Xanpun, ximun Zubikoa, Xalbador, Mattin. Bazkalduta, bertsotan hasi nintzen haiekin, eta arratsaldean saioa egin arazi zidaten, eta geroztik batere gelditu gabe ari naiz...
A.– Gelditu gabe, eta sari asko irabaziz: jNafarroako Txapelgoa adibidez...
D.E.– Ba, Nafarroako Txapelgoa, bon, nola lehenagotik hasiak ziren, ni Lapurdin bizi nintzen, eta horregatik lehen lau txapelgoetan ez nuen parte hartu. Puxket, lapurtar bezala uzten ninduten eta, gero solastatuz erran nien ni ere benafartarra nintzela, garaztarra nintzela. Gero, horrela hasirik, hiruzpalau baditut eginak. Ontsa pasatzen da, publikoaren partetik behar da, bultzatzeko puxkat...
A.–Nolakoa izan da zure eboluzioa garai haietatik gaur arte?
D.E– Ni memento batez hasi nintzen handiekin, Mattin eta Xalbadorrekin, bextan da ainitz apalago nintzela, ikasi dut haiekin puxkat eta gero, teknika gazteek ekarri dute, eta txapelketetan eta horretan nabil lan eginez.
A.– Iparraldean, bertsolaritzaren geroa?
D.E. Mementuan untsa. Oraingoan bagara sei-zazpi on garenak ibiltzeko eta gazteak ez dakit, badirela batzu haurretan ari direnak... Baina gerorako gaizki ikusten dut, arras gaizki, egia erraiteko neke da.
Itxaro BORDA
Dominique Ezponda.
41

GaiezKulturaBertsolaritBertsolariaEZPONDA1
PertsonaiazEZPONDA1
EgileezBORDA1Kultura

Azkenak
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Eguneraketa berriak daude