Kaxiano, Lizartzako itsua, azkenean diskotan


2021eko uztailaren 23an
Aste gutxitan 7.000 ale salduta
Kaxiano, Lizartzako itsua, azkenean diskotan
"Itsasontzi baten" izenez, hainbat jendek aspalditik espero zuen diskoa kaleratu du Kaxianok, Lizartzako itsu famatuak.
Antzuolan jaio zen Kaxiano Ibarguren, bizitzako parterik haundiena Lizartzan egin badu ere. Dinamita tiro batek itsutu zuen gaztetan eta orduan ekin zion soinua ikasteari.
ARGIA.–Aspalditik baziren zurrumurruak diskoa kaleratu behar zenuela eta. Azkenean kalean dago. Nondik zetorkizun asmoa?
KAXIANO.– Diskoaren amets hori orain dela gutxikoa da. Lehenago ez, ez nuen uste inork grabatuko zidanik ere. Ilusioa bai, gehiena neroni abestiak sortzen hasi nintzenean. Zeren disko honetan doazen abesti guztiak, letra, doinua eta arregloak, denak neureak dira. Orain dela hiru bat urte Arraten hasi ziren eraman eta han zuzenean ematen. Noski, Loiolan ere aspaldi egin zuten. Eta grabatu ere hantxe emisorarako. Arratekoa entzunda, jendea konturatu eta hasi da nonbait disko eske. Eta dirudienez, jendea joaten da dendetara Lizartzako itsuaren disko bila eta jakina irratian entzun baina diskorik ez kalean.
A.– Diskoan kantu zaharrak ere ba al dira?
K.–Ez, denak berriak dira. Batzu lehentxeago egindakoak, baina jeneralean berri-berriak. Orain dela hamabi bat urte hasi nintzen pieza batzu sortzen, eta lehenengo-lehenengoak Alonsotegiko koro batentzat izan ziren, «Gure Ametsa» koroarentzat. Hasieran bertsoak erraz egiten nituelako letra batzu eskatu zizkidaten, eta gero ea doinuak sortzen atrebituko nintzen.
A.–Dena dela, kantuak sortzen hasi baino lehenagotik jotzen zenuen musika, ezta?
K.– Bai, bai. Orain dela hogeitamabost urte hasi nintzen musika jotzen. Itsu gelditzearen ezbehar hau gertatu eta handik urtebetera hasi nintzen, hemezortzi bat urterekin. Harez gero, batera eta bestera ibili naiz, lehen soinujole gisa bakarrik ibiltzen banintzen ere.
A.–Bertsotarako erraztasuna ere betidanik izan duzula esaten da.
K.– Erraztasuna behar aina edo nahi aina inork ez du izaten, baina bai, baina txapelketan ibili nintzen garai haietan (1960. eta 1962. inguruan), komarkakoak bi aldiz irabazi ere egin nituen, irabazi edo, eman edo... Gero, ez daukat bertsotan herririk herri ibili ere egiterik.
A.–Batez ere famatua zara ezkontzatan jotzeagatik... plazatan ere jotzen al duzu?
K.– Bai, denetan: plazatan, ezkontzatan... orain udaran plazatan asko, dantzaldia edo berbena. Hori bai, urtean zehar gehiena ezkontzak izaten dira, «Axariak» du izena gure hirukoteak (Karlos sasofoian eta Teodoro baterian) eta asteburuan dena okupatua izaten dugu, eguerdian eta gauean, larunbata eta festan. Gehienetan ostiral gauean ere bai. Plazatan ez da ezkontzatan bezain erraza, plazatan jendeari nola dantza erazi pentsatzea izaten da auzia. Jendeak dantza ez du gehiegirik egiten orain, garai batetan bai baina orain ez. Halere, orain atzera berriro hasi dela iruditzen zait niri, jendea suelto eske gehiago ibiltzen da, gazteek ere sueltoa eta fandangoa eskatzen dute, bastante gainera eta gero beste rock edo hori, ez dakit nik nola dantzatzen duten, ez dut ikusten nola mugitzen diren, eta tangoa dantzatzen badakiten ere ezin dut esan, baina tangoa iruditzen zait niri politago dela dantzarako hor eskuak elkar joaz ibiltzea baino.
A.–Nola izaten da kantuak sortzeko momentua?
K.–Kantuak sortzeko askotan momentu txikiena aski izaten da. Behin zein gaitatik hasi jakinez gero berehalaxe egiten da. Igoal libre nagoenean Orexa aldera paseatzera joaten gara, pakea izaten da kamino hartan (lehen handik biaje asko egina naiz, andrea ere handik ekarri nuen eta), hor nabilela igoal zerbait burura etortzen da. Baina bereziki nire abesti sortzea, parranda egiten ez den garaian noski, goiz lotara joanda goizean bostak aldera esnatzen naiz nahiko lo eginda, eta orduan sortzen zaizkit gehienak. Nik egindako abesti gehienak hala eginda dira. Hitzak eta doinuak batera egiten ditut, eta armonizazioa gero.
A.– Elkarrizketa hau utzi baino lehen, hona azkeneko galdera: noizko hurrengo diskoa?
K.–Ez dakit, hori diskoetxeak esan beharko baina badirudi pozik daudela, beste tirada bat eskatu behar izan dutela honez gero (uste dut lehenengoa 7.000koa zela), eta gaia badaukat hurrengorako baina horretan poliki ibili behar da, gehiegi egitea ere ez bait da komeni.
J.L.
Teodoro baterian, Karlos saxoan eta Kaxiano, Orioko oliden jatetxean joka.
38

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaMusika modePertsonakAbeslariakKAXIANO1
PertsonaiazKAXIANO1

Azkenak
2024-09-06 | ARGIA
Udaltzain guztiek euskaraz jakitea eskatu du Kontseiluak, EAEko Auzitegi Nagusiaren sententziari erantzunez

2021ean EAEko udaltzain laguntzaileentzako lan-poltsa bateratua osatu zuten. EAEko Auzitegi Nagusiak atzera bota du orduan ezarritako hizkuntza eskakizuna, B2 maila, alegia. Hizkuntza eskakizuna “neurrigabea” dela argudiatu du. Kontseiluak adierazi du EAEko udaltzain... [+]


2024-09-06 | ARGIA
Nafarroako IX. Azoka Ekologikoa egingo da Noainen irailaren 13tik 15era

Hitzordua Noaingo Zentzumenen Parkean izango da. Herritarrak eta ekoizleak elikagai ekologikoen inguruan biltzeko Nafarroako topagune handiena da azoka. Bederatzigarren edizioa da aurtengoa eta laugarren urtez jarraian Noaingo Zentzumenen Parkean egingo da.


2024-09-06 | ARGIA
84 urteko gizon bat atxilotu du Ertzaintzak Gasteizen, bere emaztea hiltzen saiatzeagatik

76 urteko emazteak zauri larriak ditu. Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak adierazi duenez, ostiral goizaldean egin dio eraso eta Ertzaintzak senarra atxilotu du emaztea hiltzen saiatzeagatik.


PiztuPower Nafarroako afrikar jatorriko emakume gazteak aktibismoan trebatzeko proiektua

Munduko Medikuak PiztuPower proiektu "eraldatzailea" abiarazi du, Nafarroako emakume afro-ondorengo gazteei laguntzeko eta aktibismoan trebatzeko etengabeko formakuntzaren bitartez.


Partaideek balorazio ona egin dute Osakidetzako mahaiaren lehen bilkuraz

Imanol Pradales lehendakariak eta Alberto Martínez sailburuak gidatuta ostegun honetan bildu zen Bilbon osasun publikoari buruzko mahaia. Bertan izan ziren, halaber, osasunaren sektoreko eta euskal gizarteko eragile ugari.


2024-09-06 | dantzan.eus
Irailaren 8an dantzan: Otsagabian, Eltziegon eta non gehiago?

Ausartuko gara esaten Otsagabiko (Nafarroa) eta Eltziegoko (Araba) dantzak direla irailak 8 bueltako dantzarik ezagunenak. Ibilbide eta historia luzea dute eta azken hamarkadetan Euskal Herriko dantza talde askoren errepertorioetan jasoak izan dira.


2024-09-06 | Ahotsa.info
Jose Mari Esparza, herrigintzari eskainitako bizi oso bat

Hamaika TBk estreinatutako Esker Onez saioa dedikatu diote Tafallako editore eta Ezker Abertzaleko militante historikoari.


Joana Jutsikoa, sorginkeriagatik erre zuten lehenengoa?

Sorgin ehizari buruzko historia ezagunenak XVI. eta XVII. mendekoak dira Euskal Herrian: Erronkarin, Zugarramurdin eta Lapurdin, inkisidore eta torturatzaileen amorrua jasan zuten herritar ugarik. Hain justu 1525ean, duela ia 500 urte Pirinioetan lehen prozesu orokorra hasi... [+]


2024-09-05 | ARGIA
Macronek Michel Barnier kontserbadorea izendatu du lehen ministro

Michel Barnier kontserbadorea ministro ohia da, Europako Batasuneko komisario ohia ere bai eta Brexiteko negoziatzailea izan zen.


2024-09-05 | Estitxu Eizagirre
Trekutz eguna egingo dute irailaren 7an Antzuolan

Meaka-Irimo herri plataformak antolatu du egun hau, Capital Energy multinazionalaren Trekutz proiektuaren aurka mobilizatzeko. Ekitaldiaren ondoren toka txapelketa, herri bazkaria, bertso saioa eta erromeria gozatuko dute Irimo eta Trekutzera igotzen direnek.


2024-09-05 | ARGIA
Igandeko errausketaren aurkako giza katean Donostiako Udalaren hondakinen kudeaketa salatuko dute

Errausketaren Aurkako Mugimenduak Errausketaren aurkako giza katea egingo du datorren hilaren 8an Donostian. 11:00etan abiatuko da Alderdi Ederretik.


Jaurlaritza prest dago Ekondakin zigortzeaz hitz egiteko, Artaxoako hondakin ilegalengatik

Zubietako erraustegitik Artaxoara eramaten zituzten lixibiatuengatik, Ekondakini zigor espedientea irekitzeko eskatu zion ekainean Nafarroako Gobernuak Eusko Jaurlaritzari.


Eguneraketa berriak daude