Antton Ibarguren: "Produkzio egiturak hobetzeko neurriak hartu behar dira"


2021eko uztailaren 23an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Euskal nekazaria eta legeria
Antton Ibarguren: "Produkzio egiturak hobetzeko neurriak hartu behar dira"
Egunotan komunikabide guzitan haizeratu da Euskal Herriko baserritarren arazoa. Gure aldizkarian ere aipatu izan dugu haragiaren arazoa zertan den. Oraindik ere amaitu ez bada, eta baserritarrek gogor aritu beharko badute ere beren eskakizunetan, hona hemen euskal nekazaria eta legediari buraz aritu zaigun Antton Ibarguren abogatuarekin egindako elkarrizketa.
ARGIA.–Aurtengo Udako Euskal Unibertsitatean, beste zenbait gairen artean, arlo berri bat jorratuko da: Nekazaritza, euskal nekazaritzaren azterketa ikuspuntu ezberdinetatik.
Bestesk beste, alde juridikoa landuko duen Antton Ibarguren-engana jo dugu solasalditxo bat egitera.
Ea ba, Antton: aurten nekazariak Unibertsitatea ikusi beharrean al gara?
ANTTON.–Ez dakit zenbat baserritar joan ahal izango den ekitaldi hauetara, gure baserrietan garai lanpetuena denez, baina bai, egia da nekazarien arazoa Unibertsitatean bizi bizian aztertzen saiatuko garela. Edozein modutan, nahi lukeen askok joaterik ez badu ere, han aurkeztuko diren azterketa eta ikerketak nekazariengana zabaltzeko ahaleginak egingo dira.
A.–Ez al dugu hau gai berri eta bitxia Unibertsitatean?
AN.–Bai, hala da. Nik dakidala ez da antzekorik antolatu gure inguruan. Gizarte honetako beste batzu bezala sektore hau ahaztua eta baztertua egon da, nahiz bere garrantzia ukaezina izan, ez baita ahaztu behar Euskal Herriko langilegoaren %7.6a osatzen dutela nekazariek.
A.–Arira jota, sektore hau zein ikuspuntutatik aztertzeko asmoa duzu?
AN.–Nekazal munduari egungo legeria nola egokitzen zaion alor ezberdinetan tratatu nahi nuke. Ez hainbeste giza-harremanen ikuspegitik publiko aldetik baino.
A.–Publiko hitzarekin zer adierazi nahi duzu?
AN.–Lur antolaketa, plangintza, hirigintza, ekologia, neurri ekonomiko eta fiskalak eta antzeko gaiak sartu nahi nituzke hitz horren atzean.
A.–Hitz horiek ez al dira potzolo samar?
AN.– Potzolo eta gordinak esango nuke nik, egungo egoerak eskatzen duenetik oso urrun eta heldu gabe bai daude. Labur esanda, legeria guztiz desegoki baten aurrean gaudela azpimarratuko nuke.
A.–Beraz Legeria hori aztertzea da zure helburua?
AN.–Neurri batetan bai, baina desegokitasuna salatzetik bakarrik hobekuntza handirik ez dela etorriko uste dudanez, nire asmoa urrutirago doa, nahiz eta zenbat eta gehiago murgildu, hainbat eta zailagoa dela jabetu.
Egungo egoera tamalgarri eta etorkizun ilun horretatik irtetzeko, zertan den eta zein hildotik jo beharko lukeen legeria berri horren urratzea litzateke nere akaso gehiegizko asmoa.
A.– Oso ezkor ikusten zaitugu ba...
AN.–Bai, eta ez da gutxiagorako, ze sektore hau, eduki ditzakeen gaitz guztiek kolpatzen dute: Nekazal biztanlegoaren zahartzea (%50 55 urtetik gorakoa eta %5 besterik ez 35 urtez azpikoak). Lur gutxi eta guztiz beharrekoak, gehiegi eta gaizki zatituak, asko desegoki erabiliak, jabetasunari eta baloraketari buruzko zentzu okerra... Eziketa eta ikerketa gutxi. Produktibitate eskasa. Laguntza ekonomiko eta fiskal murritzak. Eta gainera hemen lantzen diren produktu garrantzitsuenak soberan dauzka Elkarte Ekonomikoak. Ez da zaila ondorioa asmatzen.
A.–Halako geitzen konpontzeko zein sendagai proposatzen dituzu
AN.–Ezin aipa hitz bitan. Horixe da nire ikerketaren mamia. Baina besteak beste, langabezia hain arazo makurra den une eta gizarte honetan ezin ahaztu 65.000 langilek dihardutela egun Hego Euskal Herrian nekazaritzan.
Bestalde, gizakiok egunero eta ahal dela ongi jan nahi izaten dugu, eta janari gehienak nekazariak sortzen ditu.
A.–Guzti hau ondo da, baina ez diozu galderari erantzun.
AN.–Bai, arrazoi duzu. Bainan kontutan hartu behar duzu egoera zailak konponbide zailak izan ohi ditnela normalean. Eta okerrago dena, gaurdaino egiten ari dena hutsa dela esan beharra dago. Partxe ustel batzu jarrri baino ez da egiten. Plangintza orokor baten premia larria dago. Produkzio egiturak hobetzeko neurriak hartu beharra daude. Horretarako lur esplotakuntzen tamaina egokitu beharra dago. Lurraren jabego pribatuaren zentsu sakratua gailendu. Nekazal lurren eremua mugatu eta balioa egokitu. Beharrak aztertu eta produkzioa antolatu. Komerzializatze eta industrializatzearen etekinak nekazalgoarengana bideratu. Gizartearen ingurugiroa guztiz kontutan hartu eta interes desberdinen arteko kontraesanak gallendu, e.a. e.a.
A.–Baina...
AN.–Bai, «baina» luzea dakar guzti honek. Ez dago gauetik goizera egiterik. Lege aldaketa izugarria eskatzen du eta diru laguntza ez ttikiagoa. Ordea, txarrena da Administralgo edo Gobernu aldetik ez dela tankera honetako inongo neurririk hartzeko borondaterik ikusten. Ez diote aginik sartu nahi, axaletik miaztu baizik. Horrela, lehen genion bezala, etorkizuna beltz.
A.–Zuk proposatzen dituzun zenbait neurrik ez al dute nekazari eremua gainditzen?
AN.–Bai, dudarik ez, eta hala behar gainera. Aldaketa ezin daiteke nekazal arlora mugatu. Nekazaritza hiritar eta industrial gizarte batetan murgilduta dago eta testuinguru horretan integratu beharra ezinbestekoa da. Gizarte baten bizi baldintzak, besteren artean, lurrak, urak, giroak, zuhaitzak, jakiak, e.a.ek mugatuak daude. Guzti hauek gizakion zerbitzutan egon behar dute, baina zerbitzu honen ordaina guztion artean jasan beharko genuke, eta ez bakar batzueri dena eskatu ezer gutxiren truk.
Gai mamitsu eta zabala benetan gaingiroki ikuitu duguna. Badakigu aipatu diren zenbait gaik elkarrizketa oso batetarako adina eman diezaigukeela; baina gaurkoan aurkeztea besterik izan ez bada ere, urrengoan punturen bat sakonkiago tratatuko dugu.
J.M.
20-21

GaiezEkonomiaLehen sektoNekazaritza
PertsonaiazIBARGUREN1

Azkenak
2024-11-22 | Julene Flamarique
Voxen aurka Bilbon protesta egiteagatik auzipetutako zortzik ituna egin dute Fiskaltzarekin eta bat epaiketara joango da

Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]


2024-11-22 | Ahotsa.info
Saskien bidez Nafarroako euskalgintzari inoizko ekarpenik handiena egingo dio Errigorak: 230.000 euro

 Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.


2024-11-22 | Sustatu
Euskarazko esamoldeak baloratzen lagundu online galdetegi honetan

Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.


Nazioarteko Zigor Auzitegiak Netanyahu eta Israelgo Defentsa ministro ohi Gallant atxilotzeko agindu du

Gizateriaren aurkako krimenak eta gerra krimenak egotzi dizkie Hagako auzitegiak bi sionistei. Erabakia "antisemitismotzat" jo du Netanyahuk, eta Hamasek, aldiz, "Justiziarako urrats garrantzitsutzat".


Umandi izena eta izana

Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]


Memoriadun euskara

Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]


Etorkizuneko apustua

Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.

Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]


Gelditu dute emakume baten eta bere alaba adingabearen etxegabetzea Gasteizen

Polizia etxegabetzea geratu nahi zituzten herritarren aurka oldartu da eta hainbat lagun zauritu ditu. Azkenean, etxegabetzea atzeratu duela jakinarazi du epaitegiak.


X-etik irten nahi? Nor dago Mastodonen eta Blueskyren atzean? Nola finantzatzen da bakoitza?

Gaur, azaroak 21, Mastodon.eus komunitateak sei urte bete ditu. Urteurrena ospatzeko Gure aukera, sare libreak kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Izan ere, azken asteetan “eXodoa” ematen ari da: erabiltzaile asko X-tik ihes egiten ari dira, sare... [+]


Iruñeko Erorien Monumentua
Maravillas Lambertoren izena ez erabiltzeko eskatu dute fusilatuen senideek

Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]


2024-11-21 | Julene Flamarique
933 nobedade eta 200 ekitaldi Durangoko Azokaren 59. edizioan

Abenduaren 5ean Ikasle Goizarekin hasiko dute azoka. Hurrengo egunean Gazte Eztanda eguna egingo dute, eta gazteei zuzendutako hamaika jarduera egongo da. Egun berean, iazko Sormen Beka irabazi zuen Argizagi. Zubiak adiskidetasunerantz telesailaren aurkezpena egingo du Marramiau... [+]


Mastodon.eus-en “Gure aukera, sare libreak” kanpainarekin bat egin du ARGIAk

ARGIAko lantaldeak bat egin du Mastodon.eus-ek bere seigarren urtemugan abiatutako Gure aukera, sare libreak  atxikimendu kanpainarekin.


2024-11-21 | Sustatu
Sei urte bete ditu gaur Mastodon.eus-ek

Mastodon.eus euskal fedibertsoko instantzia agian nagusiak sei urte bete ditu gaur. Urteurrena ospatzeko "Gure aukera, sare libreak" kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Efemeridea une interesgarri batean dator: Elon Musk-ek, X/Twitterren jabeak,... [+]


Ertzaintzak zaurituriko Realeko zalearen kasua berriz irekitzeko agindu du epaileak

Gipuzkoako Lurralde Auzitegiaren ustez, bideo bateko irudietan ikusten denak "talka" egiten du Ertzaintzaren atestatuarekin, eta Amaia Zabarte foam bala batekin zauritua izan zenaren "ebidentzia erakusten" du, Noticias de Gipuzkoa-k jaso duenez.


Arma nuklearrarekin erantzuteko bidea ireki du Putinek, Ukrainak AEBek eta Ingalaterrak emandako misilekin eraso egin eta gero

Arma nuklearrarekin erantzuteko aukera dakarren dekretua izenpetu du Vladimir Putin presidenteak. Hegazkinekin, gurutzaldi misilekin zein droneekin "eraso masibo bat" pairatzeak ondorioztatu dezake arma horren erabilpena. 


Eguneraketa berriak daude