Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

osteguna 2024ko abuztuaren 01an

Antton Ibarguren: "Produkzio egiturak hobetzeko neurriak hartu behar dira"

2021eko uztailaren 23an

Euskal nekazaria eta legeria
Antton Ibarguren: "Produkzio egiturak hobetzeko neurriak hartu behar dira"
Egunotan komunikabide guzitan haizeratu da Euskal Herriko baserritarren arazoa. Gure aldizkarian ere aipatu izan dugu haragiaren arazoa zertan den. Oraindik ere amaitu ez bada, eta baserritarrek gogor aritu beharko badute ere beren eskakizunetan, hona hemen euskal nekazaria eta legediari buraz aritu zaigun Antton Ibarguren abogatuarekin egindako elkarrizketa.
ARGIA.–Aurtengo Udako Euskal Unibertsitatean, beste zenbait gairen artean, arlo berri bat jorratuko da: Nekazaritza, euskal nekazaritzaren azterketa ikuspuntu ezberdinetatik.
Bestesk beste, alde juridikoa landuko duen Antton Ibarguren-engana jo dugu solasalditxo bat egitera.
Ea ba, Antton: aurten nekazariak Unibertsitatea ikusi beharrean al gara?
ANTTON.–Ez dakit zenbat baserritar joan ahal izango den ekitaldi hauetara, gure baserrietan garai lanpetuena denez, baina bai, egia da nekazarien arazoa Unibertsitatean bizi bizian aztertzen saiatuko garela. Edozein modutan, nahi lukeen askok joaterik ez badu ere, han aurkeztuko diren azterketa eta ikerketak nekazariengana zabaltzeko ahaleginak egingo dira.
A.–Ez al dugu hau gai berri eta bitxia Unibertsitatean?
AN.–Bai, hala da. Nik dakidala ez da antzekorik antolatu gure inguruan. Gizarte honetako beste batzu bezala sektore hau ahaztua eta baztertua egon da, nahiz bere garrantzia ukaezina izan, ez baita ahaztu behar Euskal Herriko langilegoaren %7.6a osatzen dutela nekazariek.
A.–Arira jota, sektore hau zein ikuspuntutatik aztertzeko asmoa duzu?
AN.–Nekazal munduari egungo legeria nola egokitzen zaion alor ezberdinetan tratatu nahi nuke. Ez hainbeste giza-harremanen ikuspegitik publiko aldetik baino.
A.–Publiko hitzarekin zer adierazi nahi duzu?
AN.–Lur antolaketa, plangintza, hirigintza, ekologia, neurri ekonomiko eta fiskalak eta antzeko gaiak sartu nahi nituzke hitz horren atzean.
A.–Hitz horiek ez al dira potzolo samar?
AN.– Potzolo eta gordinak esango nuke nik, egungo egoerak eskatzen duenetik oso urrun eta heldu gabe bai daude. Labur esanda, legeria guztiz desegoki baten aurrean gaudela azpimarratuko nuke.
A.–Beraz Legeria hori aztertzea da zure helburua?
AN.–Neurri batetan bai, baina desegokitasuna salatzetik bakarrik hobekuntza handirik ez dela etorriko uste dudanez, nire asmoa urrutirago doa, nahiz eta zenbat eta gehiago murgildu, hainbat eta zailagoa dela jabetu.
Egungo egoera tamalgarri eta etorkizun ilun horretatik irtetzeko, zertan den eta zein hildotik jo beharko lukeen legeria berri horren urratzea litzateke nere akaso gehiegizko asmoa.
A.– Oso ezkor ikusten zaitugu ba...
AN.–Bai, eta ez da gutxiagorako, ze sektore hau, eduki ditzakeen gaitz guztiek kolpatzen dute: Nekazal biztanlegoaren zahartzea (%50 55 urtetik gorakoa eta %5 besterik ez 35 urtez azpikoak). Lur gutxi eta guztiz beharrekoak, gehiegi eta gaizki zatituak, asko desegoki erabiliak, jabetasunari eta baloraketari buruzko zentzu okerra... Eziketa eta ikerketa gutxi. Produktibitate eskasa. Laguntza ekonomiko eta fiskal murritzak. Eta gainera hemen lantzen diren produktu garrantzitsuenak soberan dauzka Elkarte Ekonomikoak. Ez da zaila ondorioa asmatzen.
A.–Halako geitzen konpontzeko zein sendagai proposatzen dituzu
AN.–Ezin aipa hitz bitan. Horixe da nire ikerketaren mamia. Baina besteak beste, langabezia hain arazo makurra den une eta gizarte honetan ezin ahaztu 65.000 langilek dihardutela egun Hego Euskal Herrian nekazaritzan.
Bestalde, gizakiok egunero eta ahal dela ongi jan nahi izaten dugu, eta janari gehienak nekazariak sortzen ditu.
A.–Guzti hau ondo da, baina ez diozu galderari erantzun.
AN.–Bai, arrazoi duzu. Bainan kontutan hartu behar duzu egoera zailak konponbide zailak izan ohi ditnela normalean. Eta okerrago dena, gaurdaino egiten ari dena hutsa dela esan beharra dago. Partxe ustel batzu jarrri baino ez da egiten. Plangintza orokor baten premia larria dago. Produkzio egiturak hobetzeko neurriak hartu beharra daude. Horretarako lur esplotakuntzen tamaina egokitu beharra dago. Lurraren jabego pribatuaren zentsu sakratua gailendu. Nekazal lurren eremua mugatu eta balioa egokitu. Beharrak aztertu eta produkzioa antolatu. Komerzializatze eta industrializatzearen etekinak nekazalgoarengana bideratu. Gizartearen ingurugiroa guztiz kontutan hartu eta interes desberdinen arteko kontraesanak gallendu, e.a. e.a.
A.–Baina...
AN.–Bai, «baina» luzea dakar guzti honek. Ez dago gauetik goizera egiterik. Lege aldaketa izugarria eskatzen du eta diru laguntza ez ttikiagoa. Ordea, txarrena da Administralgo edo Gobernu aldetik ez dela tankera honetako inongo neurririk hartzeko borondaterik ikusten. Ez diote aginik sartu nahi, axaletik miaztu baizik. Horrela, lehen genion bezala, etorkizuna beltz.
A.–Zuk proposatzen dituzun zenbait neurrik ez al dute nekazari eremua gainditzen?
AN.–Bai, dudarik ez, eta hala behar gainera. Aldaketa ezin daiteke nekazal arlora mugatu. Nekazaritza hiritar eta industrial gizarte batetan murgilduta dago eta testuinguru horretan integratu beharra ezinbestekoa da. Gizarte baten bizi baldintzak, besteren artean, lurrak, urak, giroak, zuhaitzak, jakiak, e.a.ek mugatuak daude. Guzti hauek gizakion zerbitzutan egon behar dute, baina zerbitzu honen ordaina guztion artean jasan beharko genuke, eta ez bakar batzueri dena eskatu ezer gutxiren truk.
Gai mamitsu eta zabala benetan gaingiroki ikuitu duguna. Badakigu aipatu diren zenbait gaik elkarrizketa oso batetarako adina eman diezaigukeela; baina gaurkoan aurkeztea besterik izan ez bada ere, urrengoan punturen bat sakonkiago tratatuko dugu.
J.M.
20-21

GaiezEkonomiaLehen sektoNekazaritza
PertsonaiazIBARGUREN1

Irakurrienak

Matomo erabiliz

‘Cara al Sol’ ereserki faxista eta Euskal Herriaren aurkako oihuak kantatu dituzte Tuterako festetan

Manex Usarralde Garmendia

Apustu etxeak, Aiaraldean ere gehiagora doan fenomenoa

Aiaraldea | Txabi Alvarado Bañares

Arrigorri

Josebe Blanco Alvarez

Herri Labanderia ireki dute Gasteizko Alde Zaharrean, udalak abandonatutako espazioan

Julen Ugartemendia Carcedo

Efemeridea: Lola Iturbe anarkista eta feminista jaio zen Bartzelonan

ARGIA

Nicolás Madurok irabazi ditu Venezuelako hauteskundeak

Zigor Olabarria Oleaga

Azkenak

2024-07-30 | Igone Mariezkurrena

Indusen ibaibideak

Muturreko lehorteak eta euriteak dira beroketa globalak Pakistanen duen inpaktuaren alde agerikoena. Ez dira hain ezagunak, ordea, hondamendiek piztu eta bizkortzen dituzten gaitz sozialak, eta zenbat eta nola oztopatzen duten azken horiek Asiako herrialdearen garapen oso eta... [+]

2024-07-30 | Xabier Iaben

Aragoiko Asabón errekan barna bizikletaz

Pardina eta makien arrastoan

Aragoiko Asabón errekak zeharkatzen duen lurraldeak hainbat ustekabe eder gordetzen ditu. Ez naiz historialaria, eta, hortaz, ez dut halako kronika historiko bat eginen. Bereziki mendizale gisa mintzatuko naiz, aspaldi honetan nire gogoak –nire senak– halako... [+]

2024-07-30 | Ainhoa Urien Telletxe

IPUINA

Hutsunearen soinuak berba egin zuenekoa

2024-07-30 | Mikel Aramendi

Israel, Iran eta bi elefanteak

Hamasen erasoaren ezohiko muntak, eta Israelgo gerra-kabineteak hari emandako erantzunaren desmasiak zerikusi zuzena dute ondorio geopolitikoen sakonerarekin. Ekialde Ertainean eta nazioarteko aliantzetan aldaketak eragin ditu genozidioak: Israelek zer irabazi eta galdu du?... [+]

2024-07-30 | June Fernández

MIGRAZIO-DOLUA

Herrimina trauma bihurtzen da

Herrialde berri batera moldatzeak dakarren astindu identitarioaz gain, migrazio-bidaietan eta berton aurre egin behar dieten indarkeriek oztopatzen dituzte etorkinen bizipenak. Psikoterapia da ondoeza sendatzeko bide bat, baina ez bakarra.

2024-07-30 | ARGIA

Benetako mehatxuak... eta benetako aukerak

2024-07-30 | Ainhoa Mariezkurrena Etxabe

Arantxa Orbegozo 'Txitxi'

“Niretzako bidaiarik politenak mantso doazenak dira”

Zirrara eta pasioaren eroale da Arantxa Orbegozo Txitxi (Tolosa, 1962). Bizitza darama eskuetan eta hura eskaintzen dio zuzentzen zaion edonori. Atleta izan da, txirrindularia, eta bere buruari proposatu dizkion beste hainbat diziplinatan aritua. Hala eta guztiz ere, benetan... [+]

2024-07-30 | Adur Larrea

Hara, turista bat!

2024-07-30 | ARGIA

Aurtengo hiru disko on eta gomendagarri

ARGIAko erredakzioak aurtengo zortzi hilabeteotan kaleratu diren diskoen artean hiru hautatu ditu, gomendatzeko.

2024-07-30 | ARGIA

Ikus-entzutea merezi duten sei lan

ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei ikus-entzunezko proposamen.

2024-07-30 | ARGIA

Uda honetan irakurtzea merezi duten sei liburu

ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.

2024-07-30 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

“Musikak erroreari zor dio ondo emandako notari bezainbat”

Aspaldidanik Saran bizi den arren, goiza Bidasoaren ibarrean pasa behar zuenez gero, Hondarribiko parte zaharrean zitatu gaitu Ruper Ordorikak (Oñati, 1958). Goiz eguzkitsuan, puntual eta irribarretsu agertu da maldan gora, konsistorioaren parera, turista gazte kuadrilla... [+]

2024-07-30 | Editoriala

Editoriala

Ez da interes falta

2024-07-30 | Iñigo Martinez Peña

Amaierak zerumugan

2024-07-30 | Mikel Garcia Idiakez

Gurasobakarrak hautuz

“Txarra eta ona, dena intentsitate handiagoz bizi dugu”

Familiaz, azalpenak eman beharraz, topikoez, askatasunaz, kontziliazioaz, sareaz eta komunitateaz, erru sentimenduaz, ekonomiaz, traba legal eta administratiboez, haurraren eskubide urraketez... solastatu gara, hautuz gurasobakar diren Argider, Junkal, Koldo eta Maitanerekin... [+]

Eguneraketa berriak daude