Amodioa beti amodio, Jean Louis Davant-en liburu berriaz


2021eko uztailaren 16an
Jean Louis Davant idazleari elkarrizketa

Poesiadiko bihurutz, aurten bi liburu kalera
Amodioa beti amodio, Jean Louis Davant-en liburu berriaz
Nehor ez da harritu, aurten, Jean Louis Davant ziberotar auskaltzainak, bi poema liburu argitara eman dituelarik.
Berak dioenez, poesiadikto bilakatu da, azken urte hauetan: "poesia droga bat bezala senditzen dut" aitortzen baitu. "Nahi gabe" bildumak, Iruñeako "Xalbadori saria"z horniturik, Iruñeako Aurrezko Kutxak publikatu du, "biziaren filosofia bat dakar, umilki hartu behar den filosofia, gure biziaz egiten ditugun gogoetak". Guk, hemen, "Maiatz" aldizkariak kaleratu "Itsasoak iraultzen" aipatuko dugu.
ARGIA.-"Maiatz" batasunak duen Uhargi liburu sailean, "Itsasoak iraultzan" izeneko poema bilduma agertu duzu. Horren mamia aurkezten ahal diguzu?
JEAN LOUIS DAVANT.- .Bon, amodiozko poemak dira. Batzuek erranen dute, ene adinean!, ez da adinik horretarako eta, bi parte ditu: bata, 1980an izkiriatu nuen, eta aipamen berezi bat ukan zuen, Azkue sarian, mila lerro baditu; parte hori frango idealista da, emaztearen arima, izpiritua, dretxoak, historian barna emazteen kaltetan egin ditugun makurkeria guziak etab... Formaren aldetik, forma guzietarik bada: sonetoak, bertso erdi libreak, frango luzeak. Bestea, bigarren partea, 1982.an izkiriatu nuen: laburrago da, bostehun bat lerro, sonetoak dira gutiz gehienak, hori materialistago da, emaztearen gorputzari buruz itzulia, haren miresteko bezala...
A.- Euskal literaturan, emaztea izar bat edo lore bat bezala aipatua izan da: zuk sinbolo horiek hartzen dituzu, ala zerbait berri sartzen?
J.L.D.- Ez, ez, realistagoa da, bereziki bigarren partean, ene poesia, realistegia behar bada, edo... Ez dakit.
A.- Aspaldian izkiriatzen duzu euskaraz, baina poeaiara azken urte hauean jin zara bakarrik. Zure ibilaldia konda diezagukezu?
J.L.D.- Hogeitabost bat urtez izkiriatu dut, ene ofizioko gaiz, hau da laborantza, gero, ekonomiaz, politikaz eta historiaz. Eta azken urte hauetan, bertsotan izkiriatzera pasatu naiz, baina abertzalegoaz. Bertso politikoak idazteaz, laster ase naiz, eta poesiara iragaiteko tiria senditu dut, joan diren bospasei urteetan. Behar bada, hogei edo hogeitabost urte galdu ditut...
A.- Errezago ala nekeago da poesian aritzea?
J.L.D.- Ez da errez, ez neke, goxo da. Eta maite dutalakoz egiten dut. Gero, bistan da, poesia landu behar da, beste gauza guziak bezala, baina ez nobela bat edo pastoral bat baino gehiago... Goxoago da, zeren tripan duzuna ateratzen baituzu, on edo gaixto, batzutan kontradikzio handiak agertzen dira poesian...
A.- Prezeski, kontradikzione bat bederen aurki dezakegu, gustora irakurri dugun bilduma horretan, hau da: antifeminismo edo misogino aire bat badela, miresten den emaztea gauzatua bezala baita...
J.L.D.- Bigarren partean erran nahi duzu? Bai, egia da kontradikzione handiak badirela, baina dudarik gahe ene baitan badituzket. Ni, ez politikan, ez eta ene egun guzietako bizian ez naiz nehondik ere misoginoa, antifeminista, ez dut uste hala naizela, eta ez dut uste ene inguruko emazteek holakorik erranen dutela. Baina ene barneko kontradizkzioneak baditut nik ere. Gero, gizona naiz, arra naiz, eta bistan da, arraren edo gizonaren ikuspegia sartzen dela poema horietan. Femme-objet? Bistan da, emazte bati do egiten dugularik pixkat tresna bihurtzen dugu. Baina, obretan ez dugu tresna bihurtu behar, hori da beharrena... Baina, nik ene baitan baldin badut, gizon guziek edo gehientxiek duten fantasma hori, emazteari "voyeur" batek bezala so egiteko, ez dut gorde behar, faltsukeriarik ez da behar poesian... Ez dut uste ene burua zentsuratu behar dudala poesian, naizen bezala agertu behar dut. Gainera, teknikoki blasoien saila hartu dut; hori, egia da, "voyeur"ismoa da. Baina nola euskal poesian, ene jakinean, ez zen sekula horrelakorik egin, senditzeaz gain, interesant induriru zait horren egitea...
A.- Zure idazkietan, xiberotarra erabiltzen zenuen, baina poesian ez hainbeste. Zergatik hori?
J.L.D.- Prosan ere batuan idazten dut, Iparraldeko batuan, lapurtarrez. Poesian ere, baina xuberotar frango sartzen da, zeren euskalkiu guzien baliatzea biziki komodosa da, rimengatik, punttuengatik, eta libertate handia emaiten dute. Gero, prosan xiberotarrez ere izkiriatzen dut. Publikoaren arabera... aldiz poesia ez dut lehenik publikoarentzat izkiriatzen, lehenik niharuentzat.
I.B.
40

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaPoesia
GaiezKulturaLiteraturaIdazleakDAVANT1
PertsonaiazDAVANT1

Azkenak
Donostiako kaleratzeak Stop plataformak iruzurrezko alokairuen aurkako kanpaina bat abiatu du

Plataformak gida bat aurkeztu du maizterrek iruzurrezko kontratuak dituzten ala ez egiaztatu dezaten.


2024-10-21 | Bertsozale.eus
Alaia Martin Etxebestek irabazi du Eibarko lehen final-laurdena
Lehen final-laurdena izan da larunbatekoa. Saioa irabaztearekin batera, finalaurrekoetara sailkatu da Martin. Igandean izango da hurrengo saioa, Errenterian.

2024-10-21 | Behe Banda
Barra warroak |
Eutsi, banarama eta

Ez galdetu zergatik, baina sarritan pentsatu izan dut kalte egiten diguna onartzeko erraztasun handia dugula. Erraztasuna, edo agian, beharra. Azken batean, dikotomia nabarmena planteatzen duen auzia da beharrarena: bere kausaren aurka egin dezakezu, ala hezur eta guzti irentsi... [+]


Txaro Marquínez, Zaintza Araba-ko kidea
“Alarma soziala sortzea leporatu digute; ez, alarma egon badago, ez dugu guk sortu”

Arabako zahar egoitzen egoera lehen planora pasa da berriz ere azken asteetan. Zaintza Araba elkarteak Gasteizko Arabarren eta Laudioko San Roque erresidentzietako egoiliarrei ematen zaien tratua salatu dute, hainbat senideren testigantzak jaso ondoren. Langileen lan-baldintza... [+]


Euskal Herriko tomate agroekologikoek %38,6 CO2 gutxiago isurtzen dute Almeriako tomateek baino

EHNE Bizkaiak bultzatutako azterketaren emaitzek baieztatu dute eredu agroekologikoan ekoiztuak diren tomateek berotegi efektuko gasen isurketan, eta batez ere energia kontsumoan, inpaktu txikiagoa dutela eredu agroindustrialean ekoiztuak diren tomateekin alderatuta. Honetan,... [+]


Une baten eternitatea

Atal honetan behin baino gehiagotan aipatu izan dugu izaki txikien munduan (gurean bezalaxe) itxurak okerrera eramaten gaituela, sarritan. Eta gaur dakarkigun laguna horren adibide garbia da, animalia gutxi izango baita Lurrean itxura ahulagoa edo kalteberagoa duenik. Horrez... [+]


2024-10-21 | Garazi Zabaleta
"Haziak" liburua
“Liburuarekin jendea animatu nahi dugu haziak ekoizten hastera”

Hazien munduan buru-belarri ari dira urte askotatik Miguel Arribas Kelo eta Marc Badal, Haziak liburuaren egileak. Hazien ugalketari buruzko azalpen praktikoez gain, elementu historiko, ekonomiko, politiko eta kulturalak jaso dituzte; beraz, baratzerik ez dutenentzat ere... [+]


2024-10-18 | ARGIA
Langile bat hil da Lizarran, biltegi batek eztanda egin ondoren

56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.


Beldurra espazio komun gisa

Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]


Puig Antich, Estatuak ez du inoiz barkamena eskatzen

Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]


Sinwarren hilketaren ondoren, gerrak bere horretan jarraitzen du

Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]


2024-10-18 | Ahotsa.info
Azken hiru urteetan altueratik erorita Nafarroan 10 langile hil direla salatu dute

LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.


Marcos Maceira, A Mesa pola Normalización Lingüísticaren presidentea
“Oso zaila izango da galiziera leheneratzea PPren hizkuntza politika ez bada zuzentzen”

Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]


Eguneraketa berriak daude