Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

asteartea 2025eko urtarrilaren 21ean

"Hauteskundeotan Gerta Daiteke Nafarroako Jelkideen Azken Ahalegina".

2021eko uztailaren 27an

Markel Izagirre, Gipuzkoako Jelkideen Buru
"Hauteskundeotan Gerta Daiteke Nafarroako Jelkideen Azken Ahalegina".
Burubelarri zebilen, batera eta bestera, elkarrizketa honetarako gestio luzeei ekin genienean. Gipuzkoako Buru Batzarra bero. Burukideen deklarazioak barne auzitegira eramatearen istiluak pasa eta Bergarako mahaia, berehala hauteskundeetarako zerrenden prestaketan murgiltzeko. Ez zaio boladarik gozoena egokitu joan den negua arte ia sollik Donostiako zinegotzi moduan ezaguna zen Markel Izagirrari.
ARGIA.–Bergarako mahaia bertan behera geratuko zenaren beldurrik izan al zenuen uneren batean?
M.Izagirre.–Madrilen gertatu zena dudarik gabe datu berri bat zen, eta Garaikoetxea aurrera ateratzen saiatu zen Bakearen aldeko Mahai harekin gertatu zena gogora erazten zuen. Baina han solaskide zirenen kategoriak lortu zuen gertaera hori gainditzea, juxtu bilkuraren helburua Euskadirako bakea lortzeko bidea zelako.
A.–Beste baterako geratu eta hitzegiteaz aparte, bide horretatik aurrera segitzeko posibilitaterik ikusten al duzu?
M.I.–Dagoenekoz esana dago solasaldi horietara doazenen esku ez dagoela ondorio positiboetara iristea solaskide errealak Estatua eta ETA direla onartua dagoenez. Han geundenak ez ginen ez ETA eta ez Estatua, baina Herri honetako parte garrantzizko bat gara, zatirik garrantzizkoena, eta neurri horretan esateko zerbait badaukagu. Ez dut esango ordezkariak garenik, baina bai gutxienez ETAk eta Estatuak kontutan hartu beharko lituzketen ahotsak.
A.–Ba al da negoziaketaren kontrako interesik?
M.I.– Han esertzen direnen aldetik ez. Orain, beste mailatako interesak beste lekutan... posible da. Ez dut uste mundu guztiari interesatzen zaionik Euskadin bakerik izatea. Helburu politikoak lortzeko bide bat, gabiltzan bideetatik segitzea bait da. Herri honi, dena den, eta nere ustez, biolentziak ez dio mesederik egiten, nahiz eta bide hori hartua duten Herri honen defentsan dabiltzala diotenek.
Badira beste batzuk Herri hau guk ikusten dugun bezala ikusten ez dutenak, autodeterminazio eskubide eta guzti alegia. Egia esan, alde horretatik ere ez gara airoso aterako biolentziaren bidetik, eta berek ongi dakite.
A.– Konstituzio Espainiarraren aldaketaren posibilitaterik ikutu al zen Bergarako solasaldietan?
M.I.– Hori Herri Batasunak egiten duen planteiamendu bat da, ez du-eta onartzen ez Konstituzioa eta ezta bere ondoren datorren ezer. Guk ez genion gure botorik eman Konstituzioari, baina akatatzen dugu, bere barruan lan egiteko prest gaude Konstituzioa aldatzeko posibilitatea HBk aurkezten du argi eta garbi. Guk, jakina, oso ongi hartuko genuke Konstituzioaren hobetze bat gure Herriaren eskubideen aldera.
Hala ere hori bide hertsi bat dela uste dugu, eta horregatik egiten dugu lana egiten dugun moduan Ez dugu Konstituzioa aldatzeko posibilitaterik ikusten, beste gauza bat da aldaketa hori nahi ez dugunik.
A.– Estatutoa da beste gaia. Egoera honi konponbide bat bilatzeko orduan irtentide asko eztabaidatu daiteke: Estatutoaren hobetzea, aldatzea, berri batetik abiatzea... Hortik ezer aurreratu al zen Bergaran?
M.I.–Ez, eta alde horretatik guk garbi dugu lortu genuen Estatutoa dela posible den Estatutorik onena. Neurri horretan beti ari gara gehiago eskatzen, eta esaten hau minimotako Estatuto bat dela. Ez litzateke lorpen makala izango lehen epe batean Estatutoa errespetatua izatea eta bere posibilitate guztietan garatzea erdietsiko bagenu. Gu, Eusko Alderdi Jeltzale bezala, ez gara hor geratuko.
A.–Hain zuzen Estatutoaren aplikazioaren inguruan hainbeste aldiz Madrilen asmo txarra salatu duzuelarik, horrek ematen digu aditzera ziurrenik Madrildik ez direla negoziaketa posible horretarako oso prest.
M.I.– Esperantza gehiago edo gutxiago eduki daiteke, baina guk lan egin behar dugu horren alde. Besterik ez bada, negoziaketa horretarako posibilitateak dituztenak, horri uko egiten badiote, agerian jartzeko, mundu guztiak ikus dezan nor den hemen arazoaren konponbidea nahi ez duena.
A.– Autodeterminazioa aipatu duzu lehen. Mahaiko guztiak al zineten ados horren esanahian?
M.I.–Bergarako bilkuran hurrengorako utzi genuen bakoitzak bere alternatibaren interpretazioa ekartzea HBk KAS alternatiba, guk Estatutoaren alternatiba, bakoitzak berea nola ulertzen duen ekarriko du Autodeterminazioaren puntuan ezberdintasunak izango dira agian, baina oinarrizkoa da horri heltzea indar nazionalisten artean. Baina lehen urratsa hori izango da
A.–Madrilgo atentatuaren erreibindikazioan, hiru baldintzaren inguruko argitasunak eskatu dizkio ETAk zure alderdiari. Hartan gauza gogorrak esaten ziren, adibidez, zuek ZEN plana aurrera ateratzean kolaboratzen duzuela.
M.I.– Hasteko esan behar da, solasaldia posible izan bada, eta horretara eseri diren bi aldeek aitortu dute onuragarria izan dela, hori posible izan da aldez aurreko baldintzarik izan ez delako. Gu hor egongo gara baldintzarik ez den neurrian. ETAren planteamenduak hori hautsi nahi duela dirudi, baina guk ez dugu ametituko baldintzarik HBk zer esaten duen ikusiko dugu, baina gu libertate osoz eseri ginen, bai esertzeko eta bai zutitu eta joateko ere.
A.– Bergarako mahaian zegoen kritiko bakarra zeu zinen. Ez al zinen nolabait marjinatua sentitzen?
M.I.–Bueno, uste dut holako zerbait esan dela hortik. Beste ezer baino lehen, argitu behar da «kritiko» izateak ez duela ezer esan nahi Bergarakoa bezalako bilkura batean.
A.– Zeragatik galdetzen nizun, alegia behin baino gehiagotan mimtzatu dela PNV barruan bi estrategia egoteaz. Eta negoziaketa posible batzuei begira bildutako mahai batean zenbateraino ikuspuntu ezberdinak egon litezkeen jakitea interesgarria litzateke.
M.I.– Horri modu batera erantzun nahi nioke, aukera aprobetxatuz HBrekin mahai batean esertzeko bidea, nolabait "bake-mahaia" deitu genezakeen batean, bide hori Garaikoetxeak hasi zuela. Beraz, kritiko deitzen zaienetariko bat mahai horretan esertzeak gutxienez koerentzia erakusten du Garaikoetxeak egin zuenarekiko. Ez dut bandera beste inor baino lehen eraman nahi, baina norbaiti ezin baldin bazaio esan bere presentzia harrigarria dela, hori kritiko bati da.
A.–Galdera, dena den, batez ere etorkizunari begira egiten nizan. Orain dela bizpahiru urte Etxenikek, beste batzuen eritziaren bozeramaile moduan edo, plazaratu zuen Estatutoa salatzeko posibilitatea. Beste aldetik erantzun zitzaion, Arzalluzek idatzi zuen, "nik ez dut sekula Estatutoaren letra salatuko, bere aplikazioa baino".
M.I.– Ez naiz gai hauetan aurreko muturrean ibili den gizonetako bat, baina badakit Estatutoaren defentsaren, Madrilen aurrean, oso garai kritikoak izan direla, LOAPA eta besteak erdian direla. Giro horretan gauza asko esan daiteke, eta Etxenike da gizon bat Madrilen erasoak oso gertuan bizi izan dituena, horregatik dago ongi hola mintzatzea, baita "bazpare" bakarrik bada ere, ez dezaten pentsa Madrilen edozer egin dezaketenik. Garaiak aldatzen dira eta Arzalluz beste gisa batean mintzo da. Egoerak dira, ez besterik.
A.–PNV barruan darabiltzazuen tirabiretara iritsi gara, eta hauteskunde giro honetan galdera berez dator. Urriari begira lanean ari eta hauteskundeak aurreratzeak zein neurritan harrapatzen zaituzte gaizki?
M.I.–Barne arazoa gainditzeko eginahalak eta bi egin ditugu, urrian izatekotan ere hauteskundeak gainean genituen eta. Konponbidean saiatu gara, baina esan dezakegu bilatzen genituen ondorioak ez ditugula eskuratu. Hauteskundeak aurreratuta, ez gaitu unerik goxoenean harrapatzen, baina aurre egin behar zaie.
Dudarik gabe, barne arazoen gainetik pasatzen ahaleginduko gara. Eta hauteskunde hauetan erakutsi nahi dugu Gipuzkoan hauteslegoa Eusko Alderdi Jeltzalearekin dagoela, eta gainera guk Gipuzkoan dugun jarrerarekin dagoela. Jendeak bide onetik goazela esan diezagun modurik onena, etxean etsita geratzeko ordez guri botoa ematera etortzea du.
A.– Zenbait burukidek Aberri Egunean esandakoak, Garaikoetxearen hitzak batik bat, alderdi barruko auzitegira eramateak ez du giroa asko gozatzen.
M.I.– Egia da, bai, eta horregatik egin dut, azken momentuan, prozeso hori geratzeko ahalegin bat. Tribunaletara eramatea erabaki zenean ez zen artean ezagutzen hauteskundeen aurreratzea, eta aurreratze hori ezagututa egin dut dena geratzeko esfortzu formal bat, hauteskundeak gainean ditugula batere komeni ez zela jakinda. Azken saioa izan da, eta ezin esango dut arrakastarik eskuratu dudanik.
A.–Nafartarrek ere ez dute arrakasta handirik lortu. Zer egin dezakete nafartarrek?
M.I.– Nafarroako kanporatuak ere, kontu izan "excluídos'' deitzen ditut eta, ez dira joango hauteskundeetara. Eta gauza bakar batengatik: berriz ere demostratzeko, ez dakit azken aldia izango ote den, PNV direla eta PNV barruan egon nahi dutela. Seguruenik azken ahalegina izan daitekeela iruditzen zait.
Nafarroako jelkide kanporatuek, kopuruz hemen bezala gehiengora iritsi ez arren, nahiko talde inportantea osatzen dute, eta ezin da pentsatu beti, gero ere hauteskunde gehiago etorriko bait dira, ezin da pentsatu beti bazter batean egongo direnik.
A.– Burukideak tribunaletara eramateko prozesea geldierazteko egin duzun saioa ere azken esfortzutzat hartu behar al dugu, Nafartarren kasuan bezala?
M.I.– Ez da gauza bera, ez. Batek daki, dena dela.
A.– Edozein modutara ere, oso luze ari du jotzen zuen barne borrokeren konponketak. Epe labur batera bukatzeko biderik ez al duzue ikusten?
M.I.–Probableena da epe labur batera ez bukatzea, minoria txikirik ez dagoelako. Zati oso handi bat gara. Inork ezin du jakin zenbana gauden banatuak alderdi barruan, baina zati bat bezala bestea, biak gara inportanteak. Hau izan liteke, prezeski, hausteko arrazoina ere, bi zatiak inportanteak izatea, baina alderdi barruan segitzeko desioa garbia da. Eta horregatik ezin da lortu, hain zuzen, alde kritikoa azukre koxkorra bezala desegiterik. Norbaitek horrekin egingo du amets behar bada, baina oker dagoela iruditzen zait.
A.– Zuen krisia aurrera zihoan bezala, behin eta berriz aipatu da bi estrategia edo gutxienez politika egiteko bi bide ezberdin zehaztu zitezkeela pentsatzen zen. Hori horrela gertatzen ez den neurrian, behar bada asmatuko du azukre koxkor baten gisan urtuko zaretela uste duenak.
M.I.– Duela gutxi bide horretatik egin nituen deklarazio batzuk egunkari batentzako, eta errierta galantak eman dizkidate. Han dago nere pentsamendua, eta ez dut berriz esango, berriro ere eta gogorrago errietan hasi ez dakizkidan.
A.– Zer esango zenieke "Fronte Nazional" edo "Fronte Abertzale" batean amets egin nahiko luketenei?
M.I.–Asko aipatu ziren fronte horiek garai batean, gero Fronte Autonomikoa atera zen aurrera. Begira, gu gauden lekuan gaude. Baza bat jokatu genuen, eta oraindik ez dugu motiborik pentsatzeko PNVk orduan hartu zuen bidea alde batera utzi behar dugula. Azken finean alderdi maioritarioa gara, eta hori hola den bitartean berak markatu behar du Euskadiko politika. Alde horretik, PNVn besoak zabalik ditugu abertzale guztientzat, puntu nagusietan, bide baketsuetan lan egitean esate baterako, ados izanez gero.
A.– Norbaitek pentsa lezake behin puntu honetara iritsita PNV Estatutoaren eta Konstituzioaren bidetik apartatu daitekeela.
M.I.– Ez, ez. Sektore kritikoan ez gaude lerro horretatik ateratzearen alde. Orain, Estatutoaren defentsan gogor aritzearen alde gaude, eta honekin ez naiz inor salatzen ari. Estatutoaren posibilitate guztiak landu behar ditugu, Herri honen lehen etapa bezala, Herri bat ez da bost, hamar edo hogei urtetan eraikitzen. Eta gu lerro horretan gaude.
Iñaki ZUBIONDO
PNVk orain arte markatu duen bidea zertan aldaturik ez du ikusten Markel Izagirrek.
Azken deklarazioen ondorengo jipoiekin eskarmentatuta, ez du sobera hitzegin nahi Markel Izagirrek.
Hauteskunde garaia ez da egokiena alderdi barruko jendea tribunalera eramateko.
15-17

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakEAJ
GaiezPolitikaEuskal HerrBozketakHauteskunOrokorrak
PertsonaiazIZAGIRRE2
EgileezUBIONDO1Politika

Irakurrienak

Matomo erabiliz

‘Goazen lagunok’: sare sozial toxikoetatik fedibertsora trantsizio kolektiboa

Lander Arbelaitz Mitxelena

Aroztegia: sorgin ehizari stop

Estitxu Eizagirre

Hezkuntza politiken “noraeza” geldiaraztea helburu duen taldea sortu du hainbat irakaslek: “Burokrazia jasanezina da”

Mikel Garcia Idiakez

Sua eten da, okupazioa ez

Axier Lopez

David Lynch antidoto gisa

Gorka Bereziartua

Azkenak

2025-01-21 | Hala Bedi

Ekaitz Samaniego (All In Da Haus): “Hemen irabazle bakarrak preso politikoak dira”

Joan dira All In Da Hauseko hiru final aurrekoak. Oñati, Gernika eta Hendaiako Gaztetxeetaraino iritsi da freestyle txapelketaren bederatzigarren edizioa. Orain arte egindako bide honen balorazio positiboa egiten dute antolatzaileek, "Euskal Herriko txoko hauetan,... [+]

2025-01-21 | Irutxuloko Hitza | Beñat Parra | Sara Ibarguren

Moriartitarrek ere badute Urrezko Danborra

Aitor Arregik, Jon Garañok, Jose Mari Goenagak, Asier Achak eta Xabier Berzosak osatzen dute ekoiztetxe donostiarra, eta euren lana aitortu nahi izan du Donostiako Udalak.

2025-01-21 | Mikel Garcia Idiakez

Umeek debekatuta dute Debako liburutegian egotea, denboraren zati handienean

6 urtetik beherakoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute liburutegian egon Deban, eta 2 urtetik beherakoek zuzenean debekaturik dute. Bestelako neurri baztertzaileak ere jasaten dituzte. Ageriko diskriminazioak haurrak literaturatik aldendu baino ez ditu egiten, eta borroka luzea... [+]

2025-01-21 | Ana Galarraga | Elhuyar

Depresioarekin lotutako hainbat gene identifikatu dira lehenengoz, mundu osoko populazioetan

Dibertsitate genetikoaren ikuspegitik inoizko metaanalisi zabalena egin dute, depresioaren arriskuarekin lotutako geneak identifikatzeko. Horri esker, aurrez ezagutzen ez zituzten 700 aldaera eta 300 gene inguru aurkitu dituzte.

2025-01-20 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Migratzaileen aurkako ehiza abiatuko duela hitzeman du Trumpek, larrialdi egoera ezarrita Mexikorekin mugan

"Ameriketako Estatu Batuen gainbehera aldia amaitu da", esanez abiatu du kargu hartze ekitaldiko diskurtsoa Donald Trumpek. Besteak beste, trans eta pertsona ez-bitarren eskubideak deuseztatuko dituela hitzeman du, baita energia berriztagarrien aldeko politikekin... [+]

2025-01-20 | ARGIA

Otegi buru, “belaunaldi berri batek” hartuko du EH Bilduren gidaritza

EH Bilduk astelehen honetan abian ipini du mahai politikoa berritzeko barne prozesua. Zuzendaritzak zerrenda proposatu du. Arnaldo Otegik buruzagi izaten segituko du.

2025-01-20 | Julene Flamarique

Iruñeko Erorien Monumentua eraistea eskatu dute

Elkarte memorialisten ustetan, Rozalejoko Markesaren Jauregia, Nafarroako Memoriaren Institutua kokatuko litzatekeen tokia, "omenaldi, oroimen eta oroimenerako lokal bat" izan daiteke, eta Maravillas Lamberto izena eraman. Manifestariek adierazi dute ez dela nahikoa... [+]

2025-01-20 | Leire Ibar

Ortuzar prest agertu da EAJren buru izaten segitzeko

Abian da EAJren barne prozesua. Lehen fasea urtarrilaren 20tik otsailaren 2ra bitartean egingo da. Gaurtik aurrera, Ortuzarrek alderdiaren buru izaten jarraituko duen erabakitzeko aukera izango dute EAJko afiliatuek.

2025-01-20 | Estitxu Eizagirre

Aroztegia: sorgin ehizari stop

2025-01-20 | Julene Flamarique

Sunsundegiren aldeko manifestazioa: “Sakanan bizi eta lan egin nahi dugu”

Sunsundegik “produktua eta merkatua” dituela azpimarratu dute Altsasun eginiko manifestazioan. “Nafarroarentzat enpresa estrategikoa” izan daitekeela defendatu dute langileek, eta itxiera “aukera gisa ulertzen ez dutela” ziurtatu.

2025-01-20 | Oinharri eskola

Oinharri eskola - Gure begirada formakuntza politikoaz

MULTIMEDIA - erreportajea

2025-01-20 | ARGIA

Nazioarteko eskuin muturrak inguratuta hartuko du presidente kargua Trumpek

Donald Trumpek asteleheneko 18:00etan (12:00ak Washingtonen) egingo dio zin AEBetako presidente izateari. Europako eta beste hainbat herrialdetako eskuin muturreko estatu buruak gonbidatu ditu inbestidura ekitaldira. Egun bakar bat lehenago emandako mitinean aurreratu duenez,... [+]

2025-01-20 | Axier Lopez

3.700 arrazoi

2025-01-20 | Axier Lopez

Sua eten da, okupazioa ez

2025-01-20 | Leire Ibar

Su-etena indarrean, Israel eta Hamas hasi dira bahituak trukatzen

Igandetik indarrean da Hamasek eta Israelek nazioarteko bitartekaritzarekin adostutako su-etena. Lehen egunean 69 emakume eta 21 nerabe askatu ditu Israelek, horietako bederatzi adingabeak, eta Hamasek hiru israeldar. Gazara laguntza humanitarioko 630 kamioi ere sartu dira.

Eguneraketa berriak daude