"Radio Pays", Parisen Herri Irratia


2021eko uztailaren 23an
Bertan Bizi Diren Euskaldunak Informatu Asmoz
"Radio Pays", Parisen Herri Irratia
Irratigintzari dagokionez, eta komunikabideei orohar, gauzarik atipiko eta estrainoetarikoa egiten da Parisen. Bere izena "Radio Pays" da. Parisen "Herri Irratiak". Hegoaldekoak turisma egitera eta Iparraldekoak lanera hurbildu ohi gara Parisera normulean. Horrek, bai batera bai bestera beti dakar aldentze bat, deserrotzea kasurik larrienean. Arrisku herri aurre egiteko euskaldun talde bat beste nazio zapalduetako jendearekin ari da lanean "Radio Pays" izena duen irrati-projektuan. Larunbat gauean, beraz, Parisen zaudela, irratia piztu eta dialan gora eta behera ibili ondoren, 83.4 Mhz.-etan, ez zaitez harritu euskarazko hitz batzu aditzen badituzu, euskal kantariren baten boza ezagutzen baduzu...
ARGIA.- Nola sortu zen Parisen nazio zapaldu desberdinetako jendeek bultzatzen duten irrati hau sortzeko projektua?
"Radio Pays".- Duela bi urte baino gehiago egon zen irrati euskaldun bat egiteko projektua. Bizpahiru esperientzia egin ziren, alde batetik "Radio Tomate" izenekoa, eta bai eta ere "Piperrada irratia". Zailtasun ugari izan zuten beti beste erakunderen egoitzetan ari zirelako. Trabak denetarikoak ziren, bai araudiaren aldetik, bai nolabaiteko zensura ideolojiko bat zegoelako. Projektu horiek aidean gelditu ziren. Urtebete igaroz gero, korsikarrak, bretoiak, okzitanoak eta beste herrialdetakoek erabaki zuten bilkura bat egitea, eta hortik atera zen "Radio Pays" hau. Euskaldunak ere hor gabiltza hasieratik, nahiz eta gorabehera handiekin; hau da, jendeak utzi jende berria sartu, eta horrelako zerak
A.–Eta horrelako irrati batek ze helburu dauka, bai euskaldunei dagokionez, bai beste herrialdetakoei dagokienean?
R.P.–Beno, orokorrean esan behar da bere herritik kanpo daudenei beren herriko berriak eta bizitza eman eta ezagutaraztea duela helburu. Euskaldunoi dagokigunez kontrainformazioa ematea da helburua. Egunkari eta abarretan informazio oso gogorra ematen dute, eta intoxikazioa ere bai ugari. Hori alde batetik, bestaldetik Parisen, nahiz bizitza gogorra ala biguina izan, norberak galdu egiten ditu bere herriko erroak, deserrotzea gertatzen da. Irrati hau izango litzateke erro horiek lantentzeko asteroko medizina.
A.–Euskal Herriak ze leku dauka irrati horretan Bretoi, Kortso, Alsaziar, Okzitano, Katalandar eta Flandriakoen artean?
R.P.– Euskaldunoi, orduak banatu zireneko bileratan ez egoteagatik ordu eta egunik txarrenak egokitu zitzaizkigun: larunbata gauean, jendea kalera ateratzen den eguna. Hala ere, bertan segitzen dugu gaueko hamar t'erditatik ordubata arte. Emankizunean zehar berriak ematen ditugu, nazioartekoak eta batez ere Euskal Herrikoak, jokuak eta eskeinitako diskoak, dosier bat egiten dugu astero gai desberdin bati buruz, eta amaitzeko musika.
A.–Lege aldetik nola dago irrati hau?
R.P.–hasieran legez kanpo zegoen. Geroxeago araudiak aurkeztu genituen ministeritzan eta gaur egunean, nahiz eta lege barruan aritu, libreak gara. Hau da, nahi duguna esan dezakegu. Hala ere tramite ugari kunplitu behar dugu, adibidez urteoro gure entzulegoa justifikatu behar dugu ministeritzaren dirulaguntza jasotzeko.
A.–Eta zer nolako entzulegoa du irrati honek?
R.P.–Entzulegoa finkatzea zaila da, gutunak jasotzen ditugu, telefono deiak... Kalkula daiteke Parisen ehun mila euskaldun inguru dagoela, eta guk dugun inpresioa da gazte jendeak entzuten gaituela gehien bat, irrati librea delako, larunbat gauean egiten delako, maiztasun modulatuan ari gara eta gehienez larogei kilometrotako hedapena dugu, zailtasun handirekin. Zaila da jakitea zenbatekoa den entzulegoa, baina hor dagoela ziur.
A.–Hizkuntzarena da beste arazoa, ez? Frantsesez, euskaraz...
R.P.–Gure asmoa bitara egitea da, proportzio berdinean. Beste herrialdetako jendeak ere entzuten du, eta euskaldun askok ere, tamalez, ez daki euskaraz. Asmoa, beti da, euskarazko proportzioa handitzea, eta azken helburua, noski, guztia euskaraz egitea. Baina gaur egun, eta Parisen, kontuan hartuz ze entzulego moeta eduki dezakegun, ezinezkoa da.
A.– Azken gai bat informazioa nola jasotzen duzuen litzateke, eta ze hartueman duzuen beste irrati libreekin.
R.P.–Orain dela gutxi arte, gure iturriak, "Punto y Hora", ARGIA, "Egin", "Deia", "Enbata" eta horrelakoak izan dira. Orain, Iparraldeko "Gure Irratia"rekin dugu hartuemana, eta handik pasatzen dizkigute berriak, nahiz eta beste iturrietara ere jotzen dugun. Musika mailan geure diskoekin aritzen ginen, geroxeago eskaera batzu egin genituen eta igortzen dizkigute, bai "IZ" eta bai "Elkar"-ek. Harremanak baditugu ere "Xiberuko Boza" eta "Irulegiko Irratia"-rekin. Ez dugu harremanik oraindik ez ETBrekin ez "Eusko Irratia"rekin. Irrati libreen martxa segitzen dugu, baina ez dugu hartueman zuzenik.
A.–Bukatzeko...
R.P.–Beno, agian zozokeria irudituko zaio norbaiti Euskal Herriko komunikabideetan gutaz mintzatzea, han ez bait da entzuten irrati hau. Baina, euskaldunen bat Parisa badator gure irratia piztuko du. Gure helburua euskaldunak biltzea da, baina erralitate baten inguruan, Euskal Herriko errealitatearen inguruan.
M.A.
34, 35

GaiezKomunikabidIrratiaRadio Pays

Azkenak
2025-01-30 | Gedar
Otsailaren 12an epaituko dute Raimundo El Canastero taldea

Lizarrako Udalaren jarrera autoritarioa salatzeko sortu zuten Beef D'Alda abestia, eta horren harira auzipetu dituzte. Adierazpen askatasuna aldarrikatzeaz gain, otsailaren 8rako egitarau bat antolatzen ari dela jakinarazi du musika taldeak.


Etorkizuneko belaunaldiak gurpil gainean eramanez Gasteizen

Bizieskola ekimenaren bitartez Gasteizko Eraman kooperatiba ikastetxeetako umeak trebatzen hasi da ikasturte honetan, hirian bizikletaz segurtasunez eta modu independentean ibiltzeko. Gasteizko Udalarekin batera parte hartzen du ekimenean, eta kooperatibako kideek ikastetxeetako... [+]


Mendebaldeak Kongon dituen hainbat enbaxada jo-mugan hartu dituzte M23ren kontrako protestetan

Kongoko Ipar-Kivuko Goma hiriburura sartu eta bereganatu du Martxoak 23 talde armatuak. Zabalpena aitzina doa eta Bukavu Hego-Kivuko hiriburua dute orain xede. Herritarrak karrikara atera dira, M23aren aurka eta Ruandak eta Mendebaldeak erakunde armatu horri erakutsitako... [+]


2025-01-30 | Axier Lopez
Mugikorrik gabeko eskolak Brasilen

Gure bizitzetan pantailen inbasioa azkartu da azken urteotan. Euskal Herrian, alde batetik, “pantailak euskaraz” nahi ditugula diogu ikus-entzunezkoen eskaintza handitzeko, eta bestetik, antolatzen gara eskoletan askotariko pantailek irabazi dituzten eremuak... [+]


2025-01-29 | Julene Flamarique
Greba mugagabea hasiko dute Trapagarango MFS enpresaren 104 langileen kanporatzearen aurka

ELAk eta LABek EREa baztertu eta berau erretiratzea galdegin dute. Sindikatu biek gogoratu dute 2023an antzeko neurriak geldiaraztea lortu zutela mobilizazioen bitartez


2025-01-29 | Julene Flamarique
Marokok “inolako azalpenik eman gabe” El Aaiunen sartzea eragotzi die Eusko Legebiltzarreko ordezkariei

Mendebaldeko Saharako giza-eskubideen egoeraren azterketa egiteko bidaia egin dute Euskal Fondoko eta Eusko Legebiltzarreko kide batzuek. Hegazkinetik ezin izan dute jaitsi ere egin. Legebiltzarkideek Marokoren jarrera “lotsagarria eta onartezina” dela adierazi dute.


2025-01-29 | Leire Ibar
Urriaren 7ra atzeratu dute Korrikan migratzaileei muga zeharkatzen laguntzea egotzi zietenen epaiketa

Astearte honetan Baionan egitekoa zen zazpi herritarren aurkako epaiketa zortzi hilabetez atzeratu dute. Iazko Korrikan, Irun eta Hendaia arteko Santiago zubia zeharkatuz, 36 migratzaileri Ipar Euskal Herrian sartzen lagundu izana egotzi die Frantziako Justiziak. Defentsak... [+]


2025-01-29 | Aramaixo Bizirik
“Itsaraz” zentral eolikoaren kontrako ingurumen txostenaren balorazioa

Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]


Teknologia
Estetikoa

Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]


Nortasuna

Aurreko egunean, Bilbon, lagun batekin elkartu nintzen Bira tabernan. Tar-tarrean ari ginen oso gustura eta esan nion: “Noski, Giputxia zarenez, kar-kar-kar”. Eta berak nabarmendu zuen ez zela gipuzkoarra. Nik ongi ulertu gabe, jarraitu nuen esaten, “A! ez?... [+]


Eguneraketa berriak daude