"Radio Pays", Parisen Herri Irratia


2021eko uztailaren 23an
Bertan Bizi Diren Euskaldunak Informatu Asmoz
"Radio Pays", Parisen Herri Irratia
Irratigintzari dagokionez, eta komunikabideei orohar, gauzarik atipiko eta estrainoetarikoa egiten da Parisen. Bere izena "Radio Pays" da. Parisen "Herri Irratiak". Hegoaldekoak turisma egitera eta Iparraldekoak lanera hurbildu ohi gara Parisera normulean. Horrek, bai batera bai bestera beti dakar aldentze bat, deserrotzea kasurik larrienean. Arrisku herri aurre egiteko euskaldun talde bat beste nazio zapalduetako jendearekin ari da lanean "Radio Pays" izena duen irrati-projektuan. Larunbat gauean, beraz, Parisen zaudela, irratia piztu eta dialan gora eta behera ibili ondoren, 83.4 Mhz.-etan, ez zaitez harritu euskarazko hitz batzu aditzen badituzu, euskal kantariren baten boza ezagutzen baduzu...
ARGIA.- Nola sortu zen Parisen nazio zapaldu desberdinetako jendeek bultzatzen duten irrati hau sortzeko projektua?
"Radio Pays".- Duela bi urte baino gehiago egon zen irrati euskaldun bat egiteko projektua. Bizpahiru esperientzia egin ziren, alde batetik "Radio Tomate" izenekoa, eta bai eta ere "Piperrada irratia". Zailtasun ugari izan zuten beti beste erakunderen egoitzetan ari zirelako. Trabak denetarikoak ziren, bai araudiaren aldetik, bai nolabaiteko zensura ideolojiko bat zegoelako. Projektu horiek aidean gelditu ziren. Urtebete igaroz gero, korsikarrak, bretoiak, okzitanoak eta beste herrialdetakoek erabaki zuten bilkura bat egitea, eta hortik atera zen "Radio Pays" hau. Euskaldunak ere hor gabiltza hasieratik, nahiz eta gorabehera handiekin; hau da, jendeak utzi jende berria sartu, eta horrelako zerak
A.–Eta horrelako irrati batek ze helburu dauka, bai euskaldunei dagokionez, bai beste herrialdetakoei dagokienean?
R.P.–Beno, orokorrean esan behar da bere herritik kanpo daudenei beren herriko berriak eta bizitza eman eta ezagutaraztea duela helburu. Euskaldunoi dagokigunez kontrainformazioa ematea da helburua. Egunkari eta abarretan informazio oso gogorra ematen dute, eta intoxikazioa ere bai ugari. Hori alde batetik, bestaldetik Parisen, nahiz bizitza gogorra ala biguina izan, norberak galdu egiten ditu bere herriko erroak, deserrotzea gertatzen da. Irrati hau izango litzateke erro horiek lantentzeko asteroko medizina.
A.–Euskal Herriak ze leku dauka irrati horretan Bretoi, Kortso, Alsaziar, Okzitano, Katalandar eta Flandriakoen artean?
R.P.– Euskaldunoi, orduak banatu zireneko bileratan ez egoteagatik ordu eta egunik txarrenak egokitu zitzaizkigun: larunbata gauean, jendea kalera ateratzen den eguna. Hala ere, bertan segitzen dugu gaueko hamar t'erditatik ordubata arte. Emankizunean zehar berriak ematen ditugu, nazioartekoak eta batez ere Euskal Herrikoak, jokuak eta eskeinitako diskoak, dosier bat egiten dugu astero gai desberdin bati buruz, eta amaitzeko musika.
A.–Lege aldetik nola dago irrati hau?
R.P.–hasieran legez kanpo zegoen. Geroxeago araudiak aurkeztu genituen ministeritzan eta gaur egunean, nahiz eta lege barruan aritu, libreak gara. Hau da, nahi duguna esan dezakegu. Hala ere tramite ugari kunplitu behar dugu, adibidez urteoro gure entzulegoa justifikatu behar dugu ministeritzaren dirulaguntza jasotzeko.
A.–Eta zer nolako entzulegoa du irrati honek?
R.P.–Entzulegoa finkatzea zaila da, gutunak jasotzen ditugu, telefono deiak... Kalkula daiteke Parisen ehun mila euskaldun inguru dagoela, eta guk dugun inpresioa da gazte jendeak entzuten gaituela gehien bat, irrati librea delako, larunbat gauean egiten delako, maiztasun modulatuan ari gara eta gehienez larogei kilometrotako hedapena dugu, zailtasun handirekin. Zaila da jakitea zenbatekoa den entzulegoa, baina hor dagoela ziur.
A.–Hizkuntzarena da beste arazoa, ez? Frantsesez, euskaraz...
R.P.–Gure asmoa bitara egitea da, proportzio berdinean. Beste herrialdetako jendeak ere entzuten du, eta euskaldun askok ere, tamalez, ez daki euskaraz. Asmoa, beti da, euskarazko proportzioa handitzea, eta azken helburua, noski, guztia euskaraz egitea. Baina gaur egun, eta Parisen, kontuan hartuz ze entzulego moeta eduki dezakegun, ezinezkoa da.
A.– Azken gai bat informazioa nola jasotzen duzuen litzateke, eta ze hartueman duzuen beste irrati libreekin.
R.P.–Orain dela gutxi arte, gure iturriak, "Punto y Hora", ARGIA, "Egin", "Deia", "Enbata" eta horrelakoak izan dira. Orain, Iparraldeko "Gure Irratia"rekin dugu hartuemana, eta handik pasatzen dizkigute berriak, nahiz eta beste iturrietara ere jotzen dugun. Musika mailan geure diskoekin aritzen ginen, geroxeago eskaera batzu egin genituen eta igortzen dizkigute, bai "IZ" eta bai "Elkar"-ek. Harremanak baditugu ere "Xiberuko Boza" eta "Irulegiko Irratia"-rekin. Ez dugu harremanik oraindik ez ETBrekin ez "Eusko Irratia"rekin. Irrati libreen martxa segitzen dugu, baina ez dugu hartueman zuzenik.
A.–Bukatzeko...
R.P.–Beno, agian zozokeria irudituko zaio norbaiti Euskal Herriko komunikabideetan gutaz mintzatzea, han ez bait da entzuten irrati hau. Baina, euskaldunen bat Parisa badator gure irratia piztuko du. Gure helburua euskaldunak biltzea da, baina erralitate baten inguruan, Euskal Herriko errealitatearen inguruan.
M.A.
34, 35

GaiezKomunikabidIrratiaRadio Pays

Azkenak
Mediterraneoko espezie gehienak desagerrarazi zituen fenomeno geologiko batek duela 5,5 milioi urte

Orain dela 5,5 milioi urte inguru, mugimendu teknokikoek Mediterraneo itsasoa eta Ozeano Atlantikoa banatu zituzten. Horrekin batera, gatz-biltegi erraldoi bat sortu zen Mediterraneoaren azpian.


Ulertu nahi nuke…

Jakin nahi nuke nola bozkatu duten ene herriko bizilagunek azken hauteskundeetan. Jakin nahi nuke norekin hartzen dudan goizeko kafea herriko ostatuetan. Ulertu nahi nuke zergatik izan diren emaitza horiek Iparraldean.


Sei mediku txanda daude betetzeke Laudio eta Amurrioko Etengabeko Arreta Guneetan irailerako

Astelehen arratsalde eta gauean ez zen medikurik egon Laudioko Etengabeko Arreta Gunean. Irailean ere ez da bermatuta egongo mediku baten presentzia egunero Laudio eta Amurrioko Etengabeko Arreta Guneetan, gabezia aurreko hilabeteetan bezain nabarmena izango ez den arren.


Erromatar kartzela Korinton

Erromatar Inperioko hiri gehienetan kartzelak zeudela pentsatu arren, garai hartako espetxeen arrastorik ia ez da aurkitu  aztarnategietan.

Berriki, ordea,  Matthew Larsen Kopenhageko Unibertsitateko arkeologoak Korintoko erromatar espetxea identifikatu du. 424... [+]


Noiz hasi ginen kantatzen?

Geissenkloesterle (Alemania), dela 42.000 urte. Danubio ibaiaren arroko kobazuloan bizi zirenek txirula bat egin zuten hegazti hezurrak eta mamut bolia erabiliz. Garai bertsuan, Esloveniako Divje Babe kobazuloko biztanleek ere txirula bat egin zuten hartz baten femurra baliatuz... [+]


2024-09-04 | Reyes Ilintxeta
Isa Egiguren
“Libiako kostazainen eta mafiakoen artean ez dago alde handirik”

Kazetaria eta giza eskubideen defendatzaile sutsua. Munduko Medikuak, Apoyo Mutuo edota SHM gobernuz kanpoko erakundeekin lan egin izan du boluntario eta kazetari moduan. Hainbat komunikabidetan hamaika erreportaje plazaratu ditu Greziako Chios irlatik, hala nola Mediterraneoko... [+]


“Orain arte alarde baztertzaileak okupatuak zituen espazioak partekatzen hasi beharko dira”

Hondarribiko Alarde tradizionala eta Jaizkibel konpainia desfilatzen aterako dira, urtero bezala, irailaren 8an. Baina orain arte EAJk gobernaturiko udala Abotsanitzek eskuratu du eta egin dituen aldaketek hautsak harrotu dituzte Alarde tradizionalean. “Konpainia guztiak... [+]


Harrera bizkorreko gelak etorri berrientzat

Eroriko askoren artean badira lorpenak ere. 35 urte inguruko ama gazte batek galdetzen zidan aurreko batean nola arraio lortzen zuten beraien eskolan etxean euskara jaso ez zuten ikaskideek etxetik euskaldunak ziren neska-mutikoek bezain ongi ikastea eta hitz egitea euskaraz... [+]


Medailez gain, bideozaintza eta gentrifikazioa ere utzi dizkiete paristarrei olinpiar jokoek

Olinpiar Jokoek eta Paralinpiarrek dakarten "festa" gutxietsi gabe, kostu sozial, ekologiko eta ekonomiko izugarria eragin dutela dioten ahotsak ere badira, entzun nahi izanez gero. Horretan dabiltza Frantziako Legebiltzarretik, LFI Frantzia Intsumisoa alderdiko... [+]


2024-09-04 | Mati Iturralde
Uda baten kronika

Udaldian, erretiratuok ez ohi dugu opor goserik, eta patxadaz aztertu ahal ditugu gure inguruko gorabeherak. Hori dela-eta, gai batzuek harriduraz harrapatu naute, eta honako hauek dira.

Espainia. Eurokopak eta Olinpiar Jokoek uda osoa bete dute. Aldez aurretik, esan behar... [+]


Ibaiak

Mugak Zabalduz karabanarekin, Bosnia Herzegovinako Bihac hirian, Nihad Suljic aktibistak Drina ibaia Balkanetako hilobi handiena dela azaldu zigun. Ahantzi ez daitezen, topatzen diren hilotzak identifikatzeaz eta ehorzketa emateaz arduratzen da, merezi duten duintasuna aitortu... [+]


Zaharrak berri

Dagoeneko ez dakit bero olatuek burmuina kolpatuta gauden, betiko hipokrisia den edo logika sistemiko hutsa den, baina dakigunaren, esaten dugunaren eta egiten dugunaren arteko arrakalak, kezkaz haratago, harridura ere sortzen dit, batez ere uda giroan. Albisteak, ikerketak,... [+]


Eguneraketa berriak daude