Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

ostirala 2024ko azaroaren 22an

"Baldin Bada" Irungo Istoriak Peñari Garbi Azaldu Nahi Zizkionean

2021eko uztailaren 23an

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Baldin Bada musika taldekoei elkarrizketa
Nafarroan Eta Gipuzkoan Dira Ezagunak Batik Bat
"Baldin Bada" Irungo Istoriak Peñari Garbi Azaldu Nahi Zizkionean
Beste asko bezala plazara agertu ziren beren puzkarrak erakutsi nahian, jandeari kaña, baina ongi egina eta euskaraz, hori garbi. Aurki ezagunagoa izango dugu taldea.
Zail dago gaur egun edozein mobidatan hastea, are gehiago euskarak ateak zeharo ixten dituenean, baina Irungo talde honek bide hori hartu du. Nafarroan oso ezagunak dira, Donostia, Maule, Gasteiz, Garazi, Baiona nahiz Bizkaian ez dira ezagunak. Irungo beren lokal zarpailan elkartu ginen. Seguru asko entzun duzue "Bizi nahi dut ahal baldin bada" edota "Xoxo beltz bat banuen" dioen hori.
ARGIA.–Argituko Baldin Bada zer den eta zergatik?
Baldin Bada.–Baldin Bada istoria bat da, gure roiloa ez da hau gitarra da, beste hau baxua e.a. Baldin Bada asko dira. Norbaiti istoria bat bururatzen zaio, letra bat egiten da, hona gatoz, musika bat egiten dugu eta gero kalean jo egiten duzu istoria hori. Baten bat igo egiten da tauladira, dantza egiten du, besteak oihu egiten du e.a. Burruka era bat da nahi baduzu, lehen harriak tiratzea zen agian, orain ezenariora igotzen zara edozein putasemerekin sartzen zara eta dantzatzen.
A.– Zenbat baska zarete Baldin Bada?
B.B.– Batzutan hogeiera ere iristen gara, kotxerik baldin badago edo denei sartzen uzten baldin badietete tira! Egia esan asko gara.
A.- Eta zer egin duzue?
B.B.– Barre aunitz. Hau duela urtebete sortu zen, iazko urtarrilean. Bitarte horretan 27 edo 28 kantu egin dugu, ez da makala.
A.–Kantu motzak ezta?
B.B.– Ez pentsa, maketa zaharrean adibidez kantu luzexkak genituen, sarrera eta guzti. Dena den kantu motz eta zuzen asko dugu, oldarrezkoak, zuzenean jotzen dugunean bereziki. Askotan, letra gutxirekin gauzak zuzenago sartzen dira, ejertzitoa zaborra dela esateko aski da hori. Oso kantu zuzenak ditugu, gainera denak arras ezberdinak dira beren artean, ez ditugu bi kantu antzeko, iau toke eta letra pixka batekin aski da zerbait ongi egiteko Baditugu ere gehixeago landutako kantuak. "Ahal baldin bada" kantua esate batera landuago dago, denetatik dugu.
A.–Teknika eta, ari al zarete ikasten?
B.B.– Bai, bai. Denak ikasten ari gara, Txomin Artolaren gitarrajolearekin, beste bat Donostiako Jazz aula horretan...
A.–Badago perspektibarik beraz.
B.B. Bai, jakina. garbi dago gainera lau akorderekin oso gauza majoak egin daitezkeela, eta ikastea beharrezkoa dela. Talde bezala kaña sartzea garbi daukagu, kaña sartzen duzu eta jendeak deputamadre pasatzen du, kurrotik emanaldia entzutera datorrenari kaña eskeini behar zaio, barruko malaostia guztia kanporatu behar du. Oihu egin, mogitu e.a. Mugierazten duzu rollo eska batekin, edo kaña asko askorekin, akorde azkarrekin e.a. Dantza egin, nekatu, zerbeza edan eta abar.
A.- Maketak eta?
B.B.– Maketak beti landuagoak atera ohi dira, xuabeago doa dena, zuzenean gehiago mugitzen zara, peña aurrean duzu eta horrek bere eragina du zuregan. Guk bi maketa atera ditugu, aurrena landuagoa zegoen, bigarrena zuzenagoa eta mugituagoa atera zaigu. Jendeak kantu gehiago eskatzen zigun eta bigarren maketa honekin erantzun diogu, kalitateari hainbeste begiratu gabe. Maketak asko saldu dira, dena den maketekin diru asko galtzen duzu, zeharo defizitarioak dira, ezagunagoa izatea lortzen duzu, baina maketekin diru asko galtzen duzu.
A.– Ez al duzue hobeto grabatutako maketa serioagorik egiteko asmorik?
B.B.– Baina ez al zarete enteratu Gipuzkoako Diputaziokoen rolloaz?
A.–Ez, ez dakigu deus.
B.B.– Istoria bat da. Gipuzkoako Diputazioak majo itxurak egiteko eta, Gipuzkoako taldeen proiektu diskografko batzuren %60 subentzionatuko zuela esan zuen, baziren baldintza batzu bete beharrekoak, hogei emanaldi edukitzea, ez dakit zenbat paper euskaraz betetzea delkopon, kurrikuluna eta beste gauza pila. Subentzioa euskaraz jotzen zuten talde gipuzkoarrentzat zen. Guk egin genuen proiektua bost folio bete genituen euskaraz guay guay. Emanaldiak behar ziren, eta guk 27 bat genituen, pentsa,. hori asko da. Ez da ofiziala baina enteratu gara ez gaituztela subentzionatu. "Okey corral" eta "Sal de bolo" aukeratu dituzte. Letrekin bat ere kañarik ematen ez duen je ndea, agian normala da guri ez ematea, letretan beren kontra sartzen gara,ta, baina proiektuaren aurrean nahitaez subentzionatu behar gintuzten, ezetz esan dute eta kitto, kurrikuluna ikusita deskarau beste bi talde horiei eman aurretik guri eman behar zigutela, baina ez die gogoak gu subentzionatzea eman, eta hala da. Kontua da Xabier Leterekin sartzen ari zarela eta jakina berari goikoa datorkionean berak amore eman behar. ez dira deus kortatu.
A.–Eta horretaz gain?
B.B. Grabatze mailan, orain halaxe gaude, baina oso garbi dago uda aurretik borobilen bat kalean dugula, era batera edo bestera.
A.–Eta Irungo udalak zer?
B.B. (deskojono nagusia) Irungo udalak egin zuen halako rollo bat bertako taldeak bultzatzeko. Bilerak e.a. Barreak ere ugari. Han ginen denak, Vomito, Regimen e.a. Atera zituzten iragarki izugarri orterak eta guzti, baina azkenean ezer ez. 20.000 pta besterik ez ziguten eman. Itoiz ere egon zen tartean, baina hark ez zituen 20.000 pta eraman, promozionatzeko omen zen, gezur horietaz baliatzen dira, gero zuk istoria montatzen diezunean txapuza horren aitzakiarekin dena zuritzeko. Pentsa ze promozioa Itoiz tartean egonda.
A.–Lokalak?
B.B.–Irungo udalak agian ezin diagu dirurik eman, baina lokal bat bai. Lokal bat bagenu pentsa, ez genioke inori molestatuko, ez genuke ordu-arazorik edukiko, talde askok jo lezakete bertan, baina berdin die guzti honek. «Zinez aluzinantea da ikustea zer nolako lokala duten, ez dira bertan hamabost lagun kabitzen». Irungo udalean gazteriaren batzordean dagoenak ez du asmo txarrez egiten, baina ez da jaiaz enteratu ere egiten, behin kalean ikusi ninduen, kristoren mozkorra zeraman, eta esan zidan alkatearekin hitz egingo zuela baina lehen bezala gaude.
A.– Nolatan aditzen dira hainbeste Iruñean zuen maketak eta Donostian ez?
B. B.– Kolega asko dugu Nafarroa inguru horretan, han emanaldi gehiago eman dugu, eta gainera Irungo jendeak nahiko pasatzen dugu Donostiaz. Donostian ez dira bat ere mugitu maketak erosteko, Iruñekoak aldiz bai. 150 maketa atera genituen baina astebete iraun zuten.
A.–Eta letrak?
B.B.- Letrak istoriak dira, zerbait ikusten duzu eta idatzi egiten duzu. Batez ere radikalak, ez zara txoriei buruz idazten hasiko. Ska dela, regee dela, nik zer dakit! Letrak sentitzen duzun zerbait izan behar du, eskutartean darabilkizun zerbait, eta jakina, gaur egun Irunen kaiean zoazela maderoak besterik ez dituzu ikusten, eta aurki ertzantzak ekarriko dituzte. Letrak hortik doaz.
A.–Eta emanaldietan nola?
B.B.– Nahiko guay, jendeak asimilatu egin du guzti hori, jendeak badaki zertara doan jaialdira. Behin agure batek 2.000 pta eman zizkigun trasteak jasotzen ari ginen batean Jendea asko enrroilatzen da. Beste behin «Gernika kokakola» kantua dela ta, arras haserretu zen baskazo horietako bat gure kontra, holako inozoak ere badira.
Beste batean «Tudela mecaguen Cristo» esan nuelako izugarrizko moskeoa harrapatu zuen zahar batek.
A.–Ze baska juntatzen zarete?
B.B.– Normalean izaten ditugu kolega batzu, eta horiek asko laguntzen digute, beti dantzatzen direnak baitira, asko girotzen dute, eta gu ere girotu egiten gaituzte. Batzuetan kontziertoa antolatzen dutenek ez diete sartzen uzten, baina ez dira konturatzen berak ez datozela ez ordaintzeagatik, berak asko girotzen dutela.
A.–Non ibili zarete?
B.B.- Batez ere Nafarroan, eta Gipuzkoan ere, baina Bizkaian oso gutxi. Garagen izan gara, baina Bizkaian zeharo ezezagunak gara. Dena den Iruñea eta Nafarroa alde horretan oso gustora jotzen duzu. Jimmy-k esan zigun La Granja-n jo behar genuela. Dena dela lagunengana dekolega joan behar duzu, askotan ez duzu kobratzen, jotzen duzu eta gero ez duzu kobratzen, eta dekolega zoazenez ez zara haserretzen hasiko, baina kriston marronazoa da, eta rollo guztia mozten dizu horrek.
A.–Entsaioak eta?
B.B.- Ordu erdi egunero tio, ez bait digute orduek kointziditzen, batek kurroa duela ea. Kantu berria egiten dugunean bai, orduan asko entsaiatzen dugu.
Han utzi genitun Baldin Badako morroiak, Irungo Mosku auzoko tabernazulotan.
GUSeta Iñaki CAMINO
Irungo Mosku auzoko tabernazulo batetan ikusi genuen elkar "Baldin Bada"koekin.
42-43

GaiezKulturaMusikaMusika modeTaldeakBALDIN BADA
EgileezCAMINO1Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

“Aldatzeak eta mugitzeak pizten dit grina”

Lander Arbelaitz Mitxelena

X-etik irten nahi? Nor dago Mastodonen eta Blueskyren atzean? Nola finantzatzen da bakoitza?

iametza

Maravillas Lambertoren izena ez erabiltzeko eskatu dute fusilatuen senideek

Urko Apaolaza Avila

“Hitzak harriak dira Ernauxentzat, eta idazketa labana”

Larraitz Fagundez Osa

Injustizia epistemikoa eskoletan?

Iker Iraola Arretxe

Voxen aurka Bilbon protesta egiteagatik auzipetutako zortzik ituna egin dute Fiskaltzarekin eta bat epaiketara joango da

Julene Flamarique

Azkenak

2024-11-22 | Julene Flamarique

Voxen aurka Bilbon protesta egiteagatik auzipetutako zortzik ituna egin dute Fiskaltzarekin eta bat epaiketara joango da

Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]

2024-11-22 | Ahotsa.info

Saskien bidez Nafarroako euskalgintzari inoizko ekarpenik handiena egingo dio Errigorak: 230.000 euro

Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.

2024-11-22 | Sustatu

Euskarazko esamoldeak baloratzen lagundu online galdetegi honetan

Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.

2024-11-21 | Jenofa Berhokoirigoin

Nazioarteko Zigor Auzitegiak Netanyahu eta Israelgo Defentsa ministro ohi Gallant atxilotzeko agindu du

Gizateriaren aurkako krimenak eta gerra krimenak egotzi dizkie Hagako auzitegiak bi sionistei. Erabakia "antisemitismotzat" jo du Netanyahuk, eta Hamasek, aldiz, "Justiziarako urrats garrantzitsutzat".

2024-11-21 | Iñaki Jauregialtzo Beitia “Jaltzo”

Umandi izena eta izana

Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]

2024-11-21 | Iñaki Idigoras Igartua

Memoriadun euskara

Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]

2024-11-21 | Iulen Lizaso Aldalur

Etorkizuneko apustua

Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.

Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]

2024-11-21 | Zigor Olabarria Oleaga

Gelditu dute emakume baten eta bere alaba adingabearen etxegabetzea Gasteizen

Polizia etxegabetzea geratu nahi zituzten herritarren aurka oldartu da eta hainbat lagun zauritu ditu. Azkenean, etxegabetzea atzeratu duela jakinarazi du epaitegiak.

2024-11-21 | Asier Iturralde Sarasola | iametza

X-etik irten nahi? Nor dago Mastodonen eta Blueskyren atzean? Nola finantzatzen da bakoitza?

Gaur, azaroak 21, Mastodon.eus komunitateak sei urte bete ditu. Urteurrena ospatzeko Gure aukera, sare libreak kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Izan ere, azken asteetan “eXodoa” ematen ari da: erabiltzaile asko X-tik ihes egiten ari dira, sare... [+]

2024-11-21 | Urko Apaolaza Avila

Iruñeko Erorien Monumentua

Maravillas Lambertoren izena ez erabiltzeko eskatu dute fusilatuen senideek

Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]

2024-11-21 | Julene Flamarique

933 nobedade eta 200 ekitaldi Durangoko Azokaren 59. edizioan

Abenduaren 5ean Ikasle Goizarekin hasiko dute azoka. Hurrengo egunean Gazte Eztanda eguna egingo dute, eta gazteei zuzendutako hamaika jarduera egongo da. Egun berean, iazko Sormen Beka irabazi zuen Argizagi. Zubiak adiskidetasunerantz telesailaren aurkezpena egingo du Marramiau... [+]

2024-11-21 | Asier Iturralde Sarasola

Mastodon.eus-en “Gure aukera, sare libreak” kanpainarekin bat egin du ARGIAk

ARGIAko lantaldeak bat egin du Mastodon.eus-ek bere seigarren urtemugan abiatutako Gure aukera, sare libreak atxikimendu kanpainarekin.

2024-11-21 | Sustatu

Sei urte bete ditu gaur Mastodon.eus-ek

Mastodon.eus euskal fedibertsoko instantzia agian nagusiak sei urte bete ditu gaur. Urteurrena ospatzeko "Gure aukera, sare libreak" kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Efemeridea une interesgarri batean dator: Elon Musk-ek, X/Twitterren jabeak,... [+]

2024-11-21 | Urko Apaolaza Avila

Ertzaintzak zaurituriko Realeko zalearen kasua berriz irekitzeko agindu du epaileak

Gipuzkoako Lurralde Auzitegiaren ustez, bideo bateko irudietan ikusten denak "talka" egiten du Ertzaintzaren atestatuarekin, eta Amaia Zabarte foam bala batekin zauritua izan zenaren "ebidentzia erakusten" du, Noticias de Gipuzkoa-k jaso duenez.

2024-11-21 | Jenofa Berhokoirigoin

Arma nuklearrarekin erantzuteko bidea ireki du Putinek, Ukrainak AEBek eta Ingalaterrak emandako misilekin eraso egin eta gero

Arma nuklearrarekin erantzuteko aukera dakarren dekretua izenpetu du Vladimir Putin presidenteak. Hegazkinekin, gurutzaldi misilekin zein droneekin "eraso masibo bat" pairatzeak ondorioztatu dezake arma horren erabilpena.

Eguneraketa berriak daude