Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

asteazkena 2024ko urriaren 09an

«Hogei-Ta-Sei Konterrietatik Aldegin Zuten Bide Beretik Joango Dira Beste Seietatik»

2021eko uztailaren 23an

IRArekin urte berriko elkarrizketa
«Hogei-Ta-Sei Konterrietatik Aldegin Zuten Bide Beretik Joango Dira Beste Seietatik»
Okupazio indarren koartelen kontrako ekintza sail batekin agurtu zuten irlandarrek urte zaharra. Egun gutxi geroago (urtarrilaren biko alean), An Phoblacht errepublikar astekarian IRA ko partaide batekin elkarrizketa bat argitaratze zen; daukan interesaz gurean ere kaleratze! dugu.
G.–Atzera begira, zure ustez zer gertatu da esanahikorrik pasa den urtean?
E.–Gure mugimenduaren indartze bat nabari dugu. Nahiz eta Newry-n bederatzi RUC hil genituenez gero soldadu britaindarrak gehiagotu diren, IRAren morterokadak ugaritu dira. Edozein traba jartzen dutelarik ere, IRAren boluntarioek borrokan jarraitzeko daukaten asmoa erakutsi dute. Ezerk ez ditu gelditu arazten. Eta hori da Maggie Thatcher-ek eta bera bezala bizi direnek sekulan ulertuko ez dutena, hain medio gutxirekin, hain kondizio eskasetan, nola segi daitekeen, eta oso da sinplea, herriak libre izateko erabakia hartu du eta beste deusen gainetik hala izango da.
G. - 1985ean beste inoiz baino RUC-eko jende gehiago hiltzeak ba ote du esanahi berezirik? (RUC bertako polizia bat da, bretaindarren zerbitzuan).
E.– RUC-eko partaide gehiago erortzearen arrazoi bakarra inglesek gerraren abangoardian ipintzen dituztena da. Hori geroz eta gehiago egiten dute, eta taktikaren zergatia erraza da: bretaindar herriak ez dezala gerra hau bere gerratzat sentitu: bertakoak dira batzuk besteekin borrokatzen direnak; ez da gauza berria munduan; eta oso da manipulatzen erraza; izan ere bertako protestanteek uste dezaketenez, gu ez gara ari bretaindarrak atera daitezen borrokan, beren kontra baizik. Baina gure gerra Bretainarekin da, eta horiek, RUCekoak, inglesen punta diren neurrian atakatzen ditugu. Berek ezin esan lezakete beren buruez irlandarrak direnik, bestela ez lirateke saiatuko bretaindar izaten segitzen–aldiz Errepublikaren gobernuak hori pretenditzen du, irlandar batzu beste batzu hiltzen ari garela.
G.–Zuen urte amaierako kanpainia militarrarekin, Londres eta Dublin arteko akordioa nola edo hala hautsi nahian zabiltzatela, interpretatu dute komunikabideek. Zer, horretaz?
E.–Bai, horrela interpretatu dute ; batek pentsa lezake akordio hori sinatu zen artean IRAk ez duela behin ere tirorik jaurtiki. Guk akordio horretaz balorapen txarra egiten dugu. SDLP eta Dublingo gobernuak irudi aurrerakoi bat aurkeztu nahi digute, akordio hori estatuaren batasunaren aldeko pauso bat bailitzan. Historikoki. «nazionalista konstituzionalistek » mantendu dute bretaindarrek hizketa bidez atera daitezkeela Irlandatik, aldiz hogei-ta-sei konterrietatik IRAren presio bidez baizik ez ziren joan, eta sei konterrietatik ere gisa berean hanka egingo dute.
G.–Bretaindarren eta Errepublikako agintarien geroz eta gehiagoko kolaborazioak beharbada bigarrenaren aurkako enfrentamendura eramango zaituzte...
E.–Gure posizioa oso garbi dago , horretaz. Ez dugu gure boluntario eta hogei-ta-sei konterrietako indarren artean borrokarik nahi. Errepublikako zenbait estamentutan nahi lukete hori gerta ledin, bretaindarrekin kolaborazioa gehitu ahal izateko eta hegoaldeko jendeak iparraldeko errepresioa ordaintzen eri duelc estali behar ez izateko. Sei konterrietako irlandar gehienak gure alde daude, askatasun borroka bat ikusten bait dute. Herria nahasiko lukeen eta bretaindarren okupazioa biderraztuko lukeen gatazka berri batetan ez dugu sartu nahi. Sei konterrietan dauden tropa bretaindarren kontra ari gara. Gure gerra bretaindarren kontrakoa da eta bere armadaren kontrakoa.
G.–Joan den urtean IRAk pertsona batzu hil zituen boluntarioen informazioa eman zutelako: nola esplikatzen dituzue ekiniza horiek?
E.– Urrian Strabane-n exekutatu genuen informatzailea, Damian Mc Crory, ejenplu klasiko bat da, horrelako ekintzak zergatik egin behar ditugunaz. Informatzaileak exekukatuko ez bagenitu, gure boluntarioak akabatzen segituko lukete, gizon horrek egin zuen bezala, otsailean bretaindarrei hiru errepublikar gazte hiltzen laguntza eman zielarik.
G.–Nola darama IRAk sei konterrietako eskualde nazionalistetan ematen den aktibidade kriminalaren arazoa?
E.– Gure politika da, baldin eta antolatutako kriminalen nukleo baten aurrean bagara, exekutatzea badugula. Aldiz, beren bizimodu pobreagatik horretaratzen diren gazteekin, kontrolatzearena baino, erakunde komunaleen politika nahiago dugu. Alditan horien aurka ekin Beharrean aurkitzen gara, baina gure bizimoduak avitz mugatzen gaitu lan horretarako. Zenbaiten ustetan, eskualde nazionalistetan RUC sartu dadin utzi beharko genuke, problema horrekin bukatu dezan. Ikusia dago ordea, RUCek libre utzi izan dituela delinkuente ezagunak, IRA distraitzeko asmoz. Egoera zaila da. Kriminalak hazten uzten badugu, lagun errepublikarrak hiltzera irits daitezke. IRAk ez badie buru egiten horiei, herria desmoralizatu egiten da. Bide errealista bakarra eta aldi berean konstruktiboena, eskualdeko jendeari laguntza ematearena da, kriminalen aurka antolatu dadin. Behar izanez gero, noski, IRAk zuzenkiago interbenitu dezake, aurten Edward Taggart-en kontra egin duen bezala; bi belaunetan tiro ematera joan gintzaizkion, berak boluntarioak desarmatzen saiatu zen ordea eta hil behar izan zuten.
G.– Zer panorama ikusten duzue urte berri honetarako?
E.–Gatazka biziagotuko da. Gure lan nagusia herria datozen erasoetatik defendatzea izango da. Britainiarren kontra ekingo dugu, ahal dugun lekuan eta ahal dugun bakoitzean. Hori hala izango da, harik eta bake-bide bakarra berek aldegitea denaz komenzitzen diren arte. Torturak, errepresioak ez dute bakerik ekarriko. IRAk bota egin zituen britaindarrak hogei-ta-sei konterrietarik, eta gainontzekoetatik ere botako ditu. Horrexetan saiatuko gara, etsaiari ahalik eta galerarik handienak- eraginez, okupazioa gogor gerta dakien, konfiantza gal dezaten eta lehenbailehen joan daitezen hemendik.
16-17

GaiezPolitikaNazioarteaGerra/IraulIpar Irland

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Dislexia, sarritan antzematen ez den zailtasuna eta eskola-porrota eragin dezakeena

Mikel Garcia Idiakez

Airbnb eta Bookingek ostatua eskaintzen dute palestinarrei kendutako lurretan

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Beste epai euskarafobo bat: Gipuzkoako aterpetxeetako garbitzaileen aurkakoa

Onintza Irureta Azkune | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Zure bizitzako lanpostua

Gorka Bereziartua

25 herrialdetan agintzen ari dira emakumeak

Axier Lopez

Efemeridea: Emilio Iguzkiza altsasuarra hil zuen tiroz Guardia Zibilak, 34ko Urriko iraultzaren harira deitutako greban

ARGIA

Azkenak

2024-10-09 | Leire Ibar

Erretiro adina aurreratzeko lanuzteak deitu dituzte garraio sektorean

Sektoreko gidarien "egoera prekarioa" salatu eta lan baldintzak hobetzeko premia azpimarratzeko egin dituzte deialdiak CCOO eta UGT sindikatuek. Hiru sindikatuak eskaerak "oso motz" geratu direla kritikatu du. Hego Euskal Herrian 50.000 langile inguru daude... [+]

2024-10-09 | Haritz Pascual Garjon | Euskalerria irratia

Leihotikan, Goazen! eta Ibil Bedik piztuko dute Zangozako Nafarroa Oinez

Bi eguneko egitarau oparoa osatu du Zangozako ikastolak urriaren 19rako eta 20rako: 3,5 kilometroko ibilbidea, hiru gune eta hamaika ekitaldi Nafarroako ikastolen festa handirako.

2024-10-09 | Mikel Garcia Idiakez

Mugikorrak ez, baina Chromebookak bai?

“Pantaila aurrean denbora gutxiago igarotzeko esaten diegu gazteei, eta aldi berean ikastetxean derrigortzen ditugu gailu digitaletara konektatzera”. Eskoletako digitalizazio prozesuei frenoa jartzeko eta teknologiak (ez bakarrik hezkuntzan) gure gain duen kontrolaz... [+]

2024-10-09 | Sustatu

Nola erabili Telegramen euskararako itzulpen automatikoa

Duela aste batzuetatik aktibatuta dago Telegramen euskararako itzulpen automatikoa (bertsio mugikorrean, bederen). Hau da, ingelesezko edo beste edozein erdaratan jasotako mezu batean, klik batekin, euskarazko itzulpena irakur dezakezu.

2024-10-08 | Julene Flamarique

Euskararen “larrialdi egoerari” aurre egiteko mobilizazioa deitu du EHEk Durangon

Euskal Herrian Euskarazek manifestazio nazionala deitu du abenduaren 7an. "Hizkuntza larrialdiaren aurrean Euskararen Errepublika eraikitzea beharrezkoa" dela aldarrikatu du mugimendu euskaltzaleak. Mundu mailako eskuin muturraren hazkundeari “euskaratik eta... [+]

2024-10-08 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

‘Irati’ pelikula EiTBren Primeran plataformara heldu da

Euskarazko film batek inoiz zineman izan duen ikusle kopururik handiena du Irati filmak: 160.000 pertsona.

2024-10-08 | ARGIA

3x04: Veleiako beste zirkua

MULTIMEDIA - Oroimen Histerikoa

2024-10-08 | ARGIA

Trenbidea blokatu zuten bakegile auziperatuek akordioa erdietsi dute

2022ko uztailean egin zuten blokeo eguna, euskal presoen egoerari "aterabidea ematea" eskatzeko. Bederatzi pertsona auzipetu zituzten.

2024-10-08 | Leire Ibar

Urriaren 21ean mobilizatzera deitu du Gernika-Palestina plataformak

Euskal Herriko herri guztietan elkartasun ekitaldiak antolatzeko eskatu du mugimenduak. Goizean, sindikatuen eta hezkuntza komunitatearen manifestazioak izango dira, eta arratsaldean herri guztietako udaletxeen aurrean elkarretaratzeak egitera deitu dute.

2024-10-08 | Mikel Garcia Idiakez

Dislexia, sarritan antzematen ez den zailtasuna eta eskola-porrota eragin dezakeena

Irakurtzen eta idazten ikasteko prozesuan traba handia da dislexia, eta hainbat ikerketaren arabera hamar haurretik batek sufritzen du, baina maiz ez da detektatzen, eta ondorioak ditu frustrazioan, autoestimuan eta ikas-ibilbidean. “Tuntuna eta despistatua nintzela uste... [+]

2024-10-08 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Airbnb eta Bookingek ostatua eskaintzen dute palestinarrei kendutako lurretan

Ehunka etxe, hotel edo apartamentu dituzte Israelek Palestinan okupatutako lurretan. Nazio Batuen Erakundeari entzungor egiten diote.

2024-10-08 | ARGIA

‘Nafarroako Intxaurra’ kalitate-marka sortu dute

'Nafarroako Intxaurra' marka kolektibo berriak Lizarraldeako, Erdialdeko eta Goi Erriberako zortzi ekoizle biltzen ditu. Kanpaina honetan 200 bat tona intxaur merkaturatuko dituzte, Nafarroan ekoizten den intxaur kopuruaren %46 inguru.

2024-10-08 | Mikel Aramendi

Norenak ote dira munduaren akabuko uharteak?

Gurutzegramen zaletuek –eta beste inork gutxik– ezagutu ohi dute Txagos uhartediaren izena. Irla haietan handiena, Diego Garcia, aipatzen bada, gehixeago izango ginateke aditzera dugunak: ospea –ez batere gozoa– lortu du bertan dagoen base militar... [+]

2024-10-08 | Leire Ibar

Hil egin da Funesko lan-istripuan larriki zauritutako gaztea

Lan-istripu larria izan zen igandean Funesen (Nafarroa), Elaborados Naturales de la Ribera del Ebro elikagai-enpresan. 29 urteko gizona gauean bertan erietxean hil zela jakinarazi zuen Foruzaingoak.

2024-10-08 | ARGIA

Hego Euskal Herriko bizilagunek etxe turistikoak debekatzeko aukera izango dute, 3/5eko gehiengoz

Espainiako Auzitegi Gorenak ebatzi duenez, bizilagunen komunitateek eraikin edo urbanizazio batean etxe turistiko gehiago jartzea debekatzeko ahalmena izango dute, betiere bostetik hiruko gehiengoa lortuz gero. Modu horretan, atzera bota ditu Espainiako Estatuan etxe turistikoen... [+]

Eguneraketa berriak daude