«Hemen oso berandu ezagutu dugu droga eta berandu hasi gara irtenbide bila»


2021eko uztailaren 23an
Maite Errokekin elkarrizketan.
Toxikomanoei buruzko tesina aurkeztu berria du Maite Errok
«Hemen oso berandu ezagutu dugu droga eta berandu hasi gara irtenbide bila»
Maite Errok aurkeztu berria du bere tesina Zorroagako Filosofia Fakultatean. Tesina hau toxikomanoei zuzendutako komunitate terapeutikotan egina dago, Puerto Rico eta Estatu Batuetako zenbait zentru kontutan hartuta burutu du bere lana. ARGLAko irakurleak jarraitu ahal izan ditu Puerto Ricotik igorri izan dizkigun artikuluak. Hona hemen zer dioen berak.
A.–Egingo al diguzu tesinaren laburpen txiki bat?
M.E.–Nahiko zaila egiten zait laburtzea, halaz eta guztiz ere esango dizut oinarrituta dagoela Puerto Ricoko bi komunitatearen azterketan, komunitate horien funtzionamenduan, bata eta bestearen artean dauden berdintasunak eta ezberdintasunaz ikusiz. Horrezaz gain «Patriarca» beraren funtzionamendua ere kontutan hartu dut.
Desberdintasunak handiak dira. «Patriarca» batek 18 urtetako erresidentzi erreabilitazio mota erabiltzen du, «Projekt return»ek ere bai, baina Puerto Ricon adibidez hiru urte hiru urte t'erdiko erreabilitazioak erabiltzen dira.
Printzipio mailan New York-en eta Puerto Ricon drogadiktoaren nortasunari buruz erabiltzen diren definizioak berdintsuak dira. Baina teoria sikodinamika mailan eta terapia mailan zeharo ezberdinak da. Puerto Ricon pertsonalitatearen kapazitatea desarroilatuko dituzte terapien bidez NewYork-sentimenduak eta emozioak desarroilatuko dituzte: mina beldurra, bakardadea, agresibitatea eta plazerra
A.- Bi urte pasa dituzu Puerto Rico eta New York-en. Noizdanik zabiltza ordea arazoekin-kezkatuta?
- M.E.– UEUn sailburu bezala hasi, nintzenean lanean, duela hiru urte Zorroagan ikasten ari nintzen orduan talde bat egin genuen piska bat drogaren mundua aztertzeko Euskal Herrian. Oso gai berria zen guretzat eta kezka handia sortzen zigun gazte asko eta asko lotzen zaizkiolako drogari Gazte asko eta askorentzat helburu bakar bat gelditzen da azkenerako droga lortzeko bidea arakatzea
Gure artean uste dugu gazteen sentimenduak beste batzuk direla, beharrak ere bai, eta frustrazioa dela medio eta mila arazo direla medio bideo horretatik jotzen dutela.
Gure asmoa printzipioz zen, ze alternatiba, zer egin honen aurrean. Bai asistentzia mailan, bai prebentzio mailan. Nondik nora jo irtenbide batzuk bilatzeko.
A.–Lehen ikastola batetan irakasle bezala aritua zara. Nola sortu zitzaizun ikastola utzi eta drogaren munduan sartzea.
M.E.–Ikastolan nengoen lanean, Zorroagan ikasle UEUrako talde horretan sartuta... eta Eusko Jaurlaritzan beka bat eskatu nuen kanpora joateko nire lanerako hipotesi batzuk proposatuz. Onartu egin zuten beka ematea...
A.–Aipatu dituzun komunitate terapentiko ezberdin horietako zein iruditzen zaizu egokiena hemen aurrera eramateko?
M.E.–Neri oso zaila egiten zait zein den egokiena esatea. Hemen martxan dagoen «Patriarca»ren lan-zentrua ezagutzen dut eta ez nago batere konforme bere funtzionamenduarekin. Toxikomanoek lan besterik ez dute egiten hor. Ez dute aztertzen ze arazo izan dituzten drogara jotzeko. Ez dute bide terapeutikorik jartzen jakin dezaten nor diren, zergatik dituzten behar horiek eta zer irtenbide dituzten aurrera begira gizane honetan gauzak egokitzeko edo aldatzeko.
Puerto Ricoko komunitateak 3 urteko tratamendua dauka eta bost urtetako segimendua. Definitua dago komunitate terapeutiko gogor bat bezala. Ikusi behar da hango toxikomanoa ez dela hemengoaren antzekoa... Han gizonezkoak dira gehienak. Gehienak 9-10 urtetan hasi dira drogatan, kalean biziz. Harreman sexualak bai amarekin, arrebekin... Prostituzioa, lapurketak, asesinatoa... Toxikomanoa bera oso egoera gogorrekoa da, eta New York-en. Noizdanik zabiltza - Hamar hamabost urte drogatan aritu drogatakoak eta hogeita hamar urtetik gorako gizonak da. Oso akorazatuak. Tratamendua bera ere oso gogorra da.
New York-en oso diferentea da tratamendua. Kultura bera ere diferentea da. Nahasiagoa. Hispanoak, beltzak, anglosajoiak New York-en ere era askotako zentru terapeutikoak daude. Nik ezagututakoa gobernuak ordaindutakoa zen. Han zeuden residenteak beltzak, hispanoak eta marginatuak ziren.
-Une honetan beste komunitate batetan aurkitzen naiz. Komunitate pribatu batetan. Horra anglosajoi burgesek jotzen dute. Koka daukatenak, droga bezala, edota heroina eta koka (speed-ball). Hemen askoz ere humanizatuagoa da tratamendua. Askoz ere zuzenduagoa pertsonari.
A.–Euskal Herrian ze egoeran gaude droga kontutan?
M.E.–Ez dauzkat azken estatistikak, baina esan didatenez inoiz baino droga gehiago dabil, eta gainera drogatan hasteko adina jaisten ari da. Normalean hasten da ardoa, porroa... kontrolatzen direla ematen duten gauzetatik. Puerto Ricon eta ikusten da han ere horrela hasi zirela. Alkohola eta kanutoekin.
Euskal Herrian ditugun irtenbideak oso eskasak dira. Alde batetik drogaren fenomenoa bera oso berandu ezagutu genuen. Puerto Ricon duela 28 urte ari dira drogari irtenbideak bilatzen. Hemengo komunitateak oso berriak dira.
Hemen gehiago jo da metadonaren asistentziara anbulatoriotan. Droga legalaz aldatu nahi izan da droga ilegala. Baina horrekin ez da ezer konpontzen.
Prebentzioa da nire ustez gairik nagusiena. nahiz eta gaisotasuna hor egon eta irtenbiadeak bilatu behar, prebentzioa ez dugu ahaztu behar. Prebentzioa zaintzen ez badugu hortxe egongo da droga beti, eta interes handiegiak daude droga hor egon dadin eta gazteen artean gero eta gehiago zabal dadin.
A.–Tesina hau argitaratzeko asmorik ba al daukazu?
M.E.–Denbora baldin badut datorren udan UEUn publikatuko dut euskaraz.
X.E.
28-29

GaiezGizarteaDrogaDesintoxika
PertsonaiazERROK1

Azkenak
Karbono biltegi izateari utzi dio Artikoko tundrak

AEBetako Ozeanoko eta Atmosferako Administrazio Nazionalaren (NOAA) ikerketaren emaitza zabaldu du Nature Climate Change aldizkariak: bereganatzen zuen karbono dioxido eta metano kopurua baino gehiago isurtzen du orain tundrak.


EAJk eta Juntsek energia enpresa handiei ezarritako zerga ezabatu dute

Euskal Herriko eta Kataluniako indar eskuindarrek bat egin dute PPrekin eta Voxekin, zerga ez luzatzeko.


2025-01-23 | Euskal Irratiak
Erizainen erdiak genero eta sexu indarkeria jasaten du lanean

Bi erizainetatik batek lanean eraso sexistak jasaten dituela azalerazi du Erizainen Ordenak joan den urte bukaeran egin ikerketak. 21.000 erizainek ihardetsi dute, sektore pribatu, publiko eta liberaletik. Hauetan 2.500 gizonak dira.


2025-01-23 | Julene Flamarique
2024an 361 kazetari atxilotu zituzten munduan

Asiak jarraitzen du izaten kazetari gehien atxilo dituen kontinentea: 2024an atxilotutako kazetarien %30 baino gehiagorekin. Txina, Israel eta Myanmar izan ziren berriemaile gehien espetxeratu zituzten estatuak iaz. Osotara, 200 kazetari baino gehiago hil eta ehunka zauritu eta... [+]


2025-01-22 | Julene Flamarique
‘Independentziara egunak’ antolatu ditu Ernaik Hego Euskal Herriko 75 udalerritan

“Independentziara egin beharreko bideaz” hausnartzea da helburu nagusia. Apirilaren 20an, Aberri Egunarekin batera,  Berriozarren ospatuko duten Gazteon Eskutik jardunaldia izango dute azken geltoki.


Esa-ko urtegiaren handitzea
Apurketaren mamua beti hor

Valentziako tanta hotzaren ondoren hondamendiaren itzala beste leku batzuetara ere hedatu da: zer gertatuko litzateke horrelako denborale erraldoi batek Esako urtegi handitua kolpatuko balu? Eutsiko ote lioke presak? Urak gainezka egingo ote luke? Galderak hor daude eta... [+]


2025-01-22 | Leire Ibar
Brasilgo suteek 2024an suntsitutako eremua Italiaren azalera baino handiagoa izan da

Brasilen suteek 30,86 milioi hektarea baso eta eremu natural suntsitu zituzten iaz, Italia osoaren azalera baino gehiago. Suteek %79ko igoera izan zuten 2023arekin alderatuta, Fire Monitorren ikerketa batek agerian utzi duenez.


2025-01-22 | Julene Flamarique
Gorriz margotu dute Iruñeko Erorien Monumentua, ‘Caídos eraitsi’ eta ‘Faxismoaren aurka lehen lerrora’ aldarripean

Astearte gauean egin dituzte pintaketak, bizilagunek azaldu dutenez. Fatxada nagusia, bertako ateak eta alboetako paretak margotu dituzte. Gazte Koordinadora Sozialistak urtarrilaren 25rako deitutako mobilizazioarekin bat egiten du aldarriak.


Groenlandia erosi nahi dute

Groenlandia, X. mendearen amaiera. Lehen esploratzaile eta kolono eskandinaviarrak uhartera iritsi ziren. Baina XV. menderako kokaleku horiek abandonatuta zituzten eta jatorrizko inuitak geratu ziren. Baina 1721an, Hans Egede misiolariak espedizio bat antolatu zuen eta kolonoak... [+]


2025-01-22 | ARGIA
140.000 eurorekin zigortu du Jaurlaritzak Zarauzko ikastola, ezarritako matrikulazio muga gainditzeagatik

Salbatore Mitxelena ikastolak 140.000 euro ordaindu beharko ditu, Eusko Jaurlaritzak Haur Hezkuntzarako ezarri dion matrikulazio muga gainditzeagatik, baina zortzi ikasleak mantenduko ditu, negoziazioen ondorio. Hezkuntza Sailaren erabakiak eta jarrerak salatu ditu ikastolak.


2025-01-22 | Julene Flamarique
Martxan da Errobiko hezegunea “Natur Erreserba Nazional” gisa izendatzeko proiektua

Lapurdiko hezegunea funtsezkoa da biodibertsitatearen biziraupenerako. Proposamena eremuan zabaldu dute eta Errobi inguruko sistema hidrauliko osoa barnean izango luke; Baionako, Angeluko, Basusarriko, Milafrangako eta Uztaritzeko Aturri ibaiaren ibaiadarrak, esaterako. Bost... [+]


Mahai-ingurua | ELA · LAB · Steilas · ESK
Moldaketa, zail bezain ezinbesteko

Lehen aldia da Hego Euskal Herriko euskal gehiengo sindikalak armagintza industriaren moldaketaz taldean eta modu publikoan hitz egiten duena. Aurreko hilabeteotan mugimendu antimilitaristak bilera bana egin du lau sindikatuokin, produkzio militarra “sozialki... [+]


2025-01-22 | Inma Errea Cleix
Ez gara aire

Nafarroa Arenan Mitoaroa ikusten izandako lagun batek “telurikotzat” jo zuen entzun-ikusi-sentitutakoa. Niri ere hala iruditu zitzaidan telebista medio etxetik hauteman nuena.

Pentsa daiteke Mitoaroak piztutako grinak eta atxikimenduak proiektuaren ikusgarritasuna... [+]


Eguneraketa berriak daude