Mayi Peloten «Biharko oroitzapenak...»

  • Mayi Pelot «idazlesa» gaztea da, gure aldean noski, eta atsegin ematen zuen igande arratsalde famatu batez haren arpegia irri zoriontsu batez hornitua ikusteak: bere lehen liburua, euskarazkoa, eskuartean zeukan, olinpiadetan ardietsi urrezko medaila bat bezala.


2018ko irailaren 25ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

ARGIA. Mayi Pelot, nor zara...

MAYI PELOT. Talencen sortua naiz, Bordele ondoan. 1947an... Ikasketa klasikoak egin ditut, frantsesa, latina, greka. Gramatikako agregazioa pasatu dut eta Miarritzeko kolegio batean gai horiek erakusten ditut... Gero komunikazioari buruzko entzun-ikus talde batzuetan ibilia naiz... Musika asko gustatzen zait: klasikoa, seriala, gaurkoa, opera eta herri ainitzetako folk musika, Indiakoa bereziki... Egunero Yoga egiten dut, gaizki baina egiten dut. Hinduismoa asko maite dut...

A.- Indian egon al zara nehoiz...

M.P. Ez, nahiko nuke baina... hemendik urruntzea izugarri zaila zait.

A. Euskaldun berria zarela entzun dugu: egia da?

M.P. Hogeitamezortzi urte ditut, eta hogeitahiru urtetan euskaraz ikasi nuen: egin kalkuluak, ez naiz hain berria. Zahartzen ari naizen euskalduna naiz... Betidanik hona, herrira, itzuli nahi nuen, eta noski hemengo mintzaira ikasi... Badakizu, O odolekoa naiz!

A. Euskara ikastetik euskaraz idaztera urrats bat dago, ez?

M.P. Ez dakit... Zerbait egin nahi nuen euskaraz, eta bestalde aspalditik idazten nuen erderaz, uste dut erderaz idatzi baino gehiago idatzi egiten nuela... Baina ez zitzaidan iduritzen euskaraz idazten ahalko nuela. Hitzen bidez esprimitzeko beharra senditzen nuen...

A. Zure lehen liburua kalean dago. Zer sentimendu daukazu?

M.P. Urte askoren lanaren frutua da, neretzat xantza bat, suerte bat dela iduritzen zait, besteentzat idazten dudalakoan...

A. Non argitaratu duzu?

M.P. - «Maiatz»ek duen «Uhargi» sailan argitaratu didate... Luzien aspalditik ezagutzen nuen, eta «Maiatz» errebista lanzatu zutelarik hura etorri zitzaidan testo bila... Horrela hasi nintzen eta orain bilduma...

A. Ipuin bilduma da «Biharko oroitzapenak» hori?

M.P. Bai... Dena dela ez dut gauza luzerik egin nahi, ipuiak nahiago ditut gauza motxak. Begi eta gogo laburra naiz... Gauzak ongi moldatzeko gauza laburrak eginbehar ditut...

A. Erraten dute zientzia fikziozko ipuiak direla, esplikatzen ahal diguzu amini bat...

Geroa nolakoa izanen den asmatzea oso interesgarria zaidalako egiten dut zientzia-fikzioa

M.P. - (Ixilune luze bat: Mayi Pelot erromantikoki Aturri ibaiean hegaldaka pausatzen eta airatzen diren kaio txuriei begira dago...) Alde batetik exotismoa urrikitzen dudalako, lurra ezagunegia iduritzen zait. Bestetik, geroa nolakoa izanen den asmatzea oso interesgarria zaidalako. Geroa egin litezkeen gauzen, ekintzen lekua da, salbu noski kataklismo nuklearrena ez: gertatzen baldin bada gerorik ez da, dena akabo, gu ere... Gaur egun aipatzen diren prolema batzu agerian, bistakoak daude (politikoak etab.) haietaz zientzi-fikzioa mintza daiteke, badu zer erranik, baina ez da horretarako bakarrik nere iritziz. Dena dela beste asko prolema horietaz mintzatuko direlakoan. Beste prolema batzu egunerokoak izanez geroz nahi eta ez, gordetzen dira: adibidez bazter zikintze edo poluzio mota frango... Bai eta ere gizartearen gora behera ttiki batzu. Eta fikzioaren papera zera liteke: prolema horiek beren buruetaraino emendatzea, zer bilakatzen diren asmatzea eta ondorioak aitortzea.

A. Zergatik literatur mota hori hautatu duzu? Orainaren beldurrez Gerora ihes zoazelako edo?

M.P. Ez, ez, ez dut beldurrik. Itxaropenik ez banu ez nuke fikziorik idatziko. Bon, idatziko nuke bai, baina ez fikzio hori.. mundua den bezalakoa dela ez onartzea arras postura zozoa da. Nehor ez da sekula paradisuan bizi. Den bezala ulertu eta onartu ondoan, munduan halere zoriontsu izatea, hori da kontua...

A. Eta zu zoriontsu zara?

M.P. Bai...

A.- Hum, ihardespen laburra... Finitzeko zer dira zure «biharko oroitzapenak?»

M.P. Liburua aipatzea nahi duzu.... Bon, berriz diot, zientzia fikziozko gauza da, gaurko gertakariak aipatzen dituzte nere ipuiek, hemengo prolemei eta munduko prolemei buruz. Gure geroa zer izanen den, Heroic Fantasy estiloaren bidez, planeta berri bat asmatuz nahi dut agertu. Beldurrik ez dut erabiltzen, ez da beraz ipuin bilduma bat fantastikoan klasifika genezakeena...

A. Hala ere zu Mayi Pelot fantastikoa zara...


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskal literatura
Eraikitzen ari garenaren definizio bat

Sexu-genero disidentziak zeharkatutako bost lagunek osaturiko literatur banda da Pomada. Lehenbiziko oholtza gaineko emanaldia sortu dute, Maitaleen hiztegi baterako zirriborroa deiturikoa, poesia eta musika nahasten dituena. Irlak berba dute abiapuntu. Emanaldietako baten... [+]


Debako liburutegiak “espazio mugatua” duela dio udalak, umeei ordu gehienetan bertan egotea debekatzeko

6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin dute egon Debako liburutegian. Udal gobernuak argudiatu du "liburutegian erabilgarri dagoen espazioa mugatua" dela, baina ez du argitu espazio mugatu horregatik ezartzen dituzten ordu murrizketak zergatik aplikatzen... [+]


Nola sortu kriminal bat (eta zergatik Aroztegiko auzipetuak ez diren kriminalak)

Euskal nobela beltzaren astea ospatu da Baztanen hilaren 20tik 26ra. Hainbat liburu aurkezpen, solasaldi eta bestelako ekitaldiren artean, zapatu goizeko mahai-inguruak sortu du aparteko ikusmina. Izan ere, nobela beltzaren aitzakian, bestela ere kriminal bat nola eraikitzen den... [+]


Lanartearen gomendioak erakunde publikoei, beka eta sari sistema duina eta etikoa helburu

Erakunde publikoen bekak eta sariak. Kritika eraikitzaile bat izeneko dokumentua plazaratu du Lanartea elkarteak. Berria-k zabaldu du laburpena, eta txostena eskuraturik, hemen duzue elkarteak erakunde publikoei egiten dien gomendio sorta.


Miren Amuriza Plaza
“Kanpokoak hain argi identifikatzen eta salatzen genituen bitartean, barkaberak izan gara etxekoekin”

DBH4 errepikatu zuen urtea gogoratzen du Jonek Pleibak (Susa, 2024) eleberrian. Adinkideak Durangoko institutura aldatu ziren, eta Polly auzokidearen ikasgelan geratu zen bera. Haurtzaroa Joneren baserria eta Pollyren txaleta lotzen zituen errepidean gora eta behera emana zuten... [+]


Omenaldia egin diote Txillardegiri, haren heriotzaren hamahirugarren urteurrenean

Hamahiru urte beteko dira asteartean, hilaren 14an, Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi hil zela, eta hura gogoan, ekitaldi jendetsua egin dute Antiguako Gaskonia plazan. Urteroko legez, Txillardegiren senideak, lagunak eta euskaltzaleak elkartu dira bertan, Eta non du... [+]


2025-01-09 | Leire Ibar
(H)ilbeltza, euskal nobela beltzaren astea izango da Baztanen

Hamaikagarrenez antolatu dute euskal nobela beltzaren astea, urtarrilaren 20tik 26ra. Ekitaldi ugari egingo dira Baztango bailarako hainbat herritan. Liburu aurkezpenak, mahai-inguruak, solasaldiak eta kultur ekitaldiak izango dira, eta ekintzetan parte hartzea doakoa izango da.


2025-01-09 | Estitxu Eizagirre
Ekimen bat gehituta, hauek dira aurtengo euskara hutsezko liburu eta diskoen bederatzi plazak

Euskal kulturako berritasunak ezagutu nahi dituenak eta egile zein argitaletxeei zuzenean erosi nahi dizkienak urtean zehar baditu hainbat azoka eta ekimen aukeran. Urte askotako tradizioa dute horietako batzuek eta berriagoak dira besteak; tematikoak dira horietako asko eta... [+]


Jon Tartas
‘Ontsa hiltzeko bidea’: apez neurotikoak pistolarekin eskribatua

Joan Tartas (Sohüta, 1610 - heriotza data ezezaguna) ez da gure letren historiako idazle famatuenetarik eta, hala ere, ediren dugu gauza onik “pieza mendre” honetan, zeinaren titulua, onar dezagun hasieratik, ez den segur aski mundu honetan paraturiko izenburuen... [+]


Etorkizun bizigarriei buruzko literatura lehiaketaren sari banaketa eginen du ostiralean Sukar Horiak

Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.


2024-12-05 | Leire Ibar
Durangoko Azokak ateak ireki ditu, ikasleen bisitarekin

Abenduaren 5ean ikasleei eta irakasleei zuzendutako tailer, hitzaldi eta ikuskizunak izango dira azokan. Dinamiken bidez sortzaileak ezagutu eta eurekin harremanetan jartzeko moduko aukera ere izango da. Edukiera guztia bete da jada ikasle goizerako. ARGIAk eskaintza zabala... [+]


“Konplexutasuna agertzeko lekua da literatura, ez lezioak ematekoa”

Helduentzako zazpigarren lana argitaratu berri du Uxue Alberdik, hirugarrena ipuingintzan: Hetero (Susa, 2024). Zortzi narrazio bildu ditu liburuan, eta denen abiapuntua izan da memorian geratu eta “noizbait ere honi buruz idatzi behar dut” pentsarazi dion paisaia,... [+]


Eguneraketa berriak daude