Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
igandea 2024ko abenduaren 01ean
Iñaki Anasagasti: «Europarentzat Franco garantia bat izan zen»
Iñaki Anasagastik Bilboko PNV-eko egoitzan hartu gaitu, bere alderdiaren ikuspegitik azken urte politiko hauei errepasua emateko asmoz. Luze egin genuen berarekin berba eta minutu askotako berbaldiaren ondotik hauexek izan ziren gure grabagailuan jaso ahal izan genituen eritzi eta datu interesgarrienak. Hementxe uzten dizkizuegu, beraz.
Europa mailan planteatzen zuten galdera zera zen, Francoren ondoren hemen ea zer gertatu behar zen, eta guk gure kexa azaldu genien, Franco hilzorian ikusi arte ez bait zuten gure arazo politikoetaz inolako interesik adierazi. Uzturrek berak azaldu zion ardura hau politikari aleman bati, eta honen erantzuna zera izan zen, Europarentzat Franco garantia bat izan zela.
Azaroaren 20an bertan, multikopistari ordu estrak sartu araziz, "Euzkadi" izeneko orritxoa atera genuen, klandestinoki, Xabier Arzalluzek egina, eta ordutik aurrera astero aterako zen. Franco hilda bazegoen ere, aparailu errepresiboak zutik zirauen, eta Donibaneko Axular inprentan egiten segitu behar izan genuen, aurrerago.
PNVk garai hartan jasan zuen arazoetariko bat, beste indar politikoen kritika izan zen. Alderdi historiko eta kadukotzat hartzen zuten, eta ez zioten etorkizunik ikusten. Beste sigla batzuren artean planteatu behar omen zen borroka politikoa: ESB, ESEI, ORT, PTE...Orduko PSOE ez zen orain dagoena. Ordukoa: errepublikanoa zen, rupturazalea eta askoz ere baskoagoa: Euskal Gobernuko bere kontseilaria exiliaturik mantentzen zuen. Bera da aldatu egin dena, berak aldatu ditu bere presupuestoak.
Xabier Arzalluz ahalmen eta karisma handiko pertsona zen, eta euskal gizartearen arlo desberdinetako jende askorekin kontaktatu zuen, maila politiko, profesional, ekonomiko eta eklesiastikoan ere... Berak, PNV iraganeko errelikia zelako imajina desmuntatzea lortu zuen. Honekin batera, beste prozesu bat eman zen orduan; 1977eko otsailean eskualde batzordeetarako hauteskundeak konbokatu ziren, eta honela partiduko karguak berriztu ziren, 1935tik aldatu gabe zeudenak.
Hauteskunde hauetan Ajuriagerra, Arzalluz, Anton Ormaza, Sabin Zubiri, Pujana, Iñigo Agirre eta Anasagasti bera irten ziren Bizkaian. Hautatutako talde berri honek partiduaren ponentzia politikoak atera zituen. Iruñeako batzarrean PNV legalizatu behar zenentz eztabaidatu egin zen, eta azkenik, eta oso programa anbiguoaz legalizazioa lortu zen, 1977eko hasieran.
1977eko martxotik ekainera, borroka handiena Gestorek zeramaten, kalean, amnistia eskatuz. Orduan sortu zen eztabaida hauteskundeetara aurkeztea ala ez izan zen; batzuk presoak kalean egon arte ez ginela aurkeztu behar esaten zuten, eta besteek presoak kalera ateratzeko bertan parte hartu behar zela zioten. Baina egia esan inork ez zekien zein zen bidea. Beste gai garrantzitsua Nafarroako arazoa zen. 1932an Nafarroa Estatututik aldendu zen, eta 1977an PSOErekin akordio bat egin genuen honetaz, oso kritikatua izan zena. Akordioaren bidez hurrengo prozesu estatutugilean Nafarroa barnean sartu behar zela paktatu genuen. Orduko hauteskunde haietan ez genuen erresultatu txarrik lortu, nahiz eta gero hobeak lortu ditugun.
Argi ikusi zen gauza zera izan zen, ESB eta ESEI, paper abertzalea edo hartu zutenak, ez zirela horrenbesterainokoak, eta heuren erresultatuak espero zitekeena baino askoz ere eskasagoak izan zirela.
ESB eta ESEI hemengoak ziren, bertakoak, eta PSOE sukurtsalista. Horixe zen garaiko hizkuntza. Denboraz desagertu eta heuretariko gehienak PNVra sartu ziren. Beste batzu HBra, baina orain jadanik ez da ESB eta ESEI ere existitzen.
Nabaria denez, oraingo balore eskala eta ordukoa ez dira berberak. Gaur egun gaindituta dauden hainbat gai, orain zortzi edo hamar urte politikaren "life motiva" ziren, eta horretan erabiltzen ziren hainbat indar.
Orain puntual edo garrantzia gutxiko gaia iruditzen zaiguna, orduan lehen planuan egoten zen; ikurrinaren legalizazioaz ari naiz. Ez zen hori ordea gai bakarra. Beste ardura bat, kalean egunero agertzen zena, presoen egoerari zegokiona zen. Gu alde geunden arren, horren zama handiena Gestorek eraman zuten.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
#3
#4
Danele Sarriugarte Mochales
#5
Uxue Apaolaza Larrea
#6
Xabier Letona Biteri
Azkenak
2024-11-30
ARGIA
2025ean “larrialdi linguistikotik indarraldirako bideari ekiteko beharra” aldarrikatu du Kontseiluak
Euskalgintzaren Kontseiluak Larrialditik indarraldira adierazpena plazaratu du Euskararen Egunaren atarian. 2025a euskararen normalizazio eta biziberritze prozesua “noranzko egokian jartzeko urtea” izango dela adierazi du. Bide horretan, lehen eginkizuntzat jo dute... [+]
Zergatik Durangora joan abenduaren 7an?
Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]
2024-11-29
Xabier Letona Biteri
Iruñerriko hondakinak bilduko dituen Imarkoaineko gunea %33 garestitu da
Iruñerriko Mankomunitateak Imarkoaineko Hondakin Zentroaren proiektuaren aldaketa onartu zuen ostegun honetan eta, horren arabera, azpiegitura 2026ko urtarrilaren 21ean hasiko da lanean.
2024-11-29
Xabier Letona Biteri
Tuterako alkateak aurrekontuak aurkeztu ditu talde neonazi baten abestiarekin
Estirpe Imperial da talde neonazia, besteak beste ezagun egin dena erabiltzen dituen letra faxista eta arrazistengatik.
2024-11-29
Jon Torner Zabala
Zorroztasun historikoaren izenean: dragoiak bai, bikingo beltzaranak ez
2024-11-29
Axier Lopez
EAJ, PSE eta PPk mendietako gurutze katolikoak babestu nahi dituzte “euskal kultura eta ohituren parte” direlako
Gipuzkoako Batzar Nagusietako Kultura Batzordeak, EAJ, PSE eta PPren aldeko botoekin, azaroaren 22ko bilkuran erabaki du Eusko Jaurlaritzari eskatzea azter ditzala “euskal kulturan hain esanguratsuak diren” gurutzeak eta haien inguruko “ohiturak”... [+]
Boikota Israelgo datilei (eta datil horiek saltzen dituzten supermerkatuei)
Israelek gosea erabiltzen du palestinarren aurkako gerra-arma gisa, eta nekazaritza-produktuak mundu osoan merkaturatzen ditu.<
2024-11-29
Gedar
Etxebizitzarako eskubide unibertsala aldarrikatu dute Iruñean
Etxebizitza Sindikatu Sozialistak eta Harituk antolatuta, manifestazio bat izan zen ostegun arratsaldean Iruñeko Alde Zaharrean. "Etxebizitzaren negozioaren aurrean, eta hura sustatzen duten politikarien aurrean, etxebizitza eskubide unibertsalaren benetako defentsa... [+]
2024-11-29
Estitxu Eizagirre
EH Bizirik sarearen manifestazioa martxoaren 22an Gasteizen
“Indarrak batuta soilik lortuko dugu makroproiektuen oldarraldi hau gelditzea”
EH Bizirik sarea makroproiektuen aurkako plataformen elkargunea da eta martxoaren 22an manifestazio nazionala deitu du Gasteizen: "Lekuko borrokez gain, esparru zabalagoan lan egitea ezinbestekoa dela jakitun, manifestazio honek sare osoari eragiten dien puntuak izango ditu... [+]
2024-11-29
Xabier Letona Biteri
Gaindegiaren 20 urteko argazkia
Euskal Herriak biztanlerian, energian eta pobrezian gora egin du, CO2 isurketetan eta elikagaien kontsumoan behera
Hogei urte bete ditu Gaindegiak, Euskal Herriaren garapen sozial eta ekonomiko iraunkorrerako Behategiak. Horren harira, denbora horretan Euskal Herriak esparru horietan izan duen garapenaren berri ematen duen azterketa aurkeztu dute, eta datuok Europar Batasunekoekin konparatu... [+]
Eguneraketa berriak daude