Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

asteazkena 2025eko otsailaren 26an

Prailetza bidean badira arantzak eta zalantzak gaurkoa bezalako gizartean

2021eko uztailaren 23an

Frailegailekin elkarrizketan.
Zenbait prailegairekin elkarrizketa
Prailetza bidean badira arantzak eta zalantzak gaurkoa bezalako gizartean
Txikitan batek baino gehiagok sentituko zuen, moja, praile edo apaiz sartzeko deia. Munduaren ikuskera arrazionalagoak, gizarteak nahiz sexu irrikek itzalitako gogo mistiko horiak, ez dira galdu bakarrik egiten, asko eta askok elizaren kontra jarrera filosofikoa hartzen baitute hogeitaka urteetara iristean. Gaur egun, apaizgoari uztea normala denean, apaizgaitegiak hutsik daudenean, hara Bilboko frantziskotarrenean hiru frailegai gazte. Azkoitiar bi anaia, Jexux eta Mikel, eta Soriako Luis.
ARGIA.– Herri honetako termometro izan daitezkeen tabernetan, egunero ikus ditzakegu gazteak halakoak jo ta ke kantatzen: "compre un pedazo de cielo pagando una cuota mensual", «jamás vi religión que pretenda tanto salvarnos a hostias»... Zer esan zenezakete zuek?
FRAILEGAIAK.- (Jexux) Nik bi inpresio hartzen dizkiot, bata, behar bada elizak horretarako motibua eman duela, baina bestalde iruditzen zaidak ez dela elizaren analisi on bat, iruditzen zaidak eliza aldatu egin dela, leku eta maila guztietara ailegatu ez badil ere. Momentu honetan ez diat motibu handirik ikusten halako erretxazo bortitzerako, ez diat eliza sistema errepresibotzat jotzen, eta alde horretatik ez natxegok konforme kantu horrekin.
(Mikel) Gutxi gora behera anaiak esan duena, neri iruditzen zaidak alderdi bakarra ikusten duela abestiak, ez diat uste elizak hori bakarrik erakusten duenik, beste mugimendurik bada azpitik.
A.– Ez al duzue halako beldurrik sentitzen hemendik urte butzutara orain duzuen fede horretatik gutingo izango ote duzuen, apaizgoa uzteko trantzean aurkituko ote zareten.
F.- (Jexux) Gauza guztietan bezala, indar hori, eguneroko hori beti sakontzen joan behar da, ezin haiz hor atinkatuta gelditu, nik orain 23 urte zeuzkeat eta seguraski nik orain daukadan fedeak ez zidak balioko 25 urte dauzkadanean edo 40 dauzkadanean, alde horretatik sakontzen joan beharko diat. hasiera bateko mistizismoak kontrastatze egoki batek gaindituko dizkik, saiatuko nauk errealista izaten eta fedea sakontzen
ARGIA.– Fede kontutan sartuta, mintza gaitezen apur bat zuen fedearen bilakaeraz. Gaztetxo zinetela halako jainkozko dei metafisikoren bat izango zenutela pentsa liteke mistizismo horretatik zuen gaurko fede egoerara zer gorabehera sumatu duzue
F- (Mikel) Ni hamaika urtetan sartu ninduan honetan, banian halako sendimendu bat fraileenganako, herrian bertan ere oso ondo ikusiak zeudean; gerora eskema horiek aldatu egiten dituk, aurrera jarraitzean, fede egiazko bat sortzen zaik. konturatzen haiz badela hik ikusten ez huen beste zerbait, eta mundu horretan sartzeko gogoa zuzpertzen zaik. Barruko indar bat duk, bizitza pertsona osoa hartzen duen arazoa baita, bizitza barren barrendik bizi beharra zegok, barnean sakondu egin behar duk.
(Luix) Gazte zarela praile tartean bizi zara eta horrek erakarri egiten zaitu, hori lojikoa da, fede ingenuoa da, mitifikatua daukazu errealitatea. Geroago gauzak errealagoak ikusten dituzu eta kontrastatzera iristen zara, eskemak hautsi eta errealismaz eta idealismoz betetako planteamendua egiten duzu, are gehiago noski gaurkoa bezalako gizartean, hasieran fedeari garrantzi handia ematen diozu, eta ez hainbeste gizarteari, baina gero gizarteak izugarrizko garrantzia hartzen du zuretzat. Gizarte aldaketek zure eboluzioan eragin nabarmena dute, horregatik esan nezake eboluzioa ez doala linealki, saltoka baizik.
A.– Fameliak ba al du eraginik zuengan?
F.–Jakina, hemen bi anaia gaude, eta horrek eraginik badagoela konformatzen du. Gaztetan kristau bidean sartzen zaituzte, eta hori eskertu egiten diet gurasoei. Gero aldatu egiten da, zuk kontrastatu egin behar duzu; eta egiazki sentitzen hasten zara. Hamasei bat urtetik gora familiarenak ez du halako inportantziarik zuk zure aldetik ezer sentitzen ez baduzu.
A.–Apaiz edo praile sartzera deanak aukera bat egiten duela garbi dago, alde batetik irabazi egiten du arlo batzutan, baina bestetan gizarteak eskaintzen dizkigun gozoki asko galdu egiten ditu. Nola gertatu da hau zuengan?
F.- (Jexux) Hara, nik neuk ez dut ezer galdu dudan esperientziarik, nik bizimodu normala egin dudala uste dut.
(Mikel) Gurasoak eta herriko lagunak utzi egiten dituzu, baina baita beste batzu irabazi. Bizi izan dudan giroa normala eta guztiz herrikoa izan da. Arantzazun mundutik aparte xamar bizi baginen ere. Foruan herriko jendearen artean mugitzen ginen kalean nahiz eskolan, harremanak guztiz normalak ziren.
A.–Eta neskekiko harremanez zer esan dezakezue, nola ikusten duzue zuen pribazio hori, bai baitira etnia askotan beren gogoeta eta prestakuntza filosofikerako harreman sexualei uko egiten dietenak.
F. - (Jexux) Harremanak nahiko normalak diren arren, bada problematika, askotan «bitxorraro» bazina bezala begiratzen dizute. Dena dela, harreman normalak izan ditut beti neskekin, bikete antzera eta. noski, ez naiz ibili.
A.–Nola jokatzen dute neskek zuekin jakinaren gainean praile edo apaiz izateko bidean zaudetela?
F.- (Luis) Jendeak hasieran zutaz aurrekontzeptu finkoa dauka, harritu egiten da zure asmoez, gizartez kanpo zaudela uste dute: dena dela gehiago da berek uste dutena errealidadean dena baino. Gero auzoan edo unibertsidadean beste imajina ematen duzu. Nik ez dut planteatzen zerbait galdu eta beste zerbait irabaziko bagenu bezala, ni saiatzen naiz jendearekiko harremanak ahalik naturalen izaten, ez naiz iristen neska batekin enroilatzeraino, baina horretaz aparte zeharo normal.
(Mikel) Hori, jakina, prolema da guretzat, eta oso sakonetik bizi duguna. Gu ere gazteak gaituk. (Jexux) Hik opzio bat egin behar duk eta hi haizen dena Jangoikoari dedikatu behar diok, ez bakarrik emakumeari, baizik eta beste gauza askori egin behar diok uko. (Mikel) Heure bizitza guztia, sentimenduak, maitasuna, pertsona guztia jartzen duk eta uzten duk erabaki horretan, heure bizitza guztia Jangoikoaren eskuetan jartzea duk. Jainkoaren eta nere artean halako elkar-harreman bat badago, horregatik egiten diet uko ez bakarrik emakumeei, baizik baita beste gauza askori ere, aipatutako harreman horretan pertsona guztia sartzen da, maitasuna e.a.
A.– Zahar askok mirestu egingo zaituztete, baina baita gazte askok alboratu ere.
F. - (Jexux) Bai, egia da, kosta egiten da gaur praile bidean egotea, lehen agian errazagoa izango zen, hala ere, horrek eramaten zaitu zure egoera gehiago replanteatzera, gauzak sakonagotik ikustera, zure opzioa aztertzera. Gizarteak noski beste bide batetik bultzatzen zaitu, horregatik bultza behar diazu zeure buruari zarena edo izan nahi duzuna izateko, saiatu egin behar duzu "zu zeuago" izaten.
A.–Esan al liteke kristautasunak, bizi garen mendebaldeko mundu honetan fruiturik ematen duenik, ezer lortzen duenik, gizarte bidezkoago bat izaten laguntzen duenik?
F.- (Jexux) Zaila duk. Europan juntatzen duk Elizaren instituzioa. bere desgastea e.a. Historian zehar eraman izan duen utopia dei hori orain beste talde batzuk daramate. Momentu honetan, Euskal Herrian, eta baita Espainian elizak arrakasta sozialik ez du.
A.–Ez al dira aski antzu geratzen elizaren ahaleginak egungo Euskal Herrian?
F.- (Jexux) Behar bada elizak lehen zuen indarra galdua du, ezkutuan dabil, baina uste dut gaur egun gazteen artean eta, baduela oraindik zer esan eta eginik, Espainia guztian elizak zeresanik nonbait baldin badu, hori Euskal Herria da. (Mikel) Dudarik gabe eliza ezin da gaur egun lehengo botere-estrukturarekin jarraitu, eta uste dut orain gero eta gehiago ari direla sartzen herriaren arazoetan, pastoralen bidez dela edo nolanahi dela, herrikoiago agertzen ari dela uste dut.
A.–Zer esan liteke ekaineko pastoralaz?
F.- (Jexux) Ekaineko pastorala oso zirkunstantzi berezitan etorri zen, ETAk bolada hartan ekintza asko burutu bait zuen. Eskuineko partidu askok pastoral horretaz nahi duten irakurkera egingo dute, baina pastoral hori halako biolentzi giroan sortutakotzat ulertu behar da. Hemen Euskal Herrian badira bi jarrera, gotzaiena eta koordinakundekoena. Bakoitzak bere lekua duela uste dut, gotzaiek halako errekonziliatze jarrera gorde behar dute, eta koordinakundekoen lekua pixka bat beherago, jarrera kritiko bat hartuta; ez dut uste batak bestea kentzen duenik, alferrik has gintezke dikotomia zorotan, tontoena litzateke.
A.– Eta Elizaren munduratze horretaz, tealogiaren askapenaz?
F.–(Mikel) Beharrezkoa da jakina askok noski kontra egiten dute, jerarkiek esate baterako, baina ez gerarkiek bakarrik, baita baseko apaiz askok, hori herentzat oso salto handia da askorentzat oso gogorra da hori, hori pixkana pixkana egin behar da. (Jexux) Munduratze hori oso beharrezkoa da, askotan badirudi teologietan galtzen garela lurra zapaltzeaz ahaztuta, alde horretatik, teologia hori guretzat asko erakutsi behar digun zerbait da. Guk gure fedea ezin dugu mundutik aparte bizi.
A.–Zuen ikasketekin lotzeko, esaiguzue zuen teologia zertan oinarritu den, dogmatismorik aurkitu duzuen e.a.
F.- (Jexux) Gure teologia Bibliaren irakurkeran eta interpretazioan oinarritu da. Elizak historian zehar bizi izan dituen garaiak nolakoak izan diren eta elizak nolajokatu duen. Esan beharra dago, teologiak guri espiritu kritiko batez jabetzen erakutsi digula, arazo baten aurrean har daitezkeen ikuspuntu diferenteen aurrean ikuspuntu kritiko bat hartzeko gai izaten lagundu digula, eta dogmatismoari dagokion horri erantzuteko, esango dizut horrelako gutti aurkitu dudala bidean, irakasleren bat besteak baino dogmatikoagoa izango zen bai, baina generalean dogmatismo arazorik ez dut bizi izan.
A.– Azken honetan hainbeste iskanbila ekarri duen abortoaz zer duzue esateko?
F. - (Luix) Ez dakit hemen neronen iritzia ematea ez ote den gehiegizko partikulartasunetan erortzea, baina tira. Puntu batzutan gauza argi ikusten duzu, baina bestetan... Nik uste ezin den oso tajante izan, abortoa bai edo abortoa ez, ez da neretzat planteamendua. Azken batean, nik baditut intuizio finko batzu: horren atzean bizitzeko eskubidea dago, eta ni horren aldekoa naiz. Gero kasu berezira zoaz, eta han zeu zara juzkatu behar duena. Abortoak jarrera zabal bat behar du, kasu asko oso konplejuak izan daitezke. Prinizipioz edonoren bizitza eskubidearen alde banago, jabetzen naiz horren atzean pertsona bat dagoela, horregatik diot planteamendu zabala beharrezkoa dela. Maila honetan, hainbat eta hainbat sektoretan dagoen hipokresia salatzekoa da.
GUSeta Iñaki CAMINO
27-29

GaiezGizarteaErlijioaEliza katolBesteak
EgileezGUS1Gizartea
EgileezCAMINO1Gizartea

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Hamahiru urte eta erdiko kartzela zigorra ezarri diote Mario López Gernikako saskibaloi entrenatzaileari

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

12-18 urteko ikasleak zaintzaz gogoetatzen jarri ditu Euskadiko VII. Olinpiada Filosofikoak

Mikel Garcia Idiakez

Haur miopeen gorakada handia, kezka iturri: “Kanpoan jolastea oso inportantea da”

Mikel Garcia Idiakez

25 urtez 300 haur bortxatu zituela aitortu duen zirujauaren aurkako epaiketa hasi da Frantzian

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

CAFek Jerusalemgo tranbiaren proiektua utz dezala eskatzeko manifestaziora deitu du BDZk

Unai Lomana Uribezubia

Azkenak

2025-02-26 | Unai Lomana Uribezubia

Donostiako metroko Mirakontxa-Easo zatiaren lanek %164ko gainkostua dutela salatu dute

Satorralaia plataformak eman du gainkostuaren berri, informazioa Jaurlaritzari eskatutako txosten batetik aterata. Donostiako metroaren Mirakontxa-Easo zatiaren lanak 53 milioi eurotan esleitu ziren, eta egungo aurrekontua 139,4 milioi eurokoa da. Donostiako metro-pasantearen... [+]

2025-02-26 | Mikel Garcia Idiakez

Haur miopeen gorakada handia, kezka iturri: “Kanpoan jolastea oso inportantea da”

Miopia gero eta gehiago eta gero eta lehenago ari da garatzen, eta horren arriskua da dioptriak gehitzen joatea eta helduaroan begiari lotutako hainbat gaitz izateko aukerak dezente handitzea. “Eguzki-argia jasotzea inportantea da, eta denbora asko ez igarotzea oso gertu... [+]

2025-02-25 | Unai Lomana Uribezubia

M8an faxismoaren kontra eta aliantza feministen alde egingo du Euskal Herriko Mugimendu Feministak

Martxoaren 8an kalera ateratzera deitu ditu herritarrak mugimendu feministak, "desberdinkeriek bere horretan" dirautelako. Zapalkuntza mekanismo berriak agertu direla salatu dute, eta feminismoa "ezkerreko borroken erdigunera" eramateko beharra... [+]

2025-02-25 | Eneko Imaz Galparsoro

M3moria Auzolana ekimena sortu dute, Martxoak 3ko grebekin loturiko objektuak eta testigantzak biltzeko

Martxoaren 3ko Memoriala hornitzeko erabiliko dira bildutako objektuak. Ekimena ahalik eta jende gehienarengana iristeko asmoz, jardunaldiak antolatuko ditu Martxoak 3 elkarteak Gasteizko auzoetan.

2025-02-25 | Mikel Garcia Idiakez

12-18 urteko ikasleak zaintzaz gogoetatzen jarri ditu Euskadiko VII. Olinpiada Filosofikoak

Une delikatua igarotzen ari den zure lagun minak Taylor Swiften kontzertura joatea proposatu dizu, baina kide zaren elkarte ekologistak elkarretaratzea deitu du, abeslariak sortuko duen kutsadura salatzeko; nora joango zara? Dilema etiko horri erantzun diote gazteek, baita... [+]

2025-02-25 | Euskalerria irratia

Punto de Vista: mundua pantailan ikusteko beste modu bat

Otsailaren 24tik eta martxoaren 1era bitartean, astebetez 60 lan proiektatuko dituzte Punto de Vista zinema dokumentalaren jaialdian. Hamar film luze eta zazpi labur lehiatuko dira Sail Ofizialean; tartean mundu mailako lau estreinaldi eta Maddi Barber eta Marina Lameiro... [+]

2025-02-25 | Eneko Imaz Galparsoro

PSNk AHTaren Gasteizko lotunearen alde egin du, Ezkiokoa ez dela “bideragarria” argudiatuta

"Gasteiztik egin ezean, ez da egingo", adierazi du PSNren bozeramaile Ramón Alzorrizek. Kontra azaldu dira Geroa Bai, UPN eta PP.

2025-02-25 | Unai Lomana Uribezubia

CAFek Jerusalemgo tranbiaren proiektua utz dezala eskatzeko manifestaziora deitu du BDZk

Larunbatean egindako prentsaurrekoan adierazi dute manifestazioa ekainak 14an Donostian egingo dutela. 130 kolektibo, alderdi politiko eta sindikatu batu zaizkie eta "atxikimendu kanpaina oraindik zabalik dagoela" gogorarazi dute.

2025-02-25 | Unai Lomana Uribezubia

Famili'on egonaldi ibiltaria aurkeztu dute lehendabizikoz Baionan

Plazara, AEK, Uda Leku, Dindaia eta Ebete antolakundeak Baionan elkartu dira Famili'on egonaldi ibiltariaren lehen edizioa aurkezteko. Hizkuntza mailaren arabera eskaintza bat edo beste egongo da eta haur zein gurasoentzat izango da udaberrian.

2025-02-25 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Hamahiru urte eta erdiko kartzela zigorra ezarri diote Mario López Gernikako saskibaloi entrenatzaileari

Neska adingabeari sexu abusuak era jarraituan egin zizkiola frogatutzat jo du Bizkaiko Lurralde Auzitegiak.

2025-02-25 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

25 urtez 300 haur bortxatu zituela aitortu duen zirujauaren aurkako epaiketa hasi da Frantzian

1989tik 2014ra, Frantzia mendebaldeko hainbat ospitaletan egindako erasoengatik epaituko dute. 74 urte ditu Joel Le Scouarnec zirujau ohiak, eta espetxean dago beste lau sexu eraso kasurengatik.

2025-02-25 | Angula Berria

Iratxe Sorzabal preso politikoaren absoluzioa eskatu dute Irunen

Iratxeren Bidasoaldeko Lagunak ekimenak deituta, dozenaka lagun kalera atera ziren atzo Iratxe Sorzabal preso politiko irundarraren absoluzioa eskatzeko eta behingoz etxera ekartzeko, torturak salatzeaz gain.

2025-02-25 | Eneko Imaz Galparsoro

Paxkal Indo

“Apaizek jipoitzeko beldurrez, isiltasunak sekulako lekua zuen Betharramen”

Azken asteetan François Bayrou Frantziako lehen ministroaren harira ezaguna egin bada ere, aspalditik dira albiste Betharram eskola katolikoko apaizen gehiegikeriak. Lau urtez barnetegian ikasle izan zen Paxkal Indo lapurtarrarak Euskal Irratiaki adierazi eta ARGIAk... [+]

2025-02-25 | Unai Lomana Uribezubia

Hasi da AEBetako Greenpeace desagerrarazi dezakeen epaiketa

Greenpeaceko kideak Dakota Acces oliobidearen aurka protesta egiteagatik auzipetu dituzte eta astelehenean aztertu du salaketa Dakotako auzitegiak. AEBko Greenpeacek gaiaren inguruan jasango duen bigarren epaiketa izango da, lehenengo kasua epaile federal batek bota zuen atzera... [+]

2025-02-25 | Mikel Aramendi

ANALISIA

Txinako Alderdi Komunista eta enpresa pribatu erraldoiak: tolerantziatik lankidetza goxora?

Otsailaren 17an Txinako Alderdi Komunistaren arduradun gorenak bildu zire n bertako enpresa pribatu handienen zuzendari nagusiekin. Ez da ohikoa aldi eta areto berberean Huawei, BYD, New Hope, Tencent, SWSC, Yushu, Xiaomi edo DeepSeek bezalako konpainien nagusi gorenak bilduta... [+]

Eguneraketa berriak daude