Lehortea: gure mendiak inoiz baino gorriago


2021eko uztailaren 23an
Euskal Herriko Nekazari Elkartearekin elkarrizketan.
Lehortea: gure mendiak inoiz baino gorriago
Lehortea dela eta jo beharra geneukan Euskal Herriko Nekazarien Elkartera. Nekazariak izan dira hurboletik jarraitu eta lehorte honen ondorioak jasan beharko dituztenak. Elkarte horretako bi partaide bizkaitarren hitzak dira ondorengoak.
EHNE.–Oso zaila da kalteak zenbatekoak izan diren kountifikatzea. Milioi asko, ehundak milioi izan dira, baina guztiz erlatiboa da eta ez da batere erraza hori koantifikatzea. Beharbada Arabako produzioan, erremolatxa, zereala eta patata produzitzen den horretan, argiago ikusi ahal dira kalteak, aurtengo produzioa iazkoarekin konparatuz. Baina hemen, kontutan harturik kalterik handienak soroan izan direla, ez da hain erraza koantifikatzea.
ARGIA.– Baina kalteak handiak izan dira...
E.–Dena dela argi dagoena da baserritarrarentzat fundamentalak diren lau hilabete aurten nuloak izan direla. Ekaina, uztaila, abuztua eta iraila dira hilabete horiek. Oinarrizkoak dira hilabete horiek, ze baserritarrak merke eta ondo produzitzeko aktore garrantzitsua da alimentazioa. Udaberrian eta udan negu guztirako forrajea ateratzen du. Aurten udaberrian bakarrik atera ahal izan du forrajea. Udaberrian izaten da belarrik onena eta ensilaje teknika erabili duena nahiko ondo konpondu da. Bestela egin duena nahiko gaizki ibiliko da, bigarren mailako forrajea edukiko duelarik, nahiko zikina etabar.
Halaz eta guztiz ere silotan sartutakoa normalean ez da erabiltzen azaro edo abendua bitartean. Aurten ordea lehenago erabili beharrean aurkitu dira guztiak. Uztailan eta abuztuan egote, da belarra erabili ahal izateko, gainontzekoa silotan gordea den bitarlean negurako. Aurten nola uztailean eta abuztuan ez den belarrik; egon soroetan jendeak pentsuak erosi behar izan ditu eta siloetan gordea zuena erabili. Aurten askoz ere garestiago atera da alimentazio prozesua.
A.–Ze prebisio edo ze neurri hartu dira lehortearen aurrean?
E.–Orain arte ez da neurririh hartu. Duela urte bi, aurtengoa baino txikiagoa baina lehorte bat izan zen eta neurri batzuk hartu ziren azkenean. Atzo bertan izan genuen batzar bat Eusko Jaurlaritzarekin eta antzeko neurriak hartuko direla ematen du. Edozein modutara neurri hauek partxeo bat baino ez dira. Neurri horiekin ez dira inolaz ere gure arazoak konpontzen Konkretuan zera lortu zen atzo Jaurlaritzan, sei hilabetetarako prestamo bat jendeak forrajea erosteko interes barik. Gaur erosi forrajea eta interesik gabe sei hilabetetan ordaindu. Eusko Jaurlaritzak egin du baremo bat eta horren arauera estimatzen du baserritarrak 14.000 peztako kreditoa eska dezakeela behi bakoitzeko. Arazo puntual hau konpontzeko, partxeo hau egin beharrean, egitea zeukaten beraiek hona ekarri hemen galdu den forraje guztia. Horrelako erosketa bat merkeago aterako litzateke gainera dena batera eginez gero.
Guk gure kexak agertu genituen Jaurlaritzan. Sei hilabete gutxi dira kredito horiek ordaindu ahal izateko.
A.–Mendi eta baso mailan ze kalte izan dira?
E.–Suteak asko izan dira eta kalteak handiak izan dira. Ez naiz hasiko baloratzen sute horietako batzuk norbaitek piztuta izan diren ala ez. Baina argi ikusten dena da hemen bakoitzak nahi duen lekuan jartzen duela pinua basoetan. Gero ez dira neurriak hartzen, ez dira egiten kortafuegosak, ez dira seguridade neurri minimoak hartzen... sua hasi eta hektarea pila batek hartzen du su. Batere planifikatu gabe dago hau, ordenatu gabe. Zuk pinua jarri nahi baduzu honenbeste hektareatan, neurri hauek, hauek eta hauek bete behar dituzu. Horrelako zerbait esan beharko litzateke, baina ez dago ezer.
Kalteak asko sortu dira gaizki antolatuta dagoelako hau.
A.–Ze kalte izan dira?
E.–Zenbat izan den ez dakit, baina milaka hektarea izan dira Bizkaian bakarrik. Gainera leku askotan irrebertsiblea izan daiteke kaltea. Zenbait tokitan, depende ze lur klase eta ze nolako sute izan den, posible da lur horrek gehiago balio ez izatea lurra bera ere kiskalita gelditu delako eta bizi guztia akabatu delako.
A.– Desertizazio prozesua asko areagotu da?
E.–Ikusi gabe ze masa forestal erre den ezin esango dizut ezer. Baina Galizian esan ahal da hori. Iaz ikusi nuen eta argi eta garbi ikusten da.
A.–EHNE bezala ba al duzue planik guzti honen aurrean?
E.– Hemen lehorte bat egon da. Gauza natural bat da eta ez dago prebeitzerik. Ez da inoren errurik hor.
Baina lehorteak kalte gehiago egiten ditu gauzak lanifikatu gabe daudenean. Eta hemen ez da egon planifikaziorik. Guk EHNE moduan ezin dugu besterik soluzionatu alimentazioarekiko. Beste irtenbide zabalago eta sakonago bat eman nahi genioke horri. Oraingo irtenbidea epe laburrekoa da. Baserritarrak ez dauka forrajerik orain. Eta behar du, Andaluziatik edo ahal den tokitik ekarriko ditugu forraje eta produkto sekundarioak. Partxeo bat da.
23,24,25

GaiezEkonomiaLehen sektoNekazaritza
GaiezEkonomiaSindikalginSindikatuaEHNE
GaiezGizarteaientziaMeteorologi

Azkenak
LAB: “Klase elkartasunaren oinarrizko printzipioa da langile migranteei harrera egitea”

Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]


2025-01-03 | Leire Ibar
Etxegabetzeko arriskuan daude bi familia Burlatan

Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]


WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms plugina euskaratu du Iametzak

WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.


Analisia
2025ean etxebizitza zer?

Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]


Boli Kosta: Frantziako armada kanporatzen duen zazpigarren estatu afrikarra

Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.


2025-01-03 | Leire Ibar
2025etik aurrera, Hego Euskal Herrian alokairuak gehienez %2,2 igoko dira berritzean

Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]


2025-01-03 | Gedar
Pertsona afroamerikar bat kolpeka erail dute kartzelariek AEBetako espetxe batean

Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.


2025-01-03 | ARGIA
Surf irakasle batentzat 85 urteko kartzela zigor-eskaera, adin txikikoei sexu gehiegikeriak egiteagatik

Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.


2025-01-03 | Jon Torner Zabala
Espainiako Pilota Federazioa
“Eskura dauzkagun lege-erreminta guztiak baliatuko ditugu Espainiaren eskubideak babesteko”

Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]


Euskararen kontrako oldarraldia salatzeko pintaketak egin dituzte epaitegietan eta CCOO eta UGTren egoitzetan

Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]


Segi dezala akelarre antifaxistak

FERMIN MUGURUZA  40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.

-------------------------------------------

Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]


Zunda bat Eguzkitik inoizko gertuen igaro da, arrakastaz

NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]


Kultur transmisioa feminismotik zikloa izanen dute asteburuan Beran

Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).


Eguneraketa berriak daude