Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

larunbata 2024ko irailaren 07an

Amaia Zubiria eta Pascual Gaignekin « Egun argi harian» ...

2021eko uztailaren 23an

Diskoa batera aterako dute Amaia Zubiria eta Pascal Gaignek
Aterako den disko berriaz gain beren historiaz eta musikaz ere mintzatu ginen
Amaia Zubiria eta Pascual Gaignekin « Egun argi harian» ...
Erreportero lanak badu alde on bat bederen: elkarrizketak egin baino lehen, bazkari aberatsetara gomitatua izatea. Hauxe bera gertatu zaigu, Baionan, Korrikaren festak biharamonik ezagutu ez zuen igande nekatu hartan. Amaia Zubiria (Zubietakoak) eta Pascal Gaigne (Tolosakoak) bazuten orduan solas frango, aterako duten diska berriari buruz, bai eta artixten bizimodu petralari dagokionez...
ARGIA.–Amaia eta Pascal: lehenik noiz, nola eta nor?
AMAIA. - 1983ko irailean hasi ginen elkarrekin lanean, hemen Baionan. Ba gero, nor garen? Ni emakume bat naiz, kantatzea maite duena, orain dela... beti kantatu izan dut, gogoratzen naizenez beti, beti, beti kantatu dut; baina publiko aurrean, hamasei urterekin konkurtso batzuetara joaten nintzen, bigarren edo hirugarren gelditzen nintzen. Gero ezkondu nintzen, hamar urte pasa nituen ezkonduta, horrek erran nahi du ez nuela publikoan kantatzen, noski, jakina den bezala...
A.–Baina etxean bai?
AM.– Baaaiiii, badakizu haurrak ohean sartzerakoan, lagunekin afarietan, eta batzuetan, baxerak egiten nituen bitartean, katxarroak garbitzen nituelarik: nere gizonak kitarra jotzen zuen... (irriz)... Gero, handik hamar urtetara apartatu nintzen, eta kantatzeari eman nion, horrela pixkat zori kolpe batean. Musiko abeslari bat ezagutu nuen, eta berak proposatu zidan talde batean parte hartzea, talde hori «Haizea» izan zen. Hor hasi zen nire abentura...
PASCAL.– Musiko askok bezala musika eskolan ikasi nuen, gero bakarrik, gazterik, eta laburki eszenetan ibili nintzen, eta ondotik fakultatean sartu nintzen musikaren alor hori sakontzeko. Hor konposaketaren eta harmoniaren oinarriak nireganatu nituen, lanerako hain baliagarri nituen gauzak. Azkenean Euskal Herrira etorri nintzen. Hastean, «Urria»rekin lan egiten nuen, eta piskana piskanaka Imanol ezagutu nuen, Niko Etxartekin lanean arizan nintzen, tipo horiekin zenbait diska grabatu ere, eta duela urte t'erdi bi urte Amaia teleskopatu nuen...
A.–Beti kitarra jo izan duzu?
P.–Ez, ez beti. Hasi nintzen 14-l5 urte nituelarik, beste asko bezala, instrumentu batekin, bon kitarra izan zen, modan zelakoan, merke ere eta orduan errez ikasten zela uste genuelakoan. Eta fakultatean nintzen bitartean osoki baztertu nuen, gai diferentei interesatzen nintzelakoan. Nola musika idatz eta nola konposa ikasteko gogo handia naukan. Eta "Urria"koak, ez nituen batere ezagutzen salbu haien biolonista Kristina Martinon, eskatu zidatenean berriz hasi nintzen kitarrarekin. Kitarra akustikarekin lan egiten segitzen dut, baina denbora apur bat begiratuz konposizioak moldatzeko. Amaiarekin egiten dugun bezala kantuak konposatuz. edo «Ekarle» dantza taldearentzat musikak sortuz. Nere lana ez da bakarrik instrumentista izatea, dirua irabazteko kantari baten laguntzale izatea, nere espreziomodu propioa daukat, osoki nerea ez den herrialde batean...
A.–Nola onartua izan zara herrialde honetan?
P.–Ez da onartua izatearen kuestioa, jendeak topatzea baino. Aski konplikatua da hori dena, hastean ez nuen nehor ezagutzen eta "Urria"koekin giro berezi batean sartu naiz, «Urria»koek musika zaila zegiten garaian hain zuzen. Ez zen errez neretzat, deus ez bait nekien hemengo asuntoetaz, herrialde honen kultur ohituren berri ez nekien, ez du erran nahi jende guziak berdinak direla, baina zail agertu zait ohitura, edo ulertasun, edo filosofia horretan sartzea. Bon, orain hobekiago sentitzen naiz, konturatu bait naiz jendeak direla lehen, eta ez dela oztoporik hasera batean, berria da, denbora asko behartu zait, apriori asko ere bai. Ohartu naiz nornahirekin mintzatzen ahal garela, ideiak kontrakoak izanagatik, beraz positiboa da dena...
A.–Elkarrizketa hau ez dugu debaldetan egiten noski, baizik eta zuen LP berriaren kaleratze hurbila anuntziatzeko. Titulua zein izanen du?
AM. -«Egun argi hartan» deituko da.
A.–Eta hori izango da diskako kanturik indartsuena?
AM.–Izango da, beharbada ez, kanturik berriena seguruago...
A.–Zuen tendentzia berrien lekuko?
AM.– Ez erabat hein, nik hori esan egiten dut, interesantea iruditzen zaidalako, kanta tradizionala ez dut bazterrera uzteko pentsamenturik, izugarri maite dut kanta tradizionala, uste dut nere baitan dagoela, eta hor sentitzen naiz nere terrenoan, nahi baldin baduzu. Iruditzen zait gainera, kanta tradizionalak oso modernoak direla, oso gaurkotasun handia dutela, ez zait batere interesatzen hori alde batera uztea. Bestaldetik biori interesatzen zaiguna, da denetarik puxkat, enfin gustatzen zaiguna sartzea.
Eta Pascal batez ere askoz ere terreno abangoardista modernoagoan dagoelako, nik kuriosidade handia sentitzen dut bere lanetaz, dena interesatzen zait. Orduan bo, nik egin dezakedan neurrian, nik oso gutxi egin dezaket, baditut ene bizioak eta ezin dut gehiegi egin, baina nere neurrian saiatzen naiz bere arloa ikuitzen, eta berak beste hainbeste egiten du nerekin: gustatzen zaio musika tradizionala, interesatzen zaio konposizio ttikiak egitea horren inguruan. Eta neri interesatzen zait ere musika modernoago batean intrumento lana egitea. Bai, ateak irekitzea alde batetik gauza berriei, ez besteak uztea ordea!
A.–Beraz kantu hori izango da irekirik geldituko den leihoa, eta beste kantuek ze tema dute?
AM.– Boooo... badira bost tradizionalak, bada Pello Lizarraldek neri egindako poema bat, izugarri hunkitu ninduen poema bat, esan beharra dut, erregalatu zidala, baina berak bere buruari egindako poema bat dela, bera krisisaldi batean zegoela sortua dela, eta nik agindu nion poema horretaz lokanta bat egingo niola, musika Pascalena da, hitzak nereak dira, eta poema Pellok berak esaten du diskan. Asko maite dut...
A.–Tere Iraztorzaren poema bat ere badaukazue...
AM.–Gero beste gauza bat berria, Juana Agurain Kolektiboan nerekin egondako Alberto Lizarraldek (ez du ezer ikusirik Pellorekin) egindako melodia batekin Tereren «Ikara da» izeneko lana eman dugu. Pascalek egin ditu arregloak eta, bai, baina gehiago sartzen da kanta tradizionalen estilo klasikoan, ez da gehiegi gehiegi apartatzen arlo horretarik. Asko maite dugun poema bat da....
A.–Eta bestesk? (bis)
AM.– Besteak?... "Lokanta", « Egun argi hartan» eta «Ikara da»taz aparte, denak tradizionalak dira. Horiek poesia baino sentimentu batzu dira. Beren mterpretazioa dute, gero maitatzen da edo ez da maitatzen, baina ez da ezer diskutitzen (irriz).
A.–Halere, kantu horien tema orokerra libertatea da, tristura asko dakarte, zure ispiluak ote dira?
AM.–Ez eta bai (erreserbarekin) alde batekin ispilu bezala dauzkat. Bestetik aitzaki bezala erabiltzen ditut, ditugu, hau da zineman, pelikula xamur bat ikusterakoan bezala identifikatzen gara eta negar egin ahal dugu gehiegi inplikatu gabe....
A.– Zuek musikalari profesionalak zarete ez?
AM.–Izan nahi dugu bai... eta bai gara, nahiz eta oso gutxi irabazi oraindik. Horretaz bakarrik dedikatzen gara, horretatik jan nahi dugu, bueno Pascalek lan asko egiten du bere aldetik, nik ez hainbeste baina saiatzen naiz eta hortik bizi naiz....
A.- Gure iduriko, kantariak eta musikariak aberats dira, eta Euskal Herrian ez?
AM.– Inon ez da posible, Euskal Herrian are gutxiago. Ez dago ezer kontenplaturik artista den guztientzat. Ez dugu segururik, lege aldetik ezer, ezta? Baina gu konformatuko ginateke, organizazio pixkat izango balitz, esan nahi dut, organizatzaileek zer egiten duten jakingo balute, guretzat dena egina litzateke, horiek beren lana egingo ahal balute guk ere lana izango genukeelako... Baina ez da antolatzaileei kulpa emateko momentua, baizik eta bakoitzak bere buruari galderak egiteko ordua. Pentsatzen al dugu noren alde eta noren aurka gauden, euskal kulturan ba al den zerbait salbatzeko ala ez, adibidez, kontsumismoa defenditzen dugun eta amerikanismo guztiak onartzen ditugun, merezi ote duen gure kultura zaharraren salbatzeak... Alde batetik pena merezi duen jendea intimitate batera bultzatzea piskat, musika landua baina efektista ez dena entzun dezan; beste aldetik sartu behar al den, gehiegi erreflexionatu gabe, mass-mediek eskaintzen dizkiguten ritmo eta dezibelioetan, nahiz eta gure intimitatea ahantz arazten diguten, edota behar bada, horrexegatik. Ez da antolatzaileen ardura bakarrik, baita geure buruak kulturaren alde jartzen dugunonena... Hondarrean, ez dut nik batari edo besteari balore moral bat eman nahi, ordea nere ustez, modu guztientzat tokia, kabira izan behar dugu, kulturaren aberastasuna horretan baitatza, baina kasu ez dezan handiak ttikia jan!
A.–Zenbat kantaldi urtean zehar?
P.–Bon, hor haseran gara, ez gara oraindik hain ezagunak eta lan berria dugu. Gauza interesgarri bat bada, gaur egun, berritasun guti agertzen dela Euskal Herrian, denetan berdin da funtsean. Duela 10-15 urte finkatu modeloetan bizi gara. Ibiltzen diren taldeak eta abeslariak ez dira berriak. Belaunaldi berria rockarena da piskat. Baina lehenaren eta bigarrenaren artean ez da ezer. Beraz gu hastera goaz, ezagunak izateko denbora behar dugu, ikusgarri forma berri bat eskaintzekoa.
AM.–Intimogoa ere bai.
P.–Bai, ez dugu milaka jende biltzeko ikusgarri bat egiten. Zail iduritzen zait. Kontzertu guti egiten dugu oraindik, diskak ibiltzeko aitzakia ematen digu. Baina ez gara presatuak, lan honetan pazientzia asko behar da.
A.–Errez da publiko aurrean kantatzea?
AM.–Nahi baduzu esatea, nahiago dut diska bat egin baino jende aurrean kantatzea. Zaila da hurrengo hamar minutuetan, gero pasatzen da. Gero sa depen... publikoa.
A.–Nolakoa da?
AM.– Maite du ala ez du maite zuk egiten duzuna, baina normalki jendeak badaki zertara doan. Han baldin badago da puskat ezagutzen zaituelako. Ondo pasatzen da, intimitate bat eta konplizitate bat sortzen da, musikoa-abotsa-publikoa bat egiten dira; horrela ez baldin bada oso gaizki pasatzen da... noski! Hori da, batzutan, kanpoko prolemak dira: sonoa, organizatzaileek ez zekitela nor eramaten zuten, gaizki anuntziatuak ginela, gure baitatik kanpo diren arrazoak. Bestela jende aurrean kantatzea...
P.–Zail... Ez da sekula bistakoa, ez da sekula errez, ez da aurretik irabazia den gauza, baina halere ohitura hartzen da...(irriz). Dependitzen du ze egoeratan gabiltzan. Gisa guziz guk ahal duguna baino gehiago egiten dugu.
Itxaro BORDA
Pascal eta Amaia, azken urteotan elkarrekin ibilitako musikari-bikotea.
36-37

GaiezKulturaMusikaMusika modePertsonakAbeslariakUBIRIA1
GaiezKulturaMusikaMusika modePertsonakAbeslariakGAIGNE1
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaDiskoak
PertsonaiazUBIRIA1
PertsonaiazGAIGNE1
EgileezBORDA1Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Jose Mari Esparza, herrigintzari eskainitako bizi oso bat

Ahotsa.info

Eta azkenean, eskuin muturra atera da indarturik...

Jenofa Berhokoirigoin

Efemeridea: Bautista Landa 'Tretatxu' bidelapurra hil zen, Valladolideko ziega batean preso

ARGIA

Efemeridea: Nafarroan Otsagabiko dantzariek militarren aurrean dantzatzeari uko egin zioten

ARGIA

Efemeridea: Batallón Vasco-Españolek Miguel Mari Arbelaitz eta Luis Mari Elizondo hil zituen Hernanin

ARGIA

Partaideek balorazio ona egin dute Osakidetzako mahaiaren lehen bilkuraz

Xabier Letona Biteri

Azkenak

2024-09-06 | ARGIA

Udaltzain guztiek euskaraz jakitea eskatu du Kontseiluak, EAEko Auzitegi Nagusiaren sententziari erantzunez

2021ean EAEko udaltzain laguntzaileentzako lan-poltsa bateratua osatu zuten. EAEko Auzitegi Nagusiak atzera bota du orduan ezarritako hizkuntza eskakizuna, B2 maila, alegia. Hizkuntza eskakizuna “neurrigabea” dela argudiatu du. Kontseiluak adierazi du EAEko udaltzain... [+]

2024-09-06 | ARGIA

Nafarroako IX. Azoka Ekologikoa egingo da Noainen irailaren 13tik 15era

Hitzordua Noaingo Zentzumenen Parkean izango da. Herritarrak eta ekoizleak elikagai ekologikoen inguruan biltzeko Nafarroako topagune handiena da azoka. Bederatzigarren edizioa da aurtengoa eta laugarren urtez jarraian Noaingo Zentzumenen Parkean egingo da.

2024-09-06 | ARGIA

84 urteko gizon bat atxilotu du Ertzaintzak Gasteizen, bere emaztea hiltzen saiatzeagatik

76 urteko emazteak zauri larriak ditu. Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak adierazi duenez, ostiral goizaldean egin dio eraso eta Ertzaintzak senarra atxilotu du emaztea hiltzen saiatzeagatik.

2024-09-06 | Jenofa Berhokoirigoin

ANALISIA

Eta azkenean, eskuin muturra atera da indarturik...

2024-09-06 | Euskalerria irratia

PiztuPower Nafarroako afrikar jatorriko emakume gazteak aktibismoan trebatzeko proiektua

Munduko Medikuak PiztuPower proiektu "eraldatzailea" abiarazi du, Nafarroako emakume afro-ondorengo gazteei laguntzeko eta aktibismoan trebatzeko etengabeko formakuntzaren bitartez.

2024-09-06 | Euskal Irratiak

4.300 ikasleren heina gaindituko du Seaskak ikasturte honetan

2024-09-06 | Iñigo Satrustegi

3/4 ez ulertzea

2024-09-06 | Xabier Letona Biteri

Partaideek balorazio ona egin dute Osakidetzako mahaiaren lehen bilkuraz

Imanol Pradales lehendakariak eta Alberto Martínez sailburuak gidatuta ostegun honetan bildu zen Bilbon osasun publikoari buruzko mahaia. Bertan izan ziren, halaber, osasunaren sektoreko eta euskal gizarteko eragile ugari.

2024-09-06 | dantzan.eus

Irailaren 8an dantzan: Otsagabian, Eltziegon eta non gehiago?

Ausartuko gara esaten Otsagabiko (Nafarroa) eta Eltziegoko (Araba) dantzak direla irailak 8 bueltako dantzarik ezagunenak. Ibilbide eta historia luzea dute eta azken hamarkadetan Euskal Herriko dantza talde askoren errepertorioetan jasoak izan dira.

2024-09-06 | Ahotsa.info

Jose Mari Esparza, herrigintzari eskainitako bizi oso bat

Hamaika TBk estreinatutako Esker Onez saioa dedikatu diote Tafallako editore eta Ezker Abertzaleko militante historikoari.

2024-09-05 | Urko Apaolaza Avila

Joana Jutsikoa, sorginkeriagatik erre zuten lehenengoa?

Sorgin ehizari buruzko historia ezagunenak XVI. eta XVII. mendekoak dira Euskal Herrian: Erronkarin, Zugarramurdin eta Lapurdin, inkisidore eta torturatzaileen amorrua jasan zuten herritar ugarik. Hain justu 1525ean, duela ia 500 urte Pirinioetan lehen prozesu orokorra hasi... [+]

2024-09-05 | ARGIA

Macronek Michel Barnier kontserbadorea izendatu du lehen ministro

Michel Barnier kontserbadorea ministro ohia da, Europako Batasuneko komisario ohia ere bai eta Brexiteko negoziatzailea izan zen.

2024-09-05 | Estitxu Eizagirre

Trekutz eguna egingo dute irailaren 7an Antzuolan

Meaka-Irimo herri plataformak antolatu du egun hau, Capital Energy multinazionalaren Trekutz proiektuaren aurka mobilizatzeko. Ekitaldiaren ondoren toka txapelketa, herri bazkaria, bertso saioa eta erromeria gozatuko dute Irimo eta Trekutzera igotzen direnek.

2024-09-05 | ARGIA

Igandeko errausketaren aurkako giza katean Donostiako Udalaren hondakinen kudeaketa salatuko dute

Errausketaren Aurkako Mugimenduak Errausketaren aurkako giza katea egingo du datorren hilaren 8an Donostian. 11:00etan abiatuko da Alderdi Ederretik.

2024-09-05 | Urko Apaolaza Avila

Jaurlaritza prest dago Ekondakin zigortzeaz hitz egiteko, Artaxoako hondakin ilegalengatik

Zubietako erraustegitik Artaxoara eramaten zituzten lixibiatuengatik, Ekondakini zigor espedientea irekitzeko eskatu zion ekainean Nafarroako Gobernuak Eusko Jaurlaritzari.

Eguneraketa berriak daude