J. I. Azkona: « Euskarak guneak berreskuratu behar ditu»


2021eko uztailaren 23an
Iruñako Udalak euskararen eragile berriki izendatua
J. I. Azkona: « Euskarak guneak berreskuratu behar ditu»
Euskal Herriko beste zenbait tokitan bezalaxe, Iruñeako Udalak izendatu du dagoeneko euskararen indartze eta garapenak arduratuko den pertsona. "Dinamizador" berriaren ahotik jakin nahi izan dugu nola ikusten duen bete behar duen eginkizuna. Jose Ignacio Azkona, iruñear euskaldun gaztea da zeregin honetaz arduratzeko oposizioak gainditu dituena. Oposizio hauek, hain zuzen, dira gure lehenbiziko gaia.
A.– Zer nolako izan ziren oposizioak? Euskaraz egin al zenuten?
J.I.A.– Gehiena euskaraz izan zen. Hiru atal ziren, lehenbiziko biak, teoriko eta praktikoa euskaraz egin genuen. Hirugarren atala, psikoteknikoa hain zuzen, erderaz. Tribunalaren beste kontua da, gehiena euskaraz eginez gero tribunaleko batzuk ez zekiten eta puntuak ematen zituzten igual igual. Dena den pasatuta dago eta ez du merezi gehiegi hitzegiteak honetaz, abenduaren erdian sartu nintzen lan egitera.
A.– Zure ardura berri hau Euskarazko Zerbitzua bezala planteatuta dago?
J.I.A.–Ez, plateamendua ez da horrela. Euskara da beste arlo handiago haten eraketaren barruan dagoen atal bat ez dago Euskara Zerbitzua bezala enfokatuta. Elkarlanean ari gara hemen «Area de Promoción Ciudadana» sailaren barruan ekipo bat osatuz, «Dinamizador Cultural» bat, soziologo bat, kirolaz arduratzen den beste bat, eta «Servicios Sociales»en arloko beste ordezkari bat. Orain sartu behar da ere pedagogo bat ekipoan. Norberak presupuesto bat dauka eta presupuesto horren banaketaz arduratzen da, gero Udalaren «Comisión Permanente» delakoak aprobatu behar duena. Erizpideak ere denon artean eztabaidatzen ditugu. Ekipo honetan gaudenon artean izugarrizko giro ona dugu.
A.–Zu sartu zinenean 84ko bukaeran hain zuzen, bazenuen 25 milioitako presupuestoa. Zer gertatu zen diru horrekin?
J 1 A. Bai, denok espero zuten kordinadore berriak presupuesto osoa gastatuko zuela 15 egunetan. Bakarrik irakaskuntzari ematen zaiona zegoen gastatuta (AEK eta AEK barruan antolatuta ez dauden beste gaueskola batzu). Nik ez nuen egokia ikusten 15 egunetan diru guztia gastatzea ongi pentsatu baino lehen. Ni sartu baino lehen ere diru hori hor zegoen eta inork ez zuen banatu. Ez dut uste aurrekoek egin ez dutena nik egitea nere erresponsabilidadea denik, inolaz ere. Dena den zenbait ekintza egiten saiatu nintzen. Batzu onartu zizkidaten eta beste batzu ez.
A.– Postu honen eginkizun zehatza zein da?
J.l.A. Lehenbizikoa, edo ospe handiena duena Tolosakoa da. Donostian ere badago Euskara Batzordea, orain tekniko bat jarri behar dute. Gero Eibarren, Laudion... Hasi ginen egiten bilera batzu, segidarik izan ez dutenak. Dena den nik batzurekin kontaktorik izaten dut. Kike Amonarrizekin esate baterako. Bilerekin segitzeko asmoa badago.
A.– Badago alde handirik Tolosan egiten dena hemen egiten denarekin konparatzen badugu? Edo eta beste hitzetan esanda, zer moduzko harrera sentitzen duzu euskararekiko Iruñako Udaletxean?
J.I.A.–Nik orain ikusten dudan ezberdintasun nabariena Tolosan edo Donostian askoz ere garbiago dagoela euskararen alde egin nahi dutela hemen baino. Borondate politikoa askoz garbiago dago han. Plateamendu mailan, hitzetan behintzat Tolosako Batzordearen eginkizuna Tolosa berreuskalduntzea da, esate baterako, hiru edo lau pertsona daude horretan lanean Tolosan, presupuesto handiagoak dituzte... Helburu politikoak ere garbiago daude. Hemengoa ordea ikusteko dago.
A.- Esaiguzu orain zenbateko presupuesto dagoen hurrengo urterako eta zernolako ekintzak ikusten dituzun premiazkoenak.
J.I.A.– Presupuestoa datorren urtean 95 milioitakoa da, iaz bezala. Lehenbiziko eginbeharra eritziak finkatzea da, planteatu zein gauza egin behar den, euskarari zein tratamendu eman behar zaion. Gauzarik inportanteenetariko bat litzateke, hasiera batean, euskararen aldeko mugimendua koordinatu Iruña barruan. Ez dut uste alde horretatik hemendik gauza handirik egin behar denik, hor funtzionatzen ari diren taldeei bultzada, laguntzak, babesa eman edo koordinatzea ez bada. Ba beste eginbehar zuzen bat kanpainak egin edo burutzea litzateke. Horretarako behar da estudio bat egin, hau da, Iruñako euskaldunen egoera erreala aztertzea, politika linguistikaren plangintza egiteko ongi jakin behar da nondik abiatzen garen. Zoritxarrez Burlata, Antsuain, Billaba eta beste Udal batzu, administratiboki Iruña ez direnak ez lirateke estudio horren barruan sartuko. Beraz estudioa ez da oso osatua izango, bertako jendea administratiboki ezik, gainerako gauza guztietan iruñarrak bezala bizi badira ere. Horregatik gero proposamena egingo diet beste udaletxeei lan bera egiteko, elkarren artean konplementatzeko. Lanaren lehen atala euskaldunen multzoa aztertzea litzateke; zenbatzea, adina, maila ekonomikoa, ogibidea, sexoa etabar. Bigarrena "estudio de actitudes" izango litzateke, hau da, Iruñako biztanlego osoak euskararekiko duen jarrera edo eritzia aztertuz. Hirugarren atala litzateke aurreko guztia oinarritzat harturik, politika linguistiko bat proposatzea. Gero, bestalde, Administrazioaren jarrerak zer nolako inportantzia duen hizkutzaren berpiztean–edo galtzean kasu honetan bezala ikusita, planteamendu linguistikoa egin beharko zaio Udalari, euskaldunen eskubidea zaintzeko (hiriaren izena bera, bandoak, euskara hutsez egiteko posibilidadea Udaletxean, errotulazioa, funtzionariak euskaldundu lan ordutegi barruan...).
A.–Nahiko zaila ikusten da euskararen barneratze hori Udaletxean, horrek suposatzen duen diruarekin, beste gauza batzuen artean...
J.I.A. Gaia serio hartuez gero ezinbestekoak dira aurrean esandako pauso guztiak betetzea. Bestalde gauza inportantea da gure euskaldunak berreskuratzea, euskararen toki fisikoaren hedapena lortu, sektore sozial ezberdinak erakarri euskararen arlora, balorapen soziala eman. Horretan kaleko ekintzak, tertuliak etabar sartuko lirateke. Proposamen aldetik eremua zabala da. Ikusiko dugu noraino hel daitekeen.
J.A.
32-33


GaiezHizkuntzaEuskaraTeknikariak
PertsonaiazAZKONA2



Azkenak
2024-10-09 | Leire Ibar
Erretiro adina aurreratzeko lanuzteak deitu dituzte garraio sektorean

Sektoreko gidarien "egoera prekarioa" salatu eta lan baldintzak hobetzeko premia azpimarratzeko egin dituzte deialdiak CCOO eta UGT sindikatuek. Hiru sindikatuak eskaerak "oso motz" geratu direla kritikatu du. Hego Euskal Herrian 50.000 langile inguru daude... [+]


Leihotikan, Goazen! eta Ibil Bedik piztuko dute Zangozako Nafarroa Oinez

Bi eguneko egitarau oparoa osatu du Zangozako ikastolak urriaren 19rako eta 20rako: 3,5 kilometroko ibilbidea, hiru gune eta hamaika ekitaldi Nafarroako ikastolen festa handirako.


Mugikorrak ez, baina Chromebookak bai?

“Pantaila aurrean denbora gutxiago igarotzeko esaten diegu gazteei, eta aldi berean ikastetxean derrigortzen ditugu gailu digitaletara konektatzera”. Eskoletako digitalizazio prozesuei frenoa jartzeko eta teknologiak (ez bakarrik hezkuntzan) gure gain duen kontrolaz... [+]


2024-10-09 | Sustatu
Nola erabili Telegramen euskararako itzulpen automatikoa

Duela aste batzuetatik aktibatuta dago Telegramen euskararako itzulpen automatikoa (bertsio mugikorrean, bederen). Hau da, ingelesezko edo beste edozein erdaratan jasotako mezu batean, klik batekin, euskarazko itzulpena irakur dezakezu.


2024-10-08 | Julene Flamarique
Euskararen “larrialdi egoerari” aurre egiteko mobilizazioa deitu du EHEk Durangon

Euskal Herrian Euskarazek manifestazio nazionala deitu du abenduaren 7an. "Hizkuntza larrialdiaren aurrean Euskararen Errepublika eraikitzea beharrezkoa" dela aldarrikatu du mugimendu euskaltzaleak. Mundu mailako eskuin muturraren hazkundeari “euskaratik eta... [+]


‘Irati’ pelikula EiTBren Primeran plataformara heldu da

Euskarazko film batek inoiz zineman izan duen ikusle kopururik handiena du Irati filmak: 160.000 pertsona.


2024-10-08 | ARGIA
Trenbidea blokatu zuten bakegile auziperatuek akordioa erdietsi dute

2022ko uztailean egin zuten blokeo eguna, euskal presoen egoerari "aterabidea ematea" eskatzeko. Bederatzi pertsona auzipetu zituzten.


2024-10-08 | Leire Ibar
Urriaren 21ean mobilizatzera deitu du Gernika-Palestina plataformak

Euskal Herriko herri guztietan elkartasun ekitaldiak antolatzeko eskatu du mugimenduak. Goizean, sindikatuen eta hezkuntza komunitatearen manifestazioak izango dira, eta arratsaldean herri guztietako udaletxeen aurrean elkarretaratzeak egitera deitu dute. 

 


Dislexia, sarritan antzematen ez den zailtasuna eta eskola-porrota eragin dezakeena

Irakurtzen eta idazten ikasteko prozesuan traba handia da dislexia, eta hainbat ikerketaren arabera hamar haurretik batek sufritzen du, baina maiz ez da detektatzen, eta ondorioak ditu frustrazioan, autoestimuan eta ikas-ibilbidean. “Tuntuna eta despistatua nintzela uste... [+]


Airbnb eta Bookingek ostatua eskaintzen dute palestinarrei kendutako lurretan
Ehunka etxe, hotel edo apartamentu dituzte Israelek Palestinan okupatutako lurretan. Nazio Batuen Erakundeari entzungor egiten diote.

2024-10-08 | ARGIA
‘Nafarroako Intxaurra’ kalitate-marka sortu dute

'Nafarroako Intxaurra' marka kolektibo berriak Lizarraldeako, Erdialdeko eta Goi Erriberako zortzi ekoizle biltzen ditu. Kanpaina honetan 200 bat tona intxaur merkaturatuko dituzte, Nafarroan ekoizten den intxaur kopuruaren %46 inguru.


2024-10-08 | Mikel Aramendi
Norenak ote dira munduaren akabuko uharteak?

Gurutzegramen zaletuek –eta beste inork gutxik– ezagutu ohi dute Txagos uhartediaren izena. Irla haietan handiena, Diego Garcia, aipatzen bada, gehixeago izango ginateke aditzera dugunak: ospea –ez batere gozoa– lortu du bertan dagoen base militar... [+]


2024-10-08 | Leire Ibar
Hil egin da Funesko lan-istripuan larriki zauritutako gaztea

Lan-istripu larria izan zen igandean Funesen (Nafarroa),  Elaborados Naturales de la Ribera del Ebro elikagai-enpresan. 29 urteko gizona gauean bertan erietxean hil zela jakinarazi zuen Foruzaingoak.

 


2024-10-08 | ARGIA
Hego Euskal Herriko bizilagunek etxe turistikoak debekatzeko aukera izango dute, 3/5eko gehiengoz

Espainiako Auzitegi Gorenak ebatzi duenez, bizilagunen komunitateek eraikin edo urbanizazio batean etxe turistiko gehiago jartzea debekatzeko ahalmena izango dute, betiere bostetik hiruko gehiengoa lortuz gero. Modu horretan, atzera bota ditu Espainiako Estatuan etxe turistikoen... [+]


Eguneraketa berriak daude