Monzonen « Menditarrak» taulagainean berriro


2021eko uztailaren 23an
"Iturri" antzerki taldekoei elkarrizketa
Irisarriko «Iturri» taldeak estreinatu zuen
Monzonen « Menditarrak» taulagainean berriro
Aurtengo lehen estrenaldia izatearen garrantzia gaineratu zitzaion Telesforo de Monzonen «Menditarrak» antzezlanaren Irisarriko emankizunari. Antzezlanei bisita egin genien emanaldia hasi aurretik, makilaian azken ukituak eman eta falta ziren detaileak burutzen ari zirelarik, eta amaiera ondorako elkarrizketarako zita egin genuen.
«Aterbea» salako atzekaldera pasa ginen eta bertan antzezle, zuzendari eta laguntzaileak ikusle eta lagunen eritziak biltzen aurkitu genituen: sandiari ez zaiola bigarren eszena gustatu; urliari berriz hori gehien. Polemikatxo eta zorionen zurrunbilotik «Iturri» taldeko hiru partaide erreskatatu eta taulagain, orain hutsera, itzuli ginen berriz.
Estreinaldiaren ondoren «Iturri» taldearen sorreraz
ARGIA.–Zer moduz gaurko emanaldia, estreinaldia izan denez geroztik?
ITURRI.–Uste dut ongi joan dela. Jende batzukin mintzatu gara, eta lehen aldia motela izan dela uste dut, eta bigarrena eta hirugarrena piztu dela. Baina ongi pasatua da. Lehen aldia delarik esan behar da piska bat zainak badugula, zainetan garela, eta normala da hutsak egiten baditugu ere. Lehen aldia izanik publiko aitzinean, eta herrian, beti badauka zerbait.
A.–Lehendik ere «Iturri» taldea aritu izan da antzerkia egiten konda ezazue nola izan zen berrelgartze hori?
I.–Lehenik esan behar da herri honetan aspalditik izan dela antzerki taldea. Hemengo zenbait gaztek hasi genuen 76an sail berri bat «Gure Borda» antzerkiarekin; gero Daniel Landarten «Noiz», «Hil Biziak» eta «Ama» emanez. Hiru urtez gelditu ginen, eta duela hiru urte berriz hasi ginen baina ez Irisarrikoak bakarrik Ortzaize, Aiherra, Heleta, Bidarrai eta... Irisarritik hamabost-hogei kilometrotara dauden Nafarroa Behereko herrietakoak elgartuz.
A.–Eta zein lan egin dituzue duela hiru urtetatik gaurdaino?
I. Duela bi urte «Bordaxuri» eman genuen, iaz «Manex Azeri» eta aurten «Menditarrak»...
A. - «Iturri» taldearen bigarren alditzat izenda dezakegun honetan Daniel Landartekin ari zarete lanean.
I.–Aurretik ere beti Daniel Landartekin egin dugu lan, ezberdintasuna da duela hiru urte arte jokalariak, denak, Irisarri bertakoak zirela... Gero gertatzen da asko gauza badelarik herri batetan, biziki nekea dela herri batetako gazte guztiek antzerki bat antolatzea: zenbaitzu ari dira kultur eta kirol mailako beste lanetan. Orduan beste taldetan eta beste herrietako jendeari galde bat eginez berriz sortu zen «Iturri» taldea.
A.–Taldea ze asmorekin sortu zen?
I.–Antzerkia egiteko asmoarekin, asmo soil horrekin... Nik antzerkia egina nuen, baina gero armadarengatik utzia nuen eta lanagatik ere urrun bait nintzen, gero hurbildu naiz honerat eta berriz asmotan nintzen antzerkiaren egitea, pentsatzen bait genuen antzerkiak bazuela berpiztearen beharra...
Monzon aukeratzearen arrazoinak
A. - «Bordaxuri», Molléreren «Manex Azeri», eta orain Monzonen «Menditarrak». Zergatik hautatu duzue antzezlan hau?
I.–Jadanik gutariko batzuk duela urte asko Heletako taldeak eman zuena ikusi eta oroitzapen ona ukan zuten, eta nola orain antzerki berriak ez diren idazten usu... Daniel Landartek ere duela bizpahiru urte Hegoaldeko antzerki talde batek Ustaritzen emandakoa ikusi eta ez zitzaion biziki gustatu. Jadanik joan den urtean lerratu zizkigun zenbalt hitz, biziki maite zuela antzerki hori, eta eman nahi zuela. Beste antzerkirik hatzemaiten ez genuelarik, elgarrekin hautatu dugu. Nik uste Daniel Landartek ideia asko bazuela antzerki horrentzako, eta antzerki bati lotzekotan hobe da gusturekin lotzea.
Bai, Heletarrak eman zutelarik, duela hogei bat urte, ttikiak ginen denak, baina testua leitu dut eta biziki gustatu zait. Eta ainitz zirto, bertso eta poetika badu. Testoa ez dugu batere aldatu, ingurumena baizik.
A.–Zuen aurreko lanarekiko ze aurrerakada dakar antzerki lan honek?
I.–Zenbaitek gorputz mugimenduzko «stage» batzu segitu dituzte. Duela bi urte hemen Iparraldean, hasitako ikastaldiak dira horiek Francis Basterot jaunari esker, hau da « Bordaxuri» antzerki taldearen kudeatzailea ere. Ikastaro horiek oso baliagarri izan zaizkigu gero, bereziki antzerki honetan baliatzeko. Iaz, «Manex Azeri» eman genuelarik, guttiago baliatu genuen ikastaro horien emaitza. Aurten gehiago baliatu dugu, bereziki «mari-gaixto»k egiten ditugunak, ikastaldi horiei esker hobeki baliatu dugu «mari-gaixto»en jokua.
A.–Apaindura eta jantzikeri aldetik zer ikusten duzue?
I.–Ingurumenari dagokionez badugu xantza bat, edo suerte bat, Orzaizeko lagun batzu badira tindatzeko eta apainduren egiteko. Orainarte ez genuen suerte hori, baina ezagutu ditugularik horiei esker apaindurak «Iturri» taldean egiten ditugu. Nik uste dut beharrezkoa dela pizu bat ukaitea apainduran ere istorioa laguntzeko.
A.–Basterotekin gorputza eta landu duzue, bestalde interpretazio aldetik ze behar ikusten duzue?
I.–Beharra beti badugu. Hartako ditugu hasi berriz ikastaro horiek. Bigarren urtekoek segitzen dugu, eta bada beste talde bat, lehen urtekoak, beste hamabost bat, orain hasi direnak.
A.–Diralaguntzen aldetik zer dago Iparraldean?
I.–Erran behar da, Daniel Landart gure kudeatzailea Baionan eraikia den Euskal Herriko Kultur Zentroan dagoela, han lan egiten du antzerkiaz eta bertsolaritzaz arduratuz. Kultur Ministeritzatik dirua ematen dute kultur mailean egiten den lanentzat. «Iturri» taldearentzat ere, aurtengoz, etorriko da dirua Gobernutik eta Bordeleko Rontseiletik paperak eta behar direnak Landartek eginik. Erran behar da, kultur sailean laguntzarik ba dela.
Bestalde, diru sartzeak saioetatik dira bestela ez dago ezer.
Aurtengo lehen estreinaldiak, esperantza berriak
A.–Zuek zarete aurtengo lehen estreinaldia, nola ikusten duzue aurtengo antzerkialdia?
I.–Bai, urtarrilaren 27an gara. Eta laster ikusiko dugu Garaztar talde bat, «Hiruak Bat» taldea. Besteak ere ari dira prestatzen: Hazparneko «Bordaxuri» ari da; Ezterenzubikoak ere ari direla uste dut; «Xirristi Mirristi»koek ere nahi dute antzerki bat eman aurten... Talde guztiek badaukate zegitzeko asmoa.
A. - «Menditarrak»antzerkiarekin Iparraldean normalki arituko zarete, baina Hegoaldera joatearena?
I.–Orainarte ez dugu batere gomitarik Hegoaldetik. Pentsatzen dut otsailean eta martxoan arituko garela Iparraldean. Gero gelditu egingo gara, berriz ere, ekainean edo uztailean hasteko.
Mikel Antza
36, 37


GaiezKulturaAntzerkiaTaldeakITURRI
EgileezANTZA1Kultura


Azkenak
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Eguneraketa berriak daude