Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

astelehena 2024ko azaroaren 25ean

Ezker Abertzaleko Askok Badu Hondare Erlijioso Bat

2021eko uztailaren 23an

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Martin Orberekin Kristautasunaz Eta Politikaz
Ezker Abertzaleko Askok Badu Hondare Erlijioso Bat
UEUko lehendakaritzatik ezagutzen du euskaltzale askok Martin Orbe, baina aspalditxoagotik ere badakar historia Erandio-Goiko erretorea den Martinek. Polizia espainolak torturatua, espetxetik pasea, urte betez Iparraldean ihesi bizitua. Euskal Herriko Apaizen Koordinadorako partaide, estradizioen aurkako kanpainan ibilia batera eta bestera... Santi Brouarden hiletan egin zuen sermoiak seguru komentario bat baino gehiago egin erazi diela Setien eta Uriarte gotzaiei. Juan XXIII.aren erretratua mahai gainean.
ARGIA.–Santi Brouarden hiletan Lekeitioko elizan eman zenuen sermoia ez zen batere irentsi erreza izanen hainbat jenderentzat. Zer dela eta apaiz bat halako gauzak esaten?
Martin Orbe.–Sermoi haren testuingurua azaldu beharko nuke lehendabizi. Hasteko. ikusten nuen han Ezker Abertzalea izango zela nagusi eta niretzat argi dago Ezker Abertzalea Elizatik kanpo geratu dela baina ez berak dituen planteiaketa politiko edo erlijiosoengatik bakarrik, baizik baita ere Euskal Herriko Elizak eta orokorrean gaur eguneko Elizak daraman jokabideagatik. Oraindik ere Ezker Abertzaleko jende askok badu hondare erlijioso bat eta horrek merezi du hitz bat, jende horri benetako hitz bat ematea.
Beste alde batetik, askotan komentatu izan dugu apaiz lagunen artean Bizkaiko Eliza instituzionalak nahiko ongi tipifikatzen dituela Euskal Herrian dauden istilu edo gatazkak. Baina nahiz eta ongi tipifikatu, gero ez doa sakoneraino, iturbururaino. Asko kezkatzen nau horrek, eta batez ere biolentziaren arazoak. Nik ere bizi izan dut biolentzia, pairatu ere bai, eta irakurtzea, denok askotan irakurri dugun legez, biolentzia guztiak gaitzezten ditugula... hori ezin da. Horri erantzun txiki bat eman nahi nion. Azaleko azterketa egiten dela iruditzen zaidalako.
Eta hirugarren puntu bat ere bazen, nik Santirekin nuen harremana. Hitzaldian bertan ere zerbait aipatzen nuen: begira, nik ez nuen Santirekin halako harreman asko izan, baina benetako adiskide ginen. Orduan, ikusten ginen ikusi behar genuenean, ez ginen ibiltzen... Hor nik ikusten nuen euskaltasunaren ezaugarri bezala, euskaldunok ez gara gehienbat halako koipetsuak, beti elkarrekin bizi garenok, ez?
Eta guzti hau errekamaran neukala pentsatu nuen esan behar nuela benetan sentitzen nuena, ez neukan pieza doktrinal eta teologiko bat egiteko pretentsiorik.
A.–Eta ondorio nabarmenik ekarri al dizu zure sermoi hark?
M.O.–Batek baino gehiagok esan dit ea beldurrik ez nuen errepresio aldetik edo agintariengandik. Eta, bueno kezka bat nuen hortik zerbait etorri ote zitekeen, baina bestalde ikusten nuen momentu berezia zela, bakarra zela esango nuke, eta holakoetan guk apaiz bezala eta herritar bezala lekukotasun bat eman behar dugu.
Baina ez da ezer gertatu, eta uste dut hori neurri haundi batean gertatzen dela euskaraz izan zelako eta «Egin»en argitaratu ere euskaraz egin zelako.
A.–Hala ere oraindik behin baino gehiagotan entzun beharko duzu ea guardia civil bat hiltzen dutenean zer esango zenukeen.
M.O. Azken batean, biolentziaren arazoa tratatzean galdera batzuek egiten nituen, eta galdera horiek berdin balio dutela uste dut bai Santiren heriotzerako nahiz guardia civil baten heriotzerako. Dei bat egiten nion Elizari éta bere erakundeei denon artean azter dezagun nondik datorren fenomeno hori eta horregatik balio du berdin; izan ere, ez da alde batekoa edo bestekoa hiltzea, baizik eta zergatik gertatzen den.
Galdera horri ez dago erantzuterik baldin eta aztertzen ez bada historian zehar Euskal Herrian gure borroka zeroatik eta nondik sortu den. Hori da aztertu beharrekoa eta orduan hor genituzke soluziobideak edo gutxienez jarriko ginateke soluziobideak aurkitzeko paradan.
Ez dut uste herri honetan inor denik hain bihotzgabea heriotzea maitatzeko, hori ez du inork maite. Baina baita ere baita ere ulertu behar dugu Herri hau ez dela gizaldi batetik ukatua izan, gizaldietatik izan dela ukatua. Pentsatu behar dugu zenbat frustrazio joan den hemen pilatzen, eta hori ez da belaunaldi bateko kontua. Hor fenomeno oso larri bat dago eta ez dago esaterik "biolentzia guztiak gaitzezten ditugu " horrekin ez goaz inora. Sakondu egin behar da eta, sakontzeak ondorio oso latzak ekarri ditzake, baina hori egiten ez bada ezin da ezer egin.
Osterantzean jarraituko dugu esaten "ea heriotz hau azkenengoa den" baina ezer ez esatea da hori, kunplitzeko ihardutea, esaten duenak ere badaki-eta desio horrekin ez goazela inora.
A.–Zure ustez ezin da esan biolentzia guztiak berdinak direnik eta berdin gaitzesten direnik, baina Euskal Herriko Eliza ofizialaren jokabidea hortik doa.
M.O.–Zoritxarrez horrela da. Bai. Eta guretzako desafio bat da, prolema hain latza denez ikustea zergatik biolentzia guztiak ez diren berdinak. Nik orduan jaso nituen nire ustez gure Herrian une honetan dauden biolentzien ereduak. Batetik nazio arazoari erantzuten dion biolentzia. Bestetik sozial arazoari erantzuten diona. Gero kultur mailakoa, eta hor hizkuntza hartzen dute eredu bezala. Eta laugarren errepresioarena.
Kasu batzuetan gauza oso garbi dago.Hemen berton, etxetik, ikusten nituen "Euskalduna"ko langileak, hementxe bait dauka lantegi bat, tiragomaz eta nolako armaz borroka egiten zuten.
Baina zure galdera ez zen hori, ez direla berdinak. Niretzat garbi dago. Elizak zergaitik gaitzezten ditu gehienbat alde bateko bortxakeriak? Teoriaz biak gaitzezten ditu,hitzez, eta Santi Brouardena ere kondenatu zuten. Baina zer nahi duzu... gogorra da hau esatea baina Eliza sinestedunen taldea da, gizakiek osatua eta bere kontraesanak ditu.Eta horregaitik nik ez dut Eliza utziko, zeren eta uste dut gizarteko beste taldeetan ere badaude kontraesanak: kontraesan eta guzte joan beharko dugu benetako Eliza sortzen.
Beharbada guri esango digute berdin, alde batekoa bakarrik kondenatzen dugula. Horregaitik nahi eta nahiez dialektika bat sortu beharko dugu eta denon artean argitasuna lortu baina atzera errepikatuko nizuke: argitasuna ez da inoiz etorriko eztabaida honenatik, zuek alde batekoak eta zuek bestekoak kondenatzen dituzue, baizik nondik datorren biolentzia aztertuta.
A.–Estilo horretako pentsakeraren inguruan mugitzen zaretenak zaudete Euskal Herriko Apaizen Koordinakundean bildurik. Indarrik ba al du ala lau zarete?
M.O.-Apaiza naizenez hau nik esan beharko nukeen ez dakit baina uste dut Herria bera ere konturarzen dela holako zerbait beti egon dela Euskal Herrian. Har dezagun gerra zibileko historia: apaiz herritarrak Herriarekin bizi ziren eta orduko errepresioa ere herriarekin sofritu zuten, eta ez apaiz soilak bakarrik, hor duzu Mateo Mujikaren kasua.
Francoren garaian ere euskal kleroak izan zuen bere protagonismoa gutxi-asko eta herriaren aldamenean sofritu ere egin zuen, ez guztiek, baina klero herritarra hor zegoen. Eta orain, demokraziara edo demokrazia deitzen den honetara iritsi garenean, nik uste azken batean fenomeno berdintsua dela. Eliza, eta beti hala gertatu da Constantinoren garaietatik, agintearekin ondo konpondu izan da, eta joera horri kontrapuntua jarri dion eragin bat ere egon da beti.
Gaur egun kontutan hartu behar duzu batetik kleroa asko jaitsi dela, eta bestetik bataz besteko adina asko igo. Une honetan neronek berrogeitamar urte ditut eta "apaiz gaztea" naiz: beti joango naiz Bizkaiko bataz besteko adinaren atzetik. Martxa hontan apaiz gazte izaten hilgo naiz.
Eta orduan baldintza horiekin ez gara asko, probintzia batzuetan besteetan baino gehiago. Bizkaian izango gara behar bada talderik ahulena., baina nik ez nuke indarra kopurutik neurtuko. Guk benetan asmatuko bagenu gure herriaren azterketa on bat egiten, eta gaur Elizak zer eta nola eskaini behar dion Jesusen mezua Herri bakoitzak une bakoitzean bizi duen egoerari, hortik letorke indarra.
A.–Kleroaren urritasuna aipatu duzu eta apaiz euskaldunak oso ugariak zireneko garaiak datozkigu gogora, kleroak oraingo aldean eragin haundia zuenekoak. Francoren kontrako borroketan ere apaiz batek baino gehiagok hartu zuen parte. Zer gertatu da, elementurik gogorrenak joan egin direla?
M.O.- Elementu gogorretatik gehienak joan egin direla egia da baina horretaz aparte gauza gehiago ere badago. Egia da kleroaren zati haundi bat antifrankista zela eta horrek bere eragina sortzen zuen. Gero elementu kontzientziatu gehienek alde egin dute, eta sektore zabal batek aldiz lortu du azken finean nahi zuena. Behar bada ez zuten espero Euskal Herriarentzat gaur daukaguna baino askoz gehiago, eta konformatu egin dira: burgesiaren edo erdi klasearen agintea instalatu eta hortik aurrera ez zeukaten programa haundirik. Afirmazio gogor samarra da baina nik uste dut holako zerbait gertatu dela, Bizkaian gutxienez.
Noski, horri onartuz gero ez dago gauza gehiegi planteatzerik, hortik aurrera egoera nola mantendu izango bait litzateke kontua. Eta horrela, kristautasunak izan behar duen utopia hori galdu egin da.
A.–Askotan esana da eta zuretzat ere ez da berria izango, PNVren jarraipena egiten duela Euskal Herriko klero ofizialak, gotzaiek eta. Eta hori estatu mailan edo Europa mailan eskuinarekin lerratzen diren moduan.
M.O. Gutxienez horrela dela ematen du. Apezpikuek badaukate beren eritzi politikoak edukitzeko eskubidea, nik ez diet ukatuko hori, baina beste aukera politikoak errespetatuz. Errespetatzen dituztela esaten digute, baina prolema beste bat da. Ez da elizgizon batek bere aukera politikoak edukitzeko duen eskubidea baizik Elizak batez ere, ez erreduzionismo batean eroriaz, baina ze interes defendatzen dituen, ze aukeratik egin behar duen mezuaren predikua.
Denok gatoz ados pobreen aukeratik zabaldu behar dugula gure mezua, eta hemen sortuko lirateke istiluak. Eusko Alderdi Jeltzaleak hemen zeri erantzuten dio, hori da guk elizgizon legez egin behar dugun galdera. Politika guztiak dira teorian errespetagarriak. Baina eliztar batek bere aukera bere aukera politikoa egiterakoan badu funtsezko argibide bat: Nazaretheko Jesus pobreei berri ona iragartzera etorri zen. Hemendik bakarrik egin behar du bere aukera: Euskal Herrian zer dago pobreen aukeratik hurbilen? Eta ez du balio teoria politiko hutsak, zein den efikazagoa, edo zein den razionalagoa edo...
A.–Askatasunaren Teologia zela eta duela hilabete pare bat idatzi genuen arazo hauetaz ARGIAn, eta orduan ere gogoratzen genituen «Eliza pobrea, Eliz bat hobea, moztu gotzaien jantziak...» eta holakoak modan zeudeneko garaiak. Eta orain, ekonomia gaizki doanean, herrialderik aurreratuenetan ere miseria zabaldu denean, beste gauzak aipatzen dira, hau dela sistemarik onena dauden txar guztien artean eta beste.
M.O.–Tartean beste fenomeno bat ere gertatu da, demokraziarena. Demokrazia denontzat baina batez ere Elizarentzat oso hitz arriskutsua dela uste dut. Guk frankismoaren denboran alternatiba gisa demokrazia baten aspirazioa genuen eta esaten digute demokrazia hor dagoela. Elizak ere zentzu kritiko gehiegi gabe, onartu egin du benetan demokrazia batean gaudela.
Demokrazia kontzeptua bera Eliz ikuspegi batetik zentzu kritiko batez begiratzekoa da. Baina hori berez bedeinkatu egiten denez, ondorio erlijiosoa zein da? Gaur Elizak ez daukala zertan izanik ahotsik ez daukatenen ahotsa. Demokrazia baten gaudenez gero, beraz, guk egin behar duguna zera da, geure mezua bizi, halako bake batean, normaltasun batean. Eta Eliza replegatu egin da, bere buruari begira
Zuk diozuna egia da, egoera soziala gainbehera doala. Elizak orduan esaten du "guk gure argibidea eskainiko diogu horri baina ez gara borroka horretan sartuko, demokrazian gaudenez demokrazian jendeak parte hartzeko bideak badituelako". Eta dei solemneak egiten geratzen da, sistema zalantzan jarri gabe. Demokrazia zalantzan jarri behar dela egia bada, pentsa Euskal Herrian. Demokrazia aurreko egoeran gaude hemen. Herri izan edo ez izan bera jokatzen da hemen.
A.–Gaur egun ez dira apaiz asko izango zure hitz horiek ontzat emango dituztenak. Espainiako demokrazia munduan aho batez onartzen da.
M.O.–Demokraziak gure Herriaren zatiketa konsagratzeko balio badu, barkatu jaunak baina Eliz ikuspegitik hori ezin dut onartu. Kristau izateko lehenengo pertsona izan behar dut eta pertsona bezala nire kontraesan nagusiak gainditzen ez baditu... Euskaldun naiz eta teologiarik tradizionalenean esango genuke euskaldun naizela Jaungoikoak euskaldun egin nauelako. Eta gertatzen da euskaldun bezala ezin naizela bizi. Demokraziak hori konsagratzen du eta esan behar da argi eta garbi hori ez dela demokrazia.
A.- Askapen teologiarekin suertatu dena ikusiz, esan liteke mundu mailan Eliza eskuineratze prozesu batean sartuta dagoela.
M.O.–Argi dago Elizan inboluzio prozesu bat dagoela. Azken batez, eta erru historiko bat izan daiteke. Elizak izugarrizko beldurra dio marxismoari, ez da ausartu marxismoari aurpegi ematera. Ni ez naiz gauza horietan espezialista baina oker ez banago marxismoak esaten du klase borroka dela historiaren bultzagile nagusienetarikoa. Badator Eliza eta esaten du ezin duela onartu, kristautasunak denok elkar maitatzea agintzen duelako.
Ni ere ados nago denok elkar maitatu behar dugula, baina horretarako baldintza batzuk behar ditugu. Prolema ez da klase borrokak egotea, prolema da klaseak egotea, hori aztertu beharko luke Elizak. Klaseak egotea da pekatua.
Esango didate sinplifikatu egin dudala marxismoa urak nere errotara eramateko. Egia bait da gainera marxismoa positiboki ateoa dela. Hau kristaua da, hori sinisgabea, eta abar kategoria mentalak dira, baina ikusten baduzu azken orduan Jesusek zer eskatuko digun "bilutsik nengoen eta jantzi ninduzun, gosez eta jaten eman, preso eta ikustera joan...", guzti hori nork egiten du? Hori egiten dutenak Jesukristoren erreinutik kanpo geratuko dira?
A.–Eliza barruan disidentzia eta debateak itzali egin direla dirudi. Orain beste era bateko kobertura gehiago zaintzen da, publizitatearen eragina adibidez, Joan Paulo II.aren bidaietan ikusten den bezala.
M.O.– Begira, nik nahiko argi ikusten dut Elizaren etorkizuna hirugarren munduan dagoela. Guk hemengoa ikusten dugu, Mendebaldekoa, eta hori da Vatikanoa sostengantzen duena. Baina Hirugarren Munduko Eliza izugarrizko indarrez ari da. Brasil da gotzairik gehien duen estatua adibidez. Eta Eliza hori ez da modu paralelo batean eraikitzen ari, barrutik ari da.
Europan aldiz Eliza krisian dago, bertan sistemak jasaten duen krisiari lotuta. Pobreen Eliza eraikitzen ari da eta Hirugarren Munduan dago Elizaren benetako izpiritua, nahiz gu Europakoa bakarrik ikusten jarraitu.
A.–Estradizioen aurkako kanpaina zela eta hor ikusi zaitugu firma bilketa famatu horretan. Ertameriketatik bidaia bat egiten, eta abar. Normalean apaizekin zerikusi haundirik ez duen jendearekin azken batean. Zer moduz konpondu zara?
M.O.–Aspaldi superatua daukat arazo hori. Kausa batzuk badira munduan bidezko bezala jo ditzakegunak eta horien alde lan egiteko motibazio ezberdinetatik iritsi zaitezke: premisa politiko batzuetatik, edo etikoetatik, edo filantropikoetatik, edo erlijiosoetatik. Premisak zein diren berdintsu da, eta kausa bidezko baten alde lan egiten baduzu, nik uste Jainkoak hori sarituko duela bere egunean. Gehienez ere metodoaz eztabaidatu genezake, baina aipatu didazun kasuan metodoa ezin Honestogoa zen.
Nik ez diot inori karnetik eskatu inoiz, eta makina bat lekutan ibilia naiz, baina niri ere ez didate eskatu, beti sentitu naiz onartua. Garrantzizkoa besteren alde lan egitea bait da, eta zer egin liteke besteren alde gehiago bizia bera eskaintzea baino?
Eta hori beti gertatzen da. Panamara joan ginenean ni beldur nintzen haruntza eramandako errefuxiatuak nola konponduko ziren Nuntzioarekin. Laboa Nuntzioa bait da munduarekin duten leiho ia bakarra. Eta poz haundiz ikusi nuen onartzen dutela, honestoki lan egiten duelako, eta preziorik jarri gabe.
Gero Santo Domingora joan ginen, eta han deportatu bakarra dago. Eujenio Etxebeste. Eta badakizu lehenengo eskatu zigun liburua zein izan zen? Biblia bat eskatu zigun. «Ez pentsatu apaizak zaretelako pelotilla egin nahi dizuedala, baina errespeto haundia diot eta interesatzen zait, aztertu nahi nuke». Gainera bere zaindarietako batek Bibliaren zita luzeak egiten zizkiola eta nahi zuela koiuntura hori aprobetxatu, guardianari erantzuteko. Biblia sakonagotik aztertu eta zentzua aurkitzeko.
Hori da niretzat inportantea, ez bakoitzaren hasierako motibazioak.
Iñaki ZUBIONDO
11-14

GaiezGizarteaErlijioaEliza katolApaizak
PertsonaiazORBE1
EgileezUBIONDO1Gizartea

Irakurrienak

Matomo erabiliz

“Mugikor tentelen” demanda hazi da, deskonexioa helburu

Mikel Garcia

“Aldatzeak eta mugitzeak pizten dit grina”

Lander Arbelaitz Mitxelena

Efemeridea: Espainiako Poliziak 34 euskal gazte atxilotu zituen, Segiren aurkako sarekadarik handienean

ARGIA

“Nire ametsa izango litzateke Xenpelarrekin kantatzea”

Miel Anjel Elustondo

21. #Euskarabildua24 hausnarketa: Miren Berasategi eta Maider Likonarekin

iametza

Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Estitxu Eizagirre

Azkenak

2024-11-25 | Marije Etxebarria Ezpeleta | Ana Perez | Steilas sindikatua

Gure gorputza gudu zelai bat da

Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]

2024-11-25 | Zigor Olabarria Oleaga

“Irtenbidea Polizia kopurua handitzea balitz, arazoa jadanik konponduta legoke”

Albiste izan da Gasteizko Errota auzoa azken asteetan, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak burutzen baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]

2024-11-25 | ARGIA

A-25: mugimendu feministak gizonei dei egin die konplizitatea eta justifikazioa desagerrarazteko konpromisoa hartzera

Azaroak 25 Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da. Mugimendu feministak Bilbo, Iruñea, Gasteiz, Donostia eta Baionan mobilizazioak egingo ditu. Mugimenduak argitaratu duen manifestuan, 2024an Euskal Herrian eraildako bost emakumeak gogoratu dituzte. Aurtengo... [+]

2024-11-25 | Mikel Garcia Idiakez

“Mugikor tentelen” demanda hazi da, deskonexioa helburu

2024-11-25 | Amaia Diaz de Monasterioguren Osinaga

Udazkena agurtzen negua besarkatzeko

Abenduak hostoen kolore marroia dauka: lurrean, intxaurrondo biluziaren azpian, geratu diren hostoena. Intxaurrondoak bukatu du bere zikloa. Atseden hartzera doa: zuztarrak indartuz, elikatuz, nutritzea du helburu. Barrura begira, barrenak osatzeko garaian dago, orain arte egin... [+]

2024-11-25 | Iñaki Sanz-Azkue

Sugandila bat “ezer ez dagoen lekuan”

Asko hitz egiten da basoaz azken aldian. Basoak berreskuratzeaz, basoak sortzeaz eta basoaren hedadura zabaltzeaz entzungo duzu sarri. Eta ekintza ona izan daiteke zalantzarik gabe, ekosistema moduan duen balioa handia delako. Baina, basoari jartzen diogun atentzio eta indar... [+]

2024-11-25 | Jakoba Errekondo

Birigarroak zirinetan heriotza

Datozen 100-150 egunak erdi lo negukatzen igaroko dituzte landare askok. Beren jakiak sortzeko nahitaezkoak dituzten hostoak askatu eta aurreko 200-250 egunetan metatutako erreserbei esker biziko dira.

2024-11-25 | Garazi Zabaleta

Gaztaina feria basaburuan

Gaztainadiak eta gaztainaren kultura protagonista

Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]

2024-11-24 | Lurdes Fernandez Irisarri

Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]

2024-11-24 | Basilika

Koro #10: Fakultateko taldeak: 90ko hamarkada

MULTIMEDIA - Basilika

2024-11-23 | Ioritz Gonzalez Lertxundi

Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]

2024-11-23 | Ibon Leibar Belastegi | Euskal Herrian Euskaraz

Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]

2024-11-23 | iametza

21. #Euskarabildua24 hausnarketa: Miren Berasategi eta Maider Likonarekin

MULTIMEDIA - Hodeia ez da existitzen

2024-11-22 | Estitxu Eizagirre

Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]

2024-11-22 | Xabier Letona Biteri

Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]

Eguneraketa berriak daude