Iñaki Bilbao: Profesionala Ez Den Pintatzailea

Iñaki Bilbao artistari elkarrizketa
Euskal Arteari Buruz Hizketan
Iñaki Bilbao: Profesionala Ez Den Pintatzailea
Txikitan etxean pintatzen ohi zuen, igandero. Gero, Fakultatera joan eta kontrakulturatu egin zen. Gaur egun, eskeptiko xamarra, ez du Euskal Artea deritzon hori ikusten.
Itzelezko motor baten gainean dator. Larruzko txamarra, kaskoa eta takoi handiko botak. Lur finkorajaisten denean, bere altueraz ohartzen zara. Ile beltza, betaurrekodun begi ilunak: sudur krakoa eta esku zainduak. Haurtzaroan eroso bizi denaren itxura dauka. Intelektual antza.
Beti bere buruari garrantzia kendu nahian, hasi da: «Pertsonaia bati buruzko elkarrizketa bat egitea gauza interes gutxikoa gerta daiteke; areago, ni bezalako pertsonaia ezezaguna bada».
Umetatik Pintatzen
ARGIA.– Fotografian ibili zarela esan didate. Arteder-en agertu duzu zerbait, ezta?
IÑAKI BILBAO.–Bai, baina ez naiz profesional bat edo holakorik. Nik institutoan egiten dut lan, eta saiatuko edo saiatzen naiz profesionalki aritzen, baina klaseak ematearen oztopo handiz. Hala ere. ez daukat asko eginda...
A.–Kontaidazu pixkat zure hasiera.
I. B.– Bilbon jaio nintzen 1956.an klinikaren kariaz, baina beti bizi izan naiz Barakaldon. Arte Ederrak ikasi nituen 1973-1978 tartean eta gero 78.an bertan Barakaldoko Institutoan sartu nintzen.
Txikitan hasi nintzen margotzen pixkat nire familiarengatik. Gurasoek pintatzen zuten; ama, mojekin eta aitak ba zeuzkan adiskide pintatzaileak. Etxean beti egon da zenbait pintura. Igandero pintatzen zen: ez dakit, betiko zera izan da. ohizko gauzatzat hartu dut.
Ez uste, gauza asko esateko edo itzelezko zaletasuna daukadalako pintatzen dudanik: aitzitik, txikitan egin dudalako, bizitza osoan. Gero izebek beti erosten zidaten koadroren bat eta «bodegoi»ren bat egiten nuen. Behin, batzu egitera heldu nintzen, arrakasta handia izan bait nuen, eta bi izebek eta amaren lagunek erosi zizkidaten. Geroago txoilo bat bezala ikusi nuen pintatze delako hori: orain, aldiz, gutxiago....
«Apurtzeko Asmoz Genbiltzan»
Bere aurpegian mineria antzematen da, Fakultatearen garai mugitua kontura datorrenean.
I.B.– Gero. Arte Ederrak egin nituenean. Fakultate hau ibiltzen zeneko garaia zen. Aldatzen zara apur bat, beste ikuspuntu batetik ikusten saiatzen zara. Hortik ibiltzen ginen gauza kontrakultural xamarrekin enroilaturik. Dadá eta surrealismoak asko jaten zidatela burua gogoratzen dut. Beno. apurtzeko asmoz genbiltzan, ezer ez apurtzeko azkenean, ezer ez bait zegoen eta ez dago ere uneotan. Ez baginen hausleak izan, merkatu eta zer urratzerik ezarengatik izan zela uste dut.
Ikasleen gehiengoa talde batetan geunden. eta gero talderik gabe, erakusketak egiten, honelako gauza guztiak... Erakusketa indibidualak oso guttitan egin ditut: bat 78.an. Arteder biak eta gero beste pertsona batekin zerbait ere. Hori... izena jartzea, ba.... beti talde bat bezala. Behintzat, inoiz ez dudala galeriarik ordaindu esan dezaket.
Orain Kultur Ministraritzaren beka batekin nabil eta hori, baina nahiko zirriborraturik. Beti jarraitu dut pintatzen, inoiz ez diot utzi, baina profesionaltasunerako gogorik gabe.
A.–Agian, horretara behartuta zaudelako?
I.B.–Ez, ez da hori ere. Hemen pintatzaile profesionalak irents ditzakeen merkatu bat ez dago. Ez dago ia-ia profesionalki, bospasei figura izan ezik: Txillida, Basterretxea eta besteren bat. Alde batetik, besteok beste gauza batzuekin eraman behar dute batera; bestetik, paisajistak daude, gela gehienetan erakusten dutela eta agian, profesionalak izan daitezkeela uste dut, ez dakit.... Baina. azken finean, ez dago artisten merkatu profesional bat. Hainbeste entzuten den Euskal Artea delako hori, eta nik ez dut oraindik ikusi.
Euskal Artea Eta Urre Alemaniarra
A.– Horretaz galdetu nahi nizuke.
I.B.– Nire aburuz, Euskal Artea ez da existitzen, nik ikusten dudanez bederen. Harriak botako dizkidutela suposatzen dut.
A.–Ez ote da hori gogor samarra?
I.B.–Begira, ez dago jatorri izeneztapenik, Errioxako ardoak bezala. Hemen lan egiten duten pintatzaile batzu daude, baina ez dut uste Euskal Arte bat bere izate propioarekin existitzen denik; berez justifkatzeko identitate nahikoa euki beharko luke. «Euskal» etiketa, beste ezer baino gehiago, zentzu txarrekoa da nire eritziz; zera suposatzen du: abangoardiako pintura multzo batetik (eta nik ez dakit jada zer den abangoardia hori), aurreragarria ez den pintura multzo batetik beste multzo ezeso bat isolatzea. Ea azaltzen dudan...
Europako artea, eta batik bat Espainiakoa, merkaturik gabeko arte atzeratu bat da, profesional eta tankerazko irteerarik gabe. Eta euskal artea–oraindik egoera txarragoan, gizarte hau krisis haundiagoa jasaten ari baita–, hartatik bakartzen baldin baduzu, orduan ezerezean gelditzen zara.
Euskal arteak, jende askorentzat, izate karta bat suposatzen du, zerbait garrantzitsua egitearen zentzazioa, gauza hobeagorik ez dagoelako agian. Hau da, ni naiz nire eskailerako pintatzailerik hoberena, José Antonio kaleko artearen hoberena neu naiz: jatorri izeneztapena daukat eta hau nahikoa dela ematen du.
A.–Eta zein litzateke zure proposamena?
I.B.– Euskal Artea, existitzekotan edo noizbait existituko balitz, bere identitatea eskuratu beharko luke faktore bereizgarri batzuengatik, ez geroago jarritako etiketa batengatik. Baina. jakina, euskal artista ez dena ezin daiteke artista izan. Hemen erakusketa guztiak (niri barregura sartzen zait) euskal artistenak dira. Lehen hitz egiten zeneko urre alemaniarra bezalakoa da, zuri beharbada ez zaizu ezaguna egiten... Lehen saltzaileak barraketara etortzen zirenean, urrezkoak ez ziren gauzak ekartzen zituzten; orduan, Alemaniako urrea zela esaten zuten, esaterako, erlojuen uhalak. Euskal Arteari berdin gertatzen zaio eta hau bai dela pena handia! Moscu-ko urrea balitz, behintzat; horrek ba zeukan identitatea, fikzio bat izan arren, baina urre alemaniarra, nori axola zaio...?
Niri beti sortu dit hainbat gatazka. Euskal Artisten erakusketetan parte hartu dudanean, pasatu ahal izan dudan lotsa horregaitik izan da, joer. Euskal artisten erakusketak «euskalartistak» komila artean esatea suposatzen zuela konturatzen zinen. Noski euskal jendea dagoena eta noski artistak daudena, eta beraz. hizkuntz ikuspegi batetik bakarrik izan arren, euskal artistak izan daitezke. Baina euskal artisten erakusketa txitxarrak ziren eta, halere. euskal artistenak ziren....
A.–Ze nolako pintura egiten duzu?
I.B.–Errealismoarekin hasi nintzen; gero, komikiak egiten nituen, koadroetan hitzak edo letrak sartu ere. Orain beste zera bat saiatzen dut, pixkat fantastikoagoa, gauzak nolabait asmatzea, errealak ez diren horiek.... Nik ba dakit abstraktoa ez dena hain euskalduna, baina euskal artisten gehiengoa abstraktoa da. Hain errealista ez den zerbait egiten saiatu naiz eta ez zait oraindino irten.
Kafea bukatu da, eta baita ere geneukan denbora. Etorri zen moduan, bere motor zaratatsuaren gainean ba doa Iñaki fantasien bila, hain erreala ez den horren bila.
Rosa Maria MARTIN SABARIS

Iñaki Bilbao, pintore eskeptikoa.
34-35

GaiezKulturaArteaPinturaPintoreakBILBAO1
PertsonaiazBILBAO1
EgileezBILBAO1Kultura

Azkenak
2025-01-31 | ARGIA
Ikus-entzunezko Argia Saria: EITB Kultura

EITB Kultura telebista saioak jaso du Argia Saria euskal kulturgileen lana bistaratzeagatik, Euskal Herriko txoko guztietako proiektuak telebista publikora ekartzeagatik, eta egiten duten kalitatezko ikus-entzunezkoagatik. Saria Leire Ikaranek eta Kerman Diazek jaso dute, Berde... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Interneteko Argia Saria: Oroibidea

Galtzaileen herri ondarea sarean jartzeko erakunde publiko batetik egindako ahaleginagatik, ahots gabeen ahotsa entzuteko aukera emateagatik, eta batez ere, Nafarroak aitzindari izaten segi dezan oroimen historikoa berreskuratzeko bidean, Interneteko Argia Saria Nafarroako... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Banatu ditugu euskarazko komunikazioaren 2025eko Argia Sariak

Sei sari banatu ditugu aurten: ikus-entzunezko saria EITB Kultura telebista saioari eman zaio, prentsako saria Irutxuloko Hitza Donostiako hedabideari, entzunezko saria BaDa!bil podcastari, interneteko saria Oroibidea bilatzaileari eta komunikazio kanpaina onenaren saria Altxa... [+]


2025-01-31 | ARGIA
ARGIAko lantaldearen mezua: Mundu ilunean, ARGIA gehiago

Onintza Irureta Azkunek egin du hitzartzea ARGIAko lantaldearen izenean:

"ARGIAko komunitatea osatzen duten milaka lagunetako batek berriki adierazi digu batzuetan ARGIA iluna dela, barruak mugiarazten dizkion albiste gogorrak daudela. Lan ona egiten dugula, baina... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Prentsako Argia Saria: Irutxuloko Hitza

Prentsako Argia Saria Irutxuloko Hitza-rentzat izan da, eskuin muturraren igoerari egindako jarraipenagatik eta talde erreakzionarioen benetako aurpegia erakusteko kalean hor egoteagatik. Aurten 20 urte beteko ditu Donostiako hedabideak. Aizpea Aizpurua, Andrea Bosch,... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Urteko kanpaina onenaren Argia Saria: Altxa Burua

Seme-alabek lehen mugikorra izateko adina atzeratzeko eskolaz eskola egindako lanagatik eta lortutako emaitzengatik, ikastetxeak mugikorrik gabeko arnasgune izateko borrokagatik, kanpaina onenaren Argia Saria guraso elkarteek osaturiko Altxa Burua ekimenarentzat izan da... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Merezimenduzko Argia Saria: Ene Kantak

Hamabost urteotan gazteenen artean euskara sustatzeko egindako lanagatik eta lortutako arrakastagatik,  Merezimenduzko Argia Saria Ene Kantak proiektuarentzat izan da. Saria Nerea Urbizu, Fermin Sarasa eta Jesus Irujok jaso dute.


2025-01-31 | ARGIA
Entzunezko Argia Saria: BaDA!bil podcasta

Entzunezko Argia Saria BaDA!bil podcastak jaso du, Hiru Damatxo ekoiztetxeak ekoitzitakoa, eta Gerediaga elkarteak eta EITBk finantzatutakoa. Podcastak kulturgintzan dabiltzan lau mahaikidez osaturiko bost mahai inguru jaso ditu Durangoko Azokaren bueltan. Saria jaso dute Amets... [+]


Calexit, Kaliforniaren independentzia bilatzen duen ekimena

Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.


Estatuaren biktimek Chivite lehendakariari eskatu diote egon dadila euren aitortza ekitaldian otsailaren 13an

Estatuaren biolentziaren biktima gisa onartzeko 125 eskaera egin zaizkio Nafarroako Gobernuari 2023an eta 2024an. Horietatik 41 onartu dira. Egiari Zor eta Torturatuen Elkarteak ongi baloratu dute egiten ari den bidea.


'Arizona' antzezlana
Muturrekoa, muturreraino eramanda

Arizona
Aktoreak: Aitziber Garmendia eta Jon Plazaola..
NOIZ: urtarrilaren 26an.
NON: Berrizko Kultur Etxean. plazan.

-------------------------------------------

Arizona eta Mexiko banatzen dituen muga zaintzera abiatu da Idahotik Margaret (Aitziber Garmendia) eta George (Jon... [+]


Betiereko Wagner

'Tristan und Isolde' opera

Bilbao Orkestra Sinfonikoa. Zuzendaria: Erik Nielsen.
Bilboko Operaren Abesbatza. Zuzendaria: Boris Dujin.
Eszena zuzendaria: Allex Aguilera.
Bakarlariak: R. Nicholls, G. Hughes Jones, M. Mimika, E. Silins, C. Daza, D. Barcellona, J... [+]


2025-01-31 | Euskal Irratiak
Ramuntxo Labat-Aramendi
“Duintasunez arituko gira; Ahetzeko herriko etxearen egoera egonkortu nahi dugu”

Lehen itzulitik bigarrenera, auzapezgotzara jauzi egin zuen Ramuntxo Labat-Aramendi abertzalearen zerrendak. Erdiespena "xinaurri lanari esker" egin zela uste du Labat-Aramendik. Ahetzen zerrendak bozen %44,39 lortu zuen urtarrilaren 12an eginiko behin betiko bozketan... [+]


Zestoan euskararen erabilera handitzea helburu, aisialdia doan baliabide urriko haurrentzat

Zestoan (Gipuzkoa), 2024ko irailaz geroztik, baliabide ekonomiko urriko haur eta gazteak bost kultur eta kirol ekintzen artean bat aukeratu, eta horretan doan aritu daitezke. Udalak dirulaguntzen araudia berritu du, haurren aisialdia eskubide bat dela argudiatuta. Aldaketarako... [+]


“Yoga onkologikoa xamurtasunean eta errespetuan oinarritzen da”

Prozesu onkologikoetarako tresnak lantzen ditu Paula Barrio yoga onkologikoko irakasleak: “Gorputzarekin eta lesionatutako zonaldearekin konektatzen dugu”.


Eguneraketa berriak daude