Zuritasunaren festa
Hasieran Espainiako Erresumaren aldia izan zen, eta denok ikusi genuen zer zegoen bosgarren mendeurrenaren kari antolaturiko ekitaldien atzean. Kulturen arteko topaketa gisa erakutsi ziguten hura genozidioaren ospakizuna zen, ez zegoen benetako gogoetarik ez bestelako begiradarik gertatuaz. Orain bozketa egun orori «demokraziaren festa» nola, «Hispanitatearen festa» deitu zitzaion 1992ko mozkorraldi patriotiko hari, eta guk (diferenteak, formatuak, kritikoak beti) atoan hartu genion usaina.
Gero Elkanoren txanda heldu zen, eta nola Oasiak ere bere mitoak behar dituen (ahal bada unibertsalak, homologatuak) igo beharra zegoen olatuaren zurda gainera. Utikan 92 hartatik ikasita, moldatu egin zen diskurtsoa, ustez. Elkanoren balentriak ez zuen zerikusirik proiektu inperialista batekin, euskaldunon izaera ekintzailearekin baizik. Gu ginen onenak munduan itsasontziak egiten, ozeano zakarrak lemaz goldatzen. Jende ausarta izan gara beti, begiratu bestela bost mende ostean gure enpresei, teknikaren berri ona zabaltzen urbi et orbi.
Evo Moralesen kontrako estatu kolpearekin, orduan bezalaxe etorri dira gertaerak, ordea. Zuriak indioa zapaldu du. Demokrazia eskean dabiltzanek itxura fisiko hutsagatik iraindu, jazartu, hil dute bestea. Wiphala kendu dute masta publikoetatik, Bibliarekin sartu dira gobernu egoitzan. Disimulurik gabe, itsusiaren, ezjakinaren, pobrearen kontrako ehiza mendekaria da Camachorena eta Mesarena. Hamahiru urte ez dira nahikoa izan bostehun urteko arrazakeria desagerrarazteko.
Onkerian erori gabe, gauza bat geratu da argi. Hispanitatearen festazaleak, Oasiko apostoluak, Europa kultuan hitzetik hortzera «demokrazia», «unibertsaltasuna», «giza eskubideak» darabiltzatenak, kolpetik isildu dira. Hala komenita, gorde egin dituzte irudiak, mutuarazi hitzak. Orduan bezalaxe, atera egin dute Bolivia mundutik.
Zurikeria horrelaxe garbituko dutelakoan.
Orain dela hilabetetxo batzuk eztabaida bizia piztu zen sare sozialetan. Bi bando buruz buru: Euskal Herria kolonia bat ote da? Nire uste apalean, ika-mika haren muina kolonialismo eta inperialismo hitzen definizioan zegoen, oso modu ezberdinean erabiltzen ari baitziren hitzok... [+]
Irlan egon da maiatzaren 23an Frantziako presidente Emmanuel Macron eta loialistekin zein independentistekin, alde guztiekin bildu da. "Elkarrizketa politikoa" abiarazteko prestutasuna erakutsi die, baina independentistek diote horretarako baldintzarik ez duela jarri.
Ghana, 1823. Ashanti Inperioaren eta britainiarren arteko lehen gerra hasi zen. Guztira lau gerra izan ziren bien artean, eta gatazka 1901 arte luzatu zen. Lehenago, europarrek herrialdeko Urrezko Kosta kontrolatzen zuten. Baina 1807ko esklabotzaren abolizioaren ondorioz,... [+]
Internet eztabaidan dagoen lurraldea da. Eztabaida horiek gure demokrazien etorkizunari eragiten diote, baita klimarako eta gizarte eta ingurumen-justiziarako hartuko ditugun bideei ere. Borroka hauetan, gure lana egin dezagun, beharrezkoa dugu interneten dinamika ezagutzea... [+]
Berrogeita hamar bat gobernutako ordezkari, nazioarteko finantza-egitura esanguratsuenak, hainbat enpresa pribatu eta Gobernuz Kanpoko Erakunde zenbait batu dira Parisen, ekainaren 22an eta 23an, mundu mailako finantza itun berri bat adosteko asmoz. Orain arteko joko-arauak... [+]
XX. mendetik hitzen beldur larri batekin atera gara. Ez gara gehiago menturatzen gauzak izendatzera, dena zirkunboluzio, metafora eta eufemismo gabiltza errealitatearen latza leundu nahi bagenu bezala: Elkanok ez zuen Portugaleko erregearen ametsa partekatzen eta engoitik... [+]
Geu Afrikarrok erakusketa ikusgai da otsailean Gasteizko Montehermoso kulturunean, eta hainbat ekimen antolatu dituzte horren bueltan. Ostiral honetan egingo duten "Begirada kolonialak, ikus-entzunezko baliabideak eta estereotipoak" solasaldiko parte-hartzaileetako... [+]
Ura baliabide preziatua bada, are gehiago da Hego Amerikako txokorik lehorrenetan dagoen Argentinako Mendoza eskualdean. 2019an herritarren errebolta batek lortu zuen meatzaritzako multinazionalek hango ur apurrak zianuroz ez kutsatzeko lege bat aurrera ateratzea. Baina... [+]
Total Energies multinazional frantsesak eta CNOOC China National Offshore Oil Corporation txinatarrak "karbono bonba" ikaragarria dute xede Afrikako Tanzania eta Uganda herrietan: bertako petrolioa ateratzeko 400 putzu eta horiek esportatzeko 1.443 kilometroko oliobide... [+]
Eguneroko ariketa inkontzientea gai bilakatu da Euskal Herriko egonaldian. Ez daramazkit egun asko eta jada arnasa estutu zait behin baino gehiagotan... Begirale moduan nabil ene herria bilatu eta berrezagutu nahian. Lehen ez ote nituen gauzak ikusi nahi edo atzerapauso galanta... [+]
