Bake garaian, zer esan nahi du bakeak?
Borroka armatua eta kartzelak saioa aurkeztu dute Donostian; gaur, urriaren 6an. Zuriñe Rodriguez eta Oihana Etxebarrieta dira lanaren egileak. Susa argitaletxearen eskutik argitaratua, Lisipe izenburupean. Jule Goikoetxea da bildumaren editorea.
Borroka armatua eta kartzelak Euskal Herriko gatazka armatuaren ondorioei buruzko irakurketa feminista da. Gai bera landuko duten bilduma feminista honen lehen eskaintza.
“Euskal gatazkaren protagonista mutila izan da nagusiki” dio Zuriñe Rodriguez egileak. Saioa osatzeko “kartzelak berak zer-nolako eragina izan duen eguneroko bizitzan aztertu dugu, hau da, afektiboki, sexualki eta emozionalki harremanen moduek nola eragin duten pertsonengan”.
Frankismo, trantsizio eta demokrazia garaiko gatazkaz hausnartu ondoren, galdera hau jalgi zaie egileei: “Bake garaian, zer esan nahi du bakeak?”. Zein dira onurak eta zein galerak. Gatazkan ez dira denak protagonistak izan, ez neurri berean. Saiogileek emakumearen rola bigarren mailakoa izan dela ondorioztatu dute. Hona euren itauna: “Zer-nolako rol izan behar dugu ‘bake garaian’ emakumeok eta kasuon feministok?”.
Liburua osatzeko emakumeen eta gizonen testigantzak jaso dituzte, baina ez soilik borroka armatuan parte hartu dutenena, hau da, ETAn ibilitakoena. Harago joanez, gatazka oro har hartuta eta ulertuta, berean parte hartu dutenen iritziak bildu dituzte: “Gatazka modu orokorrean aztertu dugu, zeharka edo inguruan inplikatuta diren elkarteen, taldeen edo kolektiboen bizipenak kontuan hartuz”, adierazi dute egileek jende-aurrean.
Zuriñe Rodriguez eta Oihana Etxebarrieta garai luze gatazkatsu honen hari bat lotzen saiatu dira. Garaiak aldatu direla diote, borroka modua eta gizartea ez baitira berak. “Gizartea aldatu da bereziki. Ez da gauza bera, adibidez, frankismo garaian gurasoak borroka armatuan inplikatuak zirelarik, neskek eta mutilek hartzen zuten zeregina. Gurasoek haiekiko zuten jarrera. Orduko eta gaur egungo esperientziak alderatuz gero, garai haietako emakumea ez zegoen borroka politikoetan. Hori aldatu da”.
“Gaur egun, emakume gazte ezkertiarrak ez dio soilik borrokari modu orokorrean begiratzen, askatasun sexualari begiratzen dio, besteak beste. Emakumeak bere ekarpena egiteko borrokatzen du”. Borroka armatua eta kartzelak borroka horren emaitza da.
Gizartea eta garaia aldatu dira, baina “oraindik ere badago zer aldatua” diote egileek. Beren hitzetan, “jendearen ideia edo imajinario kolektiboa oso maskulinoa, heterosexuala eta indartsua da, agresiboa. “Gudaria”ren figuraren ondorioz besteak beste”. Eredu horretan emakumea kanpoan geratzen da, baita gizon asko ere. Emakume feministek iraganeko ereduak gatazkaren sozializazioan duen eragina aldatu nahi dute.
LISIPE izenak bilduma osoari ematen dio izena. Amazona da mitologia grekoan. Emakumeen aitzindaria. “Lisipe oroitzea, borrokan ari diren emakumeei gure omenaldi moduko bat da”. Liburua erosoa omen da: "Pertsona bakoitzak bere gisara bizi du gatazka eta berau lasaitasunez eta goxotasunez narratu dugu”, adierazi dute idazleek.
Hurrengo saioak, besteak beste, Danele Sarriugarte, Mari Luz Esteban, Idurre Eskisabel, Kattalin Miner eta Lorea Agirreren esku izanen dira.
Torturak jasan dituzten 900 lagun bildu dira Donostian Euskal Herriko Torturatuen Sarea aurkezteko, otsailaren 15ean. Ekimenak torturatuen bozgorailu izan nahi du, eta oraindik torturen berri eman ez duten herritarrak sarera batzera animatu dituzte. Eusko Jaurlaritzari eta... [+]
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
Estatuaren biolentziaren biktima gisa onartzeko 125 eskaera egin zaizkio Nafarroako Gobernuari 2023an eta 2024an. Horietatik 41 onartu dira. Egiari Zor eta Torturatuen Elkarteak ongi baloratu dute egiten ari den bidea.
Euskal Herria Baterak apirilaren 11an Donostiako Kursaalen egingo den ekitaldiaren berri eman du. Ekitaldia Aberri Eguna ospatu baino egun batzuk lehenago eginen da. Agerraldian Mireia Epelde, Xabier Euzkitze eta Carlos Etchepare bozeramaileek hartu dute parte, eta Manex Fuchs... [+]
Ostegun honetan 30 urte bete dira ETAk Gregorio Ordoñez PPko Donostiako zinegotzia hil zuela. Hainbat arrazoirengatik euskal gizartean zirrara berezia sortu zuen atentatua izan zen. PPko eta PSOEko zinegotzien aurkako atentatuen atea ireki zuen.
“Independentziara egin beharreko bideaz” hausnartzea da helburu nagusia. Apirilaren 20an, Aberri Egunarekin batera, Berriozarren ospatuko duten Gazteon Eskutik jardunaldia izango dute azken geltoki.
Urte hasiera honetan ere Bilboko kaleak bete ditu Sare Herritarrak larunbatean Bilbon antolatutako manifestazioak. Presoei ezartzen zaizkien salbuespeneko lege eta tratamenduekin amaitzea eskatu dute amaierako ekitaldian, eta memoria “kolektibo” bat eraikitzea... [+]
Larunbat honetan egingo da Bilbon euskal preso politikoen aldeko urteroko manifestazioa. Gero eta preso gutxiago dago, baina 2011n ETAk bere jarduera armatua eten zuenean inork gutxik irudikatuko zuen handik hamabost urtera oraindik gatazka haren ondorioz espetxeratutako... [+]
Donostiako La Cumbre Jauregian bizi ziren orduan Juan Mari Jauregi senarra eta bera, lehena Gipuzkoako Gobernadore Zibila zen garaian, 1990eko hamarkadaren erdialdean. Jauregi 2000. urtean hil zuen ETAk Tolosan.
Jar gaitezen 2025erako proposamen politiko gisa, Espainiako Auzitegi Kolonialaren (AN) epai guztiak berrikusten hasteko eta makila bakoitzak bere belari eusteko.
Unionismoarekin lerrokatutako alderdi, sindikatu eta gizarte-erakunde gehienek, eta ez bakarrik horrela... [+]
Datorren larunbaterako, urtarrilaren 11rako, Sare Herritarrak euskal presoen eskubideen aldeko manifestazioa deitu du, beste urte batez, Bilbon. Aukera paregabea da gure herriarentzat elkarbizitzaren bidean aurrera egiteko, hainbat hamarkadatan liskar bortitzetan murgilduta egon... [+]
Konponbide prozesuari eta etxeratze prozesuari behin betiko amaiera emateko aldarrikatuko dute, eta euskal preso behin betiko etxean nahi dituztela. Laguntza ekonomikoa jasotzeko Bizumkada Nazionala ekimena jarri dute martxan.
Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.
Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.