Zure haurrek ere azukre gehiegi jaten dute udan?
Litxarreri eta gozo kopuruak sarri kontrola galtzen du udan, oporrak, aisia eta kontziliazioa tarteko. Gehiegizko azukre kontsumoaz eta gaia gestionatzeko gakoez hitz egin dute Criar webgunean.
Zenbat da azukre asko? 2 urtetik beherako haurrei azukre erantsia duten jaki eta edariak ez ematea gomendatzen du Osasunaren Mundu Erakundeak. 2-3 urterekin, umeak ez luke egunean 15 gramo azukre baino gehiago kontsumitu behar, eta 4 urtetik aurrera, 25 gramotan dago muga.
Gehiegikeriari muga. Oporretan gaudela-eta malguago jokatzen ari garenean, eskua joaten ari zaigula konturatuz gero, gehiegikeriak moztu egin behar direla diote adituek (ez bakarrik litxarrerien kasuan, berdin pantailaren aurrean pasatzen den denborarekin eta abarrekin), helduek haurrei mugak jartzea ezinbestekoa baita haurrak ikas dezan nerabezaro eta helduaroan bere buruari mugak jartzen. Gaiaz mintzatu da berriki Esther Martinez, Argian: “Kontuan izan behar dugu heldu baten burmuina ez dela haurrarena bezalakoa; guk erraz ikusten ditugu hainbat gauza, baina beraiek ez dituzte hala ikusten, eta mugak ezinbestean apurtuko dituzte, bizitzaren inguruan ikasten joateko, eta ondorioak dituztela jabetzeko. Mugak jartzen ditugunean inportantea baita ondorioak zehazten joatea: jokaera honekin ondorio hau izango duzu, beste jokaera honekin beste ondorio hau”.
Nola gestionatu? Umeak gozoak eskatu dituela eta lasai utz diezagun edo haserretu ez dadin beti amore ematea ez da aukera ona, sakonean gatazkei iskin egitea delako eta hori ez da egoera konpontzea: gatazkak garrantzitsuak eta beharrezkoak direla gogoratu du Martinezek; “gatazka saihesten ari bagara, ez gara ongi egiten ari”. Gozoa lortu ez duelako seme-alabak kasketa hartu duela? Tentsio momentuetarako buruan izan beharreko premisa bat jarri digu adituak: “Haurra zenbat eta urduriago, ni orduan eta lasaiago”. Gozoen kontsumoa orekatzeko, noiz eta zenbat jan adostu daiteke haurrarekin (“asteko halako egunetan”) eta Criar.cat-eko nutrizionistak dio komeni dela saihestu nahi ditugun jaki horiek begi-bistan ez uztea, baita litxarreriak sari edo mehatxu gisa ez erabiltzea ere (“ongi bazkaltzen baduzu…”, “txintxo bazaude…”, gozoak bailiran lortu beharreko garaikurra).
Komeni da litxarreriak sari edo mehatxu gisa ez erabiltzea (“ongi bazkaltzen baduzu…”, “txintxo bazaude…”, gozoak bailiran lortu beharreko garaikurra)
Umeak aztoratzen ditu? Azukreak haurrak azeleratu eta urduritzen dituen ustea oso zabalduta dago, baina Criar.cat-eko nutrizionistari irakurri diogu ikerketen arabera ez dela hala: “Jartzen dira horrela normalean gozoak jaten ditugunean festa giroan egon ohi direlako”. 2019-2020ko azken datuen arabera, azukreak hiperaktiboago bihurtzen dituela ez dago baieztatuta, dio. Hori bai, azukre gehiegi kontsumitzea ez da ona osasunerako (ezta hortzetarako ere, galdetu bestela dentistari).
Zer ikusi, hura ikasi. Beste mezu bat ere utzi du Esther Martinezek: “Gurasoak eredu gara eta haurrek ikasten dute ikusten dutena, ez esaten dieguna”. Alegia, seme-alabei gutizia guztiak debekatzea eta bitartean guk oporretan gure apetekin malguago jokatzea ez dirudiela oso koherentea, eta haurrak ez dira ergelak. Oreka non dagoen, malgutasuna zein den eta mugak noiz eta nola jarri behar diren, etxe bakoitzak du bere formula, etxe bakoitzak ezagutzen baitu ongien egoera eta haurra.
Pippi Kaltzaluzeren istorioak lehenengoz kaleratu zirenetik 80 urte bete direla-eta, leku berezia eskaini diote Boloniako Nazioarteko Haur eta Gazte Liburu Azokan. Azkarra, independentea, errebeldea, lotsagabea, menderakaitza, apur bat basatia, sormen handikoa, ausarta eta... [+]
2 urtera arteko haurrek galarazita dute Debako haur liburutegian egotea, eta 2-6 urtekoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute egon. Hogei urtez horrela funtzionatu duen ageriko diskriminazioa buka dadila eskatzeko ama talde bat elkartu denean, ezetz erantzun die udal gobernuak... [+]
Haurtzaroaren amaiera eleberri distopikoa idatzi zuen Arthur Clarkek, 1953. urtean: jolasteari utzi dion gizarte baten deskribapena. Eta ez al da bereziki haurtzaroa jolasteko garaia? Jolasteko, harritzeko, ikusmiratzeko eta galdera biziak egiteko unea. Ulertzeko tartea zabalik... [+]
Eskolaz kanpoko jardueren eskaintza zabala egiten duten ikastetxeen aldean, beste askok ez du horretarako aukerarik; eta eskola bereko ikasleen artean ere, denek ezin dute ekintzetan parte hartu, baliabide ekonomikoek baldintzatuta. Esku hartzeko dei egin diete instituzioei:... [+]
Haurreskolara beharrean, 0-3 urte bitarteko umea zuzenean ikastetxera bidaltzea, Haur eta Lehen Hezkuntza osoa (12 urtera arte) hartzen dituen zentro berera. Hori da Nafarroako Hezkuntza Sailak Burlatako Hilarion Eslava ikastetxean martxan jarriko duen proiektu pilotua eta... [+]
Iruñeko haur eskoletako zuzendariek, EH Bildu, Geroa Bai, Zurekin Nafarroa eta PSNren arteko akordioa kritikatu dute. “Murgiltze ereduaren alde egin dugu beti, baina inoiz ez da gure iritzia kontutan hartzen” salatu du Euskalerria Irratian, Garikoitz Torregrosa... [+]
Batez beste, adinez gero eta nagusiago bilakatzen gara ama eta aita, hala diote datuek. Biologiari aurre hartu diote ugalketa teknikek, baina guraso zahar ugariko gizartea izatearen inguruan gogoetatzea falta dela iritzi dionik bada.
Miopia gero eta gehiago eta gero eta lehenago ari da garatzen, eta horren arriskua da dioptriak gehitzen joatea eta helduaroan begiari lotutako hainbat gaitz izateko aukerak dezente handitzea. “Eguzki-argia jasotzea inportantea da, eta denbora asko ez igarotzea oso gertu... [+]
6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin dute egon Debako liburutegian. Udal gobernuak argudiatu du "liburutegian erabilgarri dagoen espazioa mugatua" dela, baina ez du argitu espazio mugatu horregatik ezartzen dituzten ordu murrizketak zergatik aplikatzen... [+]
Arratsaldez eta gauez lan egiten duen jendea dagoela argudiatuta, 0-3 urteko umeentzat 24 orduz zabalik egongo diren haur-eskolen beharra planteatu du Espainiako Enplegu ministroak. Erreakzio-katea berehalakoa izan da eta agerian utzi du nola ulertzen dugun kontziliazioa, zeren... [+]
Kirol klub batean aritu nahi duen haurrak ez duela zertan Eskola Kirola egin dioen epaiari helegitea jarriko dio orain Gipuzkoako Diputazioak. Umeak nahi duen kirola aukeratzeko askatasuna batetik, helburu hezitzaile eta integratzaileak bultzatzen dituen eredua bestetik,... [+]
Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]
"Nola sustatu haurren parte-hartzea ekintza komunitarioen bitartez" ikastaroa emango du otsailean Iruñean Naiara Martin Gomezek (Elgoibar, 1982). Pedagogian graduatua da eta Atxutxiamaika Saileko arduraduna. Izen-ematea irekita dago UEUren webgunean. Ikastaroaz... [+]
Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]