Zuhaitz zaharrek uste zena baino bi aldiz karbono gehiago gordetzen dute, ikerketa batek erakutsi duenez
Oxfordeko unibertsitateko irkerlari talde batek puntako teknologiak erabili ditu zuhaitz zaharrek metatutako karbonoa kalkulatzeko eta orain argitaratu berri duten txostenean erakutsi dute, eraitsitako baso zahar hektarea bakoitzeko alferrik galtzen (eta atmosferara isurtzen) uste genuena baino askoz karbono gehiago, ia kopuru bikoitza. Zuhaitz zaharren mozketa eragozteko eta antzinatik iritsi zaizkigun basoak bizirik zaintzeko aldarria izan beharko luke ikerlan berriak.
Zuhaitz eta baso zaharrek –landatu berriek eta, batik bat, zutoin-soroak baizik ez diren espezie bakarreko basoek ez bezala– daukaten garrantzia asko aipatzen da aspalditik, izan biodibertsitatea bermatzen dutelako, uraren zikloan daukaten garrantziagatik edo, azken hamarkadotan nabarmentzen denez, klimaren zoratzearen erantzule nagusietakoa den CO2 karbono dioxidoa beren zurean pilatu dezaketelako. Orain ikerketa berri bat etorri da erakustera CO2a airetik kenduta metatzeko zuhaitz zaharrek daukaten garrantzia uste zena baino are handiagoa dela.
Oxfordeko (Erresuma Batua) unibertsitateak badu hiri inguruan, Wytham Woods deitu aspaldi ukitu gabeko oihan txiki bat, 1940tik erabili duela ekologiari buruzko ikerketan. Orain British Ecological Society aldizkariak plazaratu du Wythameko basoko 1.000 zuhaitz ingurutan egindako ikerketa berri baten emaitza: ”Laser scanning reveals potential underestimation of biomass carbon in temperate forest”.
Azterlan berriak erakutsi du zuhaitz zaharrek Lurreko bizi-baldintzen kontserbazioan jokatzen duten funtsezko papera, ikertzaile britainiarrak Wytham Foresten ohartu baitira karbonoa beren egurretan metatzeko ahalmenari dagokionez zuhaitzok orain arte uste zenaren bi halakoa dela. Pentsa liteke agiri berriak eskaintzen dituen emaitzek eragina beharko luketela zuhaitz zaharrak moztearen aurkako babesetan, ez bakarrik Erresuma Batuan, baita Europa osoan ere.
Ingalaterra, Flandria, Estonia eta Finlandiako 10 ikertzailek Wythameko 1.000 zuhaitz zaharrok kartografiatu dituzte laserrak eta 3D-an modelizatzeko sistema informatikoak erabiliz. Landareen zauririk txikiena ere egin barik zehaztasun handiz kalkulatu dute zuhaitz bakoitzaren bolumena, hortik ateratzeko enbor eta adarretan metatutako karbono kantitatea. BBC hedabide publikoari Londresko unibertsitateko irakasle Mathias Disneyk azaldu dionez, "zuraren dentsitatea ezagutzen duzunean, bolumena masa bihur dezakezu. Zuhaitzen masa horren erdia karbonoa da, beste erdia ura».
Metodo zehatzago horiekin kalkulu berriak burututa, emaitzak erakutsi du Wythameko zuhaitzek beren enbor eta adarretan jasota daukatela orain arte uste zenaren ia bi halako karbono kopurua, zehazki uste zena bider 1,77. Wythameko oihan txikia Erresuma Batuan dauden horrelako hostozabal-baso ugarien berdintsua denez, ikerlariek uste dute datu berrien argitan eguneratu beharra dagoela uharte hartako zuhaitz zaharrek metatuta daukaten karbonoaren kalkulua: "Ziur aski ez bakarrik Erresuma Batuko basoetan, baina baita Europa osoko oihan zaharrei dagokienez ere, gutxietsi egin da horiek metatutako karbono kopurua" esan du ikerlanaren zuzendarietakoa den Kim Calders irakasle flamandarrak.
Mathias Disney ikerlariak, bere aldetik, nabarmendu du Europa eta mundu osoan baso berriak landatzeko politikak ugaritzen diren garaiotan lehentasuna eduki behar duela lehengo baso zaharrak ez eraistea, horiek bizirik atxikitzea: “Zuhaitz handi eta zahar hauetan daukagun balioak ez du preziorik eta, beraz, alde batera utzita zenbat zuhaitz berri landatzeko asmoa daukazun, kosta ahala kosta lortu behar dugu zaharrak ez galtzea. Zuhaitz handi horiek oso garrantzitsuak dira“.
Aurtengo urtarrila 1850. urteaz geroztik beroena izan dugu. Gainera, aurreko hilabeteen joera mantentzen du, azken hemeretzi hilabeteen artean, hemezortzigarrena da bero erregistroak apurtzen.
Nature Medicine aldizkarian publikatutako artikuluaren arabera, berotegi efektuaren ondorioz handiagoa izango da beroak eragindako heriotzen igoera hotzak eragiten duen heriotza jaitsiera baino. Gainera, beroarekiko egokitze onenak ere ez luke arazoa guztiz konponduko.
Igande arratsaldean Greenpeace-ko 30 kide inguruk Urdaibaiko proiektuaren kontrako ekintza burutu dute Bilboko Guggenheim museoan. Hamar landare eta animalia-espezie errepresentatu dituzte.
Munduko landa eremu periferikoetan 4 milioi kilometro koadro laborantza lur abandonatu dira azken 75 urteotan. Orain arte arrazoi ekonomikoengatik uzten baldin baziren nagusiki, gerora, klima aldaketak ere horretara bideratuko ditu geroz eta gehiago. Bioaniztasuna babesteko xede... [+]
AEBetako Ozeanoko eta Atmosferako Administrazio Nazionalaren (NOAA) ikerketaren emaitza zabaldu du Nature Climate Change aldizkariak: bereganatzen zuen karbono dioxido eta metano kopurua baino gehiago isurtzen du orain tundrak.
-(1).jpg)
Brasilen suteek 30,86 milioi hektarea baso eta eremu natural suntsitu zituzten iaz, Italia osoaren azalera baino gehiago. Suteek %79ko igoera izan zuten 2023arekin alderatuta, Fire Monitorren ikerketa batek agerian utzi duenez.
Inor ez ala denok. Klima larrialdia inork ez pairatzeko aldaketak bideratu ezean, behintzat guztiek pairatu dezagula. Zuk –irakurle–, nik –Jenofa–, haiek –pobreak– eta haiek –aberatsak–. Satisfaziorik ez zidaten eragin Los... [+]
Hodeiak murrizten ari dira eta horrek eragin nabarmena du klima-aldaketan, NASAko ikertzaile-talde batek ondorioztatu duenez. Terra satelitearen datuak aztertuta, ikusi dute azken 20 urteetan, pixkanaka, baina etengabe, murriztu dela hodeien estaldura. Amerikako Batasun... [+]
Muturreko lehorte eta euriteak normaltasun berria bilakatu zaizkigu. Areagotzen dituzten kalte ekonomiko eta ekosistemikoen artean, laborantzak pairaturikoak ez dira txikienak. Bereziki, lehorte garaietan zaluegi idortzen diren edota eurite handietan ur guzia xurgatu ezin duten... [+]
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
220km/h baino abiadura handiagoko haize-boladek astindu dute Frantziako kolonia den Mayotte uhartea. Funtsezko azpiegiturak suntsitu, eta irlaren zati handi bat inkomunikaturik utzi du; biktimen zenbaketa zaildu du horrek. “Premiazko neurriak” hartuko dituela iragarri... [+]
Plastiko kutsadurari konponbide bat adosteko goi-bilera zikloa bukatu berri dute, Hego Koreako Busan hirian iragandako bosgarren gailurrean ere porrot eginda: hitzarmenik adostea ez dute lortu, nagusiki plastiko esportatzaile handiek negoziaketak oztopatu dituztelako. Bitartean,... [+]
Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.
Azken hamar urteetan turismoak eragindako CO2 isurketen emendioa ekonomia orokorrarena baino bi aldiz handiagoa izan da. Nature Communications aldizkari zientifikoak abenduaren 10ean plazaratu ikerketaren emaitzak dira.
Hizkuntza matematikoa ondo ulertu eta interpretatzeak badu garrantzia ikasketa prozesuan; horixe esan ohi diegu guk geure ikasleei, bederen. Matematiken lengoaia unibertsala da, eta oro har, interpretaziorako errore marjina txikia izan ohi da. Nekez marraztuko genuke hiruki bat... [+]