Ziztadak, Euskal Herrira iritsi den arrisku berria
Jai giroan, norbait ziztatu eta horren bidez gorputzean droga sartzen diotela antzematen ari dira azken boladan. Biktimak mareatuta sentitu ohi dira eta batzuetan kontzientzia galtzera iristen dira. Halako zerbait jasan edo ikusiz gero nola jokatu jakiteko argibideak ematen ari dira.
Ezagutzera eman ziren lehen kasuak Erresuma Batuan izan ziren, 2021eko udazkenean ziztatu zituztela salatu zuen hainbat emakumek. BBCk adierazi zuen 2021eko urriaren 21ean Nottinghamshireko Polizia hamabost kasu ikertzen ari zela eta lehen salaketa urriaren 2an jaso zutela. Ziztatuak izandako pertsona gehienak emakume gazteak izan ziren, baina gizonak ere ziztatuak izan zirela ziurtatu zuen Poliziak.
Ondoren, Frantzia, Espainia eta Europako beste herrialde batzuetan salatu dituzte antzeko gertakariak. Ipar Euskal Herrira heldu zen lehenik, oraintxu Hego Euskal Herrira. Ipar Euskal Herrian maiatzean hasi ziren ziztada bidezko erasoak salatzen. EITBk adierazi duenez, Baionan jazotako beste 20 kasu ikertzen ari dira.
Uztailaren 9an lau gaztek salatu zuten ziztatuak izan zirela Sanferminetan. Lauak mareatuta sentitu ziren, botaka egin zuten eta bertigoak izan zituzten, besteak beste. El Mundok adierazi duenez, Poliziak baztertu egin du helburua sexu jazarpena dela zioen hipotesia. Horretarako argudiatu dute ziztatu ostean inor ez zela saiatu gazteak lagunengandik urruntzen. Lagunekin egon ziren uneoro eta ez zuten sexu jazarpen ez antzekorik pairatu. Gazteetako batek ordea, mutil bakarrak, bere kreditu txartela ostu egin ziotela azaldu du. Uztailaren 12an beste lau salaketa egon dira, guztira zortzi salaketa izan dira Iruñeko festak hasi zirenetik.
Zer da ziztaden kontua?
Ingelesez needle spiking deituriko praktika da. Normalean jende multzoa eta festa giroa aprobetxatuz, biktimak despistaturik daudenean ziztatzen dituzte droga oraingoz ezezagun batekin. Ziztatzen den substantzia ezezaguna da, baina estasi likidoa izan daitekeela uste dute, hainbat hedabidek adierazi duenez, haien artean Naizek eta Noticias de Navarrak.
Estasi likidoa “bortxatzaileen droga” gisa ere ezagutzen da eta nerbio-sistema zentralaren depresore bat da. Depresorea izateaz gain, haluzinogenoa ere bada, eta oso mendekotasun psikologiko handia eragiten du Eusko Jaurlaritzaren Osasun Sailaren arabera. Kazeta.eus-ek Arrangoitzen ziztatu zuten gazte batekin hitz egin zuen eta haren arabera, estasi likidoa sartu ziotela esan zioten medikuek, baina ospitalean egindako azterketa toxikologikoetan ez zuten halakorik aurkitu.
Ziztatua izanez gero, nola jokatu
EHZ festibala uztailaren lehen asteburuan ospatu zen. Festibala pertsona guztientzat espazio segurua izateari garrantzi handia ematen diote antolatzaileek. Eraso ezberdinen aurrean neurri ezberdinak hartuko zituztela adierazi zuten haien sare sozialetan eta festibalean bertan zabaldutako orrietan. Tartean, ziztada bat jasoz gero protokoloa zein zen azaldu zuten: “Gurutze Gorrira jo zuzenean, haiek hartuko dute zu artatzearen eta Erasoen Kontrako Brigadarekin lotura egitearen ardura”.
BBC hedabideak ere jarraibide batzuk luzatu ditu, lagun bat ziztatua izan bada zer egin azaltzeko. Hauek dira aholkuetako batzuk: biktima bakarrik ez uztea inolaz ere ez, biktimarekin hitz egitea kontzientzia galdu ez dezan, alkoholik edaten ez uztea (arazo larriagoa sortu dezake alkohola edateak edo gehiago edateak) eta biktimak okerrera egiten badu anbulantzia deitzea.
Beraz, garrantzizkoa da lagunekin egotea, ziztada bat sentitzen den momentuan lagunei komentatzea, gaizki sentitzen hasten den pertsonarekin geratu eta larrialdi zerbitzuetara deitzea, drogarik ez kontsumitzea (alkohola, kasu) eta ziztada jaso den taberna, diskoteka edo festako antolatzaileei gertatutakoaren berri ematea.
Espetxeetako osasun zerbitzuaren gabeziez mintzatu da Libertad Francés Lecumberri, Salhaketa Nafarroa elkarteko koordinatzailea: “Osasun arloko langileak espetxeko logikekin eta irizpideekin kutsatzen direnean, zenbait eskubideren bermatzaile izan beharrean,... [+]
Kabaretak, parrandak, emakume biluziak dantzan, kokaina, heroina eta morfina salgai farmazietan... Pelikula bateko eszena dirudi, baina Donostiaz ari gara. Orain 100 urte baino gehiago, aristokratentzat eta burgesentzat festa latzak izaten ziren hiriko kabaretetan. 1917an,... [+]
Ertzaintzaren fokua drogen kontsumora, ekoizpenera eta salmentara bideratu da 2023an eta zenbait operazio ikusgarri egikaritu dituzte Aiaraldean.
Mónica García ministroak ziurtatu du araudi zehatzak egongo direla lurrungailuen erabilera kontrolatzeko, eta zehatz-mehatz aztertuko direla hainbat egoera, “kerik gabeko espazioak zabaltzeko”.
Ezingo da erre hondartza, parke, baso, espazio publiko eta eskola inguruetan. 2024tik aurrera, tabako paketearen prezioa progresiboki igoko da 11 eurotik 13 eurora.
Jostailu edo panpina itxurako eta goxoki zaporeko bapeatzaile edo zigarro elektronikoak ugaritu dira. Ohartarazi dute tabako industriak gaztetxoenak dituela jomuga, eta neurriak hartzen hasiak dira hainbat herrialdetan. Erabilera bakarreko bapeatzaileak debekatzeko asmoa agertu... [+]
Asteazkenean onartu dute neurria ministro kontseiluan, eta prozesu parlamentarioa 2023an amaitzea espero dute. “Merkatu beltza gelditzeko” saiakera dela azaldu dute legea sustatu dutenek. Kalamua 25 gramoraino legez kanpokoa ez izatea eta pertsona bakoitzak... [+]
Zer da droga eta zer ez? Zer-nolako eragina dauka drogak inguruan? Horren bueltan mintzatu dira Oihana Arana (Eskoriatza, Gipuzkoa, 2001), Maialen Alvarez (Ermua, Bizkaia, 1994) eta Ander Sagardoi (Iruñea, 1994). Drogarik kontsumitu ez arren, drogak inguratzen ditu; batez... [+]
Preso dauden pertsonen artean portaera suizida areagotu egiten da, faktore psikologiko eta soziodemografikoengatik. Hego Euskal Herrian, 2023an, bi presok egin zuten beren buruaz beste astebetean. Orain gutxi, Eusko Jaurlaritzak “laguntzarako presoen” irudia... [+]
Kanadako Columbia Britaniar probintziak programa pilotu berri bat hasi du, kokaina eta heroina bezalako droga gogorren jabetza despenalizatzen duena kopuru txikitan. Kanadako gobernu federalak mendebaldeko kostaldeko probintziaren eskaera onartu ostean, hiru urte iraungo duen... [+]
Jose Luis Etxebarria Porru 1982tik 2012ra izan zen Arrasateko udaltzainburu, eta frogatu zuen droga Donostiako Intxaurrondoko eta Bilboko La Salveko kuarteletatik eramaten zutela herrira. Azaroaren 20an hil da, 65 urte zituela.
2019tik 2020ra bitartean %30 igo ziren alkoholaren gehiegizko kontsumoak eragindako heriotzak, azken bi hamarkadetako goranzko joera zorroztuz. Hiru aldiz gehiago dira alkohola tarteko hil diren estatubatuarrak, kausa nagusia ez izan arren.
Ertzain bat atxilotu dute ostegunean, ustez droga-trafikoan aritzeagatik. Bere etxean 54 kilo kokaina atzeman dituzte. Ez da lehen aldia EAEko poliziako kideak narkotrafikoarekin nahasita harrapatu dituztenak.
Sylvia Kay ikertzaile da, eta nekazaritza eta ingurumen justiziarekin, elikadura sistemarekin eta lur eta natur baliabideen politikarekin lotutako gaiak jorratzen ditu. The Ecologist hedabidean uztailean argitaratu eta Creative Commons lizentziari esker ekarri dugun artikuluan... [+]