Zinemaldiaren inaugurazio egunean elkarretaratzea, ikus-entzunezkoetako euskararen “egoera tamalgarria” salatzeko
Aurtengo Donostiako Zinemaldian oso gutxi izango dira euskaraz edo euskarazko azpidatziekin emango diren pelikulak, Sail Ofizialean adibidez 109 emanalditik bat bera ere ez. Pantailak Euskaraz ekimenak egin du azterketa eta Zinemaldiaren inaugurazio eguna aprobetxatuz elkarretaratzea deitu du Kursaal parean, ostiralean, ikus-entzunezkoetan euskarak duen “presentzia eskasa” salatzeko.
Zinemaldian eskainiko dituzten 573 emanaldietatik, jatorrizko bertsioa euskaraz 5 emanaldik izango dute, eta elebidun edo hirueledunak direnak beste 11 izango dira. Euskarazko azpidatziak izango dituzten saioak, berriz, 37. Eta euskarara bikoiztuta 5 saio egongo dira, denak haurrei zuzendutako filmak. Guztira, beraz, emanaldien %10,1 izango da euskaraz, eleanitza, edo euskarara azpidatzita. Aldiz, emanaldi guztiak gazteleraz edo gaztelerazko azpidatziekin eskainiko dira.
Pantailak Euskarazek egindako azterketaren datuak dira, eta ondorioa garbi du ekimenak: “Nekez uler daiteke hainbeste diru publikorekin ospatzen den ekitaldi honetan, bi hizkuntza ofizial dauden lurralde batean, euskarak, eta beraz, euskaldunok, horrelako diskriminazioa jasatea”.
Ekimeneko kide Alex Aginagaldek azaldu digu Zinemaldiaz harago doan errealitatea dela deskribaturikoa eta ostiralean, 19:30ean Kursaalen deitu duten elkarretaratzean, euskarak pantailetan oro har duen “presentzia lotsagarria” salatzea dela asmoa, inauguraziora agintari ugari etorriko dela aprobetxatuz. Izan ere, “zinemetan, zinema jaialdietan, telebistan zein plataformetan euskaldunok bizi dugun diskriminazioa amaitzea erakundeen ardura dela uste du Pantailak Euskarazek”.
Zehaztu dute euskara normalizatzeko legearen arabera "Jaurlaritzak neurriak hartuko dituela bi hizkuntza ofizialen erabilera arian-arian berdintzeraino". Lege honek, ordea, 40 urte egingo ditu laster, “eta bertan jasotzen diren artikulu asko oraindik ez dira betetzen”, kritikatu dute. Azken finean, “irizpideak ezarri daitezke zinemaldien hizkuntza betebeharrei dagokienez eta telebista publikoan euskara lehenesteari dagokionez; euskarazko ikus-entzunezkoetara bideratutako aurrekontua handitzea eta euskarazko bikoizketararako dirulaguntza lerro berriak sortzea ere Euskal Herriko administrazioen esku dago; eta zinema aretoetan hizkuntza kuotak ezartzea ere legez egin daitekeen zerbait da, filmen erdia, gutxienez, euskaraz, euskarara bikoiztuta, edo euskarara azpidatzita eman daitezen”.
Euskal Herri osoko zinema aretoetan urtean zehar estreinatzen diren filmen %1 soilik estreinatzen da euskaraz. “EITB telebista publikoan ere ez dago ia euskarazko zinema eskaintzarik, eta merkatuan nagusi diren streaming plataformetan ere, euskararen presentzia oso txikia da”. Horregatik guztiagatik, hilaren 16an aldarria aterako dute kalera, “Pantailak euskaraz, gure eskubidea” lelopean.
Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]
Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]
Azken hilabete hauetan hainbat institututan lan egitea egokitu zait eta, uneren batean edo bestean, ikasleekin lan merkatuak eskaintzen dituen aukerez hitz egin behar izan dut. Ikasleen tipologia askotarikoa da eta hiri berean asko aldatzen da auzo batetik aldamenekora,... [+]
1974ko abenduan sortu zuten Bagare kanta Gontzal Mendibil zeanuriarrak eta Bittor Kapanagak, haren Olaetako (Aramaio) baserrian. Euskararen eta euskal nortasunaren aldeko ereserki bilakatu zen gerora.
EuskarAbentura 2025 espedizioak aukera emango die 127 gazteri zazpi lurraldeak oinez zeharkatzeko kulturan, historian eta paisaietan murgilduta. EuskarAbenturako parte-hartzaileen hautaketa ez da proiektuen kalitatean bakarrik oinarritzen, baita generoa,... [+]
"Euskalduna ez den pertsona bat –Nagore de los Rios– hautatu du EITBko zuzendaritza nagusiak Eitb.eus eta Social Media atalerako zuzendari posturako, eta, ondorioz, euskaraz ez dakien pertsona bat izendatu dute helburuen artean euskararen... [+]
Herriko elkarte eta eragileek antolatzen dute Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen, sorreratik. Goizetik gauera jakin dute udalak hartu duela ekitaldiaren jabetza eta beraz, ekitaldiaren inguruko azken erabakiak haren gain geratu direla: “Udalari eskatzen diogu... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ez dakit zuek ere pertzepzio bera ote duzuen –aitor dut: modu azientifikoan hasi naiz idazten hemen–. Pereza hitzaren hedatze naturalaz ari naiz. Gero eta gehiago aditzen baitut Hego Euskal Herriko bazterretan: euskaraz, espainolez eta, jakina, euskañolez... [+]
Lanartea elkarteak Euskal Artisten Lan eta Bizi Baldintzen I. Inkesta argitaratu berri du. Inkesta bete dutenen %40k du jarduera artistikoa lanbide. Batez beste, hilean, 1.027,5 euro irabazi zituzten 2023an. Inkestatuen %33,8k erantzun du azken urtebetean jarduera uztea pentsatu... [+]
Euskara txikitasunean handia den ur emaria dugu. Bertako tanta bakoitzak gure kultura ureztatzen eta biziberritzen du. Egarri den hari itsaso bete ur eskaini. Euskara putzu sakon eta ilun batetik etorri izan bada ere, guztiok atera dugu gure ur-gazi lagina, eta guztiok bilakatu... [+]
Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.
Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]
78 urterekin hil da ibilbide oparoa izan duen euskaltzalea. Euskal Filologian doktore izateaz gain, hamarnaka lan argitaratu zituen, poesian, nobelan zein saiakeran, baita biografiak eta bertso bildumak ere. Lan handia egin zuen antzerkigintza ikertzen.
Euskaltzaleen Topaguneak hasiera berri bat irudikatu du. Hemendik aurrera Taupa, euskaltzaleen mugimendua izena hartuko du. Euskara elkarteen topagunea izatetik, Euskal Herri osoko euskaltzaleak aktibatzea eta saretzea izango du helburu. Topaguneko kideek adierazi dutenez,... [+]