Zergatik da kaltegarria Frantziak hizkuntzen eurokartaz egindako interpretazioa?
Hilaren 22an Europako Hizkuntza Gutxituen Karta berretsi ala ez erabakiko du Frantziako Asanblada Nazionalak. Euskalgintzako eragileak aurka azaldu dira, euskara kaltetu dezakeelakoan.
Zuzeu orainkari digitalean aztertu du I. Larrea egileak gaia. Artikulu horretako zenbait gogoeta ekarri ditugu gurera.
Zer da Hizkuntza Gutxituen Karta?
Ofizialak ez diren edo ofizialak izanda ere gutxietsiak diren hizkuntzak babesteko tresna da karta. 1992an sortu zuen Europar Batasunak. Aitzitik, Frantziako Estatuan kontrako efektua sor lezakeela diote kritikoek: alegia, frantsesa indartu eta euskara gehiago baztertu dezakeela.
Zer dela eta kaltetuko luke euskara?
“Frantsesa errepublikaren hizkuntza da” dio Frantziako Konstituzioaren bigarren artikuluak. Ondorioz, frantsesa baino ezin da izan ofiziala. Konsituzioak beraz, zuzenean egiten du talka hizkuntza gutxituak babesteko dokumentuarekin.
Horren aurrean erabakia hartu dute Frantziako politikariek: Konstituzioa aldatzea. Hain zuzen ere, 53-3 artikulua. Hala, ituna berrestea posible lukete.
Aldaketaren ondorioz, frantsesa litzateke administrazioan erabil litekeen hizkuntza bakarra eta hori da euskalgintzako taldeek begi onez ikusi ez dutena.
Euskal Konfederazioak berrestea “arriskutsua” litzatekeela esan du. Dioenez, itunak frantsesa “inposatzen” du. “Horrelako baldintzetan, Konstituzioa ez aldatzea hobe”, esan dute Konfederazioko kideek. Haien aburuz, Herriko Etxeetan, Seaskan, Uda Lekuan edo eta Euskareran Erakunde Publikoan ere frantsesa erabiltzera derrigortuko lituzke Konstituzioa moldatzeak.
Bide beretik jo du Seaskako lehendakari Paxkal Indok ere. Haren iritziko, berresteak “ez luke deus ekarriko Euskal Herriarentzat”.
Euskal Herriko lekuen izenen frantsestearen arazoa ez da bakarrik seinale paneletan hizkuntza ez kontutan hartzearengatik izaten, duela zenbait urte hartu helbideratzeari buruzko erabaki baten gauzatzearen ondorioa ere bada.
Azal dezagun, administrazioko hainbat arlo... [+]
Larunbatean ospatu dituzte Ttinka mikro haurtzaindegiaren bost urteak Lakarran. Baxe Nafarroko euskara hutsezko egitura bakarra da, Euskararen Erakunde Publikoaren B ziurtagiriduna.
Maddi Kintanak ekainean aurkeztu du Master Amaierako Lana Bordeleko Unibertsitatearen eta Iker ikerketa-zentroaren laguntzarekin. Gazteen hizkera BAM eta inguruan du izenburu eta Biarritz, Baiona eta Angeluko 18 eta 24 urte bitarteko gazteen hizkera aztertu du. Horretarako,... [+]
“Geldi euskara zapaltzea” lema berriz hartu du Euskal Herrian Euskaraz taldeak larunbatean egin duen prentsaurrekoan. Maiatzaren 17an, esaldi hori Baionako suprefeturan tindatzeaz akusaturik, irailaren 10ean epaituko dute Gorka Roca Torre.
Ikasturte honetan, lehen mailako ehun eskola elebidunetan 5.700 ikaslek ikasiko dute. Bigarren mailan hamasei kolegio eta lau lizeotan 1.600 dira. Zailtasun nagusia aurten ere kolegioan euskararen eta frantsesaren arteko oren parekotasuna erdiestea da.
Uda hasiera. EHZ festibalaren biharamuna (atx, buruko mina). Ikasturte kargatu baten ondotik, hatsa hartzeko gogoa. Burua hustu. Funtsezko elementuei berriz konektatu. Familian denbora hartu, aspaldiko lagunak berriz ikusi eta eguneroko borrokak (pixka bat) pausan eman... [+]
Maddi Kintanak Baiona, Angelu eta Miarritzeko gazteen euskara aztertu du bere tesian. Hitz berriak sortzen dituzte baina baita hitzak beste hizkuntzetatik hartzen ere, besteak beste, interneten eraginez.
"Euskara eta euskal literatura, programaketatik ikasgelara" jardunaldian parte hartu zuen Katixa Dolhare Zaldunbidek. Seaskak eta UEUk antolatu Udako Ikastaroen barne. Bere problematikak horiek ziren: Zer leku du literaturak hezkuntza programetan eta nola landu euskal... [+]
Iñaki Iurrebaso soziolinguistak euskararen egungo egoeraren argazkia egin du Baionan iragan zen Hizkuntz politikari buruzko ikastaroan, muga-gaindiko ikastaroen kari.
Mugaz gaindiko uda ikastaroak abiatu dira astelehen honetan ostiralera arte irauteko Baionan eta Hizkuntza Politika berrirako urratsak Ipar Euskal Herrian aztertuko da.
Aspaldiko aldarrikapena onartu du Frantziako Gobernuak: laborantza lizeo pribatuetan formakuntza elebidunak eskaini ahal izango dira, “esperimentazio pedagogiko” gisa, alegia frantsesez bakarrik ez, euskaraz ere irakatsi ahalko da. Donapaleun eta Hazparnen baliatuko... [+]