Zergatik bota dituzte Txinako Alderdi Komunistatik bi Defentsa ministro ohi?
Bi prentsa-ohar, antz-antzekoak baina zein bere ñabardurekin, plazaratu zituen joan zen ostegunean, ekainak 27, Txinako Alderdi Komunistaren Politburoak, hilean behin egin ohi duen osoko bilkuraren karira. Haien edukia, haatik, ez zen batere ohikoa: bi Defentsa ministro ohi, Wei Fenghe (2018-2023) eta Li Shangfu (2023), egotzi egiten zituzten Alderditik eta Armadatik, gaizkintza larriak leporatuta.
Hain da ezohikoa gertakaria, ezen antzeko ezer aurkitzeko 1971ra joan beharko genukeela, Lin Biaok kargu beretik estatu-kolpea eman nahi eta huts egin zuenekora. Edo 1959ra, Peng Dehuai, Maorekiko desadostasunagatik, kargu beretik eraitsi zuteneko hartara. Aspaldi samarreko aurrekarietara, beraz.
Prentsa-oharrek kargugabetuei egozten zizkienak, ordea, iraganeko haiekin parekotasunik gabeko zioak iradokitzen zituzten. Onar liteke “ustelkeria” kontzeptuaren baitakoak liratekeela zergati horiek (eta Mendebaldean albistea aintzat hartu duten hedabide bakanek hari heldu diote). Baina esango nuke akusazioen muina ez duela hitz horrek islatzen.
Izan ere, akusazioak liokeenez, diru-kontuak baleudeke tartean, baina ez lirateke funtsezkoenak izango. Behintzat, kargugabetuei gutxiago leporatzen zaie pertsonalki aberastu izana bestelako hoben batzuen aldean: “Partiduarekiko fedea eta leialtasuna galdu” izana; “jatorrizko misioari traizio egin eta Partiduaren espiritu eta printzipioei uko egin” izana; “Partiduaren eta Batzorde Militar Nagusiaren konfiantzari iruzur egin” izana.
Nola? Zertan? Oharrek, jakina, ez dute hori argitzen. Baina hutsegitearen tasuna “larria baino larriagoa, haren eragina ezin okerragoa, eta kaltea bereziki handia” dela diote; eta “Partiduaren kausa, nazio-defentsa eta eraikuntza militarra, baita lider gorenen irudia ere” biziro kaltetu dituztela biek ala biek.
Aurreko astean, Xi Jinpingek eta Batzorde Militar Nagusiak Yan’an-go “santutegi” iraultzaile historikoan antolatutako “gogo-jardun militarretan” egon ziren ehunka (bostehun bat, gutxienez) jeneralek argibide gehiagorik jasoko zuten, ziurki, zuzenean edo zeharka, ezagunak ez ezik, batzuentzat lagunak ere izango ziren biez (eta haien egoera bertsuan aurkitu daitezkeen maila apalagoko hainbat kidez).
Pasa den irailean Li Shangfu jarduera publikotik desagertu zenean hipotesi pintoresko samarrak ereiten saiatu zirenek ere orain argi-izpirik ez digutela aurreratu ahal ikusita, orduan jada generabilen burutapenari eutsi beharko diogu besteok: Defentsa ministro izan aurretik ere, misil-armadaren hornidura eta kudeaketan bete-betean arituak diren Weik eta Lik, agian, iruzur egin ziotela aginte gorenari haietako garrantzitsu baten benetako tasunen inguruan... Aginte gorena jabetu den arte.
Hala bada, inoiz argi eta garbi esango ez zaigun zerbait da.
2021etik 2025era isuriak %15ean murriztu behar zituen industriak. Ursula Von Der Leyenek automobilgintzaren sektorearen eskutik ekintza plan bat aurkeztuko du martxoaren 5ean. Oraindik erabakia hartua ez badago ere, Europar Batasunak sektorearen eskaerak onartuko dituela diote... [+]
Silicon Valley-ko oligarkia AEBetako gobernura iritsi berritan lehertu da adimen artifizialaren (AA) burbuila. Txip aurreratuen erraldoia den Nvidia-k urtarrilaren amaieran izandako %16,8ko balio galera, egun bakar batean inoiz izan den burtsa balio galerarik handiena da... [+]
Otsailaren 17an Txinako Alderdi Komunistaren arduradun gorenak bildu ziren bertako enpresa pribatu handienen zuzendari nagusiekin. Ez da ohikoa aldi eta areto berberean Huawei, BYD, New Hope, Tencent, SWSC, Yushu, Xiaomi edo DeepSeek bezalako konpainien nagusi gorenak bilduta... [+]
Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.
Iazko azken hatsean Txinako gobernuak Yarlung Zangbo ibaiaren behe-arroan proiektu hidroelektriko handia abian jarriko duela iragarri izanak, urak harrotu ez, sutan jarri dituela dirudi gure artean. Esan dezakegu alarmaren eskala osoa kurritu dutela iruzkinek: munduko handiena... [+]
Donald Trumpek agindutako muga-zergak indarrean sartu dira: Kanadak eta Mexikok %25ekoak izango dituzte eta Txinak %10ekoa. Kanadak zifra bereko arantzelekin erantzungo du. Mexikok arbuiatu du AEBko Gobernuak esan izana organizazio kriminalekin loturak dituela herrialde horrek... [+]
ChatGPT ez da dagoeneko "hainbesterako". Lehiakide biziago, eskuragarriago eta merkeago bat jarri zaio parean AEBetako eta mundu mailako liderrari: enpresa txinatar baten eskutik ikusi du argia DeepSeekek. Dantzan jarri da mundua, eta ez espresuki onerako. Mikrotxipen... [+]
Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]
2018ko martxoaren lehena zen, bere lehen agintaldiaren lehen laurdena burututa, Donald Trumpek pentsaera politiko-ekonomikoaren lagin gardenena utzi zigunean: “Merkataritza-gerrak onak dira, eta irabazten errazak”. Orduantxe abian jartzear zituen altzairu eta... [+]
Ipar hemisferioan ikasturtea hastearekin batera izan ohi den albiste-zaparradan argitaratu zen duela astetxo batzuk: aspaldiko urteetan ez bezala, txinatar jatorriko ikasleak (275 milatik gora) ez dira jada ugarienak Estatu Batuetako unibertsitateetako atzerriko ikaslerian;... [+]
Argazkia bai, ala argazkia ez? Oraintxe bertan, ez dago argi Rio de Janeiron hasi berri-berria den G20aren goi bileran argazkia izango ote dugun ala ez. Bertaratu diren agintari gorenen “familia-argazkia”, alegia. Horrelakoetan arauzkoa bihurtu dena: turista... [+]
Mundu mailako inperioaren urbs estatubatuarra –eta haren periferiako lurbira osoa– Donald Trumpen bigarren agintaldirako kontuak ateratzen ahalegintzen ari garenean, tentsioak gorabidean jarraitzen du datozen lau urteetan, zalantzarik gabe, arreta-gune nagusietakoa... [+]
Kontinente zaharrak gerra komertziala plantatu dio Txinari, auto elektrikoen merkatu europarra porrot historiko eta irrigarri izatetik gertu dagoelako. Txinatarren errua omen, kotxe elektriko europarrak bi aldiz garestiago izatea haienekin alderatuta. Min egiten dietena da... [+]
Zeurea ez dela –eta ez duela izan behar– deritzozun herrialde bateko gertakari historikoa izan al daiteke nonbaiteko festa nazionalaren sorburua? Bai, horixe. Gertatu ere gertatzen da Taiwanen: “Hamar Bikoitzean”, alegia, urriaren 10ean ospatzen da... [+]