Eusko Jaurlaritzaren aginduz, ikasleak ebaluatzeaz arduratzen da ISEI erakundea, eta azken datuen berri (labur) eman du Begoña Pedrosa Hezkuntza sailburuak. 2023an, tarteko etapetan dauden ikasleak ebaluatu zituzten (Lehen Hezkuntzako 4. maila eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako 2. maila); eta 2024an berriz, amaierako etapetan daudenak (LH 6 eta DBH 4).

ISEIren txostenera jotzen badugu, gorabehera ugari ikus daiteke etaparen eta konpetentziaren arabera, eta aldaketa horiek ohikoak direla ondorioztatu du ISEIk, baina emaitzak aletu aurretik, nabarmentzeko moduko bi emaitzetara jo dezagun, maila jaitsiera handia baita horietan ("beherakada zakarra", dio ISEIk): 2023. urtean DBH 2n egindako ebaluazioan, gaztelaniazko hizkuntza-komunikaziorako konpetentzia batez beste 16,9 puntu jaitsi zen eta zientziakoa 17 puntu. Ezarrita dauden errendimendu-mailetan, mailarik baxuena duten ikasleen kopurua asko hazi izanak ekarri du ondorio hori.

Bi beherakada handi horiei tamaina hartzeko, zuhurtziaz egin beharreko "hausnarketa konplexua" gomendatu du ISEIk. Batetik, azpimarratu du jaitsiera horiek ez dutela loturarik edizio bereko beste hurbileko arloekin. Alegia, gaztelaniaren beherakada ez dela islatu euskara eta ingelesean, eta zientziarenak ez duela islarik izan matematikan. Bestetik, ebaluazio arduradunek nabarmendu nahi izan dute elkarren aurkako joerak jaso direla ondoz ondoko bi promoziotan, ondoz ondoko bi urtetan. Alegia, 2024an, DBH 4ko ikasleek (gehienak, 2023ko emaitzak izan zituzten ikasleak baino urtebete lehenago jaioak) gorakada izan zutela gaztelanian eta aurreko urteetako joerarekiko egonkor mantendu zirela zientzian.

Kontuak kontu, ez da azalpen argirik ematen, halako beherakada argudiatzeko. Etorkizunean datu horien jarraipena egitea gomendagarria dela dio ISEIk, eta horretarako bi erreferentzia hartzen ditu kontuan: aurtengo PISAk zientzia konpetentzia neurtuko duela hain justu 2023ko ebaluazioan parte hartu zuten ikasle horien zati baten artean, eta aurten berriro ere ebaluazio diagnostikoa egingo zaiela uneotan DBH 2 egiten ari direnei.

Modu orokorragoan, hezkuntzako emaitzetan eragiten duten faktoreen berri bai ematen du ebaluazio diagnostikoaren txostenak. COVID19aren pandemiak hezkuntza-prozesuetan eragin handia izan zuela eta oraindik ere presente dagoela dio; familien indize sozioekonomiko eta kulturala estuki lotuta dagoela hezkuntza emaitzei; eta ikasleen jatorriak ere eragina duela.

LH2, LH6, DBH2 eta DBH4: emaitzak konpetentziaka

Lehen Hezkuntzako hobekuntzetan, LH2ko ebaluazioan ingelesak izan du hobekuntza handiena (4 puntu gora) eta LH6n berriz, zientziak (6 puntu). Beherakadetan, gaztelaniak izan du jaitsiera handiena 2. nahiz 4. mailan (4 bat puntu). Lehen Hezkuntzako gainerako konpetentzietan, emaitzak ez dira kasik aldatu aurreko edizioekin alderatuta.

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, hobekuntza handienak DBH4n izan dira: 5 puntu gaztelanian, 3 ingelesean, 1 matematikan eta egonkor mantendu da zientzian. DBH2n, aurrez aipaturiko deskalabruez aparte, ingelesean puntu 1 behera egin zuten ikasleek eta beste 1 matematikan.

Irakurketa eta matematika errefortzuak LHn

Bestalde, ebaluazio diagnostikoarekin batera, 2024-2028ko emaitzak hobetzea helburu duen hezkuntza estrategia ere aurkeztu du Hezkuntza Sailak. Besteak beste, eskola orduz kanpoko errefortzuak iragarri ditu Lehen Hezkuntzan: irakurketa-ulermena indartzeko errefortzuak LH3n eta matematika lantzekoak LH4n. Iragarri ditu, baita ere, Haur Hezkuntzan ikaskuntza zailtasunak dituzten ikasleak lehenago identifikatzeko bideak, 12-16 urteko ikasleentzako ikaskuntza sozioemozionalean sakontzeko programa, DBHn aniztasuna kudeatzeko estrategia berriak eta adimen handiko ikasleak artatzeko baliabide gehiago. Lehen eta bigarren hezkuntzako irakasleak zientzien didaktikako prestakuntza jasotzen ari direla ere nabarmendu du.