Zer dago ibaiaren beste ertzean? Industriak Urumean izandako inpaktua aztertuko dute
Ibaiaren inguruan dagoen industria ondarea eta paisaiari buruzko programa antolatu du Cristina-Enea fundazioak HidroLogikak proiektuaren bidez.
Bereizi ezin diren “txanpon beraren bi aurpegiak” ulertu behar direla dio Eneko Calvo HidroLogikak proiektuaren koordinatzaileak: alde batean dago Urumeak natur elementu gisa balio duena, eta bestean alor kulturala, bere hitzetan. Eta azken horren barruan koka dezakegu gizakiaren etengabeko esku-hartzearen ondorioz sorturiko industria ondare “aberatsa”.
Cristina-Enea fundazioak antolatu ohi duen HidroLogikak, Urumeako ondare industrialaren inguruko programa osatu du aurten, eta abuztuaren 31 bitarte, irteerak eta bisitak egingo dituzte ibaiak biltzen dituen altxor ezberdinak ezagutu eta bere natur baliabideen ustiaketak sorturiko inpaktuaz ere kontziente izateko.
Ondare hori “gizaki bezala izan dugun garapen historikoari buruz mintzo da”, dio Calvok. Horren inguruan herritarraren jakin mina pizteko jarduerak antolatu dituzte, hala nola paisaia industrialari buruzko hitzaldiak, edo haurrentzako ekitaldiak eta musika emanaldiak.
1860an eraitsi zituzten Donostiako harresiak eta geroztik Urumearen estuarioak urbanizatuz joan da gizakia, hezeguneak lehortu ditugu eta auzo berriak sortu. Txema Hernandez Cristina-Enea fundazioko zuzendariaren esanetan, jendearen parte-hartzearen bidez bai eta hausnarketak eta erreakzioak sortuz, horren guztiaren oroimena berreskuratu nahi dute, beti ere kontuan edukita ibaiaren ingurumena eta natur aberastasuna “elementu bateratzaile” izan direla.
Programa San Telmo museoarekin elkarlanean osatu dute eta industriari loturiko museoaren aretora bisita gidatuak egiteko aukera izango da besteak beste.
Copernicus ingurumen behategiaren arabera 2024ak errekorra hautsiko du Lurreko tenperaturari dagokionez, eta hori bakarrik ez, industria aurreko garaiko batez bestekoa baino 1,5ºC altuagoa izango da lehen aldiz.
Mendietxe museoak zabaldu ditu ateak, irakurri dugu Berria-n. Eta boteprontoan pentsatu, "hau izango al da EMMOA Euskal Mendizaletasunaren Museoa fundazioak ireki nahi zuen museoa?". Ramon Olasagasti kazetariak argitu dizkigu zalantzak: "Alex Txikon alpinistaren... [+]
Hego Euskal Herrian energia berriztagarrien makroproiektuen zaparradari zenbakiak jarri dizkiogu erreportaje honetan. Datuek marrazten duten mapan, Nafarroak gori-gori jarraituko du eta Araban daude kontzentratuta EAEn enpresek egin nahi dituzten energia zentralen %75,4. Hori... [+]
Wikimedia Commons-en biltzen dira Wikipedian erabiltzen diren lizentzia libreko fitxategiak: irudiak, argazkiak, audioak, bideoak… Une honetan 110 milioi fitxategiko bilduma erraldoia osatzen dute. 2006an hasi ziren urteko argazki onenak aukeratzen. 2023koak hautatu berri... [+]
Sardina bat... bi sardina... topatu ziren...
Atlantikoan, Mediterraneoan, Indikoan, Pazifikoan… Gauez bada, 25-55 metroko sakoneran; egunez sakonago, 100 metrorainokoan, harrapariengandik babesteko.
Denborale batek hondamendia eragin du Mediterraneo mendebaldean, eta gutxienez 92 dira hildakoak eta dozenaka desagertu daude. Halako ekaitz bortitzen arrazoiak kostaldearen txikizioan bilatu behar direla ohartarazi zuen Millán Millán meteorologoak. Eta soluzioa... [+]
Erramun Galparsoro eta Joxe Manuel Muñoz aranoarrak dira. 22 eta 30 urte daramatzate, hurrenez hurren, 440 metroko garaieratik itsasoari begira dagoen eta 114 biztanle dituen Nafarroako herri txiki hartan bizitzen. Inguruetan Repsolek eraiki nahi duen zentral eoliko... [+]
Arano eta Hernani inguruetan Repsol eta Endesa enpresek eraiki nahi dituzten makro-zentral eolikoen aurkako txosten kritiko mardula egin du Mikel Alvarez ekintzaile ekologista donostiarrak. Bere esanetan, "Euskal Herrian planteatzen den era horretako azpiegitura... [+]
Ürx’aphal bat badügü
herrian trixterik,
Nigarrez ari düzü
kaloian barnetik,
Bere lagün maitiaz
beit’izan ützirik:
Kuntsola ezazie,
ziek adixkidik.
Txorien migrazioen mapak argi uzten digu hegazti migratzaileentzat pasabide interesgarri eta aberatsa dela Euskal Herria. 350 bat hegazti espezie zenbatzen ditugu negurako kanpora doazenen zein bertara datozenen eta migrazio-bidean atseden hartzeko pausagune dutenen artean. Bizi... [+]
Arabako Foru Aldundiak Eusko Jaurlaritzara ekainaren 14an bidali zuen txostena irakurrita, nekez irudikatu daiteke haize-errotak jartzeko leku ezegokiagorik Laminoria eta Azazeta proiektuentzat Aixeindar SA enpresak hautatu duena baino: EAE osoan nekrofago espezie gehien bizi... [+]
Atal honetan behin baino gehiagotan aipatu izan dugu izaki txikien munduan (gurean bezalaxe) itxurak okerrera eramaten gaituela, sarritan. Eta gaur dakarkigun laguna horren adibide garbia da, animalia gutxi izango baita Lurrean itxura ahulagoa edo kalteberagoa duenik. Horrez... [+]