Zer dago Hego Euskal Herriko langabezia beherakadaren atzean?
Maiatzean 3.566 langabe gutxiago zeuden apirilarekin konparatuta Hego Euskal Herrian, eta iazko urtetik %7,5 egin du behera langabeziak. Nafarroan nabaritu da gehien beherakada, baina gainerako lurraldeetan ere nabarmena izan da. Sindikatuek orokorrean zuhurtziaz hartu dituzte datuok, esanez, langileen pobretzea eta lan-baldintzen kaskartzea dagoela atzean.
Azken aldiko daturik onenak utzi ditu lan merkatuak: 3.566 lagun gutxiago zeuden langabeziaren ilaran maiatzean. Nafarroan 1.364 gutxiago, Bizkaian 1.287, Gipuzkoan 629 eta Araban 286 gutxiago. Puntu portzentualetan ere Nafarroan nabaritu da gehien beherakada, apiriletik %4 egin baitu behera langabeziak, eta EAEn %2.
Urte osoari begiratuta, datuak adierazgarriak dira: joan den maiatzetik %7,5 langabetu gutxiago dago Hego Euskal Herrian, 15.764 langabetu gutxiago alegia. Egun 145.414 langabe daude. Gainera, kotizatzaile kopuruak gora egin du eta Espainiako Gobernuak emandako datuen arabera Hego Euskal Herriko 7.163 petsona gehiago zeuden Gziarte Segurantzara afiliatuta iragan hilabetean.
Idoia Mendia Eusko Jaurlaritzako Lan eta Enplegu sailburuaren esanetan "berri onak" dira. Testuingurua ere gogorarazi du Mendiak, pandemia eta Ukrainako gerra tarteko: "Enpresak eta langileak zailtasun guztiak gainditzen ari gara". María Chivite Nafarroako lehendakariak azken lan-erreformari keinu eginez adierazi duenez "garbi geratzen da Espainiako eta Nafarroako gobernuak hartzen ari diren neurriak bere fruituak ematen ari direla".
Zer dago atzean? Prekarietatea, ezegonkortasuna eta soldata baxuak
Sindikatuak ez dira hain kontent. Onartu arren datuak baikorrak direla, Europar Batasuneko beste herrialdeetako egoerara iristeko oraindik "ibilbide luzea" geratzen dela adierazi du Mitxel Lakuntzak.
"Esan dezakegu aldizkako kontratu finkoak ugaltzeko joera nagusitzen ari dela, ezegonkortasun forma berriak legez estaltzeko aukerari bide emanez"
LAB sindikatua
Atzean langilearen pobretzea dagoela dio ELA sindikatuko idazkari nagusiak; EiTBk jaso ditu bere hitzak: "Hego Euskal Herrian milaka pertsona egoera prekarioan daude, asko soldata baxuekin, laneko segurtasun faltarekin eta beste hainbeste behin-behineko kontratuekin, lan-erreformaren ondoren aldizkako langile finkoen izenaren atzean ezkutatu nahi dituztenak".
ELAk beste datu batzuk eman ditu administrazio publikoak langabeziaz emandako "berri onekin" kontraste handia egiten dutenak: maiatzean sinatutako lau kontratutik hiruk behin behinekoa izaten jarraitzen du. Gainera aldizkako kontratu finkoek oso gorantz egin dutela dio eta horrekin "errealitatea makillatzen" ari direla: "Aldizkako langile finkoen hobekuntzak hutsalak dira aldi baterako kontratuen aldean".
Aldizkako kontratu finko horietan jarri du arreta LABek ere, azpimarratuz jadanik kontratu mugagabeen %36,2 suposatzen dutela eta lautik bakarra dagoela jardunaldi osoan: "Esan dezakegu aldizkako kontratu finkoak ugaltzeko joera nagusitzen ari dela, ezegonkortasun forma berriak legez estaltzeko aukerari bide emanez".
LABen esanetan, langabeziak behera egin du hain justu lan-baldintza prekarioak nagusitzen diren sektore eta kolektiboetan, batez ere gazteen eta emakumeen artean.
Arantxa Niño UGT-Euskadiko Enplegu eta Formakuntza idazkariak, bere aldetik, Lanbideko beste datu batekin azaldu nahi izan du "berri on" horien atzean dagoena: emakumeen artean sinatzen diren kontratuen erdia lanaldi partzialerako dira, "ia beti borondaterik gabekoa, eta lan-prekarietate handiagoa islatzen duena emakumeen artean".
Lan istripuz 33 pertsona hil dira Euskal Herrian aurten. Azkenekoa, Iruñeko sanferminetan garbiketan lanean ari zen Iosu izeneko langilea. Kamioiaren gainetik erori zen eta hartutako golpe larriaren ondorioz hil da. LABek FCC (Iruñerriko Mankomunitateko... [+]
Ezbeharra astelehen goizean izan da, eta gizonaren emazteak 13:23ean dei egin die larrialdi zerbitzuei. Bi biktimak bihotz-gelditze egoeran aurkitu dituzte, eta sorospenek ez dute lortu horien bizitza salbatzea. Umea herriko bizilaguna zen.
Nire lehendabiziko poema liburua argitaratu nuenean errezitaldi bat ematea eskaini zidaten unibertsitate batean. Musikariak dirutan kobratu zuen eta niri Jorge Oteizari buruzko liburu bat eman zidaten, hartu ez nuena, baneukalako etxean. Horixe izan zen onartu ditudan eskaera... [+]
Itsasoan gertatutako istripu baten ondorioz hil da arrantzalea. Hunekin Aski itsasontzian lanean ari zelarik erreskatatu zuten gizona, larunbat arratsaldean. Erietxean hil zen.
Badator uda, eta horrekin batera, herri, auzo eta hirietako jai herrikoiak. Jaiak beti izan dira aldarrikapen sozial eta politikoen, auzokideen arteko harremanen eta euforia herrikoiaren aterpe. Gure kaleak hartzen dituzte, eta egun batzuez autogestioaren, desberdinen arteko... [+]
Last Tour enpresa eta Gasteizko Udala seinalatu ditu erantzule gisa, azken horrek "langileon prekaritatea finantzatzen eta legitimatzen" duela nabarmenduta. Azkena Rocken aritu diren hainbat langileren lekukotzak bildu ditu LASek.
Emantzipatu nahi duten baina ezin duten gazteen kopurua gero eta handiagoa da Europar Batasunean. Errealitate hori datutan jarri du Eurofund erakundeak argitaratu berri duen ikerlan batek, eta etxebizitzaren garestitzea da arrazoi nagusietako bat, baina ez bakarra.
Iragan asteko ostegunean zauritu zen larri Bergarako (Gipuzkoa) Embalan 3 lantegiko langilea, zama bat gainera erorita. 2024 urtean hiltzen den 26. langilea da.
51 urteko garraiolariaren kamioia irauli egin da Ejea de los Caballerosen (Aragoi). 2024an hiltzen den 23. langilea da.
Maiatzaren 11n egin dira mobilizazioak eta Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartak, Emakumeen Mundu Martxak eta Gune Ekosozialistak antolatu dituzte. 60 eragile sozial baino gehiagok bat egin dute mobilizazioekin.
Estresa, nekea, antsietatea eta beste dira sisifemiak eragiten dituen zenbait ondorio. Esanahiaz, jatorriaz eta prebentzio neurriez mintzatu da Ziortza Karranza psikologoa.
Asteazkenean eseri dira epailearen aurrean Zorroza Gestión de Residuos enpresako arduradunak, 2020an gertatutako lan heriotzaren harira. Epaileak urtebete eta sei hilabeteko espetxe zigorra eta 30.0000 euroko kalte-ordaina ordaintzea ezarri die bi akusatuei.
Gizartea kontzientziatzeko eta informatzeko kanpaina bat abiatu dute LAB, CGT, STEILAS, ESK, CNT eta LSB-USO sindikatuek, Nafarroako Osasun Plataformak eta Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak.
Langilea larri zauritu zen apirilaren 24an, eta astelehenean, hilak 29, hil da. 22 urte zituen eta sektorean bi hilabete soilik zeramatzan lanean. 2024 urtean hildako 22. langilea da.
