Zer dago Hego Euskal Herriko langabezia beherakadaren atzean?
Maiatzean 3.566 langabe gutxiago zeuden apirilarekin konparatuta Hego Euskal Herrian, eta iazko urtetik %7,5 egin du behera langabeziak. Nafarroan nabaritu da gehien beherakada, baina gainerako lurraldeetan ere nabarmena izan da. Sindikatuek orokorrean zuhurtziaz hartu dituzte datuok, esanez, langileen pobretzea eta lan-baldintzen kaskartzea dagoela atzean.
Azken aldiko daturik onenak utzi ditu lan merkatuak: 3.566 lagun gutxiago zeuden langabeziaren ilaran maiatzean. Nafarroan 1.364 gutxiago, Bizkaian 1.287, Gipuzkoan 629 eta Araban 286 gutxiago. Puntu portzentualetan ere Nafarroan nabaritu da gehien beherakada, apiriletik %4 egin baitu behera langabeziak, eta EAEn %2.
Urte osoari begiratuta, datuak adierazgarriak dira: joan den maiatzetik %7,5 langabetu gutxiago dago Hego Euskal Herrian, 15.764 langabetu gutxiago alegia. Egun 145.414 langabe daude. Gainera, kotizatzaile kopuruak gora egin du eta Espainiako Gobernuak emandako datuen arabera Hego Euskal Herriko 7.163 petsona gehiago zeuden Gziarte Segurantzara afiliatuta iragan hilabetean.
Idoia Mendia Eusko Jaurlaritzako Lan eta Enplegu sailburuaren esanetan "berri onak" dira. Testuingurua ere gogorarazi du Mendiak, pandemia eta Ukrainako gerra tarteko: "Enpresak eta langileak zailtasun guztiak gainditzen ari gara". María Chivite Nafarroako lehendakariak azken lan-erreformari keinu eginez adierazi duenez "garbi geratzen da Espainiako eta Nafarroako gobernuak hartzen ari diren neurriak bere fruituak ematen ari direla".
Zer dago atzean? Prekarietatea, ezegonkortasuna eta soldata baxuak
Sindikatuak ez dira hain kontent. Onartu arren datuak baikorrak direla, Europar Batasuneko beste herrialdeetako egoerara iristeko oraindik "ibilbide luzea" geratzen dela adierazi du Mitxel Lakuntzak.
"Esan dezakegu aldizkako kontratu finkoak ugaltzeko joera nagusitzen ari dela, ezegonkortasun forma berriak legez estaltzeko aukerari bide emanez"
LAB sindikatua
Atzean langilearen pobretzea dagoela dio ELA sindikatuko idazkari nagusiak; EiTBk jaso ditu bere hitzak: "Hego Euskal Herrian milaka pertsona egoera prekarioan daude, asko soldata baxuekin, laneko segurtasun faltarekin eta beste hainbeste behin-behineko kontratuekin, lan-erreformaren ondoren aldizkako langile finkoen izenaren atzean ezkutatu nahi dituztenak".
ELAk beste datu batzuk eman ditu administrazio publikoak langabeziaz emandako "berri onekin" kontraste handia egiten dutenak: maiatzean sinatutako lau kontratutik hiruk behin behinekoa izaten jarraitzen du. Gainera aldizkako kontratu finkoek oso gorantz egin dutela dio eta horrekin "errealitatea makillatzen" ari direla: "Aldizkako langile finkoen hobekuntzak hutsalak dira aldi baterako kontratuen aldean".
Aldizkako kontratu finko horietan jarri du arreta LABek ere, azpimarratuz jadanik kontratu mugagabeen %36,2 suposatzen dutela eta lautik bakarra dagoela jardunaldi osoan: "Esan dezakegu aldizkako kontratu finkoak ugaltzeko joera nagusitzen ari dela, ezegonkortasun forma berriak legez estaltzeko aukerari bide emanez".
LABen esanetan, langabeziak behera egin du hain justu lan-baldintza prekarioak nagusitzen diren sektore eta kolektiboetan, batez ere gazteen eta emakumeen artean.
Arantxa Niño UGT-Euskadiko Enplegu eta Formakuntza idazkariak, bere aldetik, Lanbideko beste datu batekin azaldu nahi izan du "berri on" horien atzean dagoena: emakumeen artean sinatzen diren kontratuen erdia lanaldi partzialerako dira, "ia beti borondaterik gabekoa, eta lan-prekarietate handiagoa islatzen duena emakumeen artean".
Ezbeharra ostegunean gertatu da eta SOS Nafarroak 16:00 orduak jotzear zirela jaso du haren berri. Medikua, anbulantzia et Foruzaingoa bertarako dira, baina ezin izan dute gizona suspertu eta bertan hil da.
Buñueleko (Nafarroa) kasuan, 34 urteko gizona makina batean harrapatuta geratu da. Arratzun (Bizkaia), aldiz, garabiak goi-tentsioko linea bat ukitu ostean hil da 61 urteko gizona.
Betsaide enpresan gertatu da, 08:00ak aldera. Urtea hasi denetik gutxienez bederatzi behargin hil dira.
2024ko laneko ezbeharren txostena aurkeztu dute LAB • ESK • STEILAS • EHNE-etxalde eta HIRU sindikatuek aurtengo otsailean. Emaitza larriak bildu dituzte: geroz eta behargin gehiago hiltzen dira haien lanpostuetan.
Jakina da lan ikuskariak falta ditugula geurean. Hala ere, azken egunotan datu argigarriak ematea lortu dute: lan ikuskaritzaren arabera, EAEko enpresen %64ak ez du ordutegien kontrolean legedia betetzen. Era berean, lehendakariordeak gaitzetsi du, absentismoaren eta oinarrizko... [+]
Eguerdian gertatu da istripua, 25. kilometroan, Nafarroako Martzilla herriaren inguruan. 2025ean hil den zazpigarren lagilea da.
LAB, ESK, STEILAS, EHNE-etxalde eta HIRU sindikatuek osatzen duten lan osasuneko intersindikalak agerraldi publikoa egin du Bilbon, 2024ko ezbeharren txostenaren harira. Azken hamar urteetan 612 langile hil dira istripuz Euskal Herrian, 64 pasa den urtean.
52 urteko altsasuar bat hil da ostegunean Arbizun lan istripua izan ostean, Nafarroako Foruzaingoak jakinarazi duenez. Urtea hasi zenetik Euskal Herrian lan istripu batean hildako laugarren langilea da. Ezbeharra herriko erdigunean dagoen etxebizitza bat zaharberritzeko lanetan... [+]
AHT Geldituk Nafarroako Abiadura Handiko Trenaren obretan lan esklabotza egoerak daudela salatzen duen lekukotza eskandalagarria jaso ondoren, obra horiek sustatzen dituen Adif sozietateak publikoki erantzun behar izan du: "Gezurra dira".
Beharginak Excavaciones Mendiola enpresarako ari zen lanean, Construcciones Urrutia enpresaren azpikontrata. Langilearen lehenengo eguna zen sektorean lanean.
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan, 18 eta 34 urte bitarteko gazte soldatadunen hileko batez bestekoak lehenbiziko aldiz gainditu du 1.500 euroko langa. 2010arekin alderatuta, ordea, 142 euro besterik ez da igo.
Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]
Boroa industrialdean hil zen 41 urteko I.P.C langilea, abenduaren 30ean biltegiko inbentarioa egiten ari zenean. ELA eta LAB sindikatuek, eta Jaurlaritzako Segurtasun Sailak eman dute istripuaren berri.
-(1).jpg)
The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.
