Zenbat dira gehiegi eta nahikoa?
Zeintzuk dira gure benetako beharrizanak ondo bizitzeko? Zer da ondo bizitzea? Galdera hauei erantzutea funtsezkoa da gehiegikeriaren gizartean, are gehiago larrialdi klimatiko, ekologiko eta zibilizazio krisiaren garaiotan.
Gaurko sistemak desirak sortu eta behar faltsu bihurtzen ditu. Horretarako, etengabeko kontsumo neurrigabera deitzen duen publizitateaz baliatzen da, sare sozialen, telebistaren eta abarren bidez. Horrela, bizimodu idealaren eta zorionaren iturri, xahutze-bizitza eta luxua saltzen dizkigute.
Lotura artifizial hori nabariagoa da oporretan, are nabariagoa udako oporretan. Urte osoa lan prekarioan eta abiadura ansiosoan eman ondoren, oporretan joateko eskubidea aldarrikatzen dugu, eta haren izenean edozein kontsumo egiteko eskubidea (armairua berritu, hegaldi merkeak, herrien kontsumoa, udako kredituak…). Nahikotasunean bizitzea, aldiz, urte osoan lasai eta duin bizitzean datza.
Luxua eta xahuketa, bizitzaren kontra eskutik lotuak doazelako, jomugan jarri ditugu eta pertsona guztion bizitza duin eta desiragarrien alde nahikotasuna aldarrikatzen dugu.
Disparekotasun handiagoa duten herrialdeek kutsadura- eta indarkeria-maila handiagoak eta osasun-datu okerragoak izateko joera dute, estatusa igotzearen kontsumo-lasterketa amaigabea abiatzen baitute. Alegia, disparekotasuna anti-ekologikoa da. Eta noski, bidegabea: munduko biztanleriaren % 1 aberatsenak 2/3 pobreenek adina isuri ditu. Aldiz, Zaurgarritasun Klimatikoaren Monitoreak ziurtatzen duenez Hego Globaleko herrialdeek karbonoaren ekonomiak eragindako kostu guztien 2/3-3/4 artean jasango dituzte. “Atmosferaren kolonizazio” moduko bat gertatzen da, Malmen hitzetan, behin itsasontzietan bidaiatu zen bidegabekeria orain Taylor Swiften eta Jeff Bezosen jet pribatuetan baitago.
Kutsadura atmosferikoari opor garaian kutsadura kulturala gehitzen zaio, lurraldeak eta gizarteak eraldatuz, merkantilizatuz; gure gastronomia, kultura, hiri edo paisaiei gertatzen ari zaien moduan (Vueling, Airbnb eta BBKLive). Ze aldaketa eragiten ote ditu gure turismo azkarrak beste herrietan ere?
BPGaren izenean garapena, garapenaren izenean turismoa, turismoaren izenean edozer, eta bertako zerbitzu eta denden desagerpena: tokian tokiko ehuna desegiten da auzoak parke tematiko bihurtuta. Behar faltsu horiek asetzeak, ordea, ez du luxuaren pareko den ezer sortzen. Bizimodu, lan eta planeta prekarioak eta turbo-oporrak ekonomia kapitalista bera dira. Jet pribatuak eskandalagarriak dira, baina, iaz Loiuko aireportuak 6,33 milioi bidaiariren errekorra lortu izana ez da onargarria.
Bizitza ona da norberaren zein kolektiboaren oinarrizko beharrizanak betetzen dituena, zaintza sistema publiko-komunitarioa, adibiderako. Bizitza on horrek behar duen egitura aldaketa martxan jartzeko ezberdintasunak ezabatzea funtsezkoa da. Gizartea ez da sentituko ahalegin kolektibo baten partaide, hari ihes egiten dion jendea dagoela sentitzen duen bitartean. Horregatik da hain garrantzitsua aberatsen portaera eta bizimodu jasanezin horiek mugatzea, bizi-baldintza kolektiboez hitz egin ahal izateko. Nork utziko du kotxe pribatua jet pribatuak dauden bitartean?
Eraldaketa kulturala ezinbestekoa da nahikotasunean oinarrituriko bizimodu bat irudikatzeko eta desiratzeko. Luxua aspirazioa da gure gizarteetan. Baina, luxu hori gutxi batzuentzat bakarrik dago eskuragarri, elkarren arteko lehia eta desberdintasunak areagotzen dituen sistema batetan. Desberdintasun sozialak murrizte aldera eta larrialdi klimatikoa leuntzeko nahikotasunaren balioa berreskuratu nahi dugu. Nahikotasuna ez da austeritatea, ongizatetik kontsumismoa erauztea baizik. "Gero eta gehiago hobeto" delakoaren ideia oso zabalduta dago, baina, oso gauza gutxik jarraitzen dute arau hori. Gehiegikeriaren gizartean ezinbesteko gauza gehienak urritu egiten dira.
Hazkunde ekonomikoari inolako mugarik jarri ez dion gizartean lurraren muga biogeofisikoen barnean bizitzen ikasi behar dugu. Orain arte gutxieneko soldataz edo gutxieneko zerbitzuez hitz egin bada, zentzua edukiko luke gehiegikeria murriztea, jabetzak mugatuz, gehieneko errentak jarriz, edo kontsumoari neurria jarriz (ura, gasolina, CO2 isurketak, hondakinak). Bizi baldintzak ziurtatzen dituzten mugen barruan kontsumoaren jaitsiera antolatu behar dugu gure beharrizanen asetzeko. Izan ere, ondasun material gutxiko, baina, harreman-ondasun handiko aberastasun batez ari gara. Nahikotasuna beharrezkoa dena (eta ez gehiago ez gutxiago) izatean datza.
Ihesa saiheste aldera, joko dugu oinarrira?
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea... [+]
Sare Herritarrak antolatuta, pasa den urtarrilaren 11n Bilboko kaleak bete zituen manifestazio jendetsuaren ondoren, berriz sortu da eztabaida, euskal presoei salbuespen legeriarik aplikatzen ote zaion. Gure iritzia azaltzen saiatuko gara.
Espetxe politikan aldaketa nabarmena... [+]
Duela gutxi think tank izateko jaioa omen den Zedarriak bere 6. txostena aurkeztu zuen. Beren web orrialdean azaltzen dutenaren arabera, zedarriak ebidentea ez den bidea topatzeko erreferentziak dira. Hots, hiru probintzietako jendarteari bidea markatzeko ekimena. Agerraldi... [+]
Heldu zaigu EAEn 2025-26 ikasturterako ikastetxeetan matrikula egiteko garaia, eta etxe askotan etxeko txikienak urrats berria emango du hemendik gutxira, irailean, eskolaratzea, alegia. Euskal Eskola Publikoaz Harro Topaguneko kideok apustu sendoa egiten dugu eskola publikoaren... [+]
Araba, Bizkai eta Gipuzkoarako Hezkuntza Lege berria onartu zenetik, aurrerantzean hezkuntza doakoa izango dela behin eta berriro entzuten/irakurtzen ari gara. Eragile desberdinei entzun diegu, baita Hezkuntza Sailari ere, eta hedabideei eskaintzen dizkiegun elkarrizketatan... [+]
Hilabetearen hasieran egin zuen EH Bilduk III. Kongresua, Iruñean. “Ez ohiko ondorioak” ateratzeko balio duen “ohiko kongresua” omen da, edo horrela jaso dute behintzat Zutunik ponentzian, zuzendaritzak proposatu eta militantziak aho batez onartu... [+]
Otsailaren 3an hasi da gure umeak eta gaztetxoak eskoletan aurre-matrikulatzeko garaia, eta urtero bezala gogoratu nahi genizueke zergatik ez zaigun ideia ona iruditzen erlijioan matrikulatzea. Iaz artikula bukatzen genuen esanez “askori idazki hau ezaguna egingo zaizue,... [+]
Tranbia txiki Arratia Institutuko Guraso Elkartetik pantailen erabileraren inguruko hausnarketa bultzatu nahi dugu ikas komunitatean.
Azkenaldian kezka handia dago ume eta nerabeengan pantailek duten eragina dela eta. Ardura hori etxeko erabileratik eskola eta institutuetako... [+]
2021ean hasi ginen Guggenheim Urdaibai proiektuaren inguruko lehen oihartzunak entzuten…Bai ala bai egingo zela esan zigun orduko Unai Rementeria ahaldun nagusiak. Bere esanak indartzeko, 40 milioi euro utzi zituen “blindatuta” museoak eraikitzen zirenerako... [+]
"(Oiongo osoko bilkuraren) helburua argia da, legez legitimatzea tramitazioan irregulartasun nabarmenak dituzten megaproiektu energetikoak"
Joan den asteazkenean egun gogorra eta desatsegina bizi izan genuen, ez bakarrik Labrazarentzat, baita zentral eoliko,... [+]
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
Epistemologia, edo ezagutzaren teoria, filosofiaren arlo nagusietako bat da, eta historian zehar garrantzizko eztabaidak izan dira gure ezagutzaren mugen eta oinarrien inguruan. Honen baitan bi korriente indartsu topatzen dira, ezagutzara iristeko bide ezberdinak proposatzen... [+]
Getxoko Epaitegiak Europa ikastetxeko 4 urteko haurren kasua artxibatu izanaren berri izan dugu aste honetan. Horrek zera galdetzera garamatza: instantzia judizialak, polizialak… prest al daude haurren eskaerei erantzuteko? Benetan babesten al dira gure adingabeak... [+]
Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]
Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]