“Zelulen egitura eta antolaketa hobeto ulertzea lortu dugu”
Alicia Gascon Gubieda (1993, Muxika) Biokimikan graduatu zen 2015ean. Gero, Erresumara Batura jo zuen biologia zelularrean espezializatzeko 2015-2021 urteetan, eta orain, UPV/EHUn lan egiten du, immunologia, mikrobiologia eta parasitologia departamenduan.
Biokimika eta Biologia Molekularra ikasi, eta gero, ikerketaren munduranzko bidea egiten hasi zinen.
Ikerketa munduak interes handia piztu dit txikitatik, eta Biokimika gradua aukeratu nuenean, nire helburua ikerketa munduan lan egitea zela banekien. Hau dela eta, graduan zehar praktika asko egin nituen hainbat laborategitan, ikerketa mundua hobeto ezagutzeko. Eta masterra aukeratzeko momentuan, ikerketa osagai handia zuen master bat aukeratu nuen, lan-esperientzia lortzeko.
Newcastle-n egin duzu tesia. Nola sortu zen aukera?
Masterra Erresuma Batuan egin nuen, Univertsity of Birmingham-en. Bertan nengoen bitartean, biologia zelularrean espezialitu nahi nuela erabaki nuen. Hainbat PhD lan-eskaintza bilatu nituen urte horretan, eta dozenaka curriculum bidali eta gero, hiru lan-elkarrizketa eta bi tesi-eskaintza lortu nituen. Bi tesien artean, Newcastle-koa aukeratu nuen, Newcastle oso herri bizia delako eta ikerketa taldea oso atsegina zelako.
Zeluletan aldaketak eragiten dituzten PAR proteinak izan dituzu ikergai…
Zelulen antolaketa oso konplexua da. Zelulek egitura oso desberdinak har ditzakete, eta zelula askok atal desberdinak izan ditzakete, egitura eta funtzio desberdinekin. Adibidez, neuronek, axoiak dituzte. Atal berezi hauek sortzeko, zelulek polaritate seinaleak erabiltzen dituzte. PAR proteinak seinale hauek sortzen dituzten proteinak dira, eta haien bitartez, hainbat zelulen antolaketa kontrolatzen dute.
PAR proteinak eta aktomiosina-eskeletoaren arteko feedback mekanismoa azaltzea lortu duzu, zer suposatu du honek?
Aktomiosina-eskeletoa zelulari "estruktura" ematen dion osagaia da, eraikin baten zutabeak bezala. Aktomiosina-eskeletoaren egitura eta indarra aldatuz, zelula guztiaren egitura aldatu daiteke eta zelula malguagoa egin daiteke. Beraz, PAR proteinek aktomiosina-eskeletoan duten eragina ulertuz, zelulen egitura eta antolaketa hobeto ulertzea lortu dugu.
Aldaketa hauek aztertzeko C. elegans zizarea erabili duzu. Zergatik zizare hau?
Caenorhabditis elegans zizarea genetikan asko erabiltzen da, organismo oso sinplea delako: 959 zelula bakarrik ditu, 2-3 aste bakarrik bizi da eta oso txikia da (1 mm). Gainera, zizarean aldaketa genetikoak egitea oso erreza da.
Iaz aurkeztu zenuen doktorego tesia. Nola bizi izan duzu?
Tesiaren aurkezpena oso arraroa izan zen. Pandemia dela eta, ezin izan nintzen Newcastle-era bueltatu tesia aurkezteko, eta Zoom bitartez egin nituen aurkezpena eta ospakizuna. Hala ere, momentu polita izan zen.
Orain, zein erronka dituzu eskuartean?
Euskal Herriko Unibertsitatera bueltatu naiz. Immunologia, mikrobiologia eta parasitologia departamenduan ari naiz lanean, minbiziari aurre egiteko terapia berriak aztertzen.
Txiotesian parte hartu zenuen. Zer nolako esperientzia izan zen?
Proiektu interesgarria iruditu zitzaidan, euskal ikerlariek egiten duten ikerketa ezagutzeko era bikaina. Gainera, tesiak normalean oso luzeak dira eta ulertzeko zailak, eta 6 txiotan laburtuz gure lana jende gehiagori zabaltzeko aukera ematen digu.
Galdera da ea edozein zibilizaziok gupidarik gabeko gerra egin dezakeen bizitzaren aurka, bere burua suntsitu gabe eta zibilizatua deitzeko eskubidea galdu gabe”. 1
Sei hamarkada igaro dira Rachel Carsonek bere Silent Spring (Udaberri isila) liburu bikaina idatzi... [+]
Cristina Claver-ek (Bilbo, 1996) Biologia-ikasketak egin zituen UPV/EHUn. Italiara joan zen Erasmus egitera, eta gero, itsas baliabide biologikoen masterra egin zuen. Nazioarteko masterra zen eta Frantzian, Italian, Irlandan, Suedian eta Seychelleetan egon zen ikasten... [+]
Jon Luzuriaga Gonzalez (Oñati, 1989) Biokimikan lizentziatu zen (2012) eta ikerketa Biomedikoan egin zuen masterra gero (2013); biak UPV/EHUn. 2018. urtean Biomedikuntzan doktoratu zen eta doktoratu osteko ikertzaile bezala egon ondoren, irakasle bezala dihardu UPV/EHUko... [+]
Historia luzeko soka du izokinak Euskal Herrian. Istorio ugari sortu ditu, hasi Historiaurretik eta egun arte. Haren arrantzak garrantzia sozio-ekonomiko handia izan du, eta hala sortu ziren hura erregulatzeko arauak. Atzetik etorri ziren gero, ordea, arau-hausteak, herritarren... [+]
Ionan Marigomez Allende (Erandio, 1961) biologoa da lanbidez eta bokazioz. Bera izan zen EHUren Plentziako Itsas Estazioaren sustatzaile nagusia, eta bera da bertako zuzendaria 2013an sortu zenetik. Bulegoan hartu gaitu, atzealdean Gorlizko badia ageri dela, eta hantxe jardun... [+]
Siberia, duela 24.000 urte. Bdelloidea espezieko mikroorganismo bat, erresistentzia handiko animalia errotiferoa, Alayeza ibaiko ur hotzetan izoztuta geratu zen. Berriki, zientzialariek animalia desizoztu dute eta, bizirik jarraitzeaz gain, asexualki ugaltzeko gai izan da.
Haize Berriak izeneko plataforman bildu dira Sacyr enpresak Iruñerriko iparraldean gauzatu nahi dituen proiektu eolikoen aurka dauden hainbat bailaratako plataforma. Haize Berriak plataformak manifestua egin du eta parke eolikoak eraikitzearen aurka protesta ekintza... [+]
Idatzi honen bidez, Biodibertsitatearen Nazioarteko Eguna ospatzen den honetan, gure ardura eta ezinegona adierazi nahi dugu azken urteetan, eta, batez ere, azken hilabeteotan Urumea bailaran hainbat lurjabe, erakunde publikoen baimenarekin egiten ari den eukalipto landaketen... [+]
Leioako Medikuntza Fakultatea du ohiko lantokia Guillermo Quindós Mikrobiologia katedradunak. Martxoaren 13an, Espainiako Gobernuak konfinamendua ezarri baino egun bat lehenago, Un par de verdades sobre el coronavirus berbaldia eskaini zuen EHUko Zientzia Fakultatean... [+]
Irati Romero Garmendiak Bordeletik eman du bere ibilbidearen berri. Hain zuzen, minbizia ikertzen duen laborategi baten lanean dabil orain, eta, hara iristeko ahalegin handia egin behar izan badu ere, nahiko modu naturalean heldu dela iritzi dio.
1891n nekazari batek Gwion estiloko hainbat labar pintura aurkitu zituen Kimberlyn (Australia).
Bat, bi eta hiru. Hiru musker-begi zelatan, zeharka begira dauzkagu. Kareharrizko horma zaharrean daude eguzkia hartzen. Hiruek begirada berdina dute, begiak, aldiz, ezberdinak. Izan ere, Araotzeko mendietan musker-begiak hiru dira, hiru espezierenak. Eurek, noski, jakingo dute... [+]
Sastraka inbaditzaile bat agertu da Nafarroa, Aragoi eta Kataluniako artasoroetan. Teosintea, teosintle nahuatl hizkuntzan, Zea familiako landarea da, artoaren senidea beraz. Rosa Binimelis (Castelló, 1979) ingurumen zientzietan doktorea da, eta azken urteotan teosinteaz... [+]
Lan ildo bikoitza du Kepa Ruiz-Mirazo (Gernika, 1970) EHUko ikertzaileak. Batetik, Leioako Biofisika Unitateko laborategietan bizia sortu aurreko urratsak erreproduzitzen saiatzen da; bestetik, bizia bera zer den hausnartzen du Biologiaren Filosofia ikertaldean. Beraren... [+]
Europako hegaztien kopurua nabarmen jaitsi da azken 30 urteetan, Alemaniako Gobernuak jakinarazi eta Der Spiegelek jaso duenez. Europar Batasuneko landa eremuetan espezie ugaltzaileen %57 desagertu da.