Zarata arazo latzak Gernikan
Zaratak arazo larriak sortzen ditu osasunean eta bizi kalitatean. Gernika-Lumok, itxuraz herri ederra eta abegikorra erakusten badu ere, arazo latzak ditu zarataren arloan.
Sarrera gisa, aurreko gertaera azalduko da. Gernikako Iparragirre kalearen parean bazegoen trokelgintza sektoreko enpresa (egun Boroako poligonoan, Amorebieta-Etxano). Trokelaketa lanak igande gauetik zapatu eguerdira jarduten zuen etenik gabe, egunez eta gauez. Bi segundoero trokel makinaren talka entzuten zen. Sarri bi makina batera aritzen ziren. Txalaparta horren danbadak belarri barruan “habia egiten” zuen. Ezin atsedenik hartu eta, ondorioz, osasuna higatzen zen; bizikidetza, zer esanik ez. Behin batean, ikaratuta geratu zen udaleko teknikaria, mailukaden dezibelio datua irakurri zuenean etxebizitza barruan, gau betean. Auzokideei galdetuta zer egiten zuten zarata erasotzaile horren aurrean, tapoiak, antsiolitikoak zein somniferoak ziren ihesbidea; eta, sarri, osasuna guztiz galtzea.
Orain, Don Tello kaleko gernikarrak dira lo orduak zein osasuna galtzen ari direnak; eta pazientzia. Administrazioen aurrean umezurtz daudela sentituta, arazoa publiko egitera eta epaitegietara jo dute. Urte luzez salatzen ari dira tren geltokiaren ondoan dagoen ETS Euskal Trenbide Sareak duen obretarako zonaldea. Irakurlea kokatzeko, ETSren operazio gunea Don Tello kaleko etxebizitza multzoa eta Dalia enpresaren kokagune artean dago; azken horren orubean Guggenheim museoa kokatu nahi da, alegia. Bestalde, Amorebieta-Bermeo tren adarrak trenbide bakarra izanik, mantenu lanak gauez egin behar dira. Orduan, makina astunen zarata hotsak eta diesel motorra duten trenen mugimenduak, asinfonia ozenean, guztiak batzen dira auzotarren gauerdiko belarrietan.
Kutsadura akustikoak osasun arazo larriak probokatzen ditu, besteak beste, antsietate koadroak eta bihotzeko arazo larriak; baita heriotza ere
Juan Kaltzadako bizitegietako auzotarrak ere kokoteraino daude, beste kaleetan lez. Ostalaritzaren egun eta gaueko jarduera zaratatsuak ez du etenik. Alde batetik, plazak eta kaleak terraza bihurtu dira, muturreraino. Bestetik, tabernetan eta diskoteketan zarata ez hedatzeko ezartzen diren neurriak alferrikakoak dira. Izan ere, nahiz eta lokalak akustikoki isolatuta egon zein ate bikoitzak izan, horiek irekita egoten dira goizaldean ere. Orduan, taberna barruko musika altua eta bezeroen kaleko algara batu egiten dira. Koktel akustiko horren ondorioa, epe ertainera, auzotarren atseden eza eta gaixotzea dira.
Eta aurrekoak gutxi izango ez balira bezala, kontzertu eta jai egunetako dezibelio apokalipsia dator. Arautu eta kontrolatu gabeko zarata demasa. Merkatu plazako ume eta nerabeentzako musika saioetan ere, soinu-maila tinpanoak lehertzeko modukoa izaten da. Pasealekua plazan, soinu kutxa efektua sortzen duena, musika kontzertuetako dezibelioak eta ordutegiak auzotarren tormentu saioak dira. Arau eza eta ohitura desegokiak herritar guztiengana bideratzen dira mugarik barik. Gernikako San Roke jaietan herriguneko auzokideak herritik alde egitera behartzen dituzte. Herriko jaietan deserriratzea da irtenbide.
OME Osasunaren Mundu Erakundeak aspaldi ohartarazi zuen zarataren ondorio larriez. Harrezkero, Madrileko Instituto de Salud Carlos III.k baieztatu zuen ikerketa sakonean. Hots, kutsadura akustikoak osasun arazo larriak probokatzen ditu, besteak beste, antsietate koadroak eta bihotzeko arazo larriak; baita heriotza ere. Zarataren arazoa oso larria da. Horregatik, administrazioek eta aktore inplikatu guztiek ingurumen eta gizarte gai honi premiaz eta adorez heldu behar diote.
Xabier Arana Eiguren, Biologia zientzietan lizentziatua
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Nobedadea izan ohi da Durangoko Azokari lotzen zaion hitz entzunenetako bat. Nobedadea han, eta nobedadea hemen. Zenbaitetan, ordea, lehengokoari beste itxura ematea aski izaten da etiketa hori itsasteko. Talentu berriztagarriz birmasterizatutako CDek eta berrargitalpenek badute... [+]
Euskara txikitasunean handia den ur emaria dugu. Bertako tanta bakoitzak gure kultura ureztatzen eta biziberritzen du. Egarri den hari itsaso bete ur eskaini. Euskara putzu sakon eta ilun batetik etorri izan bada ere, guztiok atera dugu gure ur-gazi lagina, eta guztiok bilakatu... [+]
Gazteak gero eta lehenago hasten dira pornografia kontsumitzen; izan ere, bere sexu heziketa bakarra da pornoa. Nola demontre heldu gara honaino?
Gaur egun, onartu behar da Interneti esker pornografia ikustea askoz errazagoa dela. Tamalez, klik baten bidez 7-9 urte arteko... [+]
Joan den abenduaren 5ean, PPk lege proposamen bat aurkeztu zuen Nafarroako Parlamentuan, Nafarroako toki entitateetako Idazkaritza eta Kontu-hartzailetza lanpostuetan funtzionarizazioa lortzeko prozesuak bereizteko. Hori gertatuko balitz, 30 pertsona inguruk merezitako... [+]
Nazio Batuek abenduaren 10ean Giza Eskubideen Nazioarteko Eguna aldarrikatu zutenetik 51. urteurrena bete da aurten. Data horrek garrantzia hartu du Euskal Herrian eta Euskal Herriko Giza Eskubideen Behatokitik gogoetarako zenbait elementu eskaini nahi ditugu.
Nazioarteko... [+]
Bazen behin kulturaren gordailu bilakatu zen herria. Denboraren poderioz, munduko agintariek kultura adierazpide ororen aurka hartutako neurri murriztaileen erruz, herrien garra, sormena eta irudimena amatatuz joan ziren, emeki-emeki kandela bat bailitzan. Hala ere, herrialde... [+]
Elon Musken presentzia hedabideetan gora doa, suziri baten moduan, Etxe Zuriko lorategian lurreratu ostean. Lortzen ari den botereaz eta influentziaz asaldatuta omen daude beste botere batzuk eta, bere eragina gutxitzeko asmoz, X sarearen kontra kargatu dute. Azken asteetan The... [+]
Gure eskubideak, gure etorkizuna, orain! lelopean, Giza Eskubideen Nazioarteko Egunak 76 urteetako ondarea ospatzen du. Egunak mundu baketsuagoa, berdinzaleagoa eta jasangarriagoa eraikitzearen alde egitea du xede. Hala ere, aurrerapenak ospatzen diren bitartean, babesturik... [+]
Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]