Zarata arazo latzak Gernikan
Zaratak arazo larriak sortzen ditu osasunean eta bizi kalitatean. Gernika-Lumok, itxuraz herri ederra eta abegikorra erakusten badu ere, arazo latzak ditu zarataren arloan.
Sarrera gisa, aurreko gertaera azalduko da. Gernikako Iparragirre kalearen parean bazegoen trokelgintza sektoreko enpresa (egun Boroako poligonoan, Amorebieta-Etxano). Trokelaketa lanak igande gauetik zapatu eguerdira jarduten zuen etenik gabe, egunez eta gauez. Bi segundoero trokel makinaren talka entzuten zen. Sarri bi makina batera aritzen ziren. Txalaparta horren danbadak belarri barruan “habia egiten” zuen. Ezin atsedenik hartu eta, ondorioz, osasuna higatzen zen; bizikidetza, zer esanik ez. Behin batean, ikaratuta geratu zen udaleko teknikaria, mailukaden dezibelio datua irakurri zuenean etxebizitza barruan, gau betean. Auzokideei galdetuta zer egiten zuten zarata erasotzaile horren aurrean, tapoiak, antsiolitikoak zein somniferoak ziren ihesbidea; eta, sarri, osasuna guztiz galtzea.
Orain, Don Tello kaleko gernikarrak dira lo orduak zein osasuna galtzen ari direnak; eta pazientzia. Administrazioen aurrean umezurtz daudela sentituta, arazoa publiko egitera eta epaitegietara jo dute. Urte luzez salatzen ari dira tren geltokiaren ondoan dagoen ETS Euskal Trenbide Sareak duen obretarako zonaldea. Irakurlea kokatzeko, ETSren operazio gunea Don Tello kaleko etxebizitza multzoa eta Dalia enpresaren kokagune artean dago; azken horren orubean Guggenheim museoa kokatu nahi da, alegia. Bestalde, Amorebieta-Bermeo tren adarrak trenbide bakarra izanik, mantenu lanak gauez egin behar dira. Orduan, makina astunen zarata hotsak eta diesel motorra duten trenen mugimenduak, asinfonia ozenean, guztiak batzen dira auzotarren gauerdiko belarrietan.
Kutsadura akustikoak osasun arazo larriak probokatzen ditu, besteak beste, antsietate koadroak eta bihotzeko arazo larriak; baita heriotza ere
Juan Kaltzadako bizitegietako auzotarrak ere kokoteraino daude, beste kaleetan lez. Ostalaritzaren egun eta gaueko jarduera zaratatsuak ez du etenik. Alde batetik, plazak eta kaleak terraza bihurtu dira, muturreraino. Bestetik, tabernetan eta diskoteketan zarata ez hedatzeko ezartzen diren neurriak alferrikakoak dira. Izan ere, nahiz eta lokalak akustikoki isolatuta egon zein ate bikoitzak izan, horiek irekita egoten dira goizaldean ere. Orduan, taberna barruko musika altua eta bezeroen kaleko algara batu egiten dira. Koktel akustiko horren ondorioa, epe ertainera, auzotarren atseden eza eta gaixotzea dira.
Eta aurrekoak gutxi izango ez balira bezala, kontzertu eta jai egunetako dezibelio apokalipsia dator. Arautu eta kontrolatu gabeko zarata demasa. Merkatu plazako ume eta nerabeentzako musika saioetan ere, soinu-maila tinpanoak lehertzeko modukoa izaten da. Pasealekua plazan, soinu kutxa efektua sortzen duena, musika kontzertuetako dezibelioak eta ordutegiak auzotarren tormentu saioak dira. Arau eza eta ohitura desegokiak herritar guztiengana bideratzen dira mugarik barik. Gernikako San Roke jaietan herriguneko auzokideak herritik alde egitera behartzen dituzte. Herriko jaietan deserriratzea da irtenbide.
OME Osasunaren Mundu Erakundeak aspaldi ohartarazi zuen zarataren ondorio larriez. Harrezkero, Madrileko Instituto de Salud Carlos III.k baieztatu zuen ikerketa sakonean. Hots, kutsadura akustikoak osasun arazo larriak probokatzen ditu, besteak beste, antsietate koadroak eta bihotzeko arazo larriak; baita heriotza ere. Zarataren arazoa oso larria da. Horregatik, administrazioek eta aktore inplikatu guztiek ingurumen eta gizarte gai honi premiaz eta adorez heldu behar diote.
Xabier Arana Eiguren, Biologia zientzietan lizentziatua
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:
“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du
Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]
Eusko Jaurlaritzak eta Arabako Foru Aldundiak Datu Zentroen instalazioei ateak irekitzen dizkiete horiek arautzeko legedia sortu aurretik. Bilbao-Arasur Dantu Zentroarekin, bere lehen fasea gauzatuta, eta instalatzea amesten duen Solariaren Datu Zentroarekin, 110.000 m2... [+]
Otero jauna, garai honetan artzain honek ez du tarte handirik izaten ezertarako, justuan ibiltzen naiz, baina gaurkoan ezin utzi erantzun gabe zure azken kolaborazioa. Izan ere, sortu didan egonezinak pisua du. Haserrea ere astuna egiten zait. Ez pentsatu, ordea, dela zenbait... [+]
Duela gutxi, asteburu berean, Ertzaintzak bi salaketa jaso ditu: lehenengoa, emakume kolonbiar batena; lekukoen arabera, ertzainak kolpeka jarraitu zuen lurrera bota ondoren eta konorterik gabe zegoela; ospitalean garuneko edema eta paralisi partziala diagnostikatu zizkioten... [+]
Frantziskok "Franciscomanía" zeinuarekin hasi zuen bere Aitasantutza. Fenomeno soziologiko horri esker, Vatikanoko boterearen zirrikituak aldez aurretik ezagutzen ez zituen gaztetasunaren ikono eta Elizako aldaketa-haizeen intsuflatzaile bihurtu zen.
Era berean,... [+]
Euskal Herriko Mugimendu Feministak aurtengo Martxoak 8ko mobilizazioak "faxismoaren, erreakzionarismoaren eta zapalkuntzaren aurkako aliantzak" ehuntzean ardaztu ditu.
Kepa Kortak Naiz-en idatzitako “Musikariaren jakituria” artikuluan faxismoa definitzeko... [+]