Zaragozako Fiskaltza hasi da ikertzen haize-errotek eragindako hegaztien hilketa handia
Ezaguna da parke eolikoek hegazti mota asko hiltzen dituztela. Orain, Aragoiko Erkidego Autonomoan Zaragozako Fiskaltzak ikerketa bat ireki du zehazteko ea parke horietako hegaztien hilkortasun handia ingurumenaren aurkako delitua izan daitekeen.
Aragoin astero hamasei hegazti harrapakari eta sarraskijaletik gora hiltzen dituzte haize-errotetako hegalek, eta dagoeneko hasi dira nozitzen eragin ekosistemikoak, hegazti horiek giltzarri direlako mendiaren garbiketan eta intsektuen izurrien kontrolean.
Aragoiko Gobernuaren datu ofizialek diotenez, 2021 eta 2022 artean 1.463 hegazti harrapakari eta sarraskijale iritsi ziren hilik haize-errotek harrapatuta La Alfrancako (Zaragoza) Fauna Basatiaren Indarberritzeko Zentrora. Horietatik sai arreak dira gehienak (806) eta, ondoren, belatzak (194), arranoak (194) eta miruak (183). Arranoen artean 23 arrano beltzak dira, eta desagertze arriskuan dagoen arrano eperjale bat.
Desagertze arriskuan dagoen errege mirua ere gogor kolpatu dute haize-errotek, eta azken bi urteetan Aragoiko 34 parke eolikotan 68 ale hilda aurkitu dituzte, Ansar eta Lurraren lagunak elkarte ekologisten datuen arabera. Alabaina, uste dute askoz gehiago direla, gaur egun erkidego horretan 161 planta eoliko direlako.
Etorkizunean egoera okerragoa izan daiteke, beste 134 parte eoliko eraikiko direlako erkidegoan, eta kopuruaz gain, haize-errota horien hegalak 70 metroraino iristen direlako, heriotza tasa handitzeko arriskuarekin. Nafarroan, adibidez, Bardeetako Cavar Parke Eolikoak 160 hegazti handi eta 27 kiroptero hil zituen hamaika hilabetetan –uztaila 2020-ekaina 2021– .
Egiazko eragina okerragoa
Hilkortasun tasa horren eragina hegaztietan, dena den, datuek erakusten dutena baino okerragoa da. Batetik, aipatu kontaketak parke eolikoetan hamabostero egiten diren miaketen ondorio dira, baina tarte horretan sarraskijaleek jadanik desagerrarazi dituzte hildako beste hegazti asko.
Bestetik, hegaztiak ugaltze garaian hilez gero, ondorioak arras larriagoak dira. Sasoi hori urtarriletik ekainerakoa da saien kasuan, eta otsailetik ekainera gainerako hegaztietan. Denbora horretan arra ehizan aritzen ohi da, eta emeak habia zaintzen du eta kumeei jaten ematen die. Haize errotek eme bat hiltzen badute, arrek ez dakite kumeak elikatzen; eta arra hiltzen badute, emea habiatik atera behar da, kumeak arriskuan utzita. Ondorio horiek guztiak ez dira kontabilizatzen datuetan.
Harrapakari gutxiago, izurri gehiago
Ezaguna da hegazti mota horiek guztiek bioaniztasunean duten eragina, bai basoak sarraskiz garbitzeko, bai intsektuen izurriak kontrolatzeko. Belatzek arratoien eta satorren populazioak kontrolatzen dituzte, esaterako; arranoek 180 kilo haragi jaten dute urtean –asko untxiak–; saguzar batek ordubetean 1.200 eltxo jan ditzake, eta gau bakarrean beren pisua beste irentsi dezakete intsektutan.
Saguzarretan haize-erroten hegalek eragindako heriotza kopurua handia da. Ikerketa gutxi dago eta, beraz, datu gutxi, baina Zaragozako probintziako bi parke eolikotan egindako kontaketetan, eolikoen hegalek urtebetean gutxienez 424 sator hil zituzten; garai berean bi parke horietan 111 hegazti hil zituzten, beraz, lau aldiz saguzar gehiago. Horregatik, ingurumen elkarteak gero eta kezkatuago ageri dira, haize-erroten eragin kaltegarria gero eta nabarmenagoa delako bioaniztasunean. Ireki berri den ikerketarekin, ikustekoa da horren aurrean fiskaltzak zer jarrera hartuko duen.
Albiste hau Público egunkariko Eduardo Bayona kazetariak egindako erreportajean oinarrituta dago.
Copernicus ingurumen behategiaren arabera 2024ak errekorra hautsiko du Lurreko tenperaturari dagokionez, eta hori bakarrik ez, industria aurreko garaiko batez bestekoa baino 1,5ºC altuagoa izango da lehen aldiz.
Denborale batek hondamendia eragin du Mediterraneo mendebaldean, eta gutxienez 92 dira hildakoak eta dozenaka desagertu daude. Halako ekaitz bortitzen arrazoiak kostaldearen txikizioan bilatu behar direla ohartarazi zuen Millán Millán meteorologoak. Eta soluzioa... [+]
Jakoba Errekondok Ilargia eta landareak 2025eko agenda eskutan, ilargiaren arabera baratzeko lanak nola antolatu azalduko du eta entzuleen galderak zuzenean erantzungo ditu. Antton Olariagak argitalpen horretarako egin dituen hamabi piztiren ilustrazioak erakutsiko ditu eta... [+]
Beste hainbat intsekturen kasuen modura, hau ere “tigre” hitzaren itzalpean izendatzen dute herrialde batzuetan. Jakina, halako izena jarriz gero espero zitekeen ehizarako trebetasuna ezin falta! Eta halaxe da, bai.
Badira sei urte nire lehen erlezaintzako ikastaroa egin nuela. Gaur gaurkoz erlezaintza da nire ogibidea.
Lehen erleak erosi nituenean ez nekien arraza ezberdineko erleak zeudenik ere, auskalo zer erosiko nuen bakarren batek "erle beltza izango da, ezta?" galdetu zidan... [+]
"Irudia zuritzeko" estrategiak erabiltzen dituzte energia arloko enpresa nagusiek. Ekintza positiboak azpimarratu eta inpaktu negatiboa "estaltzen" dutela ondorioztatu du ikerketan parte hartu duen EHUko doktoregai Goizeder Blancok.
Azken lau hamarkadetan itsasoaren gainazalaren tenperatura-igoerak makroalgen komunitateetan izan duen eragina aztertu du EHUko ikerketa-talde batek. Bizkaiko kostaldeko eremu batean sakonera-puntu desberdinak ikertu dituzte eta ikusi dute egituratzaileak diren afinitate hotzeko... [+]
Gasteizko Haur eta Lehen Hezkuntzako ikastetxeetako baratzeak ikertu ditu Iratz Pou EHUko ikasleak. Zenbat eskolek dute ortua? Nolako erabilera ematen diote, zein helburu eta asmorekin? Probetxu pedagogiko eta didaktikoa ateratzen al diote baratzeari? Pourekin eta Igone Palacios... [+]
Lurraren defentsan mobilizazio eguna deitu du Euskal Herria Bizirik sareak apirilaren 13an Azpeitian, "lurraldeari eta landa-eremuari eraso egiten dioten makroproiektuekiko arbuio sozial zabala erakusteko". Deitzaileekin bildu gara.
Jolastoki eta ikastetxeko sarrera zen asfaltozko 350 metro koadroak berdegune bihurtu dituzte Haur eta Lehen Hezkuntzako Remontival eskola publikoan, Lizarran. Landaturiko zuhaitz, zuhaixka eta landareek helburu dute, besteak beste, beroa eta hotza hobeto kudeatzea,... [+]
Desagertzeko arriskuan dagoen basoilarra ikusi dute azken egunetan Larra eta Aztaparretako naturgunean, Belaguako La Contienda bailarako eski estazioko aparkalekuan. Jokabide arraro horrek kezka sortu du biologoen artean, aurtengo negu beroak eraginda izan baitaiteke. Basoilarra... [+]
Egun osoa airean, buelta eta buelta, haizearekin dantzan kometa balitz bezala… eguzkiari itzal egiteraino! Horra hor, mirua hegan. Hortik dator eguzkia lainoetan atera eta sartu dabilenean “miru-itzala” edo “miru-kerizpea” dagoela esatea, Felipe... [+]
Erreketako tigre-burruntzia Europako burruntzi handienetakoa da. Gure lurretan, gainera, oso zabalduta dago eta erraza da erreka inguruetan ikustea, etengabe hegan, gora eta behera. Arra eta emea oso antzekoak dira, ia berdinak sexu-organoak alde batera utzita.