Zaragozako Fiskaltza hasi da ikertzen haize-errotek eragindako hegaztien hilketa handia
Ezaguna da parke eolikoek hegazti mota asko hiltzen dituztela. Orain, Aragoiko Erkidego Autonomoan Zaragozako Fiskaltzak ikerketa bat ireki du zehazteko ea parke horietako hegaztien hilkortasun handia ingurumenaren aurkako delitua izan daitekeen.
Aragoin astero hamasei hegazti harrapakari eta sarraskijaletik gora hiltzen dituzte haize-errotetako hegalek, eta dagoeneko hasi dira nozitzen eragin ekosistemikoak, hegazti horiek giltzarri direlako mendiaren garbiketan eta intsektuen izurrien kontrolean.
Aragoiko Gobernuaren datu ofizialek diotenez, 2021 eta 2022 artean 1.463 hegazti harrapakari eta sarraskijale iritsi ziren hilik haize-errotek harrapatuta La Alfrancako (Zaragoza) Fauna Basatiaren Indarberritzeko Zentrora. Horietatik sai arreak dira gehienak (806) eta, ondoren, belatzak (194), arranoak (194) eta miruak (183). Arranoen artean 23 arrano beltzak dira, eta desagertze arriskuan dagoen arrano eperjale bat.
Desagertze arriskuan dagoen errege mirua ere gogor kolpatu dute haize-errotek, eta azken bi urteetan Aragoiko 34 parke eolikotan 68 ale hilda aurkitu dituzte, Ansar eta Lurraren lagunak elkarte ekologisten datuen arabera. Alabaina, uste dute askoz gehiago direla, gaur egun erkidego horretan 161 planta eoliko direlako.
Etorkizunean egoera okerragoa izan daiteke, beste 134 parte eoliko eraikiko direlako erkidegoan, eta kopuruaz gain, haize-errota horien hegalak 70 metroraino iristen direlako, heriotza tasa handitzeko arriskuarekin. Nafarroan, adibidez, Bardeetako Cavar Parke Eolikoak 160 hegazti handi eta 27 kiroptero hil zituen hamaika hilabetetan –uztaila 2020-ekaina 2021– .
Egiazko eragina okerragoa
Hilkortasun tasa horren eragina hegaztietan, dena den, datuek erakusten dutena baino okerragoa da. Batetik, aipatu kontaketak parke eolikoetan hamabostero egiten diren miaketen ondorio dira, baina tarte horretan sarraskijaleek jadanik desagerrarazi dituzte hildako beste hegazti asko.
Bestetik, hegaztiak ugaltze garaian hilez gero, ondorioak arras larriagoak dira. Sasoi hori urtarriletik ekainerakoa da saien kasuan, eta otsailetik ekainera gainerako hegaztietan. Denbora horretan arra ehizan aritzen ohi da, eta emeak habia zaintzen du eta kumeei jaten ematen die. Haize errotek eme bat hiltzen badute, arrek ez dakite kumeak elikatzen; eta arra hiltzen badute, emea habiatik atera behar da, kumeak arriskuan utzita. Ondorio horiek guztiak ez dira kontabilizatzen datuetan.
Harrapakari gutxiago, izurri gehiago
Ezaguna da hegazti mota horiek guztiek bioaniztasunean duten eragina, bai basoak sarraskiz garbitzeko, bai intsektuen izurriak kontrolatzeko. Belatzek arratoien eta satorren populazioak kontrolatzen dituzte, esaterako; arranoek 180 kilo haragi jaten dute urtean –asko untxiak–; saguzar batek ordubetean 1.200 eltxo jan ditzake, eta gau bakarrean beren pisua beste irentsi dezakete intsektutan.
Saguzarretan haize-erroten hegalek eragindako heriotza kopurua handia da. Ikerketa gutxi dago eta, beraz, datu gutxi, baina Zaragozako probintziako bi parke eolikotan egindako kontaketetan, eolikoen hegalek urtebetean gutxienez 424 sator hil zituzten; garai berean bi parke horietan 111 hegazti hil zituzten, beraz, lau aldiz saguzar gehiago. Horregatik, ingurumen elkarteak gero eta kezkatuago ageri dira, haize-erroten eragin kaltegarria gero eta nabarmenagoa delako bioaniztasunean. Ireki berri den ikerketarekin, ikustekoa da horren aurrean fiskaltzak zer jarrera hartuko duen.
Albiste hau Público egunkariko Eduardo Bayona kazetariak egindako erreportajean oinarrituta dago.
Eskola inguruko natur guneak aztertu dituzte Hernaniko Lehen Hezkuntzako bost ikastetxeetako ikasleek. Helburua, bikoitza: klima larrialdiari aurre egiteko eremu horiek identifikatu eta kontserbatzea batetik, eta hezkuntzarako erabiltzea, bestetik. Eskola bakoitzak natur eremu... [+]
Andeetako Altiplanoan, qocha deituriko aintzirak sortzen hasi dira inken antzinako teknikak erabilita, aldaketa klimatikoari eta sikateei aurre egiteko. Ura “erein eta uztatzea” esaten diote: ura lurrean infiltratzen da eta horrek bizia ekartzen dio inguruari. Peruko... [+]
Biologian doktorea, CESIC Zientzia Ikerketen Kontseilu Nagusiko ikerlaria eta Madrilgo Rey Juan Carlos unibertsitateko irakaslea, Fernando Valladares (Mar del Plata, 1965) klima aldaketa eta ingurumen gaietan Espainiako Estatuko ahots kritiko ezagunenetako bat da. Urteak... [+]
Nola azaldu 10-12 urteko ikasleei bioaniztasunaren galerak eta klima aldaketaren ondorioek duten larritasuna, “ez dago ezer egiterik” ideia alboratu eta planetaren alde elkarrekin zer egin dezakegun gogoetatzeko? Fernando Valladares biologoak hainbat gako eman dizkie... [+]
2022an galeperra galzorian izendatzea proposatu zuen Espainiako Zientzialarien Batzordeak, bere ehiza debekatzea ekarriko lukeena. Espainiako Gobernuak orain erabaki du ez ematea babes hori espezieari, eta ehiztarien lobbyak eskainitako informazioa erabili du horretarako.
Munduko landa eremu periferikoetan 4 milioi kilometro koadro laborantza lur abandonatu dira azken 75 urteotan. Orain arte arrazoi ekonomikoengatik uzten baldin baziren nagusiki, gerora, klima aldaketak ere horretara bideratuko ditu geroz eta gehiago. Bioaniztasuna babesteko xede... [+]
Lapurdiko hezegunea funtsezkoa da biodibertsitatearen biziraupenerako. Proposamena eremuan zabaldu dute eta Errobi inguruko sistema hidrauliko osoa barnean izango luke; Baionako, Angeluko, Basusarriko, Milafrangako eta Uztaritzeko Aturri ibaiaren ibaiadarrak, esaterako. Bost... [+]
Lagun txiletar batek bere herriko istorio bat kontatu dit, eta ahoa bete inplante utzi nau. Han “quintral” esaten dioten landare batena da, Tristerix corimbosus. Txile eta Argentina hegoaldeko baso epeletan bizi da, eta gure lurralde epeletan hazten den mihuraren... [+]
Copernicus ingurumen behategiaren arabera 2024ak errekorra hautsiko du Lurreko tenperaturari dagokionez, eta hori bakarrik ez, industria aurreko garaiko batez bestekoa baino 1,5ºC altuagoa izango da lehen aldiz.
Denborale batek hondamendia eragin du Mediterraneo mendebaldean, eta gutxienez 92 dira hildakoak eta dozenaka desagertu daude. Halako ekaitz bortitzen arrazoiak kostaldearen txikizioan bilatu behar direla ohartarazi zuen Millán Millán meteorologoak. Eta soluzioa... [+]
Jakoba Errekondok Ilargia eta landareak 2025eko agenda eskutan, ilargiaren arabera baratzeko lanak nola antolatu azalduko du eta entzuleen galderak zuzenean erantzungo ditu. Antton Olariagak argitalpen horretarako egin dituen hamabi piztiren ilustrazioak erakutsiko ditu eta... [+]
Beste hainbat intsekturen kasuen modura, hau ere “tigre” hitzaren itzalpean izendatzen dute herrialde batzuetan. Jakina, halako izena jarriz gero espero zitekeen ehizarako trebetasuna ezin falta! Eta halaxe da, bai.
Badira sei urte nire lehen erlezaintzako ikastaroa egin nuela. Gaur gaurkoz erlezaintza da nire ogibidea.
Lehen erleak erosi nituenean ez nekien arraza ezberdineko erleak zeudenik ere, auskalo zer erosiko nuen bakarren batek "erle beltza izango da, ezta?" galdetu zidan... [+]
"Irudia zuritzeko" estrategiak erabiltzen dituzte energia arloko enpresa nagusiek. Ekintza positiboak azpimarratu eta inpaktu negatiboa "estaltzen" dutela ondorioztatu du ikerketan parte hartu duen EHUko doktoregai Goizeder Blancok.
