Zangoak hausteko Tonya Harding-en estrategiak ez du funtzionatzen Txinarekin
2018ko martxoaren lehena zen, bere lehen agintaldiaren lehen laurdena burututa, Donald Trumpek pentsaera politiko-ekonomikoaren lagin gardenena utzi zigunean: “Merkataritza-gerrak onak dira, eta irabazten errazak”. Orduantxe abian jartzear zituen altzairu eta aluminio txinatar, europar eta kanadarrentzako muga-zergak zuritzera zetorren adierazpena. Baina, aldi berean, pertsonaiaren, eta haren segizio zabalaren, sakoneko ikuskera ere agerian jartzen zuen. Esan gabe zihoan guztiarekin: ekonomia ere arma bat da, ahaltsuena agian, eta gupidarik gabe erabili behar da helburu gorenerako. MAGA, America First.
Sei urte luze, eta pare bat krisi latz, igaro direnean, estrategiaren balantze moduko zerbait egiteko garaia izan behar luke. Bistakoena denetik hasita: ikusmoldea ez dela inondik ere trumpismoarena soilik. Bidenen agintaldiaren lau urteetan, doitu bai, baina ez da inondik ere murriztu Trumpen muga-zergen estrategia: haren garaiko berniz protekzionista galdu eta etsai geopolitikoen aurkako arma-tasuna areagotzea besterik ez du egin. “Elkargune bipartidista” dela AEBetan, esan dezakegu. Eta egitate horretatik hasi beharko genuke kontuak ateratzen.
Merkataritza-gerrak onuragarriak izan daitezkeela iriztea, askotxo esatea da sei urte horietan estatubatuar ekonomiak izan duen bilakaera ikusita: tartean gertatu diren gorabehera guztien eragina eta ondorioak haztatuta, onurarik izan ote dute, adibidez, Txinari ezarritako muga-zergek? Nola neurtuta? Eta AEBen bloke geopolitikoa osatzen duten gainerako herrialdeen ikuspuntutik, hondamendiaren hurbileko zerbait izaten ari da “desakoplamendua”. Onuradunak, izan, badira, baina ez daude Mendebaldean.
Erraztasunaz, ez dago asko esan beharrik. Trumpen bigarren agintaldiaren hastapeneko leloa “muga-zerga gehiago, eta gehiago” izateak garbi baino garbiago erakusten du zer gertatzen den. Ez du hark uste bezala funtzionatzen. Gerra ekonomikoaren muturreraino eramanda ere 2022az geroztik Errusiari ezarritako zigorren porrota aurkariek ere onartzen dute jada. Estrategia osoa berrikusteko abagunea izan behar luke. Benetako helburua zein den aitortzetik hasita.
Eta hartarako, Tonya Harding gogora ekartzea lagungarri izan daiteke, adibidez. 1990eko hamarkadaren lehen urteetan izotz-irristaketako izar distiratsuena izan zen Harding. Bera baino distiratsuago bat, Nancy Kerrigan, agertu zen arte. Orduan, “norbaiti” otu zitzaion arazoaren konponbidea izango zela Kerrigani zangoak haustea. Eta egin ere, egiten saiatu ziren. Ez zuen funtzionatu.
Norbaitek uste al du Txinari zango ekonomikoak hausteko estrategia funtzionatzen ari dela?
AEBetako presidentearen Gazako palestinarrak kanporatzeko asmoak aurkako erreakzio ugari eragin ditu nazioarteko nahiz herrialdeko politikan, baita Alderdi Errepublikanoan ere. Gehienek "garbiketa etnikoa" sustatzea egotzi diote, baina Trumpek bere asmoa berresten... [+]
Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]
Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroaren bisitarekin batera egin ditu adierazpenak AEBetako presidenteak, Etxe Zurian. Zerrendan bizi diren 1,8 milioi palestinarrak Egipto edota Jordaniara lekualdatzea proposatu du.
Muga-zergak ez ipintzearen truke, AEBen eskakizunak konplitzeko konpromisoa hartu dute: bakoitzak 10.000 soldadu ipiniko ditu mugan, AEBen segurtasunaren izenean.
Donald Trumpek agindutako muga-zergak indarrean sartu dira: Kanadak eta Mexikok %25ekoak izango dituzte eta Txinak %10ekoa. Kanadak zifra bereko arantzelekin erantzungo du. Mexikok arbuiatu du AEBko Gobernuak esan izana organizazio kriminalekin loturak dituela herrialde horrek... [+]
Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.
ChatGPT ez da dagoeneko "hainbesterako". Lehiakide biziago, eskuragarriago eta merkeago bat jarri zaio parean AEBetako eta mundu mailako liderrari: enpresa txinatar baten eskutik ikusi du argia DeepSeekek. Dantzan jarri da mundua, eta ez espresuki onerako. Mikrotxipen... [+]
Su-etenaren akordioarekin barnean, Israelgo armadak Netzarim korridorea ireki du. Ia urtebeteko erbestealdiaren ondoren, milaka palestinar euren etxeetara abiatu dira bidaia emozional sakonean. Trumpek gazatarrak Egiptora eta Jordaniara desplazatzea proposatu du, eremua erabat... [+]
AEBko John C. Coughenoiur epaileak onartu du Washington, Arizona, Illinois eta Oregon estatuek elkarrekin aurkeztutako helegitea, eta horren arabera atzera bota du Donal Trumpek AEBn jaiotako migratzaile ez legezkoen seme-alabak kanporatzeko dekretua.
Donald Trumpen agintaldia hasi da politika atzerakoiak ezartzen woke edo DEI izan daitekeen guztiaren kontra, eta baita neurri teknologikoak iragarriz. Lehen unetik, karguaren zina egin zuenetik, teknologiako erraldoien buruak lehen lerroan egotea deigarria izan zen: bereziki... [+]
Groenlandia, X. mendearen amaiera. Lehen esploratzaile eta kolono eskandinaviarrak uhartera iritsi ziren. Baina XV. menderako kokaleku horiek abandonatuta zituzten eta jatorrizko inuitak geratu ziren. Baina 1721an, Hans Egede misiolariak espedizio bat antolatu zuen eta kolonoak... [+]
Stargate izeneko proiektuarentzat 500.000 milioi dolarreko inbertsioa iragarri du AEBetako presidente izendatu berriak. OpenAI, SoftBank eta Oracle konpainiek hartuko dute parte.
Bere agintaldiaren azken egunetan Joe Biden AEBetako presidenteak egikaritu duen barkamen-zaparrada historikoak zeresanik eman behar luke, halakoen onuradun ezagunenetako batzuen kasuan behintzat ezinbestez egin beharko litzatekeen irakurketagatik. Edo ez al da justiziaren... [+]